Katalog

29 AĞUSTOS 2021 PAZAR EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 Düşük çalışma saati, ücretsiz izin gibi uygulamaların iş yaşamına etkisi hesaplandı Salgın istihdamı vurdu Konut krizi kapıda konomik krizleri nasıl gözlemleriz, so- rusunun yanıtı akla hemen döviz şoku- DİSK-AR’ın çalışmasına göre 2021 yılı haziran sonu itibarıyla Enu yani bir çeşit devalüasyonu getirir... son 1.5 yılda eşdeğer tam zamanlı istihdam kaybı 3.6 Doğrudan cebimize, üretim maliyetle- rine etki etmesi ve sonucunda da enflas- milyonu aştı. Bunun oransal karşılığı yüzde 13.2. yon gerçeğini daha yukarılara taşıması ba- kımından doğru bir yaklaşım olarak yorum- üresel Covid-19 salgınıyla bir- Örgütü’nün (ILO) uyguladığı modeli lanabilir bu. Özellikle dış ticaretimizin yüz- likte tüm dünyada çalışma sa- esas alarak küresel Covid-19 salgı- de 90’ının ara ve sermaye malı olması, di- Katleri düştü ve işbaşında olan- nının Türkiye’de yarattığı istihdam ğer bir ifadeyle, üretimin ithalata bu derece ların sayısında büyük azalma mey- kaybını ortaya koyan bir rapor ha- yüksek seviyeli bağlantısı, bu görüşü des- dana geldi. Bu durum çok ciddi bir zırladı. Bu rapora göre Türkiye İsta- tekler nitelikte. Son dönemde döviz, faiz ve enflasyon istihdam ve buna bağlı olarak gelir tistik Kurumu’nun (TÜİK) “istihdam tartışmasına bir de konut (daha geniş anla- kaybına yol açtı. Aradan geçen 1.5 arttı”yı gösteren raporlarının ak- mıyla gayrimenkul) piyasasında garip fiyat yılın ardından salgının istihdamda sine, salgınla birlikte 2020 yılı ba- oluşumları eklendi. yarattığı tahribat yapılan araştırma- şından 2021 yılı haziran ayı sonu- Ortalama gelire sahip bir vatandaşın ve- larla çok daha net olarak ortaya çık- na geçen dönemde, Türkiye’de ça- ya ailenin artık bir konut (hatta bir araba) maya başladı. lışma saatlerinin azalması, kısa ça- alması hayalin de ötesine geçti... Konut fiyatlarındaki fırlama öyle böyle DİSK Araştırma Merkezi (DİSK- lışma, ücretsiz izin ve diğer neden- seviyede değil... AR) de Uluslararası Çalışma leri kapsayan “eşdeğer tam zaman- Onca faiz desteğine, bankalara yapı- lı istihdam kaybı” ortalaması yüzde lan sözde yönlendirme sonucu açılan kre- 13.2 oldu. Bu istihdam kaybının sa- di hacmindeki artışa rağmen, konut arz ve ‘IKRAMIYE BARAJI’NA yısal karşılığı da ortalama 3 milyon talebinde anlaşılmaz bir dengesizlik oldu. 613 bine ulaştı. Diğer bir anlatım- Neredeyse arsa fiyatlarında son bir yılda TEPKILER YAYILIYOR da 3.6 milyon kişilik daha az çalış- yüzde 100, konutta da bir o kadar fiyat ar- tışları yaşandı. ma söz konusu oldu. Ayrıca eşdeğer ktidar ile Memur-Sen ara- HHH tam zamanlı istihdam kaybı kadın- İsında imzalanan 6. Dönem Bunun nedenini, ülkemize akın akın ge- larda yüzde 15.5, erkeklerde 12.4 Toplusözleşme’ye eklenen maddey- len mülteci, sığınmacı veya yabancı misafir olarak hesaplandı. le “işkolu barajı” tanımı getirilerek dediğimiz nüfusa ilişkilendirmek ne kadar üye sayısı az sendikalara üye me- doğru olur bilinmez ama fiyat oluşumunda beklentilerle beraber önemli bir faktör ol- 255 milyonluk kayıp murlara 400 TL’lik toplusözleşme ik- duğu yadsınamaz bir gerçek. ramiyesi verilmesinin engellenmesi- DİSK-AR’ın çalışmasında ayrıca Doğal olarak bir ülkenin demografik ya- ne tepki büyüyor. “Sendika- küresel düzeyde karşılaştırma yapa- pısındaki ani değişim bir tür gayrimenkul ları sindiremeyecekler” bilmek amacıyla periyodik yayımla- şoku yaratabilir... Bu kapsamda, hükümet diyen Sağlık Hizmetleri nan “ILO Monitor” raporlarına atıf- toplam sayıda oldukça cimri davransa da ‘15 MILYON ÖRGÜTSÜZ ÇALIŞAN VAR’ Sendikası Genel Başka- la, dünya ile Türkiye sonuçları 2020 Türkiye’ye son 5-10 yıllık bir süreçte nüfu- nı Özlem Akarken, şöy- sumuzun yüzde 10’undan fazla bir nüfus yılı verileri üzerinden karşılaştı- eker-İş Sendikası’nın önce- kim? Bunlar örgütlü olmayan sanayi- le devam etti: “Kontrol akını ve onunla gelen hızlı doğum oranının, rılıyor. Buna göre eşdeğer tam za- Ş ki gün yapılan 22. Olağan Genel de, tarımda, hizmet sektöründe, gı- edebildikleri sendikala- insanca yaşanabilen konut talebinde ve fi- manlı istihdam kaybının dünya or- Kurulu’na katılan Türk-İş Başkanı Er- da sektöründe çalışan insanlarımız. yatında yarattığı artış gerçeğini bir kenara ra avantaj sağlayan bu talaması yüzde 8.8 olurken bu oran gün Atalay, çalışma hayatındaki ör- Gittiğiniz berberdeki çalışan insan, yazmak gerekir. maddeye hukuk Türkiye’de yüzde 15.8 olarak hesap- Sadece bu değil muhakkak... gütsüzlüğün yarattığı sorunlara dik- gittiğiniz lokantada çalışan garson. yoluyla itirazımı- landı. Covid-19 salgını, 2020 yılın- İnşaat maliyetlerindeki artış, orta gelire kat çekti. Bunlar sendikalı değil, kayıtlı çalışan zı yaptık. Yasal hitap eden konut üretiminin talebi karşıla- da tüm dünyada 255 milyon eşdeğer Atalay şu vurguyu yaptı: “15 mil- değil. Esas problem buradaydı. Sen- tüm mecralar- yamaması gibi klasik nedenler yanında ge- tam zamanlı istihdam kaybı yarattı. yon örgütsüz insan var. Ne yardım dikalara ne kadar ihtiyaç olduğunu da hakkımızı lelim en önemlisine... Bu kayıp Türkiye’de ise 4.3 milyon aldı ne ödenekten para aldı. Bunlar ülkeyi yönetenler de anladı.” l İHA arayacağız.” Gelirsizlik. Özlem Akarken oldu. l Ekonomi Servisi İstatistiki verilerle boğmadan anlatmak gerekirse istihdamda olanların maaşları- nın asgari ücrete yakınsadığı, yine ortala- Temmuzda karşılıksız çek sayısı yüzde 39, bunların tutarı yüzde 20 arttı ma olarak ailede bir kişinin sadece ev kira- sına çalıştığı ekonomimizde, konut kira ve FED BAŞKANI POWELL fiyatlarındaki artışın refah seviyesini ne öl- çüde azalttığını vurgulamaya gerek olmadı- ‘Varlık azaltma’da ğını düşünüyorum. Yabancıların sınırlama olmadan konut veya diğer gayrimenkulleri edindiği ve hat- elini açık etmedi Karşılıksız çek hareketli ta yabancılara vatandaşlığı konut edin- nceki akşam Jackson Hole meye endeksleyen bir yaklaşım çerçe- Ökonferansında konuşan ABD vesinde, haber etkisinin bile piyasayı nasıl ürkiye Bankalar Birliği (TBB) 1.1 milyar liraya çıktı. Ayrıca tem- yükselteceğini gözlemlemek zor değildir. Merkez Bankası (Fed) Başkanı Je- TRisk Merkezi’nin geçen temmuz muzda karşılıksız işlemi yapıldık- Bir okurumun “konutlar ve arsalardaki fahiş rome Powell, mevcut yüksek enf- Ziraat Almanya’ya artışın sebebi yabancılara satışın iştah ka- ayıyla ilgili “Bankalara İbraz Edilen tan sonra ödenen çek sayısı da yüz- lasyonun büyük ihtimalle geçici bartması” vurgusu sanırım bu haber etkisi- ve Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek de 57.8 düşüşle 1064 adette (86 mil- olduğu görüşünü savundu ve var- ağır yaptırım geldi nin bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor. Bilgileri-2021” raporu, halen süren yon TL) kaldı. lık alımlarının azaltılması konu- Aynı dövizde olduğu gibi konut piyasa- lman Bankacılık Denetleme Ku- salgın kapsamında atılan normalleş- Yılın ilk yedi ayında ise bankala- sunda herhangi bir politika deği- sında da şokların geçişkenliği bu kapsam- Arulu (BaFin), Ziraat Bankası’nın şikliğinin zamanlamasıyla il- me adımlarının etkisiyle hareketle- ra ibraz edilen çek sayısı 2020’nin da güncelliğini koruyor. Almanya’daki şirketine ağır cezalar gili sinyal vermedi. nen ticaretin karşılıksız çeklere de aynı dönemine kıyasla yüzde 2.9 ar- Merkez Bankası Başkanı Sayın Şahap kesti. Para cezasının yanı sıra ban- Powell, “Temmuzdan Kavcıoğlu’nun temmuz ayının sonlarında yansıdığını ortaya koydu. tışla 8 milyon 69 bin 405 adet, bun- kanın kredi vermesi ve mevduat “Bugün piyasada oluşan fiyatlama, enflas- beri istihdamda da- Rapora göre 2021 yılı temmuz ların tutarı yüzde 31.6 artışla 683.5 toplaması kısıtlandı. Ankara’nın dört yonu doğru şekilde yansıtmıyor. Bizim ça- ha da ilerleme sağla- ayında geçen yılın aynı ayına kıyas- milyar lira oldu. Karşılıksız işlemi genel müdür adayı reddedildi. lışmalarımız var, bunları da ileride paylaşa- dık ancak Delta’nın da la bankalara ibraz edilen çek sayısı yapılan çek sayısı ise yüzde 36.7 Sözcü’nün haberine göre Zira- cağız. Emtia fiyatlarında(ki artışın), döviz ku- riskleri arttı. Gelen yüzde 34.7 artışla 949 bin 17 adet, düşüşle 83 bin 956 adet, bunla- at Bank International AG’ye verilen ru geçişkenliğinden kaynaklandığı söyle- verileri ve risk- cezaların gerekçesi ise yüz milyon- niyor ama buna baktığımız zaman hiç ilgi- bunların tutarı yüzde 46.7 artış- rın tutarı yüzde 14.6 düşüşle 7 mil- leri dikkatlice li olmayan sektörlerde de fiyat artışlarını larca Avro’yu bulan yüksek miktar- la 92.2 milyar lira oldu. Bu yar lirada kaldı. Öte yandan değerlendire- görüyoruz” vurgusu sanırım konut piyasa- daki kredilerde görülen uyumsuz- kapsamda karşılıksız ilk yedi ayda, karşılıksız ceğiz” dedi. Jerome Powell sında da kendi görüntüsünü buluyor. luk ile mevduat toplamadaki şüphe- işlemi yapılan çek çek tutarının en yük- Öyle ki örneğin döviz ile (kısa ve orta va- li işlemler. BaFin ayrıca bankanın da- sayısı ise yüzde sek olduğu iller sıra- dede) uzaktan yakından ilgisi olmayan ar- ha fazla özsermaye kullanımını ka- İTEO BAŞKANI AKSU: 38.6 artışla 12 bin sıyla İstanbul, An- sa fiyatlarındaki inanılmaz yükselişin bura- rarlaştırdı ve idari işlemler için özel da araştırılması gereken bir özellik olduğu- 87 adet, bunla- kara, İzmir, Antal- maddi garantiler talep etti. Yedi şu- İstanbul’da taksi nu belirtebiliriz. rın tutarı da yüz- ya ve Bursa oldu. besi bulunan Ziraat Bank Internatio- Bunlar, detayını verdiğimiz başlıca eko- de 19.8 artışla l Ekonomi Servisi nal AG’nin 114 çalışanı bulunuyor. nomik faktörler ve onların davranışı... Ön- sayısı 17 bin 395 celikli nedeni bölgesel kalkınma farklı- lıkları ve onun doğurduğu sonuçlarda stanbul’daki taksileri artırma ta- aramak gerekiyor aslında. İleplerine ilişkin açıklama ya- Gelir artışı, gelirdeki payın adil dağılımı KISA... KISA... pan İstanbul Taksiciler Esnaf Oda- ile devletin yoksullar ve az gelirliler için ya- TMSF’den 667 milyon TL’lik ihale sı (İTEO) Başkanı Eyüp Aksu, ratacağı, yaşam tarzı, üretim birimleri ve “İstanbul’da taksi sayıları yeter- l ABD’li dev banka Wells Fargo, ulaşımı ile kaynaşmanın sağlandığı konut asarruf Mevduatı Sigorta Fonu ürünleri pazarında çalışan Aynes Gı- li. 17 bin 395 ticari taksi var. Ön- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Merkez alanları orta-uzun vadede çözümün anah- T(TMSF), dün Resmi Gazete’de da, Denizli’deki FETÖ soruşturması celikle trafik sorununa yönelik çö- Bankası’nda yeniden tasfiyeye giri- tarı olacaktır. TOKİ, kesikli bir konut üretim bir ilan yayımlayarak kayyum ol- kapsamında 5 yıl önce TMSF’ye dev- politikası ile bunu başarabilecek bir yapı- zümler üretilmeli, mevcut taksile- şebileceğini, doların Eylül 2022’de duğu “Aynes Gıda Ticari ve İktisadi redilmişti. dan çok uzak bir görünüm vermektedir. rin yolcular ile buluşmasını kolay- 10 TL’yi görebileceğini iddia etti. Konut ve gelir yaratma politikasının sil Bütünlüğü”nü satışa çıkardığını du- “İSO 500 Büyük Sanayi Kurulu- laştırılacak uygulamalar geliştir- l Apple Üst Yöneticisi Tim Cook, bu baştan ele alınması ve piyasasının düzen- yurdu. Muhammen bedeli 667 milyon şu, 2020” listesinde 215. sırada yer meli.” Aksu ayrıca İBB yönetimi- görevde 10. yılını doldurdu. Kendi- lenmesi zamanıdır şimdi, çünkü 3-4 kişi- lira olarak açıklanan satış için ihale alan şirket, geçen yıl 1.3 milyar lira- nin yerel seçimler öncesi bazı ke- sine sözleşme gereği 5 milyon adet lik bir ailede bir kişinin çalışma hayatı bo- simlere verdiği sözler nedeniyle 12 Ekim’de yapılacak. Geçici teminat lık üretimden satışlar gerçekleştirdi. hisse verildi. Cook değeri 750 mil- yunca sadece kira için emeğini arz edeceği ısrar ettiğini iddia etti. l AA ise 66.7 milyon lira olarak belirtildi. Şirkette 976 kişi istihdam ediliyor. yon dolar olan hisseleri sattı. tehlikeli bir döneme girdik. 1997 yılında kurulan ve süt - süt l Ekonomi Servisi İster klasik, ister modern. Braas’tan çatınız için farklı renk, doku ve modellerde çarpıcı tasarımlar.