Katalog

26 AĞUSTOS 2021 PERŞEMBE DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 9 TSK’nin Afganistan’dan çekilmesi başlarken Taliban’ın Kâbil Havaalanı için yardım istediği belirtildi Ankara-Moskova S-400 hamleleri BD’de Joe Biden’ın başkanlığa gelme- Asinin ardından dış politikasında ye- ‘Türkiye’den destek talebi’ ni ayarlamalara giden Ankara ile Moskova arasında ikinci parti hava savunma siste- mi S-400 füzelerinin alımı konusunda örtü- Reuters’e konuşan iki Türk yetkili, lü bir gerilim yaşanıyor. Moskova’nın “An- örgütün TSK’nin de ülkeden laşma yakın” açıklamasına karşın Türki- ye ile Rusya arasında ikinci parti S-400 sa- çekilmesinde ısrarlı olduğunu söyledi. tış anlaşması konusunda yakın dönem- de bir gelişme yaşanmadığı öğrenildi. Mü- iden yönetiminin Afganistan’dan ABD güçlerinin zakerelerde yeni bir gelişme olmamasına çekilmesi ve tahliyeler için takvime bağlı ka- karşın Rusya’nın, sıklaşan “Türkiye’ye ikin- Blacağını açıklamasının ardından gözler son ta- ci sistem S-400 satışı yakın” açıklamaları rih 31 Ağustos’tayken Taliban’ın Kâbil Havaalanı’nı Ankara’da dikkatle takip ediliyor. kapsamında Türkiye’den teknik destek istediği id- diası gündeme düştü. Ancak örgütün Türk askerle- Kırım zamanlaması rinin de 31 Ağustos’ta ülkeden ayrılması konusun- Rus askeri ihracat şirketi da ısrarcı olduğu iddia edildi. Dün Kâbil Hamid Kar- Rosoboronexport’un genel direktörü Alek- zai Uluslararası Havaalanı’na 4. Komando Tugay Ko- sandr Miheyev 23 Ağustos’ta Türkiye’ye ye- mutanı Tuğgeneral Gürcan Sezengöz, kurmay komu- ni bir parti S-400 sevkıyatı- tanı olarak atanırken akşam saatlerinde Milli Savun- nı içeren anlaşmanın yakında ma Bakanlığı (MSB) Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) imzalanacağını dile getirmiş, Afganistan’dan tahliyesine başlandığını duyurdu. “Görüşmelerin son aşamasın- Reuters’e konuşan iki Türk yetkili, Taliban’ın yabancı da olduğumuzu söyleyebilirim. güçlerin çekilmesinden sonra havaalanının işletilmesi Yakında partnerlerimiz ile bu- HÜSEYIN için Türkiye’den teknik destek talebinde bulunduğunu nu resmileştirip anlaşmayı im- HAYATSEVER söyledi. Yetkililerden biri, “Afganistan’da 20 yıl sonra zalayacağız” ifadelerini kul- yönetimi ele geçiren Taliban’ın bu isteğinin Türkiye’yi lanmıştı. Rusya’nın Türkiye’ye tehlikeli bir görevi kabul edip etmeme konusunda zor ikinci parti S-400 satışı açıklamasının, Dı- durumda bıraktığını, TSK olmadan çalışanların güvenli- şişleri Bakanı Sergey Lavrov’un “Batı’nın ğini sağlamanın riskli olduğunu” söyledi. Taliban ile gö- Ukrayna hükümetinin neo-Nazi, ırkçı duy- rüşmelerin sürdüğünü kaydetti. Diğer yetkili ise bu ko- gularını beslemeye devam edeceği bir cadı nudaki kararın 31 Ağustos’ta verileceğini ifade etti. Afganistan’da ayini” olarak nitelendirdiği ve Dışişleri Ba- MSB ise Afganistan’daki Türk askerlerinin durumu- sivillerin tahliye kanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da konuşmacı- için Hamid na ilişkin tartışmalar sürerken şartların değerlendiri- ları arasında yer aldığı Kırım Platformu top- Karzai Havaalanı lerek TSK unsurlarının tahliyesine başlandığını bildir- lantısının yapıldığı gün gelmesi dikkat çek- ve çevresindeki di. MSB’nin açıklamasında “TSK’nin 2002’den bu ya- ti. Cumhuriyet’in edindiği bilgiye göre Türki- bekleyişi na Afgan halkının barışına, huzuruna ve istikrarına kat- ye ile Rusya arasında ikinci parti S-400 alı- sürüyor. kı sağlamak için Afganistan’da görev yaptığı” anımsa- mı müzakereleri devam ediyor ancak henüz tıldı. ABD’nin de bölgeden çekilmeye başladığı belirti- son aşamaya gelindiği yönünde açıklama yapılabilecek bir gelişme yaşanmadı. lerek “ABD ve NATO’nun Afganistan’dan ayrılacaklarını Rusya’dan S-400 alımının ardından prog- açıklamalarının ardından Türkiye her zaman ifade etti- ram ortağı olduğu F-35 programından çıkar- ği ‘Afgan halkı istediği sürece Türkiye yanlarında olma- tılan ve ABD’nin yaptırımlarına maruz kalan, ya devam edecektir’ sözünden hareketle, belirli şart- Merkel’den Taliban çağrısı Biden yönetiminin yeni yaptırım tehditleriyle lar oluşması durumunda 6 yıldır yaptığı gibi Uluslarara- karşı karşıya olan Ankara ikinci parti S-400 sı Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’nın güvenli ve alımı için aceleci davranmıyor. Türkiye, Rus- uluslararası standartlarda işletilmesi sorumluluğunu fganistan’da tahliyelerde zama- hızda sürdüğünü söyledi. IŞİD’in Af- gizli bir görüşme gerçekleştirdiği- ya ile 2017 sonunda imzaladığı anlaşma uya- sürdürebileceği yönündeki niyetini ortaya koymuştur” Ana karşı yarış sürerken Almanya ganistan’daki uzantısının havaalanına ni duyurmuştu. Newsweek dergisinin rınca ilk parti S-400 hava savunma sistemi- denildi. Bu kapsamda, havaalanında yaşanan karma- Başbakanı Angela Merkel, dün yaptığı saldırı düzenleyebileceğini ifade eden haberine göre ise ABD Başkanı Biden, ni 2019 Temmuz ayında teslim almaya baş- şaya diğer ülke askerleri ile müdahale edildiği kaydedi- açıklamada ülkede 20 yılda elde edi- ABD Başkanı, “Bu görevi tamamla- geçen yıl Hakkani Grubu ile bağlantı- lamıştı. İki sistem ve dört bataryadan olu- len açıklamada, “Güvenlik sağlanarak faaliyetlerin yü- len kazanımlarını korumak için ulusla- makta kararlıyım’’ dedi. lı milisler tarafından rehin alındığı be- şan S-400’lerin testlerinin Sinop’ta yapılma- rütülmesi sağlanmıştır. Bu süreçte askeri uçaklarımız- rarası toplumunun Taliban ile diyaloğu lirtilen Amerikalı Mark Frerichs karşı- Acil durum planı sının ardından füzelerin Ankara Mürted Hava la 1129 sivil vatandaşın tahliyesi yapılmıştır. Çeşitli te- devam ettirmesi gerektiğini söyledi. lığında16 yıldır ABD’de federal bir ha- Üssü’nde tutulduğu biliniyor. Zirvede Afganistan’da kurulacak ye- maslar, mevcut durum ve şartlar değerlendirilerek TSK AA’nın haberine göre Afganistan’ın pishanede tutulan Afgan uyuşturucu İlk parti S-400 alımını “hazır alım” ola- ni yönetimin tanınmasının çok sayıda unsurlarının tahliyesine başlanmıştır. Türk Silahlı Kuv- yeniden terörü besleyen bir yer hali- baronu Beşir Noorzai’yi takas etme rak yapan Ankara, ikinci parti S-400 için koşula bağlanması konusunda görüş vetleri kendine tevdi edilen bu görevi de başarıyla ye- ne gelme riski bulunduğununa işaret planları yapıyor. teknoloji transferi ve ortak üretim gibi ko- birliği sağladıklarını belirten Biden, be- rine getirmenin gururuyla vatan toprağımıza geri dön- eden Merkel, Taliban gerçeğinin ka- Rusya’dan da dün Afganistan’dan nuları masada tutuyor. Konuyla ilgili bil- lirleyici faktörün Taliban’ın uluslarara- mektedir” ifadelerine yer verildi. bul edilmesinin zor olduğunu ancak bu 500’den fazla kişinin tahliye edilece- gi sahibi kaynaklar, sorunlu alanlara karşın sı yükümlülüklerini yerine getirip ge- gerçekle çalışmak zorunda olduklarını ği açıklaması geldi. Rus Interfax ajan- Türkiye’nin Rusya ile ilişkilere özel önem ver- tirmeyeceği ve Afganistan’ın yeniden Kalın: ‘Müzakereler sürüyor’ ifade etti. “Afganistan’da ihtiyacı olan sının Savunma Bakanlığı’na dayandır- diğini, ABD’nin baskısına karşın Türkiye’nin “terörizmin üssü” olmasını engelleyip Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, insanları ve komşu ülkelerdeki sığın- dığı habere göre, dört askeri uçağın ikinci parti S-400 alımı görüşmelerini son- engellemeyeceği olduğunu dile getirdi. MSB’nin açıklamasının ardından sosyal medya hesa- macıları desteklememiz gerekli” ifa- Rusların yanı sıra Belarus, Ukrayna, landırmadığını, ancak Rusya’nın açıklama- bından, “Askerimiz, Afganistan’daki görevini büyük delerini kullanan Merkel, bu konuyu Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan larının aksine bu konuda yakın gelecek- bir başarıyla tamamlayarak ülkemize dönüyor. Tür- Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile vatandaşlarını da ülkeden çıkaraca- te bir gelişme beklenmediğini kaydetti. kiye, Afganistan halkının barış, huzur ve refahı için görüştüğünü belirtti. Afganistan’dan ğı belirtildi. Savunma Bakanı Sergey Ankara’da, Rusya’nın zaman zaman, özellik- her türlü katkıyı vermeye devam edecektir” paylaşı- tahliye operasyonlarına, imkân oldu- Şoygu, tahliye emrinin Devlet Başka- le görüşmelerde yeni bir gelişme olmaması- mı yaptı. Kalın, NTV’ye yaptığı açıklamada “Askeri- ğu sürece devam edeceklerini vur- nı Vladimir Putin tarafından verildiği na karşın açıklamalar yaparak konuyu gün- miz çekildikten sonra da biz orada havalimanının iş- gulayan Merkel, mülteciler için 600 açıkladı. BBC’nin RIA’dan aktardığı- demde tutmaya çalıştığı ve Türkiye’yi çeşitli letmesine devam edebiliriz. Bununla ilgili müzakere- milyon Avro ayırdıklarını da aktardı. na göre ise Moskova, Afganistan’dan açılardan baskı altında tutmaya çalıştığı de- ler devam ediyor” dedi. Ancak Reuters’a konuşan iki yetki- Rus pasaportuna sahip, Rusya’da ça- ğerlendirmeleri yapılıyor. l ANKARA Öte yandan AA’ya konuşan Taliban’ın Katar’daki li tahliyelerin sadece ABD güçleri ile lışma, oturum izni veya öğrenci vize- Siyasi Büro Sözcüsü Muhammed Naim Vardak, baş- gerçekleşebileceğine dikkat çekti. si olan bin kişinin ülkeye girişine izin ta Türkiye olmak üzere tüm ülkelerden Afganistan’a Fransa Avrupa Bakanı Cle- verdi. Putin’in önceki gün Çin Devlet yardım etmelerini istediklerini söyledi. Türkiye’nin ment Beaune, Fransız vatandaşla- Başkanı Şi Cinping ile görüştüğü de Harris’e ‘Havana Afganistan’da ve ülkenin yeniden imarında önem- rı ve Fransız temsilciliklerindeki Af- duyuruldu. Kremlin’den yapılan açık- Kızlardan oluşan Afgan robotik takımı önceki li, yapıcı bir rol oynayabileceğini vurgulayan Var- gan çalışanların tahliyesi için ger- lamada, “iki liderin Afganistan’dan gün Meksika’ya ulaştı. En küçükleri 14 yaşında dak, “İlişkilerimizde iki temel husus var. Birincisi İs- çekleştirilen kurtarma operasyon- terörizm ve uyuşturucu kaçakçılığı sendromu’ rötarı olan, kazandıkları uluslararası ödüllerle tanınan lam dininin prensipleri, ikincisi ise ülkenin ve hal- larının çok büyük bir ihtimalle bu- tehditleri ile mücadele etme çabala- ekip, geçen yıl yeni tip koronavirüs salgını sı- kın yüksek menfaati. Bu iki husus nedeniyle özellik- gün sonlandırılacağını duyurdu. İn- rını artırma korusunda” mutabık kal- rasında düşük maliyetli solunum cihazı üzerin- BD Başkan Yardımcısı Kamala Harris le Türkiye ile iyi, yapıcı ve olumlu ilişkiler kurmak is- giltere Dışişleri Bakanı Dominic Ra- de çalışmaya başlamıştı. New York Times ga- dıkları kaydedildi. AGüneydoğu Asya ziyareti çerçevesinde tiyoruz. Bizim Türkiye ile sorunumuz yok” ifadeleri- zetesi de Meksika hükümetinin çabaları ile ab, Sky News’a yaptığı açıklamada, dün Vietnam’a gitti. Başkent Hanoi’de Gü- ni kullandı. Vardak, Kâbil Hamid Karzai Uluslararası kendileri ile çalışan Afganlar ve ailelerinin dün Afganistan’da şu anda neredeyse ‘Taliban infaz ediyor’ ney Çin Denizi’ndeki eylemleri konusunda Havaalanı’nın durumuna ilişkin ise “Bu, bir egemen- başkent Mexico City’e gittiğini aktardı. çifte vatandaşlığı olmayan hiçbir İn- Köktendinci Taliban’ın ülkede Pekin’e baskı yapılması gerektiğini tekrarla- lik meselesidir. Yardım başka ancak ülkenin idaresi giliz kalmadığını söyledi. Raab, kur- yönetimi ele geçirmesinin ardın- yan Harris Vietnam’ı Çin’in bölgedeki “zor- bizim görevimiz ve bunu yapabilecek güçteyiz” dedi. Başkan Biden, “Ne kadar erken çı- tarma operasyonlarını son dakikaya dan “ılımlı” mesajlar vermesine kar- balığına” karşı durmak için ABD’ye katılma- Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid, önce- karsak o kadar iyi. Operasyonda ge- kadar sürdüreceklerini ifade etti. şın Afganistan’dan insan hakları ih- ya çağırdı. Vietnam ki gün düzenlediği basın toplantısında Türk aske- çen her gün, askerlerimize daha çok İspanya Savunma Bakanı Margari- lalleri, şiddet iddiaları art arda geli- Devlet Başkanı Ngu- rine ilişkin, “Türkiye ile sürdürmek istediğimiz iyi risk oluşturuyor ancak bu sürecin ta Robles, ülkeden çıkmak isteyen Af- yor. Afganistan’ın eski İçişleri Baka- yen Xuan Phuc ile ilişkilerimiz var. Türkiye Müslüman bir ülke ama 31 Ağustos’a kadar tamamlanma- ganların tahliyesi için “insanüstü bir nı Mesud Andarabi, Twitter’da, mili- de görüşen Harris, biz daha önce gürüşümüzü söylemiştik. Türk as- sı Taliban’ın bizimle işbirliğini sürdür- çaba harcandığını ancak birçoğunun tanlar tarafından öldürüldüğü iddia ABD’nin Pekin’in Gü- keri de çıkmalı” demişti. ABD Savunma Bakanlı- mesine, tahliye edeceğimiz insanların çıkarılamayacağının bilincinde olduk- edilen bir çocuk ve yaşlının fotoğ- ney Çin Denizi’nde- ğı (Pentagon) Sözcüsü çekilmenin ardından hava- havaalanına erişimini sağlamasına ve larını” söyledi. İspanyol basını, Was- raflarını paylaştı. Taliban’ın Andarab ki girişimlerine mey- alanının kaderinin Taliban’ın elinde olacağını söy- operasyonlarımızı engellememesine hington ile Madrid arasındaki işbirli- kasabasında “ev aramaları yaptığı- dan okumaya devam ledi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Taliban ile bağlı” ifadelerini kullandı. Savunma ği kapsamında, ABD ile bağlantılı Af- nı ve insanları haksız yere tutukladı- edeceğini söyledi. görüşebileceklerini söylemişti. ve Dışişleri bakanlıklarından da süre- ganların İspanya’nın güneyindeki En- ğını” söyleyen eski bakan, sivillerin Öte yandan Harris’in Harris cin uzaması durumunda kullanılmak dülüs bölgesindeki Rota ve Moron as- militanlar tarafından öldürüldüğü- Vietnam’a gidişinde üzere bir acil durum planı hazırlama- keri üslerine götürüleceğini yazdı. Sa- nü öne sürdü. ABD basınına yansı- “anormal bir sağlık olayı” nedeniyle kısa bir ‘ÇOK DEĞERLİ ORTAK’ larını istediklerini kaydetti. yıları 4 bini bulabileceği söylenen Af- yan haberlere göre Taliban’ın ilk he- erteleme yapıldığı duyuruldu. ABD’nin Hanoi Öte yandan Washington Post ga- ganların yaklaşık iki hafta bu üslerde deflerinden biri de Afganistan Müzik Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, “Baş- ışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ABD Dışiş- zetesi geçen pazartesi CIA Direktörü kaldıktan sonra ABD veya üçüncü ül- Enstitüsü’ydü. Militanların, okuldaki kan Yardımcısı’nın ofisi, Hanoi’de meydana Dleri Bakanı Antony Blinken ile önceki gün William Burns’ün Kâbil’de Taliban’ın kelere gönderileceği ileri sürüldü. Po- bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Dışişleri tüm enstrümanları parçalayarak ka- gelen olası bir anormal sağlık olayıyla ilgili siyasi liderleri Abdülgani Baradar ile Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre görüşme- lonya ise tahliye operasyonlarını dün pısına kilit vurduğu iddia edildi. uyarıldı” denildi. Bazı kaynaklar Vietnam’da- de Afganistan’daki son gelişmeler ele alındı. ABD sona erdirdiğini duyurdu. ki iki ABD’li yetkilide “Havana sendromu” Afganistan’da Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price ise “Görüş- ABD Başkanı Joe Biden ön- şüphesi tespit edildiğini ileri sürdü. COVID-19 Taliban’ın yönetimi ele geçirmesi sonra- mede Afganistan’da devam eden işbirliğimiz ve ceki gün G-7 liderleriyle Af- sı yeni tip koronavirüse (Covid- 19) karşı aşılamanın vatandaşlarımızın, müttefiklerimizin, ortaklarımı- ALARMI ganistan konulu zirvenin ar- yüzde 80 düştüğü belirtildi. Birleşmiş Milletler Uluslararası zın güvenli ve düzenli tahliyesini sağlamak için dından yaptığı açıklama- Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNICEF), ülkeye bugüne dek tes- sarf ettiğimiz çabalar ele alındı” ifadesini kullandı. da, ülkeden tahliyelerin 31 lim edilen az sayıdaki aşının son kullanma tarihlerinin de yaklaşmakta olduğu uyarı- Cezayir, Fas’la Blinken da Twitter hesabından yaptığı açıklamada Ağustos’a kadar bitecek sı yaptı. UNICEF sözcüsü, insanların can güvenliğine öncelik verdiğini belirtirken aşıla- “Türkiye önemli bir NATO müttefiki ve bölgede madaki düşüşün Taliban ile ilgisi olup olmadığı sorusunu ise yanıtsız bıraktı. çok değerli bir ortak” görüşünü paylaştı. ilişkileri kesti ezayir önceki gün Batı Sahra sorunu ne- Cdeniyle uzun süredir gerginlik yaşadı- Dünya Bankası TARTIŞMA YARATAN ZİYARET ğı Fas’la diplomatik ilişkilerini kestiğini du- yurdu. Cezayir Dışişleri Bakanı Ramdane La- BD Temsilciler Meclisi’nde Mas- la dikkate alıyoruz. ABD’nin vatan- Söz konusu ziyaretin normal prose- mamra, kararın Fas’ın “düşmanca eylemle- ödemeleri durdurdu Asachusetts eyaletini temsil daşlarına ve sadık müttefiklerine dürlerin dışında yapılmasının hem ri” nedeniyle alındığını açıkladı. eden Demokrat Seth Moulton ve karşı ahlaki sorumluluğu vardır ve Kongre’den hem de Savunma ve Fas’dan ise yanıt gecikmedi. Fas Dışişle- Michigan’ı temsil eden Cumhuriyet- bu sorumluluğu yerine getirmeliyiz” Dışişleri Bakanlığı’ndan tepki çekti- luslararası Para Fonu’nun (IMF) ardından Dün- ri Bakanlığı, Cezayir’in diplomatik ilişkile- Uya Bankası da Afganistan’daki projelere yapacağı çi Peter Meijer’in, önceki gün “tah- ifadeleri kullanıldı. Kabin ekibi için ği belirtildi. Temsilciler Meclisi’nin ri kesme yönündeki “tamamen haksız” adı- liye sürecini izlemek” için Kâbil’e ayırılan koltuklarla seyahat edildiği, Başkanı Nancy Pelosi, iki temsil- ödemeleri durdurma kararı aldı. Dünya Bankası Söz- mından duyduğu üzüntüyü ifade ederek, cüsü, “Afganistan’daki durum ve ülkenin kalkınma giderek tahliye uçağı ile geri dön- başka insanların koltuk haklarının ciyi ABD kaynaklarını “gerek- “asılsız ve saçma” gerekçelere dayandığını meleri tepki çekti. Güvenlik ge- elinden alınmadığı belirtilen açıkla- siz yere yönlendirmemeleri” ko- projelerine, özellikle de kadınlarla ilgili konulardaki söylediği kararı reddetti. Bakanlıktan yapı- gelişmelere dair derin bir kaygı duyuyoruz” dedi. Dün- rekçesiyle başkentten ayrı- mada, “Sahadaki komutan- nusunda uyardı. Pelosi, “Üyele- lan açıklamada, son dönemde gözlemlenen lana kadar herhangi bir bil- lar ile görüştükten ve duru- rin Afganistan’a ve çevre ülkele- ya Bankası’nın uluslararası kamuoyu ve ortaklarıyla gerginliği tırmandırma mantığı göz önüne ülkedeki duruma ilişkin görüş alışverişinde bulunma- gi paylaşmayan vekiller, ziya- mu gördükten sonra tahli- re seyahat etmesi, ihtiyaç duyu- alındığında bu kararın beklendiği vurgulan- retlerinin ardından ortak yazı- yeleri çok geç başlattığımı- lan kaynakları, Afganistan’dan ya devam edeceğini söyledi. Dünya Bankası’nın 2002 dı. Açıklamada ayrıca, “Fas Krallığı, Cezayir yılından bu yana Afganistan’da yaklaşık 5.5 milyar do- lı açıklama yaptı. Açıklamada, zı gördük. Ne yaparsak yapa- risk altındaki ABD’li ve Afganları halkının güvenilir ve sadık bir ortağı olmaya, “Emekli askerler olarak, Ha- lım 11 Eylül’e kadar bile her- güvenli ve hızlı bir şekilde tahliye larlık yatırım yaptığı belirtiliyor. IMF ve Dünya Banka- Mağrip bölgesinde barışçıl ve yapıcı bağlar sı haricinde ABD yönetimi de Afganistan’ın ABD’deki mid Karzai Uluslararası Hava- kesi dışarı çıkaramayız” de- etme misyonundan saptıracaktır” geliştirmek için özenle ve sorumlu bir şekil- Moulton alanı’ndaki durumu fazlasıy- ğerlendirmesinde bulunuldu. ifadelerini kullandı. varlıklarını dondurduğunu açıklamıştı. de çalışmaya devam edecektir” denildi.