Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
4 OCAK 2022 SALI
8 dizi
SEÇİMLERİN İPTALİ vE ERDOĞAN’IN SİİRT’TEN MİLLETvEKİLİ OLMASI YASAYA AYKIRIYDI
üksek Seçim Kurulu (YSK) Siirt yeterliliği bulunmayanlar, yenileme cumhurbaşkanının toplantı yeter
KANADOĞLU:
seçimini iptal etti ve yeniden seçiminde aday olamaz ama oldu. sayısıyla seçilebileceğine oyçokluğuyla
Yyapılmasına karar verdi. Böylece Bütün bunlar, o tarihteki YSK’nin Türk karar verdi... Hiçbir çağdaş demokraside
CUMHURİYETİN
Erdoğan milletvekili seçtirildi. Oysa siyasi hayatının geleceğine damgasını hiçbir YSK kanuna rağmen karar
SAVCISIYDIM
yenilenen seçimde, daha önceden aday vurmasına neden oldu. Ahmet Necdet veremez. Önceki hatalar yetmedi, YSK
gösterilmiş kişiler, listede kaydırma Sezer sonrası Cumhurbaşkanlığı seçimi aynı marifeti 2019 yerel seçimlerinde
IŞIK KANSU
3
yapılarak aday olabilir. İlk seçimde öncesinde ise Anayasa Mahkemesi, İstanbul’da da gösterdi.
YSK Genç Parti ve DEHAP’ı engelleseydi AKP yüzde 34 oyla yüzde 63 temsile ulaşamazdı
Türkiye’nin kaderi 1999
yılında değişti
argıtay’a seçildiğim 1984 yılı tem- bu gelişmeyi “metamorfoz” olarak değer- yüzde 6.23 oranında 1 milyon 960 bin
muz ayında yüksek mahkemede lendirdim ve YSK’ye başvurdum: “Bu-
660 oy da heba oldu. Eğer Genç Parti ve
Yiki seçim vardı: Birisi başkanlık se- rada hukuka karşı hile vardır, bu meta- DEHAP’ın seçime katılmamaları YSK ta-
çimi, ikincisi de Anayasa Mahkemesi’ne morfozun seçime girme yetkisi yoktur,
rafından kabul edilseydi, AKP yüzde 34
üye seçimiydi. O sırada Yargıtay’da ka- bunu kaldırın.” Bunu YSK’ye kabul et-
oyla TBMM’de yüzde 63 oranında tem-
tiremedik. Daha kötüsü, Genç Parti Ge-
bul edilen görüş, mümkün olduğu ka-
sil etme olanağına kesinlikle kavuşama-
dar emekliliğine çok az süre kalan isim- nel Başkanı Cem Uzan’la kardeşi Hakan
yacaktı. Türk siyasetinin çehresi değişe-
Uzan’ın Ürdün vatandaşı olduğuna dair
leri seçelim, onları üst üste Anayasa
cekti. Çünkü AKP’nin kazandığı o seçim-
Mahkemesi’ne üye gönderelim, bu du- Ürdün resmi gazetesi ile bize bir ihbar-
de DYP aşağı yukarı yüzde 9 oy almış ve
da bulunuldu. Bu şekilde izin almadan
rum bir yerde Kenan Evren anayasasına
baraj altında kalmıştı.
bir başka ülkenin vatandaşlığını kabul
karşı protesto olsun. Buna itiraz ettim.
etmek, Türk vatandaşlığından çıkarıl-
Gerçekte uzun süre çalışabilecek, layık
Bahçeli, ‘Sayın Başsavcım
ma sebebiydi ve yapılacak tek şey Ba-
arkadaşların seçilmesinden yanaydım.
siz haklı çıktınız’ dedi
kanlar Kurulu tarafından vatandaşlık-
Bu görüş kabul edilmedi ve biz altı ayda
MHP de yüzde 7.5’te kalmıştı. 2004 yı-
tan çıkarılmalarıydı. Bir sayın koalis-
bir seçim yaparak sözde 12 Eylül düzeni-
lı Cumhuriyet Bayramı resepsiyonu için
yon liderinin imzalamaması nedeniy-
ni protesto etmiş oluyorduk. Hataydı bu.
Çankaya Köşkü’nde yan yana geldiği-
le bu kararname çıkarılmadı ve böyle-
Gerçekte Anayasa Mahkemesi’nde Yar-
mizde Sayın Devlet Bahçeli, “Sayın Baş-
ce Genç Parti seçime girdi. Yüzde 7.25
gıtay etkinliğini ortadan kaldırıyorduk.
savcım, ne söyleyeyim, siz haklı çıktı-
oranında 2 milyon 285 bin 500 oy aldı.
Yargıtay’ın bir başka hatası da YSK’ye
nız” dedi bana. Haklı çıktık da neye ya-
üye seçimindeki tutumuydu. YSK’de da-
Rejim değişiminde radı? MHP’nin oylarının büyük bir bölü-
ha çok çocuğunu evlendirecek olan, ev
münü Cem Uzan almış, MHP baraj altın-
alan, borcu olan, yani maddi bakımdan
ilk dönüm noktası
da kalmış, AKP böylelikle az oy oranı ile
ek ücret alabilecek üyelerin seçilmesi
Dahası, seçimlere yaklaşık bir ay ka-
Meclis’te büyük çoğunluğa sahip olabil-
yoluna gidiliyordu. Biz böylece YSK’yi
la bir ihbarla, DEHAP’ın seçime katılma
mişti. Bu da yetmedi. YSK, Siirt ili seçi-
ihmal ettik ve yapılan bu hata Yüksek
koşulu olan 41 ilde örgütü olmadığı id-
mini iptal ederek seçimin yeniden yapıl-
Seçim Kurullarının arzu edilen biçimde
dia edildi. İl seçim kurullarına durumu
masına karar verdi. Recep Tayyip Erdo-
oluşmasını önledi ve AKP’nin kazandı-
sordum. Sonuç: DEHAP’ın yalnızca 6 ilde
ğan milletvekili seçtirildi. Bir ilde seçi-
ğı 3 Kasım 2002 seçimleri, Türkiye’nin
örgütü vardı. Sahte beyanda bulunmuş-
min yenilenmesi yapılacaksa orada da-
siyasi rejiminin dönüştürülmesine aracı
lar, bu halleriyle 1999 seçimlerine de
ha önceden aday olarak gösterilmiş ki-
oldu. Şöyle ki: Hasan Celal Güzel’in Ye-
girmişlerdi. YSK’ye yeniden başvurdum,
şiler listede kaydırma yapılarak aday
niden Doğuş Partisi, 3 Kasım seçimleri-
DEHAP da seçime katılamaz diye. Somut
olabilirdi. Liste dışından ilk yapılan se-
ne katılabilecek partiler arasındaydı. Bu
kanıt olmadığı gerekçesiyle başvuru red-
Kanadoğlu
çimde seçilme yeterliliği bulunmayan-
parti seçimlere katılma hakkı bulunma-
ile Erdoğan, dedildi. Bu iki seçime katılan DEHAP’ın
adli yıl açılış lar yenileme seçiminde aday olamazdı
yan Genç Parti Başkanı Cem Uzan tara- başkan ve genel sekreterler için evrakta
töreninde.
fından satın alındı ve genel kurul top- ama oldu. Yani bütün bunlar, o tarihteki
sahtekârlıktan dava açılmasını Ankara
lantısında parti, adını, amblemini, ge- Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan istedim, YSK’nin Türk siyasi hayatının geleceği-
nel başkanını değiştirdi, Genç Parti oldu. dava sonunda mahkûm oldular, kararla- ne damgasını vurmasına neden oldu ve
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı olarak rı onandı ama ne çare; DEHAP’a verilen Türkiye’nin kaderini de değiştirdi.
ZARFTAKİ
4 OYdAN
Cumhurbaşkanlığı
3’Ü g Eç ERLİ
1’İ g Eç ERSİZ
003 seçimleri, daha sonraki Yük-
seçimleri ve 367
2sek Seçim Kurullarında sanki “Ne
istersek yapabiliriz” düşüncesini de
egemen kıldı. Böylece YSK, kanuna
argıtay Cumhuriyet Başsavcısı kemesi, konuyu karara bağlayacak-
rağmen kendi kararını egemen kıla-
Yoluncaya kadar anayasa, merak tı. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ya-
rak bir halkoylamasının sonucunu
ettiğim bir konu varsa ya da bakmak- pılacağı TBMM toplantısına çok az
etkiledi. 2017 referandumunda ana-
ta olduğum bir davada inceleme ge- zaman kalmıştı. 27 Nisan 2007’de
yasa, YSK kararıyla mühürsüz oylar
rekiyorsa başvuracağım bir ana ki- dönemin Genelkurmay Başkanı Ya-
ile kabul edildi. Mühürsüz oylar, ka-
taptı. Başsavcı olduğunuzda ise ana- şar Büyükanıt ortaya çıktı ve inter-
nunun tam tersine ve hiç olmayacak
yasa tamamen gereklidir çünkü ana- net üzerinden bir açıklama yaptı.
biçimde seçme özgürlüğünü sanki
yasal düzenin savunulması bakımın- “Cumhurbaşkanlığı seçimi sürecin-
sağlar gibi, sanki Avrupa İnsan Hak-
dan başvurulacak tek başvuru kita- de öne çıkan sorunun, laikliğin tar- ları Mahkemesi buna ait kararlar
bıdır. Cumhurbaşkanı Ahmet Nec- tışılması konusuna odaklanmış du- vermiş gibi kabul edildi. Oysa hiç il-
gisi yok. YSK, sayım sonrası sandık
det Sezer’in görev süresi bitip yeni rumda olduğu ve bu durumun, Türk
kurullarının mühürsüz oyları da mü-
Cumhurbaşkanlığı seçimi yaklaşır- Silahlı Kuvvetleri tarafından endişe
hürlemesini isteyerek seçimi şaibe-
ken anayasaya bu açıdan yaklaştım. ile izlendiği”ne ilişkin bir açıklama
li hale getirdi. Acı olan taraf, YSK’nin
12 Eylül 1980 öncesinde Cumhurbaş- yaptı. E-muhtıra diye tanımlanan
kanuna rağmen kendi kararını halk-
kanlığı seçimleri artık bir fiyasko ha- bu açıklamayla, internet darbesi mi
Sezer’in görev süresi bitip oylamasına hâkim kılması, muhale-
line gelmiş, 124 tur oylama yapılmış; yoksa internet uzlaşması mı, anlaş-
yeni Cumhurbaşkanlığı fet partileri tarafından da, halkımız
bu oylamalar sonucu cumhurbaşkanı ması mı, ne derseniz deyin, AKP’ye
seçimi yaklaşmıştı. 1982
tarafından da gerekli ve yeterli tep-
seçilememiş ve 12 Eylül’ün gerekçe- yapılabilecek en büyük yardım ya-
Anayasası uzlaşıya yönelik
kiyi görmedi. O halkoylamasına gi-
maddeler içeriyodu.
lerinden biri haline getirilmişti. pılmış oldu. Zaten ertesi gün AKP
diş zaten olacak iş değildi. Çağdaş
Ahmet
Ancak seçim maddesinde
yöneticileri bir demokrasi kahrama- demokrasilerde, “Cumhurbaşkanı
Necdet
uzlaşmayı sağlayacak
Bunalıma karşı
anayasaya uymuyor, suç işliyor, biz
nı gibi ortaya çıktılar.
Sezer
açıklık yoktu.
bunu önlemek için ona uygun bir
Ardından Anayasa Mahkemesi,
getirilen hüküm
anayasa değişikliği yapalım” tekli-
cumhurbaşkanının toplantı yeter sa-
12 Eylül öncesi yaşanan Cumhur-
fini bir muhalefet partisinin yapma-
lık yoktu ve yorum gerektiriyordu. nasıl olsa 320 ya da 330 ile çoğunlu- yısı ile seçilebileceğine oyçokluğu ile
başkanlığı bunalımına karşı 1982
sı herhalde görülmüş şey değildir.
Bu yorum sorunu, toplantı oy sayı- ğu sağlar, cumhurbaşkanı seçilir” di-
karar verdi. Seçime gidildi, AKP yine
Anayasası, bir ay içinde cumhurbaş-
Bir çağdaş demokraside, halkoyla-
sı üzerinden mi, yoksa karar oy sa- ye yorumlanırsa bu, hukuka karşı bir zafer kazandı. Ve yine uzlaşma gün-
kanı seçilemezse seçimin yenilenme-
masında kabul çıkması için devle-
yısı üzerinden mi yapılacağı üzerin- arkadan dolanma oluyordu.
deme geldi. Önce Recep Tayyip Er-
si hükmünü getirmiş. Yani anayasa,
tin tüm olanaklarının seferber edil-
de odaklanıyordu. Eğer ilk iki turda doğan, Abdullah Gül’ün Cumhurbaş-
TBMM’deki milletvekillerine, yeniden
mesi de görülmemiştir. Elbette hiç-
AKP’ye en büyük yardımı
TBMM’de üçte iki sağlanamıyor ise
kan adaylığından vazgeçti. O tarih-
bir çağdaş demokraside, hiçbir YSK
seçime gitmeyi istemiyorsanız, o za-
üçüncü tur, artık o iki turu anlamsız te Cumhurbaşkanlığı için adı geçen-
Yaşar Büyükanıt yaptı kanuna rağmen karar da veremez.
man oturun konuşun, uzlaşın deme-
hale getirecek biçimde yorumlanır- O da yetmedi, Yüksek Seçim Kuru-
ler arasında Vecdi Gönül vardı. Dev-
Oysa anayasa, bir aylık süre tanı-
ye getiriyordu. İkincisi, seçeceğiniz
lu, aynı marifeti 2019 İstanbul ye-
sa sorun yoktu. Yani cumhurbaşka- let Bahçeli araya girdi, uzlaşma ikin-
kişi tarafsız, bütün Türkiye’nin cum- mış; uzlaşma sağla, tarafsızlığa layık
rel seçimlerinde de gösterdi. Ya-
nı üçte iki ile seçilsin. Tamam üçte iki
ci planda kaldı ve Abdullah Gül seçil-
bir adam seç demişti. “O halde otur,
hurbaşkanı ve herkesin kabullenece-
ni bir zarf düşünün ki, o zarfın için-
ile seçilsin de eğer uzlaşma istiyor- di. Zaten cumhurbaşkanının halk ta-
ği bir kişi olacak diyordu. Peki bu ku- konuş” demekti bu. Peki, nasıl olacak
de 4 oy var, 3’ü geçerli 1’i geçersiz.
san bu uzlaşmayı yapmaya gerek yok.
rafından seçilme olayı gündemdey-
bu uzlaşma? Danışmayla olur, tartış-
rallar neyi gerektirir? Uzlaşmayı ge-
Böyle bir şey olabilir mi hiç?
Anayasa’nın ilgili maddesi “Elde üç- di, o anayasa değişikliği o arada ka-
rektirir. Anayasada vardığım sonuç mayla olur. Bunun için de cumhur-
te iki çoğunluk olan 367 yok da 330
bul edildi ve cumhurbaşkanının seçi-
başkanı seçimi için TBMM’de toplan-
bu oldu. Ancak, anayasadaki cumhur-
YARIN: PARLAMENTER SİSTEMİN
var yahut 320 var. İki tur yaparız, üç- mi de böylece yapılmış oldu. Sonra-
başkanlığı seçim maddesinde bu uz- tı oy sayısı gerektiğini ısrarla savun-
KARİKATÜRÜYLE OLMAZ
te iki sağlanmaz, sonra üçüncü turda
sı? Geldiğimiz yer ortada...
duk. Başvuru yapılmış, Anayasa Mah-
laşmayı sağlayacak biçimde bir açık-
bAhç ELİ
ARAYA g İRdİ
g ÜL SEç İLdİ