Katalog

14 EYLÜL 2021 SALI 8 SAĞLIK [email protected] Ülkemizde her yıl 40 bin yeni akciğer kanseri tanısının konulduğu belirtiliyor SaĞl Ik re HBeri Pasif iciciler risk altında Prof. kutlu: Yapılan Kömür dumanı çalışmalar, tütün kullanmayan grubun yüzde da etkili 15-35’inde hastalığın ava kirliliğinin de akciğer kanserin- sebebinin ikincil içicilik Hde önemli bir risk faktörü olduğunu anımsatan Prof. Kutlu “Bu hava kirlili- yüksek yani pasif içicilik olduğunu ği sadece endüstriyel yaşamın doğal bir göstermiştir. Bu konuda sonucu olması dışında özellikle odun tansiyonda veya kömür yakılarak pişirilen, tütsü- daha da detaya girersek lenmiş veya kızartarak hazırlanmış ye- hiç sigara kullanmamış meklerin tüm sağlığımıza olumsuz etki- doğru bilinen bir kadın sigara içen bir leri olduğu gibi akciğer kanseri açısın- dan da olumsuz etkileri bilinmektedir. erkekle evli olduğunda Ayrıca tütün kullanmamış kişilerde gö- yanlışlar akciğer kanserine rülen akciğer kanseri olgularında gene- lkemizde her üç kişiden biri, hipertansi- tik eğilimin hastalığın gelişmesinde bir yakalanma riskinin yüzde Üyon hastası. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. faktör olduğu düşünülmektedir” dedi. 27 arttığını görebiliriz. Bekir Sıtkı Cebeci, toplumda hipertansiyon hakkında doğru sanılan yanlışları anlattı. yetin bu grup hastalar için de önem- ünyada ve ülkemizde hızla yay- larda kullanılan pasif içicilik olarak lamıştır. Bu grup olguların tütün kul- n YANLIŞ! Tansiyonum yüksek ama gınlaşan akciğer kanseri er- adlandırılan durumu ifade etmekte- lanan grupla olan ortak noktaları ve- li olduğu düşünülmektedir. Risk oluş- bende herhangi bir şikâyet oluşturmuyor, dir” dedi. turan maruziyetler nelerdir diye ba- Dkeklerde prostat, kadınlar- ya farklılıkları konunun uzman- gereksiz yere ilaç almayayım. da ise meme kanserin- ları açısından ilginç bir karsak ‘ikincil içicilik’ olarak adlan- n Doğrusu: Herhangi bir şikâyet oluştur- Artış dikkat çekici dırılan durum ilk sırada görülmekte- den sonra en sık görülen araştırma konusudur. madığı için hekimin önerdiği ilaçları kullan- Prof. Kutlu, akciğer kan- mamak, sağlık açısından yapılabilecek en ikinci kanser türü. En Tıbbi literatüre göre dir. Bu terim önceki yıllarda kullanı- büyük yanlışlardan biridir. Şikâyet oluşturup serinin risk faktörleri ara- ‘hiç tütün kullanma- lan ‘pasif içicilik’ olarak adlandırılan önemli nedeninin sigara oluşturmamasına bakılmaksızın hipertansi- sında ilk sırada gelen tütün olarak gösterildiği akci- mış’ olarak kabul edi- durumu ifade etmektedir. Yani tütün yon mutlaka tedavi edilmelidir. kullanımına dikkat çeke- len kişi, tüm yaşamı kullanmayan bir kişinin içinde bu- ğer kanseri, özellikle ne- Sibel n YANLIŞ! Tansiyonumun çıktığını his- rek “Dünyanın belli bölge- fes darlığı, hırıltı, ani ki- boyunca toplam ola- lunduğu sosyal ortam sebebiyle sü- BAHÇETEPE sediyorum, onun için ölçmüyorum. lerinde tütün kullanma sık- rak 100 adetten da- rekli olarak dumana maruz kalmasını lo kaybı ya da çeşitli ağ- n Doğrusu: Kan basıncı yükseldiğinde lığı azaldıkça akciğer kan- rılarla kendini göstere- ha az sigara içmiş kişi- ifade eder. Yapılan çalışmalar, tütün hastalarda genellikle baş-ense ağrısı, baş- Prof. dr. Kutlu ser tanılarının azalması yıllar dir. Erkekler arasında ta- kullanmayan grubun yüzde 15-35’in- biliyor. Göğüs Cerrahi- ta dolgunluk ve basınç hissi, kulaklarda ba- öncesinden bilinen tütün-akciğer si Uzmanı Prof. Dr. Cemal Asım Kut- nı alan akciğer kanseri ol- de hastalığın sebebinin ikincil içicilik sınç ile yüzde kızarma gibi belirtiler gelişe- kanseri ilişkisi için önemli bir örnek- guları içinde tütün kullanmamış kişi- olduğunu göstermiştir. Bu konuda da- lu, son yıllarda hiç sigara içmeyen ki- bilir. Ancak bir grup hastada yüksek kan ba- tir” diye konuştu. Kutlu, özetle şunla- şilerde görülen akciğer kanserinde- lerin oranı yüzde 10-20 arasında de- ha da detaya girersek, hiç sigara kul- sıncı değerlerine rağmen hiçbir şikâyet oluş- maz. Yakınmaların oluştuğu kan basıncı de- rı söyledi: “Ancak bu azalmayla bir- ğişirken, bu oran kadınlar arasında lanmamış bir kadın sigara içen bir er- ki artışa dikkat çekerek “Risk oluş- ğeri de kişiden kişiye farklılık gösterebiliyor. likte son yıllarda hiç sigara içmeyen turan maruziyetlerde ikincil içicilik yüzde 50’dir. Doğal olarak, tütün kul- kekle evli olduğunda akciğer kanseri- Bu nedenlerden dolayı hipertansiyon hasta- kişilerde görülen akciğer kanseri ta- lanımının oluşturduğu risk gibi bili- ne yakalanma riskinin yüzde 27 art- olarak adlandırılan durum ilk sırada ları mutlaka kan basıncı ölçümü ile tedavile- nılarındaki artış dikkat çekmeye baş- görülmektedir. Bu terim önceki yıl- nen diğer risk faktörlerine maruzi- tığını görebiliriz. ” rini takip etmeliler. n YANLIŞ! Tansiyonum normal değere ulaştı, artık ilacı bırakabilirim. ÇIĞIR AÇABİLİR n Doğrusu: Hipertansiyon tedavisi ba- zı özel durumlar dışında, hayat boyu devam KÜresel Migren ve Ağrı Derneği: ediyor. Tansiyonunuz normal değere ulaştık- Kanserde hayat tan sonra tedaviyi bırakmanız tekrar yüksel- mesine neden oluyor. Bu yüzden ilacınızı ke- kurtarabilecek sinlikle bırakmayın. Tedavinizle ilgili her ka- rar doktorunuz tarafından verilmeli. kan testleri n YANLIŞ! Tansiyonum yükselince be- yin kanaması geçiririm, onun için hemen ingiliz Ulusal Sağlık tansiyonumu düşürmeliyim. Limonlu su Servisi (nHS) 50’den içip beyin kanamasını önlemek için kafa- mı soğuk suya sokmalıyım fazla kanser türü n Doğrusu: Bu durumda bile kan basıncı- için dünyanın en nı ani değil, kontrollü düşürüyoruz. Limon- geniş çaplı kan testi lu su içmek, soğuk duş almak ve başı yıka- mak sonuca etkisi olmayan gereksiz yakla- denemesine başladı. şımlardır. Psişik rahatlatıcı etki ile tansiyonu Kanseri semptomlar bir miktar düşürebilir, ancak tedavi edici et- ortaya çıkmadan ki oluşturmaz. n YANLIŞ! Hipertansiyon orta-ileri yaş tespit edebilen test hastalığıdır. Çocuklarda yüksek tansiyon her yıl binlerce hayat olmaz. kurtarabilecek. n Doğrusu: Esansiyel hipertansiyon di- ye adlandırılan ve tansiyonun yaklaşık yüzde BC Türkçe’de yer alan habere 90’ını oluşturan kan basıncı yüksekliği ge- Bgöre, İngiltere’de dünden netik geçiş özelliğine göre orta ve ileri yaşta itibaren, 50’den fazla kanser ortaya çıksa da çocuklarda hatta yenidoğan- türünü herhangi bir belirti veya da da (sekonder nedenli) görülebiliyor. semptomu ortaya çıkmadan önce tespit etmekte kullanılabilecek bir kan testi gönüllüler üzerinde Baş ağrısında kritik süre yaygın şekilde denenmeye başladı. NHS kapsamında yapılacak testlerde, hastanın üresel Migren ve Ağrı Derneği kanındaki DNA incelenerek Ktarafından yapılan açıklamada Migreni tetikleyen faktörler kanser hücrelerine dair erken “Ağrılarınız bir ay içinde 15 günden belirtiler olup olmadığına çıklamada, migreni tetikleyen yolculuklar yapmak. uzun sürüyorsa, kronik migreniniz bakılacak. NHS Başkanı Amanda Afaktörleri ise beslenme, uyku n Parlak veya titrek ışık, olabilir” denildi. Pritchard, “Bu basit ve hızlı BU Yıl isTeYen Her Kes Ol ABile CeK düzeni, yaşam tarzı, çevresel ve güçlü kokular ve belirgin hava Dernekten yapılan açıklamada, kan testi, kanser tespiti ve fizyolojik değişiklikler başlıkları altında değişikliklerine maruz kalmak. tedavisinde çığır açabilir. Kanseri kronik migren en az üç ay boyunca, şöyle özetledi: n Duygusal sıkıntı, stres veya henüz belirtileri ortaya çıkmadan ayda 15 gün veya daha sık ortaya çı- n Bazı hastalarda belirli stresli bir dönemden sonra ani Grip aşısı bu hafta önce tespit ederek hastanın kan ve bunların en azından sekizi- yiyecekler, alkol alımı, öğün atlama, rahatlama yaşamak. tedavi ve hayatta kalma şansını nin migren özellikleri taşıdığı baş kafein yokluğu ve dehidrasyon. n Kadınlarda menstrüasyona eczanelere gelecek artırabiliriz” dedi. Amerikan ağrısı durumu olarak tanımlandığı n Uykusuzluk veya aşırı uyuma gibi neden olan hormonlarda değişiklik. şirketi Grail’in geliştirdiği urttaşların sonbahar aylarının gelmesiyle uyku alışkanlıklarında değişikliklerin Hormonal gebelik kontrolünde anımsatıldı. Galleri adlı test, herhangi bir Yen çok merak ettiği konuların başında ge- olması. veya hormon replasman tedavisinin hastalık belirtisi göstermeyen len, “Kimler grip aşısı olacak?, Grip aşısı fiya- n Yoğun egzersizler ve uzun kesintiye uğraması. Depresyon da eşlik kişilerin kanında kanserin yol tı ne kadar? Grip aşısı kriterleri neler” sorula- edebilir açtığı moleküler değişiklikleri rı yeniden gündemde. Koronavirüs pandemisi belirlemek üzere tasarlandı. Toplumda yüzde 1.4 - 2.2 oranında taların sosyal ve aile hayatına ver- ya yardımcı olmak için bir başağrı- nedeniyle geçen yıllarda talep patlaması ya- Bilim insanları bu testin, kanser görülen kronik migrenin kişinin sos- sı uzman hekimine görünmeniz fay- diği çok ciddi zararlarıyla birlikte, şanan grip aşısında, eczanelerde yapılan lis- belirtisi ortaya çıkmadan önce yal yaşamını, fiziksel ve mental per- toplum açısından da önemli iş gücü dalı olabilir. Baş ağrısının karakteri- teler iptal edilmiş, Sağlık Bakanlığı’nın belir- kan testi taraması şeklinde formansını büyük oranda etkiledi- ne ve süresine göre kronik migren- lediği risk gruplarına aşının yapılacağı kararı kaybına sebep olabiliyor. Migrenin uygulanabilecek kadar doğru alınmıştı. İstanbul Eczacı Odası Başkanı Zafer ği anımsatılan açıklamada, şöyle de- günlük yaşamınızı ne sıklıkta kesin- de en doğru tanıyı bu alanda uzman sonuç verdiğini belirtiyor. NHS, Cenap Sarıalioğlu, bu yıl grip aşısını isteyen vam edildi: tiye uğrattığını anlamak ve ayda kaç bir hekim koyabilir. Etkili şekilde so- testin İngiltere’de 140 bin gönüllü herkesin olabileceğini anımsatarak “Geçen “Bu ağrı dönemlerine depresyon, gün baş ağrısı çektiğinizle ilgili kayıt nuç alınabilmesi için de kronik mig- üzerinde deneneceğini duyurdu. yıl yalnızca risk grupları grip aşısı olabilmişti. anksiyete ve kronik farklı ağrı tipleri tutmak önemlidir. Ağrılar ayın yarı- ren ağrılarına yönelik hastalık yöne- Test, 50 yaş üzeri de dahil Bu yıl isteyen olabilecek. yaklaşık 2.5 milyon de migrene sıklıkla eşlik edebiliyor. sından fazlaysa, kronik migreniniz timinin başağrısı uzman hekimlerin- olmak üzere kanser riski yüksek doz grip aşısının geldiği belirtiliyor. Çarşam- Kronik migren aynı zamanda, has- olabilir ve semptomlarınızı azaltma- ce ele alınması gerekiyor.” kişilere uygulanacak. Testin, ba günü depolara dağıtımı planlanıyor, sanı- bazı kan kanseri türleri ile kafa, rım perşembe ya da cuma günü eczanelerde boyun, yumurtalık, pankreas, olmuş olur” dedi. yemek borusu gibi bölgelerde Gazetemize değerlendirmelerde bulunan Oksijen terapisi hayat kurtarıyor gelişen ve erken aşamada tespit Sarıalioğlu, grip aşılarına ilişkin depolardan edilmesi zor olan kanser türlerini bilgi aldıklarını belirterek “Bu hafta çarşam- tespitte önemli rol oynayabileceği andemi süreci ve süreç içinde vi- da (web tabanlı seminer) Yüksek konforunun sağlanmasının yanı sı- ba günü aşıların depolara verileceği bilgisi bi- belirtiliyor. NHS’in pilot test Prüsün farklı varyantlarının orta- Akışlı Oksijen Terapisi ve kulla- ra istenilen düzeyde oksijen ve- ze geldi. İki ya da üç marka olacak ve toplam sonuçlarının 2023’te belli olması ya çıkması yüksek akışlı oksijen te- nım alanları ele alındı. Prof. rilerek ihtiyaç duyulan te- 2.5 milyon doz gibi bir aşımız olacak. Geçen YAOT bekleniyor. rapisinin önemini bir kez daha gün- Dr. Seda Banu Akıncı, Co- davi hastalara sunulabili- yıl risk grupları yani kronik hastalar, 65 yaş nedir deme getirdi. vid-19 hastalarının yanı yor. Entübasyona kıyas- üstü yalnızca aşı olmuştu. Bu yıl böyle olma- yacak. Serbest olacakmış, herkes aşı olabile- sıra, yoğun bakım üni- Yüksek akışlı oksijen terapisinin, la daha yüksek düzey- Yüksek akımlı veya cek” diye konuştu. Sarıalioğlu, özetle şunla- özellikle yoğun bakımda Covid-19 telerinde Yüksek Akış- lerde oksijen sağlaya- yüksek akışlı oksijen rı söyledi: “Belki perşembeden sonra grip aşı- lı Oksijen Terapisi’nin tedavisi gören hastalara optimize bir bilen yüksek akış ok- terapisi olarak da bilinen bu ları eczanelere gelir. Parayla aşıyı alıp olabile- solunum desteği sağlayarak hastala- yaygın olarak kullanı- terapi yöntemi; hastalara sijen terapisi ile Co- ceğiz. Aşıların fiyatı henüz belli değil. İsteyen ısıtılmış, nemlendirilmiş, rın iyileşme süreçlerini hızlandırdı- labildiğini ve bu yön- vid-19 hastalarının herkes grip aşısı olabilir” diye konuştu. oksijenle zenginleştirilmiş temle entübe edilme ğı belirtiliyor. Türk Anesteziyoloji ve iyileşme süreci hız ka- hava uygulayan non- Reanimasyon Derneği Başkanı Prof. oranının azaldığını be- zanıyor” dedi. Prof. Dr. Maske, gribi azalttı invaziv bir solunum lirtti. Doç. Dr. Yasemin Dr. Meral Kanbak ve Prof. Dr. Meh- Jülide Ergil, ameliyatha- Koronavirüs pandemisi sonrası grip vakala- desteğidir. Tekdöş Şeker ise “Hasta- met Uyar moderatörlüğünde, Dräger nelerde de yüksek akışlı rının da azaldığını anlatan Sarıalioğlu “İnsan- ya verilen nemlendirilmiş Medikal Türkiye’nin desteğiyle ge- oksijen terapisinin kullanıldı- lar maske takmaya devam ettikleri için grip ve ısıtılmış hava ile daha iyi hasta vakaları da azaldı” dedi. çen günlerde düzenlenen webinar- ğını söyledi. SaĞl Ik