Katalog

5 OCAK 2022 ÇARŞAMBA 12 ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ Hem pandemi Hem ağırlaşan ekonomik kriz onları da Ha beter vurdu Fatura hep kadınlara Yanındayız Derneği Kurucu Başkanı Nur Ger: Devleti GÜLER SABANCI: Nur Ger: temsil eden yasal organların, polis ve askerin, kadın hakları politikacıların bireysel olarak kadının yaşam hakkı var, savunuculuğu Her alanda yapan benim buna saygı duymam lazım demesi gerekiyor. Bu tek erkek zihniyet dönüşümü olmazsa ilerleme olmaz. derneğiyiz. eşitsizlik arttı Zihniyet nın erkek çalışanlara kıyasla daha dönüşümü abancı Vakfı Mütevelli Heyeti fazla olduğu görülüyor. Bu, ne ya- şart. Bu SBaşkanı Güler Sabancı, vakfın ge- zık ki ev ve bakım işlerinin kadın- ancak nitelikli çen yılını değerlendirmek için bir lara yüklendiğini gösteriyor. Ev- yetişmiş insan kalitesiyle mektup yayımladı. Mektupta, pande- den çalışma sistemi benimsendik- yapılır. mide her alanda eşitsizliğin arttığını ten sonra orantısız ve eşit olmayan Devlete de söyleyen Sabancı, en çok kadınlar ve iş yükü kadınları daha çok etkile- bu dönüşüm kız çocuklarının bu eşitsizlikten et- di. Kadının omuzlarına bindirilen başlamalı. kilendiğini belirtti. Ekonomik anlam- ve Covid-19 ile giderek artan tüm da pandemiden en çok kadınların yo- bu yükler, kadınların sağlığını ğun çalıştığı sektörlerin etkilendi- olumsuz etkiledi ve ruhsal ve duy- anındayız Derneği Kuru- ğini söyleyen Güler Sabancı, dünya gusal sorunları erkeklere kıyasla cu Başkanı Nur Ger, 10 yıl- genelinde 47 milyon kadın ve kız daha yüksek oranda yaşar oldular. Yda kadına karşı şiddetin 14 çocuğunun aşırı yoksulluğa sürük- n Normale döndüğümüzde ka- kat artığını, bunun birinci derece lendiğini de hatırlattı. Kadına yöne- dınların tekrar hızlıca işe dön- sebebinin ataerkil zihniyet oldu- lik şiddet vakalarında küresel çapta mesi mümkün olacak mı? ğunu vurgulayarak “Hâkim zih- yüzde 20 artış yaşandığını da akta- Artık beklediğimizden daha zor niyet bunu kanser gibi görüp bu- ran Sabancı, şöyle devam etti: normalleşeceğiz. Ama beyaz ya- nu yok etmekle ilgili bir noktaya “En çok etkilenen grupların başın- ka kadın çalışan sayısı artacaktır. gelmiş değil ki. Devlet cezalan- Zihniyet dönüşümü şart da kadınlar ve kız çocukları geliyor. Mavi yakada kadınların dijital be- dırmıyor. Cezalarda indirim ya- 2019 yılında toplumsal cinsiyet uçu- cerilerini yükseltmesi gerekecek. pılmaksızın en yüksek ağır ceza- rumunu kapatmak için 99.5 yıla ih- Pandemi süreci eşitlik mücadele- n Daha fazla kadının iş hayatına tırılmalı, kadının işgücüne katılımını lar verilmeli” dedi. tiyaç varken pandemiyle birlikte bu katılması için hangi adımlar atıl- özendirmeye yönelik çalışmalar başla- mizi zorlaştırsa da bu sürede “ye- Hem pandemi hem ağırlaşan süre 135.6 yıla çıktı. Üzülerek gö- malı? tılmalı. Mesleklerde cinsiyet ayrımı ya- ni normal” diyebileceğimiz esnek ekonomik krizin kadınları daha Birincisi zihniyet dönüşümü gereki- pılmamalı. Özellikle kırsal kesimlerde rüyoruz ki eşitsizlikle mücadelede ve evden çalışma sisteminden ka- beter vurduğunu, ağır iş yükünün yor. Kadın hareketleri eşitlik hareket- aile işlerinde ücretsiz olarak çalışan tam bir nesil geriye gitmiş durumda- dınların olumlu bir şekilde fayda- lerinin öncüsü oldu. Bu, o ülkedeki de- kadınların maddi özgürlükleri sağlan- kadınlara kaldığını vurulayan yız.” Güler Sabancı mektubunda, özel lanacaklarını düşünüyorum. Artık mokrasiyi de beraberinde getiriyor. malı ve desteklenmeli. İş hayatına da- Nur Ger ile, kadına şiddeti ve pan- sektör, kamu, sivil toplum ve akade- uzaktan çalışma daha yaygın ola- Özellikle siyasi otoritenin bu anlamda hil olabilmesi için kreş ve gündüz bakı- deminin kadın işgücüne etkilerini mi işbirliğiyle iklim acil durumu için cak. Değişen düzene ayak uydur- üzerine önemli roller düşüyor. Kadının mevleri artırılmalı. konuştuk. mücadele verilmesi gerektiğini de mak gerekiyor. istihdama daha çok katılımı için önce- İstihdam üzerindeki vergi yükünü vurguladı. l Ekonomi Servisi n Değişim sadece kadınlar için likle eğitimde fırsat eşitliğini sağlama- kaldırsan daha fazla kadın iş hayatın- Beter vurdu mız gerekir. Kadınların eğitim düzeyle- da kayıtlı olabilir. Sağlıklı hızlı büyüme- olmayacak yani... n Pandemide en büyük darbeyi rinin yükseltilmesinin yanı sıra, kadın- ye geçsek hem kadın hem erkek istih- Bir cam faunustaymışız gibi. kadınlar aldı. Hem iş hem evdeki lara yönelik mesleki eğitimler de ar- dam talebi artacak. İçinde bulunduğumuz ortam ve ik- yükü arttı. Ne diyeceksiniz? lim çok belirsizlikler içeriyor. Ne- Hem pandemi hem ağırlaşan fes almaya izin vermiyor. Türki- ekonomik kriz kadınları daha be- 100 erkek 8 kadın üye ye bir darboğazdan geçiyor ve cid- ter vurdu. Ağır iş yükü kadınlara di bir değişim gerekiyor. Ben bu kaldı. Kadınlar psikolojik olarak n Şu anda kaç kadın kaç er- başlamalı. değişimin adını demokratikleşme da bu süreçte bunalıma girdi. Ken- kek üyeniz var? Yanındayız olarak farkına varın olarak koydum. Gerçek anlamda dini odaya kapatıp bilgisayarıyla Erkek üye sayısında 100’ü diyoruz. Toplumsal cinsiyet eşitli- Özgür Burak a kkol sivil demokrasiye geçiş. Değişimin izole olup çalışan erkek olurken iş geçtik. 40 erkek 1 kadınla baş- ği, kadına şiddet. Bu yükü sadece önünde durulamayacağı için çok kadınların sıntına kaldı. İşyerinde lamıştık. Şimdi 8 kadın üye var. kadınlara bırakamayız. Erkeklerin 100 mİLyARLIK İh RACAT de ilk çıkarılanlar kadınlar oldu. uzun süre bu duvarlar arkasında Kadın hakları savunuculuğu ya- birey olarak hayatı sürdürme so- kalamayız. 10-15 yıl sonra bam- Ekonomik kriz kadınların üzeri- pan tek erkek derneğiyiz. Zihni- rumluluğunu üstüne alması gere- TİSK: Önceliğimiz ne daha fazla yük bindirerek eşit- başka bir Türkiye olacak. 70 yıl- yet dönüşümü şart. Bu ancak ni- kiyor. Buna çocuk yetiştirmek de dan bu yana gelen kadın hareke- sizliği artırdı. Ekonomik sorun- telikli yetişmiş insan kalitesiyle dahil. Bu konuda el vererek birlik- yapılır. Devlete de bu dönüşüm te bir yere varabiliriz. istihdamı korumak lar erkek şiddetinin bahanesi oldu. ti büyüyerek gelecek. Kaçınılmaz olarak eşitliğe doğru gidecek. Bu Covid-19 sürecinde işyerlerinden ürkiye İşveren Sendikaları Kon- izin alan kadın çalışanların sayısı- karmaşa, bir eşitliği var edecek. Tfederasyonu (TİSK) Yönetim Ku- rulu Başkanı Özgür Burak Akkol, istihdamı ve üretimi korumaya ön- Değişim erkekler De celik verdiklerini söyledi. Akkol, “Üretime, istihdama ve ül- 10 yılda şiddet 14 kat arttı başlamalı kemizin refahına odaklanarak or- tak akılla milletimize ve tüm tarafla- n Yanınızdayız’ın hedef kitlesi n Maalesef son yıllarda her gün sal eksiklik var, o zaman onu düzelt. lülüklerle uyumlu olarak hareket et- ra fayda sağlayacak çözümleri üret- erkekler. Kural koyucu ve yasa mek için çalışmaya hazırız. Salgın neredeyse birçok kadın cinayeti ha- Burada sadece kadın cinayeti değil, mesi gerekiyor. Toplumsal cinsiyet uygulayıcılar erkekler olduğun- beri duyuyoruz. Ne oldu da bu ka- çocuk cinayeti ve tecavüzü... bunla- temelli kadına yönelik şiddet ile mü- süresince de istihdamı ve üretimi dan, değişim erkeklerde başla- korumak en büyük önceliğimiz oldu. dar şiddet sever bir toplum olduk? ra çok ağır cezaların olması lazım. cadelede İstanbul Sözleşmesi’nde yacak diyorsunuz. Kurulduğunuz 10 yılda kadına karşı şiddet 14 kat Burada bir zihniyet dönü- yer alan prensipleri benim- 2021’de ihracatımız bir önceki yıla günden bu yana erkeklerde nasıl ci Nsiyet göre yüzde 32.85 oranında artarak bir değişim söz konusu oldu, na- artmış. Bunun birinci derece sebe- şümü olmazsa olmaz. senmeli ve bu doğrultu- sıl bir farkındalık yarattınız? bi ataerkil zihniyet. Hâkim zihniyet En büyük yetersiz- kotası olsu N da politikalar geliştiril- 225 milyar 368 milyon dolar olarak Değişimin erkeklerden başlama- gerçekleşmiştir. Açıklanan ihracat bunu kanser gibi görüp bunu yok et- lik, öldürüyor 4-6 ay meli. Medyanın şid- sı şart diyoruz. Sorunun ataerkil- n İş hayatında kadın mekle ilgili bir noktaya gelmiş de- sonra serbest bıra- deti adeta meşrulaş- verilerine katkıda, kayıtlı istihda- likten kaynaklandığını savunarak dostu politikalar için neler mın kalesi ve Türkiye’nin üreten gü- ğil ki. Bir kadın sadece kadın oldu- kılıyor. tıran cinsiyetçi di- eşitlikçi bir bakış açısı ile erkek- önerirsiniz? ğu için öldürülüyor. Sadece kadın ol- n Şiddetin bu lin dönüştürülme- cü TİSK’e bağlı işletmelerimizin çok lerde zihniyet dönüşümünü sağla- şirket değerleri ve organizasyon önemli payı bulunmakta” dedi. duğu için yüzde 95’i en yakın çevre- kadar arttığı bir si için sivil toplum kültürü toplumsal cinsiyet eşitliği mayı hedefliyoruz. Bu yaklaşımımız si tarafından şiddete uğruyor. Kadı- dönemde Tür- kuruluşları ile iş- Türkiye’nin en çok ihracat ya- çerçevesinde şekillenmeli, yönetim birçok insana örnek oluyor, iş dün- pan ilk 10 şirketinin 6’sının TİSK nın fiziksel olarak, ekonomik olarak kiye İstanbul birliğinin sağlan- birimi kadın ve erkek eşitliğine duyarlı yasından birçok erkek derneğimi- karşı koyacak gücü yok. Geleneksel Sözleşmesi’nden bir hale gelmeli, eşitlik ilkesine dayanan ması ve RTÜK üyesi olduğunu da vurgulayan Ak- ze üye olmak için geliyor, toplum- stratejiler oluşturulmalı, cinsiyet kotası kol, 2021’de TİSK ekosistemimizle olarak “kocanın evine dön” var. Ka- de ayrıldı ne di- mevzuatında de- sal cinsiyet eşitliği hakkında bilgi uygulanmalı, “kadınlara özgü” kabul sahibi olup bünyesinde bulunduğu dın gidip polise şikâyet ediyor, hak- yeceksiniz? ğişikliğe gidilme- Türkiye’ye yaklaşık 100 milyar dolar edilen işlerde erkeklerin, “erkeklere firma içine de bu anlayışı yayıyor. ihracat geliri kazandırdıklarını söyle- kını takip ediyor. Ama duvara çarpı- Devleti temsil si şiddetin önüne özgü” kabul edilen işlerde ise Gelen üyelerimiz ataerkil düzenin yor. “Evine git kocanla barış” deni- eden yasal organ- geçmek için önem- di. Akkol, “2022 yılında üretimle, is- tam tersine kadınlar kadar erkekleri de etkile- tihdamla, ihracatla daha da büyüye- yor. Sonrasını görüyoruz. Devlet ce- ların, polis ve aske- li bir adım olacaktır. kadınların çalışması diğinin ya farkında olarak ve “Ben zalandırmıyor. Cezalarda indirim ya- rin, politikacıların bi- Hem yerel yönetim- ceğimize inanıyoruz” ifadesini kul- teşvik edilmeli. bu değişimin bir parçası olmak is- landı. l Ekonomi Servisi pılmaksızın en yüksek ağır cezalar reysel olarak kadının ya- ler hem de merkezi hü- tiyorum” diyerek geliyorlar ya da verilmeli. Ama maalesef şiddet uy- şam hakkı var, benim buna kümet tarafından toplumsal bu farkındalığı biz onlarda yaratı- gulayanların çoğu sorgulamadan he- saygı duymam lazım demesi gereki- cinsiyete duyarlı bütçeleme ya- yoruz. Yani çözümün erkek öznesi ‘yÜzd E 62.98 ARTIş’ men sonra serbest bırakılıyor. Geçen yor. Bu zihniyet dönüşümü olmaz- pılması, kaynakların bu duyarlılı- olmaya geliyorlar. Sonrasında da yıl öldürülen kadınların en az yarı- sa ilerleme olmaz. Devletin, İstan- ğa göre dağıtılması ve eşitlikçi bir çevrelerine ve çalıştıkları kuruma t Özok ’un eğitim sının failleri dışarıda. Burada bir ya- bul Sözleşmesi’nin getirdiği yüküm- yaklaşımın benimsenmesidir. bu farkındalığı yayıyorlar. fiyatlarına tepki ürkiye Özel Okullar Derneği (TÖ- TZOK), sosyal medyadan 2022- Havayolunda fiyatlar kademeli artacak 2023 eğitim öğretim döneminde aza- mi fiyat artış oranını 62.98 olarak du- yurdu. Paylaşımda, “Kurumlarımız ALİ CAN POLAT şılaştırırsak sadece brent petrolün sında büyük artış beklediklerini de velilerini ve çalışanlarını göz önü- varil fiyatında 2-2.5 kat artış oldu- söyleyen Nane şöyle konuştu: ne alarak azami dikkatle bütçe yapa- aliyet artışları bütün sektör- ğunu görüyoruz. Bugünkü pazar “Biz 2022 yılının yaz sezonuna cak ve kendi artış oranlarını yayım- Mlerde büyük sorunlar yaşat- koşullarında talepte halen yüksek ilişkin umut ve beklentilerimizi ko- layacaklardır” ifadelerine yer verildi. maya devam ediyor. Bu sektörler- dalgalanmalar söz konusuyken, bu ruyoruz. Pandeminin giderek da- Açıklamanın veliler tarafından tep- den birisi de havayolu yolcu taşı- maliyet artışlarının bilet fiyatlarına ha da kontrol altına alınacağı ve se- kiyle karşılanması üzerine paylaşı- macılığı sektörü. Daha önce sektör yahat kısıtlamalarının gevşetilece- tümden yansıtılabilmesi pek müm- mını kaldıran TÖZOK, yeni bir açık- mensupları artan maliyetler se- ği varsayımlarıyla 2022’nin yaz dö- kün görünmüyor. Bizim hedefimiz lama yaptı. TÖZOK’un yeni açıklama- bebiyle yurtiçi uçuşlarda uygula- neminde birikmiş yolcu talebinin fiyat düzenlemesini sektörü de mi- sında, “Paylaşılan metin, yönetmeli- nan tavan fiyat tarifesinin artırıl- hem iç pazarda hem de dış pazarda safirleri de üzmeyecek şekilde ka- ğe atıf yapılarak belirtilmiş bir açık- hızlı bir şekilde harekete geçece- ması talebinde bulunmuşlardı. Ba- demeli yansıtmak” dedi. mehmet Nane lamaydı. Özel okul ücretleri, TÜİK ta- ğini tahmin ediyoruz. Bu durumda kanlık, 499 TL olan tavan ücretleri ‘2022’den ümitliyiz’ rafından ilan edilen oranlar dikkate fiyat artışlarının kademeli olarak bilet fiyatlarındaki normalleşme- 599 TL’ye çıkardı. 100 TL’lik artı- alınarak MEB Özel Eğitim Kurumla- Önümüzdeki sezona dair beklen- nin de hız kazanacağını düşünüyo- şın maliyet artışlarının çok altında biletlere yansıyacağını söyledi. rı Yönetmenliğine uygun düzenlene- Fiyat düzenlemesinde sektörü de tilerini de paylaşan Nane, 2019 ra- ruz. Biz 2022’de kapasitemizin en kaldığını söyleyen Pegasus Hava- cektir” denildi. l Haber Merkezi kamlarını yakalayacaklarını söyledi. azından 2019 seviyelerini yakala- yolları Genel Müdürü Mehmet Na- yolcuyu da üzmemeye çalıştıkları- nı belirten Nane, “Geçen yılla kar- Yaz sezonunda yabancı turist sayı- yacağını umuyoruz.” ne, yolcuları kaybetmemek adına