Katalog

12 EYLÜL 2021 PAZAR KÜLTÜR 11 ci 12 Eylül’ün İŞ SANAT’IN AÇTIĞI ‘İSTİKLAL’ SERGİSİNİ İZMİR’İN KURTULUŞ GÜNÜNDE GEZDİK hesabını so- racaktı! Breh breh breh! 12 Eylül darbesi- nin sorumlu- larının yargı- lanmasını en- Ümmetten ulusa doğru gelleyen ge- İki ‘12 Eylül’ çici falanca madde kaldırı- lacaktı. zmir’in kurtuluşunun 99. ugün günlerden 12 Neyse ki mezardan ölüle- yılında İzmir’de olmak! Rü- Eylül... Bugün yüreği- ri çıkarmak gerekmedi. Sö- İya gibiydi; İzmirliler kutla- Bme saplanmış bir han- zümona aydın ya da mo- çer! Bugün kapanmayan bir da deyişle “liberal entel ta- malara doyamadı. Sanki dün yara! İzleri hiç ama hiç silin- kımı” imdada yetişti. “Yet- kurtulmuşlardı, sanki düşma- meyecek. mez ama evet” kampanyası nın bayrağı yeni indirilmiş, Bir iken malum, iki 12 Ey- başlattılar. Türk bayrağı yeni çekilmişti lülümüz oldu. Hangisi daha Sonuç yüzde 60’a yakın Kordon’a. Coşku o coşku. Hal- Kurtuluş Savaşı’na herkes katılır, korkunç ben söylemem, siz “Evet” çıktı. “Hayır” diyen- buki işte Türk Yıldızları göste- küçük kızlar mermi yaparken. karar verin! ler çoktan “vatan haini” ilan ri yapıyor göklerde. İşte heli- edilmişlerdi bile... kopterden sallanan komando- Birinci 12 Eylül larımız pike yapı- Gelelim günümüze 12 Eylül 1980 - faşist as- yor yere. İşte Sahil keri darbe. Meclis’in, hükü- Burası kültür sayfası metin tüm yetkileri, yasama, (ve çocuklarım, “Anneeee Koruma’nın gemi- yürütme, yargının tüm gö- hani politik bir şey yazmaya- leri düdük çalarak revleri askere geçti. O gün caktın” demeden önce), he- selamlıyor alkışla- YAZGÜLÜ doğan çocuklar bugün 41 men iki 12 Eylül’ün sanata ALDOĞAN yanları. Sabah baş- yaşında. Günümüz gençleri- ve kültüre yansımasına ba- layan törenler ge- nin acaba kaçı biliyor o dö- kalım. ce yarılarına kadar sürdü. Her- nemde yaşanan vahşeti? İkinci 12 Eylül, birinci 12 kes o gün bayrakla yattı, bay- “Asmayalım da besleye- Eylül’ün çocuğudur. bi binanın, Türkiye İş Bankası rakla kalktı, dillerinden “Ya- lim mi!” mantığıyla 59 gen- Birincisi “solcu” bilinen Müzesi’nin ve Ankara’daki İk- cin idam edildiğini bilirler yazarları, sanatçıları, müzis- şa Mustafa Kemal Paşa Yaşa” mi? Başta Diyarbakır, Ma- yenleri, barış yanlılarını, ti- tisadi Bağımsızlık Müzesi’nde marşı düşmedi! Rekorlar kita- mak, Metris olmak üzere, yatro topluluklarını “komü- Milli Mücadele’nin başlangı- bına geçen 350 metre uzunluk- ülkenin tüm cezaevlerinin nist” diye yaftalamış, ceza- İşgal kuvvetleri askerleri cı olan 19 Mayıs 1919’un yü- taki bayrak da ellerden düşme- işkencehaneye dönüştürül- landırmış; kitapları, oyunları, İzmir’de afra tafra dolaşırken. züncü yılında eş anlı olarak di, bir sabah dolaştırıldı, bir ak- düğünü; kadın erkek, çocuk tiyatro festivallerini yasakla- açılan “İstiklal” başlıklı ser- şam. Fener alayı sonrası ise eğ- yaşlı demeden yüz binlerce mış, bale ve klasik eserlere jeksiyonlarla desteklenmiş. İz- ma, Kurtuluş Savaşı’nda em- gi, İzmir’de 30 Ağustos’ta açıl- lence Athena’nın konseriyle, insanın işkenceden geçiril- bile yasak koyabilmiş; sıkı- zettin Çalışlar’ın küratörlüğün- peryalist ülkelere karşı kulla- mıştı. İş Sanat’ın İstanbul’da- diğini, sakat bırakıldığını ve müzikle devam etti. yönetim 1402 sayılı kanun- deki sergi için yerli ya- nılmak üzere kasa kasa altın ki etkinliklerinin müdavimi işkencede yüzlercesinin öl- la işlerine son verip açlığa bancı pek çok müze, yollamış olan devrimci Ruslar- düğünü ya da “kaybedildi- mahkûm etmiştir. bir grup kültür sanat izle- Boş bir heyecan değil arşiv ve merkezden ya- la Gazi Mustafa Kemal’in fo- ğini” bilirler mi? Milyonlar- İkincisinden sonra ise yicisi gazeteci olarak Bir milli günün bu kadar coş- rarlanılmış ama Büyükşe- toğrafı, ayağında çarığıyla as- ca insanın işinden, evinden, muhalif olan herkes “vatan 9 Eylül’e denk ge- kuyla, istekle, heyecanla kut- köyünden olduğunu? haini” sayıldı. Oysa sanatın hir Belediyesi’nin katkılarıy- kerler, İzmir’de bir havalar do- tirip bir de biz lanmasını aslında biz 20 yıl- Hukuktan eğitime, sanat- özünde muhalefet etmek, la İzmir’e de özel bir bölüm ek- laşan işgal kuvvetleri askerle- açtık! Bu ser- Daha lık AKP iktidarına borçluyuz. O tan insan haklarına, yaşamın sorgulamak, irdelemek, lenerek zenginleştirilmiş. ri ve bir Galatalı olarak Galata gi, yıkılmış parti ki demokrasi vaadiyle ik- her alanı, telafisi imkânsız bir eleştirmek vardır. Anaya- önce Sergideki en etkilendi- Kulesi’nin o zamanki haliyle bir impara- darbe aldı. Tahribat o gün bu- tidara gelip anayasanın temel sa değişikliğiyle Meclis’in İstanbul ğim görüntüler için- kapısından içeri giren yine ya- gün sürmekte. torluktan işlevsizleştirilmesinin; yar- ilkelerinde yazılı olan “Türki- de bir ulus olma- bancı askerler yüreğimi bur- ve Ankara’da gının siyasal erke geçme- Cumhuri- ye Cumhuriyeti laik, demokra- ya hazırlanan ül- kan fotoğraflar. Kurtuluş Sa- İkinci 12 Eylül sinin; tek adam yönetimi- açıldığında 650 bin yete geçiş tik, sosyal bir hukuk devleti- kemin yoksul in- vaşı, bir ülkenin ulus bilinci- nin yol taşları döşenmiş, 12 Eylül 2010 - anaya- sürecinde dir” ilkesinin önce demokratik, ziyaretçi sayısıyla “terörizm”den ya da otori- sanlarının, kadın ne kavuştuğu savaştır! O ulus, sa değişikliği için referan- emperya- sonra sosyal, sonra hukuk dev- rekora imza atan teyi eleştirmekten gözaltı ve dum tarihi. Askeri değil, si- erkek, genç yaş- bunun mükafatını savaştan list ülkele- leti olduğu ilkesini silindir gi- hapis yolları açılmıştır artık. vil otoritenin kararıyla oldu- “İstiklal” sergisi, lı, çocuk deme- sonra Cumhuriyetin kurulu- re karşı ve- bi çiğnedikten sonra laiklik il- Birinci 12 Eylül, Cumhu- ğu için “darbe” denmiyor. den bu savaşa na- şuyla almıştır. O Cumhuriyet, şimdi İzmirlileri rilen bağım- riyet değerlerini, ceza öğe- kesini de her türlü kemirmeye (Tarih seçimi müthiş değil sıl katkıda bulundu- yoktan var olmuş, fabrikalar, sızlık mücade- bekliyor. si olarak kullanırken (Nu- başlamış, Atatürk ve yol arka- mi ama!) ğunu gösteren görsel- bankalar kurmuş, okuma yaz- tuk, İstiklal Marşı vb. ceza lesinin safhala- O gün anayasa değişik- daşlarının kurduğu Cumhuri- ler yer alıyor: Mermi çe- ma bile bilmeyen ulusa eği- olarak hapistekilere ezber- liğine “evet” ya da “hayır” rını binlerce özgün yetin resmi bayramlarından tu- kirdeği hazırlayan küçük kız- tim kazandırmıştır. Laiklik il- letilirdi.) ilk ve ortaokulla- oyu verilecekti. Milletimiz belge, fotoğraf, film ve ob- tun adına kadar her şeye karşı ra zorunlu din eğitimini sok- lar, çeteci kılığıyla Kara Fat- kesiyle var olan müslüman ül- neyi oylayacak pek anla- je aracılığıyla anlatıyor. İstik- çıkıp kurucu önder Atatürk’ün tu, imam hatip okullarını kat dı mı, anlamadı mı, doğrusu keler içinde Türkiye yıldız gi- lal sergisi, pandeminin getir- adını hutbelerden kitaplara sil- kat çoğalttı, üniversitelerin emin değilim. İktidar, dev- bi parlamıştır. Ve bu süreç bir diği kısıt ve tedbirlere karşın meye kalkışmıştır, bayramlar özerkliğini kaldırdı. letin tüm olanaklarını kulla- “reklam arası” değildir! “Cum- Ankara ve İstanbul’da 650 bin İkinci 12 Eylül parsa- resmi kutlama olmaktan çık- narak tüm iletişim araçları- huriyet kurulacağına keşke İn- yı topladı. Hoş geldi siyasal ziyaretçiye ulaşarak kırılması tı, halk şölenine dönüştü! Ar- nı, cemaatleri seferber ede- giliz mandası kabul edilseydi!” İslam... Dinci referanslar ar- zor bir rekora imza attı. rek tehditle, baskıyla “Evet”i tık halk kutluyor o bayramla- hezeyanlarının sahipleri ne o tık yaşamı biçimlendirmek- pompaladı. Taa Amerikalar- rı, halkın seçtiği belediyeler- gün başarılı oldular ne de bun- tedir. Harf devrimi, laiklik il- dan Fethullah Gülen yoba- Serginin içeriği le. 9 Eylül’de, İzmir’in kurtuluş kesi sorgulanmaktadır. dan sonra olacaklar ve kendi zı “Mezardan ölüleri bile çı- Çoğunu ilk kez gördüğümüz gününde coşkuyla bayrak sal- Özetle: Sanat, kültür ve karıp evet oyu verdirmeli” ulusuna düşman olanlar, tıp- bir kısmını ise tablo gibi hafı- lamaya gelmemizin asıl nedeni medya yaşamımızda: Bir diye mesaj yolladı! kı düşman askerleri gibi gel- zalarımıza kazıdığımız fotoğ- ise bir “Kurtuluş ve Cumhuri- yanda iki 12 Eylül’e biat Yapılacak değişiklikler dikleri gibi gidecekler! Kültür- raf, video ve belgeler, eşyalar, edenler... Bir yanda iki 12 yeti Kuruş” sergisiydi. İş Sanat arasında bir de oltaya takılı park’taki sergi geç saatlere ka- haritalar, yerli ve yabancı ar- Eylül’e direnenler... İşte bü- tarafından düzenlenen “İstik- yem vardı: Bu anayasa de- dar açık. Hadi yeni bir rekor tün mesele... şiv ve koleksiyonlardan seçil- Asker giysileriyle Kara Fatma ğişikliği, askerlerden birin- lal” başlıklı sergi. İstanbul’da kıralım. l İZMİR ve silah arkadaşları. miş. Metinler, ekran ve pro- Eminönü’ndeki o mücevher gi- FRANSIZCA ÇEVİRİ ÖDÜLÜ Antalya’da Ukrayna’da SAHİBİNİ BULDU projeler yarışıyor! gurur günü ntalya Büyükşehir Belediyesi ev nstitut français altepe Belediye Tiyatro- Asahipliğinde 2-9 Ekim tarihleri ITürkiye’nin nitelikli ede- Msu, Ukrayna’daki Mel- İKİ KİTAP arasında düzenlenecek 58. Antal- biyat çevirilerini des- pomena Uluslararası Tiyat- Ebru Erbaş ya Altın Portakal Film Festivali’nin teklemek ve çevirmen- ro Festivali’ne katıldı. Festi- BİTMEYEN SÖMÜRÜ ortak yapım marketi ve proje ge- lik mesleğine hak etti- konuşmasını yapan Fran- valde “Memurin Faslı” isim- SADAKAT liştirme platformu Antalya Film Fo- ği değeri vermek amacıy- sa Büyükelçisi Magro, li oyun sahnelendi. Yazar ve rum bu yıl sekizinci kez düzenleni- la bu yıl ilk defa başlattı- “Çeviri olmadan, kültür senarist Coşkun Irmak’ın yor. 4-6 Ekim’de çevrimiçi yapılacak ğı Fransızca Çeviri Ödülü, ve özellikle edebiyat, yal- yazdığı müzikli oyunda, gün- forumda projeler de belli oldu. Bu- Fransa Büyükelçisi Hervé nızca dilsel olarak sınır- lük yaşam dertleri anlatıldı. na göre Kurmaca Work in Progress Magro’nun katıldığı tö- landırılmış tek bir edebi Maltepe Belediye Tiyatrosu Platformu’nda bir proje 80 bin TL, renle Ebru Erbaş’a veril- alanda seyahat edebilir. Genel Sanat Yönetmeni Ku- bir proje 40 bin TL; Belgesel Work di. Erbaş ödüle, Fransız- Çevirmenler olmasaydı, bilay Erdelikara, “Gelenek- in Progress kategorisinde iki pro- ca aslından çevirdiği Ma- Voltaire, Hugo, Sartre, ve sel Türk tiyatrosu öğelerini je toplam 60 bin TL değerinde ödül hir Güven’in “Ağabey” ro- Amin Maalouf’un eserleri barındıran oyunumuz Ukray- kazanacak. Dizi/Kısa Dizi Pitching manı ile değer görüldü. Türkçe dahil olmak üze- nalı tiyatroseverlerin ilgisini Platformu’nda ise ödül BluTV tara- Fransa Sarayı’nda dü- re başka dillerde okuna- ve alkışlarını topladı. Gurur fından verilecek. zenlenen törenin açılış mazdı...” diye konuştu. duyduk” dedi. muratbeser@muratbeser.com Kerkayas ‘Tapa Gaz’ Samity & Orçun Sünear ‘Kâtibim’ ahip olduğu zekâ ve ya- rının bulunduğu) enstrü- (Dubquake Records) Sratıcılığın piyasada he- mantal parçanın beste ve amity, reggae/dub müziği- parçayı yaparken Orçun da nüz karşılığını bulamamış düzenlemesi kendine ait. Sne gönül vermiş, 1991 do- Gümüşlük’te 2021’in ilk ay- isimlerden biri Kerkaya Sü- Albümün tüm soundu ken- YAŞAR ALADAĞ CİHAN DURA ğumlu Türk asıllı bir Bulgar va- larında Mert Karayazı’nın ho- leyman. Aşık Mahsuni’den disi tarafından yazılmış, sa- SETİ 37 SETİ 37 tandaşı, asıl adı Samet Fevzi... me-stüdyosunda söyleyip, Neşet Ertaş’a, blues mü- dece birer parçada elekt- Myspace döneminde par- kaydı göndermiş. zisyenlerden Erkin Koray’a ro bağlamaları ile Hüseyin 4 KİTAP çalar yapıp vitrine çıkmaya Dubquake Records ise yeni uzanan bir yelpazede yıllar- Can Pala ve İsmail İlgün başladığında hemen ilgi odağı yükselen ama reggae cami- ca yaptığı reworkler, mua- konuk olmuş. Ayrıca kapak olmuş, Avrupa’nın büyük reg- asını domine eden bir Fran- dillerinden çok daha iyiy- tasarımı da kendi elinden gae festivallerinde çalan se- sız plak firması, alçakgönül- ken bir türlü öne çıkmış. lekta DJ’lerden biri ha- lü (hem de müzis- çıkmamış prodük- “Tapa Gaz” Ana- line gelmişti kısa za- yen olan) iki mü- tör. 2014 yılından dolu tınıları üzerin- manda. Yıllar önce Sat- zik hastası tarafın- bu yana Kerkayas de yoğunlaşıyor. tas konseri izlemiş Sa- dan kurulmuş. Pres- adını verdiği proje- Anadolu müziğini mity ve çok sevmiş. tij işler yapıyorlar. siyle çalışıyor; yet- Batı soundları ve Türkiye’den bir reggae Samity’yi bir kon- mişli seksenli yılla- dans formu ile bu- topluluğunun çıkma- serde DJ’lik yapar- rın Türkçe sayko- luşturan parçalar- sı ve albüm yapmasın- ken tanımışlar. delik, folk, rock, funk, dis- dan hoşlanıyorsanız, “Ta- dan etkilenmiş. Solistleri Or- Sayısız partide çalınan “Ka- co, reggae müziklerini sen- pa Gaz” bu konuda zaman çun Sünear ile tanışıp, sosyal tibim”, kısa sürede reggae lis- tezliyor. Konunun merak- ayırmaya, tanımaya değer medya üzerinden yazışmaya telerinin tepelerine tırmandı. lıları tanıyor, kıymetini de en güzel örneklerden biri. başlamış, kısa bir süre son- B yüzünde Dub versiyonu bu- biliyor ama Kerkayas şimdi Bu türü sevdirmeyi başarı- ra yapmış olduğu “Kâtibim” lunan plak 5 bin adet 45’lik 7 ilk albümü “Tapa Gaz” ile yor. Coşkuyla hazırlanmış, düzenlemesine şarkı söyle- inç olarak basıldı. daha geniş bir kalabalığa mizah dolu, eğlenceli ve in- yip söylemeyeceğini sormuş. “Kâtibim” gerçek bir Sofya- selam veriyor. sana yaşama sevinci aşıla- www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 Birbirlerini hiç görmemişler İstanbul ittifakı... Dokuz (vokal sampler’la- yan bir çalışma.