Katalog

26 EKİM 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18.6000 18.5060 21.4400 15.38 3.975 6713.13 1003.46 0.9 kuruş 13.8 kuruş 28 kuruş 0.56 puan 2 puan 72.03 lira 1.47 lira Bankacılık sektörünün kamu tarafından sık sık değişen kurallar nedeniyle endişesi artıyor Bankacılardan risk uyarısı CHP oyu yanılgısı Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile önceki gün bir araya lerin şu an için yönetilebilir seviye- HP’nin oyu yeterli değil; ancak de olduğunu belirtti. Babuşçu, “Kre- gelen banka genel müdürleri yüksek enflasyon ortamında düşük ‘RUSYA ILE OLAN muhafazakâr kesimden de oy di genişlemesi durumunda riskler ar- faizli Hazine kâğıdı almanın gelecek için risk yarattığı görüşünde. “Calarak seçim kazanılabilir. İlkeler tacaktır. Bu nedenle kısa zamanda bu ILIŞKILER YASAL’ esnekleştirilmeli, geçmişte de bazı hatalar konuya bir çözüm üretilecektir” de- ükümetin uyguladığı Türkiye Nebati ile buluşma nedeni de bu risk- yapıldığı kabul edilerek AKP’den kopan di. Eski Merkez Bankası Başkanı modelinin temelini oluşturan leri bakana anlatmak. Hazine’nin seçmen kitlesine yaklaşılmalıdır.” Bu sav usya-Ukrayna savaşına rağmen Durmuş Yılmaz ise politika faizi ile Hdüşük faiz politikası bankala- açıklama yaparak Bakan Nureddin ne denli geçerli irdelemek gerekir. RRusya’ya yerleşen Türk şirket- tahvil kâğıtlarının ters orantılı ol- CHP, 1950-80 döneminde sekiz se- rı zorlamaya başladı. Yüz- Nebati ile bankacıların sektörde- lerine Avrupa ve Amerika’dan ar- duğunu söyleyerek ileride faiz artı- çimde üç kez birinci parti olmasına kar- de 83.5 enflasyona rağ- ki güncel gelişmeleri değerlendirdi- dı ardına yaptırım uyarıları geliyor. şın ancak koalisyonlarla, ortak yönetim- rımı yapıldığında bankaların elin- men tek haneye doğru gi- ğini belirttiği toplantıda bankacıla- Konuyla ilgili İngiliz Financial Ti- le hükümet kurabilmiş, tek başına ikti- deki kağıtların büyük değer kaybı- mes gazetesine konuşan Hazine den faizleri bilançolarına rın bakana bu kararların “sistemik dar olamamıştır. Kaldı ki 1957 seçimi de na uğrayacağını belirtti. Bankala- ve Maliye Bakanı Nureddin Neba- uydurmaya çalışan banka risk yarattığını” söylediği ortaya DP’nin kazandığının ilan edilmesine kar- ti, Türkiye’nin Rusya ile ekonomik rı tahvil almaya zorlayarak devle- ALI CAN genel müdürleri önceki çıkmıştı. Banka müdürlerinin ay- şın şaibelidir. Seçimde muhalefet DP’den POLAT ilişkilerinin yasal olduğunu belirt- tin borçlanma maliyetini düşürme- gün Hazine ve Maliye Ba- rıca KKM’nin cazibesini kaybettiği ti. Nebati söyleşisinde, “Türkiye daha fazla oy almıştır. Seçimde CHP’nin ye çalıştıklarını söyleyen Yılmaz, kanı Nureddin Nebati ile ve TL mevduat çekmenin zorlaştığı- oyu yüzde 40.6 düzeyindedir. uluslararası finans sistemi içinde “Krediyi daraltmak için bu uygula- bir araya gelerek endişelerini anlattı. nı da bakana ilettiği belirtildi. çok dikkatli hareket CHP’nin seçim kazanmasına karşın maları getirdiler. Şimdi de kredileri Bankacılara göre yüksek enflasyon- tek başına iktidar olamaması, o dönem- eden bir ülke. Ulusla- Piyasayı bozmanın etkisi genişletiyorlar. Serbest piyasanın da düşük faizli Hazine kâğıdı almala- rarası finans siste- lerin seçim sisteminin etkisini de taşır. işleyişi altüst olunca sonuç böyle rı gelecek için risk yaratıyor. Toplantıya Merkez Bankası baş- mi içinde ihlal yara- CHP, yüzde 41.4 oranında oy aldığı se- çelişen uygulamalar olur işte” dedi. Bankalar bilançolarında yüzde kanının katılmaması dikkat çeker- tacak adımlar atan çimde dahi tek başına iktidar olamamış- Toplantıya Merkez Bankası Baş- ken banka müdürlerinin uyarılarını 400’leri aşan kâr artışlarına rağmen bir ülke değiliz. Bu tır ama seçim sisteminde ayarlama yapı- kanı Şahap Kavcıoğlu’nun katılma- değerlendiren uzmanlar ise uyarıla- huzursuz. İktidarın kredi kullanı- konuda çok netiz. larak yüzde 34 oy oranı ile AKP’nin ikti- masını da değerlendiren Yılmaz, “Bu mını denetlemek ve piyasayı soğut- rı haklı bularak yönetmelik değişik- Her şey yasal yollar- dara gelmesi sağlanmıştır. Seçim siste- toplantıya gidip müdahale edebile- dan bize ge- mak için aldığı önlemlerle bankala- liği beklediklerini söyledi. Eski Zira- mi 1980 öncesi gibi kalsaydı AKP’nin tek cek bir başkan zaten bu dönemde o liyor” diye başına iktidara gelmesinin, uzun süreli ik- at Bankası eski Genel Müdür Yardım- ların verdikleri kredi kadar menkul konuştu. koltuğa oturamaz” dedi. tidarda kalmasının olanağı olmazdı. kıymet tutma zorunluluğunu artıyor. cısı Şenol Babuşçu, bahsedilen risk- Nureddin Nebati CHP, 1981 yılında askeri yönetim ta- rafından kapatılmış, parti üyelerine si- yasi yasak getirilmiş, üst düzey yöne- Alım gücünün azalması ve artan maliyetler iç tüketimi zorluyor ticileri tutuklanmış veya belirli yerlerde ikamete mecbur edilmiştir. Partinin 1992 yılında yeniden faaliyete geçmesine izin verilmiştir. CHP’nin oy oranı 1954 ve 1977 seçimlerinde yüzde Beyaz eşyada üretim düştü 400’ün üstüne yükselmiş, 1950-80 dö- neminde de ortalama yüzde 350 iken 1992 sonrası, bu düzeyi sürdüreme- urttaşın alım gücündeki azalma ve Yenerji, hammadde gibi maliyetlerde- miş, ortalama oy oranı yüzde 22.5’e ge- Yüzde 7 rilemiş, bu gerileyiş CHP’nin oy oranı- ki artışla yüksekelen fiyatlar, beyaz eş- Türkiye’nin dünya beyaz eş- ya satışlarını olumsuz etkiledi. İç piya- nın yetersizliği olarak yorumlanmış, es- ya pazarından aldığı pay nekleşmenin sağa açılmasının gerekçe- sada satışlar yüzde 5 azalırken ihracat- KAPASİTE AZALDI ta ise Avrupa’daki resesyonun etkisi ile si olmuştur. Yüzde 10 durgunluk yaşanıyor. CHP, 1992 sonrası hangi seçime aday- Iç pazarda eylül ayı buzdolabı Reel sektör de Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Der- larını ön seçimle belirleyerek, ilkelerini ön satışlarındaki düşüş neği (TÜRKBESD) sektördeki dokuz ay- plana çıkararak geçmişiyle gurur duya- daralma bekliyor lık verileri açıkladı. Buna göre iç pazar- rak girmiştir. Özür dilerim adaylar seçil- Yüzde 5 da altı ana üründe satışlar ocak-eylülde memiş, atanmış, ilkeler değil kişiler, ki- Iç pazarda eylül ayı çamaşır erkez Bankası ekim ayı İktisa- bir önceki yılın aynı dönemine göre yüz- şisel söylemler ön plana çıkarılmış, geç- makinesi satışlarındaki düşüş Mdi Yönelim İstatistikleri ve Reel de 5 azalarak 6.36 milyon adede gerile- miş uygulamalarla övünç duyulmamış bi- Kesim Güven Endeksi (RKGE) açık- di. Üretim ilk dokuz ayda yüzde 4 düşe- lakis hatalar olduğu izlenimi uyandırılmış, Yüzde 61 landı. Endeks ekimde, bir önceki aya rek 24.6 milyon adet oldu. askeri yönetimlerin ve sağcı partilerin ik- Iç pazarda eylül ayı derin don- göre 0.4 puan artarak 100.3 sevi- TÜRKBESD Başkanı Can Dinçer, pazar- tidar dönemlerinde yaşanan olaylar için durucu satışlarındaki düşüş yesine çıktı. Mevsimsellikten arın- da birçok belirsizlik olduğunu belirterek helalleşme girişimi başlatılmış adeta bu dırılmış RKGE ise bir önceki aya gö- “Yıllık ve dokuz aylık dönemde düşüş gö- olayların sorumluluğu nahak yere parti- re 1.8 puan artarak 102’ye yüksel- rülürken aylık bazda bir pozitiflik var ama nin geçmişine yüklenmiş, yanlış izlenim- di. Ancak endeksi oluşturan yönelim sürer mi belli değil” dedi. ler uyandırılmıştır. anketi incelendiğinde; gelecek üç “Yeni CHP” söylemi de yıllarca bu par- aydaki ihracat sipariş miktarı, üre- ÖTV indirimi talebi tiye oy vermiş kişi ve kesimlerde so- tim hacmi, toplam istihdam ve genel Dünya beyaz eşya üretiminde ru işaretleri yaratmıştır. Günel Altıntaş, ‘Yassı çelik ithalatı liberalleşsin’ gidişata ilişkin değerlendirmelerde Türkiye’nin ikinci sırada yer aldığını hatır- Cumhuriyet’in Ciddiyet sayfasında “CHP azalma beklendiği görüldü. latan Dinçer, şöyle konuştu: artık eski CHP değilse, oyumuzu kime ve- eyaz eşya sektöründe yassı çelik töre ve nihai tüketiciye zarar verdiğini Verilere göre imalat sanayi gene- “Pazardaki rakiplerimiz güçlü iç satış- receğiz” sorusu ile gündeme getirmiştir. Btartışması ise büyüyor. Beyaz eşya söyledi. Yavuz, “Türkiye’deki sıcak sac linde kapasite kullanım oranı (KKO) larla büyüyor. Bizde ise düşen alım gü- Parti başkanlarının, politikacıların ge- üreticileri, yassı çelik ithalatının önü- üretim miktarı, sektörün talebini karşı- da, ekimde bir önceki aya göre 0.5 cü, ÖTV oranları ve sanayicinin sırtında- riye oy itme etkileri, rakiplerin, ileri git- nün açılmasını isterken yerli çelik üre- layacak miktarda değil. 3.3 milyon ton puan azalarak yüzde 76.9’a gerile- ki enerji yükü iç pazarı baskılayarak büyü- ticileri ise tam tersi taleplerde bulunu- ithal ediyoruz. Bu ürün özelinde alınan mesini sağlar. Su üzerinde hareketi di. En çok düşüş ise dayanıklı tüke- memizi engelliyor. Pazar lideri olan Çin’de sağlayan suyun itme gücüdür. Gunner yor. Son olarak Ereğli Demir ve Çelik anti damping kararı beyaz eşya sektö- tim ile yatırım mallarında görüldü. sanayici elektriği 0.1 Avro’ya alırken biz Fabrikaları’nın başvurusu üzerine Rİt- rü dahil olmak üzere tüm imalat sana- Myrdal, “backwash effect” yani “su- Dayanıklı tüketim mallarında kapasi- iki katından daha fazlaya alıyoruz. Bu fark yun itme gücü”nü ekonomi yazımına, halatta Haksız Rekabeti Değerlendir- yini olumsuz yönde etkiliyor. Temel gir- te kullanım oranı eylülde yüzde 74.9 da maalesef ki tüketici fiyatlarına yansı- me Kurulu, Çin’den yassı çelik ithalatı- dilerimizden biri olan yassı çeliğe yö- geri kalmış yörelerden gelişmiş yörele- iken ekimde yüzde 74’e geriledi. Ara yor. Biz cari fazla veren bir sektörüz. Kre- na soruşturma başlattı. TÜRKBESD Yö- nelik gümrük vergilerinin liberalleşme- re kaynak, yetişmiş insan gücü akını- mallarda kapasite kullanım oranı ey- di, gümrük vergisi ve enerji gibi konularda netim Kurulu Üyesi Mehmet Yavuz, bu si ihracatın daha da önemli olduğu bu nı açıklamak için getirmiştir. “Backwash lülde yüzde 77.4 iken ekimde yüz- desteklenirsek pazar liderinden alabilece- tarz antidamping uygulamalarının sek- dönemde çok faydalı olacaktır” dedi. effect” politikada da geçerlidir. de 76.7’ye ve yatırım mallarında ise ğimiz çok büyük paylar var.” Metafor eğretileme olacak ama, kapasite kullanım oranı ise yüzde İmamoğlu’nun İBB seçiminde 800 bin- 78.3’ten 77.4’e geriledi. Mevsimsel den fazla oy farkı yaratmasının ana ne- etkilerden arındırılmış kapasite kul- deni Erdoğan’ın geriye oy itme gücü ol- lanım oranı ise bir önceki aya göre ‘Beş kuruş çıkmayacak’ denilen projeler 500 milyar TL yuttu muştur. Seçimde Binali Yıldırım’ın, ger- 0.7 puan azalarak yüzde 76.6 sevi- çek adayın ise Erdoğan olduğu bilinir. Ni- yesinde gerçekleşti. tekim Erdoğan İstanbul’un tüm ilçelerin- l Ekonomi Servisi de aday gibi davranmış, oy istemiş, fark Fatura yine yurttaşa çıkıyor! da 800 bini aşmıştır. KISA... KISA... KISA... Önümüzdeki seçimde muhalefe- tin, muhalefet adayının en büyük gücü, MUSTAFA ÇAKIR n Merkez Bankası, kurumsal kredi ma- Cumhur İttifakı’nın geriye yitme etkisi liyetlerinin üst sınırında belirleyici olan olacaktır ki yanlış yorumlarla ikinci “Ek- illetin cebinden beş kuruş çıkmaya- referans faiz oranını kasım ayı için bir meleddin İhsanoğlu faciası” yaratılma- Mcak iddiasıyla gündeme gelen Kamu önceki aya göre 177 baz puan düşüre- sın, CHP gerçek oy potansiyelini hare- Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinin bütçeye rek yüzde 12.19 olarak ilan etti. kete geçirebilsin. faturası büyüyor. Bu projeler için 2017- n Resmi Gazete’de yayımlanan teb- 2025 arasında bütçeden ayrılan kaynağın liği ile temel gıda maddelerinde daha 500 milyar lirayı bulacağı belirtildi. önce yılı içinde mahsuben, ertesi yıl CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bu- nakden veya mahsuben alınabilen kat- lut, KÖİ projelerinin bütçeye maliyetini he- ma değer vergisi (KDV) iadesinin, ilgili sapladı. Buna göre, 2017-2022 yılları ara- yılında da 6 aylık dönem itibarıyla nak- sında, bütçeden, “Hastanelerin Hizmet den alınabilmesi mümkün hale geldi. Alımı Suretiyle Sunduğu Hizmetler” ve n Enerjisa Enerji yarısı yeşil tahvil “Şehir Hastaneleri Yatırımlarının Kullanım olmak üzere yurtiçinde 30 milyar lira- Bedeli” başlığında toplam 58 milyar 754 ya kadar tahvil ihracı kararı aldı. milyon TL ödeme yapıldı. n Toprak Mahsulleri Ofisi ile Bat- Bulut, “geçmediğimiz köprülere, kul- MÜTEAHHITLER FARK ISTIYOR man Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği lanmadığımız havaalanlarına, otoyollara” tarafından hayvan besicilerine yüzde da 62 milyar 159 milyon TL bütçeden pa- nşaat Müteahhitleri Konfederasyo- di. Tellioğlu, son iki yıldır temel inşa- 25 indirimli arpa satışı başlatıldı. ra aktarıldığına dikkat çekerken “Saray’ın İnu (İMKON) Genel Başkanı Tahir Tel- at malzemelerindeki fiyat artışların- n Apple, ABD’de artan lisans ma- şirketlerine 2017-2022 arasında bütçe- lioğlu, kamu müteahhitlerinin sorun- dan kaynaklı sorunlarla kamu yükle- liyetlerini gerekçe göstererek “Apple den ödenen para toplam 120 milyar 913 larının, TBMM’nin gündeminde olan nicilerinin ellerindeki işleri yapamaz Music ve Apple TV+” hizmetlerinin fi- milyon TL’yi buldu” dedi. Bütçedeki ra- “torba yasa” kapsamında değerlendi- duruma geldiğine dikkati çekti. yatlarını ilk kez artırdı. kamlara göre 2017-2025 döneminde bu rilerek çözülmesini istedi. Türkiye Kamu Müteahhitleri Platfor- n Mercedes-Benz Türk, Hoşde- projelere ödenecek paranın ise 494 mil- Tellioğlu, İMKON Genel mu adına konuşan Kürşad Bilginci de re Otobüs Fabrikası’nda 100 bininci yar 540 milyon TL olarak öngörüldüğünü Merkezi’nde düzenlediği basın top- “torba yasaya” eklenecek, “işlerin biti- otobüsünü üretti. kaydeden Bulut, şu değerlendirmeyi yaptı: lantısında, inşaat sektörünün, Türki- rilmesi için reel fiyat farkı verilmesi ve “Sözleşme değeri 10.6 milyar dolar olan ye ekonomisinin lokomotif sektörü yeterli süre uzatımı yapılması, cezalı 18 şehir hastanesi için kira bedeli olarak olduğunu savunurken Tellioğlu, “Tür- duruma düşen firmaların yasaklarının şehir hastanelerini yapan/işleten şirket- kiye inşaat sektöründe yaşanan her kaldırılıp teminatlarının geri verilmesi, lere 25 yılda 30.3 milyar dolar ödenecek. türlü olumsuzluk, 250 alt tedarik- bunlara rağmen işlerini bitiremeyenle- Dolar kuru yükseldikçe KÖİ projelerinin çi sektörü, milyonlarca tüketiciyi, is- re şartsız tasfiye hakkı verilmesi” gibi maliyeti daha da artacak. KÖİ’nin bir talan tihdam gücünü ve piyasa istikrarını maddelerle sorunlarının çözülebilece- sistemi olduğunu her fırsatta ifade ettik.” önemli derecede etkilemektedir” de- ğini söyledi. l ANKARA l ANKARA