Katalog

11 EKİM 2022 SALI EKONOMİ 11 Covid-19 salgınında işten atma yasağını delerek emekçiyi işsiz bırakanlar kurtulacak ‘Kod 29 hilesi’ne af Meclis’te komisyondan geçmeden anayasa Salgında işçi çıkaranlara yapılan fazla-yersiz ödemeler geri alınacak. Ancak “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan değişikliği mi olur? haller” maddesini haksız kullananlar da kapsam dışında umhurbaşkanı Erdoğan sadece se- çimlere dönük kampanya çalışma- BMM’ye sunulan “torba teklif” ren tarafından işçi çıkarılmasına is- Csı mı yapıyor? Yoksa gerçekten ay- ile İşsizlik Sigortası Yasası’na tinaden oluşan fazla ve yersiz öde- nı zamanda parti genel başkanı olabilmesi- ni sağlayan dünyada benzeri olmayan baş- Tda geçici madde ekleniyor. meler ile ceza soruşturmasına ve- kanlık modelinin üzerinden anayasa deği- Bu maddeye göre sal- ya kovuşturmasına konu olmuş kı- şiklikleri için söz konusu olamayacak bir gında ödenen kısa ça- sa çalışma ödeneği ile nakdi ücret yetkiyi mi kulanıyor? Tek taraflı parti organ- lışma ödeneği ile nak- desteği ödemeleri bu madde kap- larına onaylatmış olarak siyaseten seçmeni- di ücret desteği ödeme- samı dışındadır. Ceza soruşturma- ne selam mı gönderiyor? Seçim yatırımının ötesinde bir geçerlili- lerinde hatalı işlemler- sı veya kovuşturması sonucu ko- MUSTAFA ği olamayacağını bile bile elbette dar zaman den kaynaklanan fazla vuşturmaya yer olmadığına dair ÇAKIR süreci içinde gerçekten gündeme sokulma- ve yersiz ödemelerden karar veya beraat kararı verilenler sı söz konusu olmadan gündemden düşü- tahsil edilmemiş olanlar silinecek. hakkında bu madde uyarınca ter- rülecek bir siyasi adım mı atmış oluyor? Buna karşın tahsil edilenler ia- kin hükümleri uygulanır.” Niyet okuma gibi bir savım elbette söz Yüzde 12.5 Yüzde 18 konusu olamaz. Akılcı olmaya çabalaya- de veya mahsup edilemeyecek. Bu Kadınlarda işsizlik oranı Gençlerde işsizlik oranı rak dünden bugüne hızla değişen gün- Binlerce işçi atıldı alacaklarla ilgili başlatılmış takip cel yaşam gündemimize bakarak sonuç Pandemide işten çıkarma yasa- ve tahsil işlemlerine devam edil- çıkarımı yapmaya çalışıyorum. Baksanı- ğı uygulandı. Ancak bunun bir is- meyecek. Yargı mercilerine intikal za dün sabah Ukrayna-Rusya eksenin- tisnası vardı. İş Yasası’nın “işvere- de patlayan bombalar, ölümlü sonuçları ile etmiş olan dosyalarda ise İŞKUR Dar tanımlı 3.3 milyon, geniş yüz yüze geldikten sonra Cumhurbaşka- nin haklı nedenle derhal fesih hak- ve bakanlık aleyhine yargılama gi- nı Erdoğan’dan beklenen son acil görev iki kını” düzenleyen 25. maddesinin derine hükmedilemeyecek. taraf arasında yeniden arabuluculuk olu- “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uy- Teklifte şöyle bir ifade de yer al- tanımlı 7.3 milyon işsiz var verdi bile. Yarın olacakları ise öngörebil- mayan haller ve benzerleri” baş- dı: Kısa çalışma uygulanan dönem- mek, gündemden gündeme sıçramaları bi- lıklı 2. bendi kapsamında işten çı- lebilmek gerçekten çok zor. de 4857 sayılı Kanun’un (İş Kanu- ÜİK’in dün açıkladığı “İşgücü İsta- Araştırma Merkezi (DİSK-AR) ise ge- HHH karma yapılabiliyordu. Bu neden- Ttistikleri, Ağustos 2022” raporu, niş tanımlı işsiz sayısını 7 milyon 337 nu) 25. maddesinin birinci fıkrası- Nedenini okuyabilmek o kadar da zor de- le de pandemide işten çıkarma ya- resmi işsizlik rakamları açısından “dar bin kişi olarak hesapladı. Bu sayı sal- nın 2 numaralı bendinden yer alan ğil gibi. Yaşamı karabasana dönüşmüş en tanımlı” oranın tek haneye indiğini or- gın öncesi, Ağustos 2019’da 6 milyon sağı çoğunlukla kâğıt üzerinde kal- sebepler hariç olmak kaydıyla işve- sadık seçmeninden bile oy isteyebilmek he- taya koyarken bu konudaki güvenli ve- 583 bin kişi, Ağustos 2021’de 7 mil- dı. İşverenler işten çıkarmak iste- le de gerçekten oy alabilmek giderek zorla- ri tartışmalarını ise büyüttü. yon 737 bin kişi ve Temmuz 2022’de şacağa benziyor. Çok açık, çok çıplak göz- dikleri işçileri, yasanın bu gerekçe- TÜİK’in verilerine göre 15 ve da- 8 milyon 379 bin kişiydi. DİSK-AR ay- lemleyebildiğimize göre en yakını olabile- siyle işten attı. Bildirimler de o dö- ha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayı- rıca, İŞKUR’un Ağustos 2021 ile Ağus- cek, güvenilebilecek seçmen kadroları ile EMEKLILIK DÖNEMI nemdeki ismiyle “Kod 29” kapsa- sı Ağustos 2022’de önceki aya kıyasla tos 2022 arasında kayıtlı işsiz sayısı bile yüz yüze gelebilme anlarını gerçekleş- mında yapıldığı için işçiye ihbar, tirmenin güçlükleri ortada. Her gün günde 100 bin kişi azalarak 3 milyon 312 bin yüzde 4.7 artışla 3 milyon 342 bin kişi PRIMLERI UNUTULDU kıdem tazminatları ödenmediği gi- sayısız kez konu yaratmış olarak ekran kar- kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0.4 puan- ilan ettiğini hatırlatarak TÜİK verileriy- şısında olabilmek başka, insanlarla yüz yü- bi işsizlik maaşı da verilmedi. Böy- lık azalışla yüzde 9.6’ya indi. Böylece le çelişkiye dikkat çekti. Çünkü TÜİK’e üresel Covid-19 salgını süre- ze olabilmek, dokunabilmek çok başka. lece işten çıkarma yasağı kamuo- 4 yıl sonra tek haneli orana inilirken göre son bir yılda dar tanımlı işsizlik Kcinde, kısa çalışma ödeneği ve Yakın günlerde, besbelli en acilinden se- yunda “Kod 29” olarak bilinen yön- Mart 2014’teki yüzde 9.5’tan sonra en 560 bin kişi azaldı. nakdi ücret desteği alınan dönem- çime gidilebilirse ancak bir şeylerin kotarıla- düşük orana da ulaşıldı. Öte yandan TÜİK’e göre istihdam temle delindi. Bu şekilde binlerce bileceği zorlamasında, millet cephesi lider- de işçinin genel sağlık sigortası dı- edilenlerin sayısı Ağustos 2022’de ön- işçi işten atıldı. Teklif ile yasağı de- lerinin eylemleri imiş gibi gösterilip gerçe- şındaki bütün prim ödemeleri de 2019’un üstünde ceki aya kıyasla 366 bin kişi artarak ğinde doğrudan kendilerinin eylemleri ola- len işverenler bir anlamda affedili- durdurulmuştu. Bu dönemde emek- 31 milyon 14 bin kişi, istihdam oranı rak yaratılmış yakın seçim havalarında, seç- Yine TÜİK verilerine göre zamana yor. Teklife göre, yasağı delerek iş- lilik primleri yatırılmadı. İktidar ye- menlere dönük olarak çok doğal bir çabay- 0.5 puanlık artışla yüzde 47.9 oldu. Bu bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ni düzenleme kapsamında ise kısa çi çıkaranlara yapılan fazla ve yer- la gündeme gelen, yaşamlarını olumlu etki- oran erkeklerde yüzde 65.3, kadınlar- ve işsizlerden oluşan atıl işgücü ora- çalışma ve nakdi ücret desteği dö- siz ödemeler ile ceza soruşturması leyebilecek adımlara ilişkin öncesinden ya- da yüzde 30.8. İşgücü ise 266 bin ki- nı (geniş tanımlı işsizlik oranı) Ağus- neminde ödenmeyen primlerle ilgi- veya kovuşturmasına konu olan kı- pılan reklamlar ne kadar abartılı ise seçme- şi artarak 34 milyon 326 bin kişi, işgü- tos 2022’de önceki aya kıyasla 2.6 li hiçbir adım atmadı. Geriye dönük ne nefes aldırabilecek olumlu adımların bo- sa çalışma ödeneği ile nakdi ücret cüne katılma oranı 0.4 puanlık artışla puan azalarak yüzde 19.8 oldu. Dev- borçlanma olanağı da sağlamadı. O yutları çok kısır kalmakta. Elbette çaba say- desteği ödemelerinde işlemler de- yüzde 53 oldu. l Ekonomi Servisi rimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu gın, ancak kaynaklar tüketildiğinden müjde- dönemde ödenmeyen primlerin yü- vam edecek. l ANKARA li, doyurucu adımları atabilmek çok zor. kü yine işçiye kaldı. Her ilk duyurulduğunda çok güzel amba- lajlanmış reklamlarıyla sunulan paketlerin içeriğinin ardından elbette muhalefetin sıra- ladığı gerçekler ışığında, “dağın fare doğur- duğu” algısı ile yüzleşiyoruz. Umutlar yüksek tutulan beklentilerin, yaşam gerçekleri içinde Emekli acil ek artış istiyor gerçekleşebilirliğinin çoğunluk seçmen için olanaksızlığı ile yüzleşildikçe bana sorarsanız üm Emekliler Sendikası Genel Baş- çek enflasyon, açlık, yoksulluk siyaseten büyük yanlış yapılmış oluyor. Bü- Tkanı Salman Hürkardeş, emekli ma- sınırına göre seyyanen ek zam yük düşleri yaratmak, o anda seslenilen seç- aşına Ocak 2023’ten önce zam istedi. yapılsın. Emekli Sendikaları mene ne kadar çekici gelirse, düş kırıklıkla- İktidarın TÜİK’e düşük rakamlar açık- Statü Yasası, gerçek intibak ya- rının acıları ile tepkiler de o ölçeklerde oluş- maz mı? Düş kurdurup ellerinin içinin boş latarak emekçileri açlığa mahkûm etti- sası, her EYT’liyi kapsayan yasa kalması ile düş kırıklıkları en yandaşlar için ğini, kaynakların yandaşa, uluslararası çıkarılsın. Aylık Bağlama Oranı BAŞKONSOLOS CHOUDHARY bile öfkeye dönüşüvermez mi? sermayeye aktarıldığını kaydetti. Hür- eskiye dönsün. Emekli maaşın- HHH kardeş sözlerini şöyle sürdürdü: dan kesinti kaldırılsın. Bayram Hürkardeş, iktidar bürokratlarının, Saçma bir benzetme gibi algılamaya hiç ‘Hindistan Türk “En düşük emekli maaşı asgari ücre- ikramiyeleri birer maaş tutarın- bakan yardımcılarının 3-5 yerden kalkışmayın. Özal’ın çok parlak gibi görü- te, asgari ücret açlık sınırı üstüne çe- da, yılda dört kez ödensin.” toplamı yüz binlerce TL’yi bulan ma- nen, seçim kazanma sonrasında cumhur- Hürkardeş turistleri bekliyor’ kilsin. Emekli, dul, yetim maaşına ger- l ANKARA aşlar aldıkları hatırlattı. başkanlığı yıllarının ardından, çöküşünü ge- tiren büyük Zonguldak direnişinde, işçile- ürkiye-Hindistan iş dünyasının bir rin ürettiği çok etkin bir sloganı anımsatmak Taraya geldiği 4. Hindistan İş Fo- zorundayım. Başbakan Yıldırım Akbulut’un TİM Başkanı Gültepe, her ay farklı bir ülkeyle görüşeceklerini söyledi rumu ve Paradesh Turizm etkinliği büyük grevli direnişin ardından imzalamak 8 Ekim’de İstanbul’da gerçekleştiril- zorunda kaldığı olumlu sözleşmenin ardın- dan, Özal’ın kızgınlıkla geri dönüşe zorla- di. Karşılıklı turizm fırsatlarının de- ması öğrenilince işçi sınıfımızın, eylem ko- ğerlendirildiği etkinliğe Türkiye-Hin- mitesi liderleri olup biteni çok çarpıcı bir distan İş Konseyi Başkanı Hülya Ge- sloganla halka duyurmuşlardı; ‘Yeni pazarlar bulmalıyız’ dik ve Honest Holding YK Başka- “Halkımız başbakan yalan söylüyor, çarp- nı Cengiz Deveci’nin yanı sıra turizm tık böldük hesap tutmuyor” deyivermişlerdi. sektörü uzmanları katıldı. Etkinlik- ALI CAN POLAT Halkımız, siyasi erkler için en önemli- Yarışmada birincilikleri “dokuma”da Zeynep Gültekin, te konuşan Hindistan İstanbul Baş- si, can damarı seçmenler, sandıkta kendi- “baskı”da Şeyma Bayram, “örgü”de Nigar Demirtay, konsolosu Sudhi Choudhary, Türkiye üneydoğu Anadolu Tekstil ve sini yıkılmaz sanan Özal’ı cumhurbaşkanlığı “sürdürülebilirlik”te Elif Demirbilek aldı ile Hindistan’ın birbirine uzak olma- koltuğundan indirivermişlerdi. Bir adım öte- GHammaddeleri İhracatçıla- yan toplumlar olduğunu belirterek si maden işçilerinin büyük direnişi ile top- rı Birliği (GATHİB) tarafından dü- lusözleşme düzeninde kazanılan haklarla, “Türkiye’ye her yıl çok sayıda Hindis- zenlenen “Doku Kumaş Tasarım “Özalizm”in parlak yıllarının sermaye lehine, tanlı geliyor. Hindistan da doğal gü- Yarışması”nın finali Gaziantep Ze- işçilerin kazanılmış gerçek hakları üzerinden zellikleriyle Türkler için iyi bir desti- ugma Antik Kenti’nde özel bir tö- çok büyük kısmının, basbayağı birkaç yılının nasyondur” dedi. düzeltilmesi gibi bir sonuca ulaşılıverilmiş- renle yapıldı. Finalde “dokuma”, l Ekonomi Servisi ti. Elbette sadece yeraltı maden işçileri için “örme” ve “baskı” kategorilerinden geçerli olacak bir kazanım değildi bu. Tüm toplam 30 yarışmacının kumaş ta- sendikal haklarını kullanabilen sınırlı işçi sı- sarımlarından üretilen 60 parça- nıfımızın tüm bireyleri yanında, tüm kamu, lık kreasyon da sergilendi. Yarışma- özel çalışanlar ile kayıt dışı çalışanların, da- hası tarım işçilerinin kazanımlarında da gö- da bu yıl ilk kez Sürdürülebilirlik rünen bir iyileşme yaşanabilmişti.. Kategorisi’nde ödül verildi. Ödül töreninde konuşan Güneydo- ğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) Koordinatör Başkanı Ahmet Fikret Ki- ALTYAPI İÇİN GÖRÜŞME leci, “Bu yarışmanın kaybedeni yok, kazananı çok. Sektör kazandı, genç Türk müteahhitler İhracat ikliminde bozulma sürdü yarışmacı arkadaşlarımız kazandı, in- sanlık kazandı. Biz bu şekilde ülke- ürkiye imalat sektörünün ana ihracat ‘Ukrayna’ya talip mizi kendi sektörümüzde bir yerlere Tpazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen DIŞ SATIM 106 Motorine 6 günde taşıyacağımıza inanıyoruz” dedi. usya ile savaşan Ukrayna, bir İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Ryandan da yaralarını sarmaya ça- Sektörü İhracat İklimi Endeksi’nin Eylül ÜLKEDE AZALDI Avrupa’da resesyon dördüncü zam lışıyor. Bir dizi temas için Türkiye’de 2022 dönemi sonuçları dün açıklandı. Etkinliğe katılan isimlerden Tür- bulunan altyapı bakan yardımcıla- Ağustos 2022’de 48.8 puan ile 19 PEC, gelecek ay günlük petrol üretiminin ürkiye İhracatçılar Meclisi’nin kiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Baş- rı Anna Yurchenko ve Mustafa-Ma- ay sonra 50 puan sınırının altına inerek T(TİM) son yayımladığı ülke baz- O2 milyon varil azaltacağını açıklamasının kanı Mustafa Gültepe ise TİM ola- si Nayyem başkanlığındaki Ukray- “olumsuzluk” kısmına geçen endeks, ge- ardından, hükümet motorine altı günde 4. lı “kayıt rakamları”na göre, Eylül na heyeti, dün Türkiye Müteahhitler çen eylül ayında da aynı değerde sabit ka- rak ülkenin her yerinde bu gibi et- 2022’de geçen yılın aynı ayına kı- zammı yaptı. Gece saatlerinden itibaren mo- Birliği (TMB) Genel Merkezi’nde Türk larak iki ay üst üste eşik değer altında öl- kinliklerini desteklediklerini söyle- torin 1.39 TL daha zamlandı. Sürücüler zam yasla 125 ülkeye yapılan ihracat müteahhit ve müşavirlik firmaları ile çülmüş oldu. Güncel gelişmeleri değer- artarken 106 ülkeye yapılan ihra- haberine isyan etti. Son olarak motorine, sa- di. Ayrıca gazetecilerle sohbetinde bir araya geldi. Yaklaşık 70 firmanın lendiren S&P Global Market Intelligence lıyı çarşambaya bağlayan gece 1 TL 10 ku- cat azaldı. Türkiye’nin en çok ih- Türkiye ihracatçılarının yeni pazar- katıldığı toplantıda Ukrayna’nın ye- Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şun- racat yaptığı bazı Avrupa ülkele- ruş, çarşambayı perşembeye bağlayan ge- lara ihtiyacı olduğunu belirten Mus- niden inşasına yönelik işbirliği ön- lara dikkat çekti: “Üçüncü çeyreğin son ce 1 TL 39 kuruş, perşembeyi cumaya bağ- rinin de bu kapsamda yer alma- tafa Gültepe, “2023 yılında her ay bir gören bir mutabakat zaptı imzalan- ayında Ortadoğu’daki güçlü seyir, Avru- sı ise özellikle dikkat çekti. Bu- layan gece de 1 TL 53 kuruş zam yapılmış- yakın bir uzak pazara heyet gönde- dı. TMB Başkanı Erdal Eren, “Türk pa ve ABD’deki talep zayıflığını dengeledi. tı. Şimdi de pazartesi salıyı bağlayan gece na göre ihracat düşüşü, örneğin receğiz. Uzun vadeli ihracat hedefle- şirketleri, ülkenin yeniden inşa sü- ABD’deki daralmanın eylülde hız kesme- Türkiye’nin en büyük ikinci pazarı 1.39 TL daha zam yapıldı. Böylece motorine rimizde 500 milyar doları yakalaya- recine katkıda bulunmaya fazlasıy- si, dünyanın en büyük ekonomisinin daha 6 günde 5.41 TL zam yapıldı. Yapılacak son olan İngiltere’de yüzde 7.9 düştü. caksak uzak pazarlarla yakınlaşma- la hazırdır” dedi. Altyapı Bakan Yar- istikrarlı bir zemine geçtiği yönünde umut Ayrıca düşüş ABD’de yüzde 9.3, zamla motorinin fiyatı İstanbul’un Anadolu lıyız. Avrupa’da resesyon malum, da- dımcısı Anna Yurchenko ise, Dünya verse de talep koşulları yılın son çeyreği Yakası’nda 28.55, Avrupa Yakası’nda 28.53, İtalya’da yüzde 9.3, İspanya’da ha fazla büyüyemeyiz, mevcudu ko- Bankası’nın 60 milyar dolarlık zarar boyunca zorlayıcı olmaya devam edecek 18.4 oldu. l Ekonomi Servisi Ankara’da 28.65, İzmir’de ise 28.68 TL’den rusak yeter” dedi. l GAZIANTEP hesapladığını söyledi. gibi görünüyor.” l Ekonomi Servisi depolara doldurulacak.