Katalog

12 EYLÜL 2021 PAZAR EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 Türkiye, ikinci çeyrekte yüzde 21.7 büyürken en az 61 bin 736 esnaf kepenk kapattı ‘İflaslar hız kesmedi’ Faiz kararında çalıyı dolanmak HP Genel Başkan Yardımcısı CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba’nın yaptığı Veli Ağbaba, ekonomide ya- Protestolu senet çalışmaya göre, ekonomideki “normalleşme” de iflasları erkez bankaları faiz ve para pi- Cşanan sürece ilişkin bir ça- yasası dengeleri konusunda ka- frenleyemedi. Yeni işyeri açan esnaf sayısı da azaldı. tutarı yükseliyor lışma hazırlayarak TÜİK’in “Tür- Mrar verirken temel olarak iki gös- kiye ekonomisi 2021’in ikinci çey- tergeye bakarlar. Bunların ilki gayri safi BB Risk Merkezi’nin protesto geçmiş borçlarının altında sürecinin başladığı haziran reğinde yüzde 21.7 büyüdü” açık- yurtiçi hasıla (GSYH) yani bir çeşit ulu- Tedilen senetlerle ilgili Temmuz ezilmeye devam ediyor. ve ağustos aylarında yaşandı. sal üretim gücü ve onun potansiyeline lamasına karşın, esnaf şirketleri- 2021 verileri, salgınla ilgili normal- 4 Esnaf iflaslarının yüz- 4 Bir diğer çarpıcı veri ise ne kadar yaklaştığı ölçüsü, ikincisi ise nin kepenk kapatmaya devam et- leşme adımlarının hareketlendir- de 35’i, kapanmaların ardın- yeni tescil edilen esnaf sayı- tüketici enflasyonunun ortalama değer- tiğine dikkat çekti. Ağbaba’nın ça- diği ticaretin bu alanda da hisse- den ne kadar saptığının ölçüsüdür. dan haziran ayından başla- sı oldu. TESK verilerine gö- ERDEM dildiğini gösterdi. lışmasından öne çıkanlar şöyle: Ekonomik büyümenin sürekli ve ka- yan normalleşme sürecinde SEVGİ re, bu yıl ocak-ağustos döne- Buna göre temmuzda protes- 4 Türkiye’nin yüzde 21.7’lik rarlı bir döneme girdiğini izleyen mer- gerçekleşti. minde yeni tescil edilen esnaf to edilen senet sayısı Temmuz büyüme kaydettiği dönemde en az kez bankaları, ekonominin ısındığını, 2020’ye kıyasla yüzde 14 düşüş- ve sanatkâr sayısı geçen yılın aynı 61 bin 736 esnaf kepenklerini ka- yatırımların artışı ile beraber piyasa- Ayakta duramıyor le 35 bin 159 adet, bunların tuta- dönemine göre yüzde 28 azalarak pattı. 2021’in ocak-ağus- da paraya olan talebin artacağını dü- rı yüzde 5 artışla 910.5 milyon li- 4 Salgın tedbirleri süresince ik- 185 bin 126 oldu. şünerek yeni faiz artırımı senaryoları- tos döneminde ise en ra oldu. İlk yedi ayda ise protes- tidarın aldığı kararlar ile aç-kapa 4 Normalleşme sürecinde şir- nı konuşmaya başlarlar... Tabii kendi az 48 bin şirket ve to edilen senet yüzde 33.6 aza- yapmak zorunda kalan, gelir kay- ket ve gerçek kişi ticari işletme- aralarında. lışla 256 bin 77 adet, tutarı yüzde gerçek kişi ticari iş- bına göre hibe desteği alamayan Faiz kararında enflasyon etkisi fark- lerinde de iflaslar devam ediyor. 0.3 düşüşle 7.2 milyar lira oldu. letmesi iflas etti. lı detaylı bir hikâye içerir. Burada enf- ve banka kredilerine muhtaç ha- TOBB’nin ticaret sicil istatistikle- Ayrıca, protesto edildikten son- 4 Kapanma dö- lasyondaki yükselişin talep veya arz le getirilen esnaf, ayakta durmak- rine göre, bu yıl ocak-temmuz dö- ra ödenen senet sayısı temmuz- yani maliyet yönlü ya da yapısal olup neminin bitmesiy- da yüzde 32.8 düşüşle 5 bin 866 ta zorlanıyor. neminde toplam 9 bin 105 şir- olmaması faiz kararını yakından etki- le işlerinin adet, bunların tutarı yüzde 34.2 4 Esnaf ve Sanatkârlar Sicil ket tasfiye edildi, 18 bin 491 şir- ler. Her üç durumda enflasyon ile mü- düzele- düşüşle 91.4 milyon lirada kaldı. Gazetesi’ne göre, bu yılın ilk sekiz ket ve gerçek kişi ticari işletmesi cadele kapsamlı bir yapıda uzun dö- İlk yedi ayda ise sayı, yüzde 6.9 ceği- ayında meslekten ve sicilden ter- kapandı, 21 bin 240 şirket de re- neme yayılan maliye ve para politika- düşüşle 48 bin 707 adet olurken ni dü- kini yaparak iflas eden esnaf sayı- ları ile gerçekleşir. Öte yandan enf- sen kapatıldı. Bu dönemde kapa- tutar, yüzde 8.5 artışla 901.4 mil- şünen sı 61 bin 736’ya yükseldi. İflasla- lasyon, pandemi ve benzeri bir şok- nan şirket sayısının toplamı 48 bi- yon lira oldu. l Ekonomi Servisi tan dolayı ani yükselmiş ve bunun ge- esnaf, Veli Ağbaba rın 21 bin 731’i ise normalleşme ne ulaştı. l ANKARA çici olduğu beklentileri varsa, merkez bankaları faizi yükseltme konusunda aceleci davranmazlar... ABD Merkez Bankası’nın yaptığı gibi... KİĞILI’DAN UYARI: En son 1990 ve 91 yıllarında yüzde 5 enflasyon oranı tecrübe eden ABD Giyimde öz sermaye ekonomisi, 2021 yılında da aynı enflas- yon oranı ile karşılaştı ama Fed, bunun önemli hale geliyor geçici bir enflasyon özelliğine sahip ol- azırgiyim sektörünün önem- duğu fikriyle faizi değiştirme kararı al- Hli isimlerinden Kiğılı Yöne- madan yoluna devam etmektedir. HHH tim Kurulu Başkanı Abdullah Ki- Gelelim ülkemize... ğılı, hammadde tedarik zincirin- İkinci çeyrekte gelen o inanılmaz (!) de yaşanan sorunların devam büyüme ve yüzde 20’lere varan resmi ettiğini vurgulayarak şu nokta- tüketici enflasyon (TÜFE) oranına rağ- ya dikkat çekti: “Bu sıkıntı şu men siyasetten arındıramadığımız fa- anda dünya genelinde yaşanan iz oranı kararında yenilik yaptık. Faiz bir sorun. Bu sorunları kısa za- kararını doğrudan etkileyen TÜFE’nin manda aşıp ihracat odaklı çalı- alt kırılımlarına gittik ve onlardan en şabilirsek, sektör olarak Türki- düşüğünü, çekirdek enflasyon ola- ye ihracatından aldığımız yüzde rak adlandırılan kısmını bulduk ve “Ar- 20’lik payı yüzde 50’lere taşıya- tık faiz kararında bunu esas alacağız, biliriz. Dolayısıyla altyapısını iyi düşük oranda gerçekleştiği için de en kuran ve yeteri kadar öz serma- azından bir kereye mahsus bir faiz in- yesi olan hazırgiyim firmalarının dirimi için alan yarattık” demeye getir- önünün çok açık olduğunu dü- Salgınla birlikte öne çıkan uzaktan çalışmanın sakıncaları da dikkat çekiyor dik açıklamalarımızla. şünüyorum.” Tam bize göre bir buluş bu. Gerçek Yurtdışında mağaza aç- üretim ve ekonomik dengelere bak- manın da kolaylaştığı- madan herkesi, özellikle de karar veri- nı belirten Kiğılı, ham- cileri sevindiren günlük bir buluş nite- madde sıkıntısının aşıl- ‘Uzaktan’ motivasyonu vurdu liğine sahip olandan... ması halinde sektö- Ekonomik dengelere bakmadan de- rün 2-3 yıl içeri- dik çünkü yüksek faizin yatırımları ne üresel Covid-19 salgı- luyor. Yüzde 50’ye yakını, moti- sinde altın çağı- kadar baltaladığı fikrine sahip olsak da Çalışana psikolojik nı yaşayabile- nı önlemleri kapsamında vasyonlarını en fazla artıracak un- daha üretici fiyat endeksindeki yüz- ceğini vurgu- KTürkiye’de de gündeme ge- surun şirketleri tarafından sunu- de 45’lere varan artışın TÜFE’ye yansı- destek gerekecek ladı. len ve dijitalleşmeye büyük ivme lacak maddi takdir ve hediye oldu- masını görmeden ve göreceğimiz nere- l Ekonomi katan uzaktan çalışma, salgınla ğunu belirtiyor. deyse kesin olmasına rağmen, faizi in- izyon 100 dijital stratejisti Bü- Abdullah Kiğılı Servisi dirme kararının sanki ekonomi dışı fak- mücadelenin sağladığı normalleş- Willis Towers Watson’ın “2021 Vlent Kutlu, uzaktan çalışanla- törlerce ele alındığı fikrini veriyor bize. menin etkisiyle avantajları ve so- Çalışan Deneyimi Araştırması”nın rın psikolojik desteğe ihtiyaç duya- Öte yandan, bugünlerde doğal ol- cağının altını çizdi. Kutlu, şöyle de- runlarıyla bugün daha çok tartışı- Türkiye sonuçları ise uzaktan ça- YATIRIM PROGRAMINDA mayan bir şekilde IMF’den borç alma vam etti: lır hale geldi. lışmanın arttığı bu dönemin çalı- hakkının kullanılması ve henüz kay- “İlk bakışta uzaktan çalışma Bu konuda dikkat çekici raporlar şan deneyimi için stres testi oldu- Devletin 2022 yılı nağını bilmediğimiz swap ve benze- avantaj gibi gözükse de Kanada- yayımlanıyor. Örneğin Sodexo’nun ğunu ortaya koydu. Şirketlerin yüz- ri destekli rezerv artırımı politikasına lı bir firmanın yaptığı ankete gö- dolar kuru 9.2747 GfK ile gerçekleştirdiği güncel bir de 45’i yeniden yapılanırken, yüzde bağlı bir faiz indirme kararı akıllara re ‘ofiste en çok neyi özlüyorsunuz’ gelmiyor değil. Sonuçta, bizim olma- Türkiye araştırması, uzaktan ça- 12’si ücret ve yan haklarda kesin- esmi Gazete’nin önceki gün- sorusuna çalışanların yüzde 53’ü yan kısa vadeli borç temelli bu yak- lışmayla birlikte çalışan ve şirket- ti uygulamaya başladı. Bu kapsam- Rkü mükerrer sayısında 2022- ‘kahve molaları ve sohbetlerini” ce- laşımla, maliyete bağlı enflasyonu lerin en çok motivasyonda zorlan- da şirketlere salgının etkisi sorul- 2024 dönemi yatırım programı vabını veriyor. Ayrıca işe yeni baş- kararlı bir yerde tutma ve alım gü- dığını ortaya koydu. Araştırmaya duğunda yüzde 35’i finansal perfor- hazırlıkları ile ilgili Cumhurbaş- lamış bir çalışanın mesai arkadaş- cü zayıflığı nedeniyle talep enflasyo- kanlığı genelgesi yayımlandı. katılan firmaların yüzde 56’sı, en mansa zarar verdiğini, yüzde 42’si larını sadece ekranlardan görmesi- nunu da gözlerden uzak bir konuma Genelgeye göre orta vadeli nin de motivasyon düşüklüğüne yol çok zorlandıkları konunun çalışan çalışan deneyimini olumsuz etkile- koyma düşüncesiyle verilecek faiz program (2022-2024) kuruluş- açtığı görülüyor. Uzaktan çalışma motivasyonunun korunması ol- diğini, yüzde 37’si çalışan verimi- indirim kararının doğuracağı sonuç- ların üç yıllık perspektifle yapa- bazı konularda verimlilik sağlasa duğunu söyledi. Çalışanların yüz- ni düşürdüğünü vurguladı. Bu ne- ları tartışmaya bile gerek yok. cakları program, bütçe ve yatı- dahi yaşamın tadı eskisi gibi değil. HHH de 43’ü de motivasyon konusunda denle, pandemi öncesi çalışan de- rım programı hazırlıklarına esas Hibrit çalışma düzenine geçmek Faiz kararı geçici etkenlerin değil, sorunlar yaşıyor. Bu noktada yan neyiminin önemli öncelik olduğunu teşkil edecek. Genelgeye göre için şirketlerin çalışanlarına önce- uzun dönemli ekonomik programla- haklar büyük önem kazanıyor. Yi- belirten şirketlerin oranı yüzde 63 ayrıca 2022-2024 dönemi ya- likli olarak psikolojik destek sağla- rın son adımıdır, meyvesidir. Düğmeye ne araştırmaya göre çalışanların iken bu yıl yüzde 100’e çıktı. tırım teklifleri 2022 fiyatlarıyla ması şart görünüyor.” basmakla faiz indirilmeyeceğini söy- yüzde 85’i yan hakları önemli bu- l Ekonomi Servisi hazırlanacak. 2022 yılı kur de- lemeye bilmem gerek var mı?.. ğerleri, gösterge niteliğinde ol- Son söz: Kısa dönem kazançlar pe- mak üzere, yıllık ortalama 1 do- şinde koşan, yapısal reformlardan bah- lar=9.2747 olarak kullanılacak. sedenlerle alaycı tavırlar ve süslü cüm- Yapı Kredi Bankası kuruluşunun 77. yılını kutluyor Yine bu genelge kapsamında leler kullanarak alay eden takım, enin- yayımlanan rehbere göre, üç yıl- de sonunda bu yola gelmeye çalışacak ama o zaman da kendileri için, toplu- lık yeni dönemde iş kazaları ve meslek hastalıklarının sağlıklı iz- mun refahı için çok geç olacaktır. ‘Türkiye itici gücümüz’ lenebilmesini sağlayan bir siste- min oluşturulması sağlanacak. Sitare Sezgin İbrahim Öztop apı Kredi’nin, Türkiye’nin ilk sefesi, duyarlılığı ve yaklaşımı da l Ekonomi Servisi Yözel bankası olarak 1 milyon bu yolda bizim için büyük bir itici ‘Finansal kapsayıcılığın Üst yönetimlerde lira sermaye ile 9 Eylül 1944’te güç oluyor.” ÖZELLEŞTİRME İDARESİ kurulduğunu hatırlatan Yapı Kre- gelişmesi önceliğimiz’ değişim rüzgârı 441 milyar lira di Üst Yöneticisi Gökhan Erün, Çal Hidroelektrik 2021 yılının ilk yarısı itibarıy- “İlk günden beri, ‘hizmette sınır enizBank’ın, BELBİM işbirliğiyle, İs- 4 Teknosa: Yeni genel müdür Si- la ülke ekonomisine 441 milyar yoktur’ olan kuruluş felsefemizin tare Sezgin oldu. Bilkent Üniversite- Dtanbulkart kullanıcılarına aylık 100 ihaleye çıkarıldı TL katkı sağladıklarını da vurgu- si İşletme Bölümü’nden mezun olan izinden gidiyor, ülkemize ve top- TL geri ödemeli 600 TL ya da 1200 TL Sezgin, en son AkÖde’nin genel mü- azine ve Maliye Bakanlı- layan Erün, bu kapsamda pande- lumumuza hizmet etmek için var faizsiz, masrafsız destek avans ve 500 Hğı Özelleştirme İdaresi Baş- dürü ve yönetim kurulu üyesiydi. minin olumsuz etkilerinin küre- gücümüzle çalışıyoruz” dedi. Bu- TL’ye kadar faizsiz taksitli nakit avans 4 TSPB: Türkiye Sermaye Piyasala- kanlığı, dünkü Resmi Gazete’de sel olarak devam ettiği bu dönem- nu yaparken, gelecek nesillere gü- imkânı sunan kampanyayı hayata geçir- bir ilan yayımlayarak Denizli’de- rı Birliği’nin (TSPB) yeni dönem başka- de ekonominin lokomotifi KOBİ’le- zel yarınlar bırakmak adına sür- diği açıklandı. nı Türkiye Kalkınma ve Yatırım Banka- ki Çal Hidroelektrik Santralı’nın rin yanında olmayı sürdürdükleri- dürülebilirlik konularına da has- Konuyla ilgili açıklama yapan isimler- (Çal HES) “işletme hakkının ve- sı Genel Müdürü İbrahim Öztop oldu. ni kaydetti. sasiyet gösterip uzun dö- den DenizBank Genel Müdür Yardımcısı Öztop, birliğin başkan vekiliydi. rilmesi” yöntemi ile özelleştiril- Ayrıca bankasının kuruluş vizyo- nemli değer yarattıklarını Ayşenur Hıçkıran, “Türkiye’de mesi için ihaleye çıktı. İhale 3 4 Tat Gıda: Genel müdürlük göre- nundan kalan önemli bir miras ola- ifade eden Erün, şu nok- finansal kapsayıcılığın geli- vine Evren Albaş atandı. ODTÜ Maki- Kasım’da yapılacak. Çal HES, rak özellikle kültür ve sanat ekse- taya da dikkat çekti: şimini önceliklerimiz ara- geçen mart ayında özelleştirme ne Mühendisliği’nden mezun olan Al- ninde topluma katkıda bulunmak baş, en son Defy Genel Müdürü ola- kapsamına alınmıştı. “Koç Topluluğu’nun sında görüyoruz” derken EÜAŞ’ye ait olan Çal HES, için çalıştığını anlatan Erün, şöyle rak Güney Afrika’da görev yapıyordu. kurucusu merhum Vehbi BELBİM AŞ Genel Müdürü 4 Bayer Türkiye: Ingrun Alsleben, 2.5 MWe işletme kapasiteli du- devam etti: “Bizler, refah ve Koç’un ‘Ülkem var- Yücel Karadeniz, şunu vur- rumda. EÜAŞ, Limak Enerji’nin şirketin yeni üst yöneticisi (CEO) huzurun, sanatı ve sanat- sa ben de varım’ guladı: “Masrafların art- ve üst finans yöneticisi (CFO) ola- “YİD” olarak 20 yıldır işlettiği çıları koruyan, onları des- sözünün ışığında, tığı bugünlerde amacı- Çal HES’i 12 Ocak’ta devralmış- rak atandı. Alsleben en son Bayer tekleyen bir dünyada var topluluğumuzun mız İstanbullulara ne- İtalya’da üst finans yöneticisi olarak tı. l Ekonomi Servisi olabileceğine inanıyo- ülkeye ve toplu- fes aldırabilmek.” çalışıyordu. l Ekonomi Servisi Gökhan Erün ruz.” l Ekonomi Servisi Ayşenur Hıçkıran ma hizmet fel- l Ekonomi Servisi