Katalog

5 OCAK 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterl İn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 13.3800 15.0400 18.1100 22.82 1.963 5247.98 781.42 28 kuruş 24 kuruş 41 kuruş 0.25 puan 36.93 puan 115 lira 14 lira İşçi, memur ve emekliye verilen zam müjde değil hayal kırıklığı yarattı Kimse memnun değil DANIŞTAY İPTAL ETMİŞTİ Bir süredir zamlarla boğuşan emekçinin tek umudu vardı, maaşlara gelecek en az yüzde 50 zam. İşçi ve memura yüzde 25.47, Sendikalar: Yüzde 1 memura yüzde 30.5 artış 2021’in kayıplarını bile karşılamadı. kararına uyulsun dik şçi, memur ve emekliye veri- kat çekti. Enflasyon farkı ile ma- MUStAFA ÇAKIR len zamlar müjde gibi açıklansa aşlara yapılacak 2022 yılı artışları- İda kimseyi memnun etmedi. Me- nın birbirine karıştırılmaması ge- anıştay’ın toplu sözleşme ikramiye- mur ve emeklinin geçen yıldan alaca- rektiğini vurgulayan Kahveci, “Yüz- Dsinden yararlanabilmek için “yüzde 1 ğı olan yüzde 22.47’lik enflasyon far- de 22.46’lık enflasyon farkı, memur barajının üzerindeki sendikalara üye ol- kını da ekleyerek maaş- ve emeklilerin 2021 yılından kalan ma” şartında yürütmeyi durdurma kara- lara yüzde 30.5 zam yap- mahsuplaşmasıdır. Refah payında rı vermesine karşın bazı kamu idareleri tığını savunan hükümet ısrarlıyız” diye konuştu. böyle bir karar yokmuş gibi davranıyor. emekli maaşlarını da al- Devrimci İşçi Sendikaları Konfe- Hesaplamalarda yüzde 1 barajının altın- tüst etti. Bin 500 TL alan derasyonu (DİSK) Emekli-Sen Genel daki sendikalara üye olan çalışanların MUStAFA dikkate alınmadığını öğrenen Büro-İş, iki emeklinin maaşına bin li- Sekreteri Fikri Kalender de bu artış ÇAKIR bakanlığa yazı gönderdi. ra zam yapılırken, 2 bin oranlarının hiçbir şey ifade etmediği- eMeKlİler FAtUr A YAKtI Emeklilerin açıklanan maaşlara ve ar- Binlerce memurun toplu sözleşme ik- dı ardına gelen zamlara tepkisi sürüyor. İzmir’de eski Sümerbank önünde buluşan lira alan emeklinin maaşına ise 509 ni, “uçurumun” sürdüğünü vurgula- ramiyesinden yararlanamamasına neden DİSK Emekli Sen üyeleri “Saraya değil emekliye bütçe istiyoruz” dedi. Üyeler zam- lira zam geldi. dı. Kalender, “Emekliyi kurtarmaya- olacak karara karşı çıkan sendikalar ge- ları protesto ederek hükümeti istifaya çağırdı. Aldıkları maaşlarla geçim sıkıntısı Emekçi örgütleri hayal kırıklığı ya- cağı gibi ölüme terketmek bu. Kan- çen ağustos ayında yürütmenin durdurul- yaşadıklarını ve faturalarını ödeyemediklerini belirten emekli vatandaşlar, yanların- ratan ücret artışlarını değerlendir- dırmaca ve aldatmacadan başka bir ması istemiyle dava açmış, Danıştay da da getirdikleri elektrik ile doğalgaz faturalarını yaktı. l ERMAN ŞENTÜRK / İZMİR di. Memur konfederasyonları bu yı- şey değil” dedi. yürütmeyi durdurma kararı almıştı. Yüz- lın ilk altı ayı için geçerli olan yüzde de 1 barajının altındaki sendikalara üye ‘Yüzde 50 de yetmez’ 5’lik toplu sözleşme zammında yüz- olanlara ikramiye ödenmemesi yönünde Türk Emekli-Sen, Birleşik Emekli- de 2.5 artış yapılmasını çok yetersiz işlem yapıldığını öğrenen Birleşik Kamu- İkİ emekç İden b İr İ borçlu buldu. İktidar ile bu yıl için yüzde ler Derneği Genel Başkanı Osman Öz- İş’e bağlı Büro-İş Sendikası Genel Başka- ESK, “Kamu Emekçilerinin Yoksullaş- 4 Kamu emekçilerinin yüzde 68’inin ay- nı Alay Hamzaçebi, bu konuda hareke- demir, doğalgaz ve elektrik başta ol- 5+7’lik zamma imza atan Memur-Sen Kması Araştırması”nın sonuçlarını da lık sağlık harcaması 100 TL veya üzerin- te geçerek bakanlıklara bir yazı gönder- Genel Başkanı Ali Yalçın ise “Yüzde mak üzere gelen zamlara işaret ede- paylaştı. Ortaya çıkan sonuçlar şöyle: de. Yüzde 86’sının aylık fatura gideri 501 di. Hamzaçebi, “Uygulamanın gecikme- rek, “Şu anda emekliye yüzde 50 zam 30.5’lik artış ateşi bir miktar alır fa- 4 Ücret eşitsizliği birçok iş kolunda mev- TL ve üzerinde. si halinde mağdur olacak yüzbinlerce ki- kat közü söndürmeye yetmez. Bir an yapsalar bile yetmez” dedi. Birleşik cut. Erkekler kadınlardan ortalama 419 TL 4 Kamu emekçilerinin yüzde 83’ü 10 şinin tek tek dava açma hakkını kullana- Kamu-İş Başkanı Mehmet Balık, yüz- önce ekonomideki dalgalanmayı dur- daha fazla ücret alıyor. Ücreti 7 bin 500 yıl içerisinde ödemesi gereken bir bilecekleri, milyonlarca vekâlet ücreti ve TL altında olanların toplam kamu emekçi- borca sahip. Her iki kamu emekçisin- durmak, yükselen fiyatları indirmek de 2.5’lik artışın “sanki lütufmuş” gi- dava masrafları ile Hazine zararına sebep leri içerisindeki oranı yüzde 85. den biri gelecek on yıl içerisinde 50 bi gösterildiğini, gerçek enflasyonun gerekir” dedi. olunacağı da dikkate alınarak, Danıştay 4 Kamu emekçilerinin yüzde 59’unun bin TL veya üzerinde bir borç/kredi Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı yüzde 56’larda olduğunu vurguladı. kararına uyulması ve düzenlemelerin ya- hane geliri yoksulluk sınırının altında. ödemek zorunda. Balık, “Ciddi anlamda iyileştirme ya- Önder Kahveci, yüzde 2.5’lik artışın pılmasını talep ederiz” dedi. l ANKARA Yüzde 84’ü bir ve daha fazla kişi, yüzde 4 Emekçilerin yüzde 22’si ek iş yapıyor. memur maaşlarındaki erimeyi kar- pılması gerekiyor. Vergi dilimi nede- 60’ı iki ve daha fazla, yüzde 28’i ise üç Yüzde 34’ü geçinmek için yakınlarından niyle martta zaten bu zam uçmuş ola- şılamadığına, bu rakamların ekono- ve daha fazla kişiye bakıyor. maddi destek alıyor. l ANKARA mik gerçeklerle de bağdaşmadığına cak” ifadelerini kullandı. l ANKARA emekli yine açlığa mahkûm edildi M. Erdal Eren kendi kendine geçinebilsin istiyoruz ama 500 liraya çekildi. li bir işçi. Maaşı 2.500 TL’ye çıkarılan Ali CAn PolAt 100 bİN İsTİh DAM h EDEFİ bu maaşlarla mümkün değil.” Ancak Türk-İş’in 2022 yılbaşında ge- emeklilerden biri ile birlikte aylık fatura- sgari ücret yüzde 50 artınca biz de Türkiye İstatistik Krumu’nun Aralık len zamlardan önce yaptığı araştırmaya larını hesapladık. Üstelik en tasarruflu- “Abu kadar zam bekliyorduk. Maalesef ayı ile birlikte altı aylık zam oranını açık- göre Türkiye’de bekâr bir çalışanın aylık sunu. Durum vahim: Yurtdışında 29.3 hevesimiz kursağımızda kaldı. Açıklanan lamasıyla heyecanla beklenen ar- yaşam maliyeti 4 bin 927 TL. Dört kişilik 4 Yeni zamlarla birlikte ortalama 150 artış müjde değil hayal kırıklığı oldu...” tışlar önceki gün açıklanmış- bir ailenin açlık sınırı ise 4 bin 13 TL. TL elektrik, 450 TL doğalgaz, 100 TL in- milyar dolarlık inşaat Yaklaşık 900 bin üyesi olan Türkiye tı. SSK’lı ve Bağ-Kur’lu emek- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın müjde gi- ternet, 100 TL (iki adet) telefon, 50 TL Emekliler Derneği Başkanı Kazım Ergün, lilerin maaşına altı aylık enf- bi açıkladığı 2.500 TL’lik gelir, tek su faturası ödeyecek. ürk müteahhitler, 2021’de yurtdışında üyelerinden gelen mesajların genel ola- lasyon oranı kadar yani yüz- emekli maaşıyla geçinen bir çiftin, 4 İstanbul’un çeperlerinden birinde T29.3 milyar dolar tutarında proje üst- rak bu duyguları içerdiğini söylüyor. Art de 25.47 oranında zam ya- yeni zamlar da hesaplanınca, açlık 1300 TL’lik bir evde oturuyor. lendi. 2020’de 15.2 milyar dolarlık proje arda gelen zamlarla zaten eksiye geçen pıldı. Bin 500 lira olan en dü- sınırının çok çok altında yaşamaya Yani bu ailenin faturalar ve kiraya öde- üstlenen sektör, böylece yeni proje be- maaşlarına yapılan 1000 TL’lik farkın şük emekli aylığı ise Cumhur- mahkûm edildiğini gösteriyor. yeceği para 2 bin 150 TL’yi buluyor. delini yaklaşık olarak ikiye katladı. Rus- hiçbir dertlerine çare olamayacağını an- başkanı Recep Tayyip Ahmet Bey, İstanbul’da “Müjde” olarak sunulan maaş ise 2 bin ya, 11.2 milyar dolar tutarında projeyle latıyor ve ekliyor: Erdoğan’ın “müjde” yaşayan ve eşiyle tek 500 TL. Emekli çiftin giyim, mutfak ve lider pazar olmayı sürdürürken, onu 3.6 “Emekli çocuklarına muhtaç kalmadan açıklamasıyla 2 bin maaşla geçinen emek- yaşam için elinde kalan para 350 TL. milyar dolarla Irak izledi. Kazım Ergün Sektörün yurtdışına açıldığı 1972 yılın- dan bugüne kadar 131 ülkede üstlendi- ği toplam 11 bin 93 projenin büyüklüğü Alkol ve sigaradaki yüzde 47’lik ÖTV zammıyla piyasada ürün bulunamadı 451.5 milyar dolara yükseldi. KADeMeYe tePKİ Türkiye Müteahhitler Birliği Başka- nı M. Erdal Eren, “2021 yılında firmaları- mızın gösterdiği başarıdan aldığımız güç ‘Fahiş’ zamlar ve olumlu seyreden 2022 yılı projeksi- yonlarını dikkate alarak artık yeni he- Tekel bayileri kepenk kapattı yargı yolunda defleri konuşmanın zamanı geldi. Salgı- nın bahara kadar engel olmaktan çıka- Ali CAn PolAt SARP SAĞKAl cağı ümidi ile bu yıl yurtdışında yeni pro- je tutarında 30 milyar doları aşmayı he- eni yıl ile birlikte gelen rekor zamla- HP Genel Başkan Yardımcısı Ah- defliyoruz. Orta vadede de bu rakamı 50 Yra alkol ve tütün ürünleri için ödenen Cmet Akın, elektrikte yüzde 52 ile milyar dolar seviyesine çekmek amacın- Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) zammı da yüzde 127 arasında kadar zamma dayız” dedi. Eren, sektörde en öncelik- eklenmişti. Yüzde 47’lik zammın ardın- neden olan Enerji Piyasası Düzenle- li hedef olarak yurtdışı projelerde istih- dan tedarik şirketlerine ulaşamadıklarını me Kurumu (EPDK) kararını yargıya dam edilen Türk işgücü sayısının haliha- ve fiyatlarını güncelleyemediklerini söy- taşımaya hazırlanıyor. Edinilen bil- zırdaki 25-30 binler seviyesinden yeni- leyen tekel bayi işletmecileri, müşterile- giye göre kademeli tarife sistemi- den 100 bine çıkarmak olduğunu vurgu- re ürün satamadıkları ve stokçu damga- nin düşük gelirli yurttaşları korumak ladı. l Ekonomi Servisi sı yediklerini açıkladı. Stokçu olmadık- amacıyla uygulanması gerekirken, larını aksine mal bulamadıklarını ve fi- “zam aracına dönüşmesi nedeniyle” yat veremediklerini söyleyen tekelciler söz konusu EPDK kararının yürüt- 30 bİN TL İLE sINIRLI bir günlük dükkân kapatma kararı aldı- mesinin durdurulması talep ediliyor. lar. Türkiye Tekel Bayiler Platformu Baş- EPDK yeni yılda elektrikte kade- esnafa ve kob İ’ye kanı Özgür Aybaş ve Tekel Bayileri Yar- meli tarife uygulamasında ilk kade- dımlaşma Derneği Başkanı Erol Dündar, menin 150 kilovatsaat olacağını ve çilere ulaşamıyoruz, piyasada da yoklar. yaptıkları iddiasıyla suçlandıklarını söy- göstermelik destek kararı sosyal medya hesaplarından du- her kademe arasının 50 kilovatsa- Şimdi biz kalan malı satacağız ama en az leyen Tabakcı, “Bir paket sigara 25 TL yurdu. Türkiye genelinde sayıları 60 bini atle sınırlı tutulacağını duyurmuştu. alk Bankası’nın bağlı bulundukları birlik yüzde 40 zam gelecek, ben yeni ürünü o biz ne kadar alabiliriz ki stok yapalım. bulan tekel bayilerin büyük kısmı kararı Yurttaşlar duruma “örtülü zam” di- Hve kefalet kooperatifleri aracılığıyla es- fiyattan nasıl alayım. Esnafın yüzde 40 gi- Satıcılar mal vermiyor, sonra biz stok- destekleyerek kepenk açmadı. yerek tepki göstermişti. Uygulama- nafa yönelik faiz indirimi desteğinin 2022 bi bir kaybı karşılaması mümkün değil.” çu damgası yiyoruz. Buna dikkat çek- ÖTV zammının ardından satış fiyat- yı Danıştay’a götürmeye hazırlana yılında da devam edeceği duyuruldu. Geç- mek için eylem yaptık” dedi. Zamlar- larında en az yüzde 40’lık bir zam bek- Akın’ın, dava dilekçesinin gerekçe- miş yıllarda hayata geçirilen destek uygu- Tekellerin yarısı batacak la birlikte satışlarının düşeceğini de be- lediklerini söyleyen Tekel Bayileri Yar- sinde; ilk kademeyi 150 kilovatsa- lamalarından farklı olarak bu kez, indirimli lirten Tabakcı, böyle giderse 2 yıl son- dımlaşma Derneği Başkanı Erol Dün- Türkiye genelinde 36 bine yakın te- at olarak tanımlamanın ve yüzde 50 kredi ileriye dönük 3 yıllık kullandırılacak. ra tekel bayilerin yarısının batacağı- dar, tedarikçi firmaların zamlı fiyatları kel bayinin dün kepenk kapattığını söy- zam yapmanın “tüketiciler üzerinde- Bu kredilerde de alınan paranın kıymetli nı da söyledi. Tabakçı, “Sektörde 3 mil- açıklamaktan kaçınarak esnafı mağdur leyen Türkiye Tekel Bayileri Platformu ki mali yükü artırdığına” dikkat çek- maden ve dövize yatırılmayacağına dair ta- yon dolaylı istihdam var. Bizleri de ucuz ettiğini belirtti. Dündar şöyle konuştu: Yöneticisi Önder Tabakcı ise son bir ti. Gerekçede Türkiye’de dört kişilik ahhüt alınacak. Banka, 2022-2024 arasın- iş gücü haline getirip yabancı serma- “Biz ürünlerin çoğunu yılbaşı akşamı aydır alkol firmalarından mal alamadık- bir aile için en bir aylık en az tüke- da kullandırılacak esnaf kredileri ile önce- yedarların fabrikalarına işçi yapacaklar erittik. Sonra bu ÖTV zammı geldi ve dola- larını ve müşterilerine mal satamadık- tim sınırının 230 kilovatsaat olması den kullandırılmış olup bakiyesi bu yıllara heralde” diye konuştu. yısıyla elimizde çok az ürün var. Tedarik- larını aktardı. Kamuoyunda stokçuluk ve ilk kademeye zam yapılmaması devreden kredilere yüzde 50 faiz indirimi gerektiği ifade edildi. Dilekçede, ka- uygulayacak. Ancak bu kredilerde tutar 30 demeli tarifeyi düzenleyen ilgili ya- bin TL ile sınırlı tutuluyor. sa maddesinin gerekçesine uyulma- erkez Bankası (TCMB), yüzde 36 ile taze meyve ve sebze kalemlerinde göre- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dığı da belirtilerek, “Enerji verimlili- Mson 19 yılın en yüksek enflasyonu olan ce daha ılımlı seyrederken, diğer kalemler- Merkez’e kabine toplantısı sonrasında duyurduğu aralık ayı enflasyonundaki yükselişe en be- de kayda değer bir oranda yükselmiştir” ğini arttırmak amacıyla aynı abone KOSGEB istihdam desteklerinde yönelik lirgin katkının temel mal ve gıda alt gru- denildi. Raporda, başta akaryakıt, tüp gaz grubunda yer alsa bile maliyet baz- göre detaylar da belli oldu. Son bir yılda ortala- bundan geldiğini belirterek bu dönemde ve kömür olmak üzere yurt içi enerji fiyat- lı tarife metodunun yanında tasarru- ma istihdamını koruyan şirketlere, en faz- birçok kalem üzerinde döviz kuru gelişme- larındaki artışların devam ettiği kaydedile- fu teşvik edici, benzer abone grup- enflasyonu la beş kişi için olmak üzere çalıştırma ta- lerinin yansımalarının hissedildiğini söyledi. rek, “Türk Lirası’ndaki değer kaybı, emtia larında fazla tüketim yapanların faz- ahhüdü verdikleri işçi başına 100 bin lira TCMB Aralık ayı fiyat gelişmeleri raporun- fiyatlarındaki yüksek seyir ile tedarik zin- la tüketimin maliyetine katlanma- gıda grubu faizsiz destek verilecek. Krediler iki dilim- da, özellikle dayanıklı tüketim malları ara- cirlerinde devam eden aksamalar netice- sı amaçlanmaktadır” ifadelerinin uy- de verilecek, geri ödemeler ise 24 ay son- sında otomobil fiyatlarındaki artışa dikkat sinde üretici fiyatları kaynaklı baskılar ol- gulamayla çeliştiğine dikkat çekili- yükseltti çekilirken “Gıda grubunda yıllık enflasyon dukça güçlü seyretmiştir” diye konuştu. ra başlayacak. l Ekonomi Servisi yor. l ANKARA