Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
26 AĞUSTOS 2021 PERŞEMBE
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
AFGAN KADINLARIN
Sığınmacılar sorununu kim,
BITMEYEN ÇILESI
niçin istismar ediyor? - 6
AV. SEMA AKSOY
Unutulmamalıdır ki nerede kadın eziliyorsa orada insanlık
(ESKI ANKARA BAROSU BAŞKANI )
suçu vardır ve böyle bir ülkenin çöküşü kaçınılmazdır. Büyük
eniemperyalizm, ve Mehmet Ali Güller’in
bölgesel savaş- “Amerikan Hegemonya-
önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Türkiye’de en güzel örneğini
fgan toplumunda en iyi ka-
Ylar çıkararak sade- sının Sonu” adlı eserlerine
dın, görülmeyen ve duyulma-
dünyaya kanıtladığı laik yönetim anlayışı tek çıkar yoldur.
ce tek tek devletleri de- bakabilirsiniz.)
“Ayan kadındır.” Ali Kaveh (Af-
ğil, bütün bir bölgeyi tü- HHH
lar Taliban’ın Kâbil’e gelmesi nedeniyle
birkaç ülkeden birisi. Afganistan Bağımsız
gan sosyolog)
müyle istikrarsızlaştırır- Ne yazık ki Erdoğan/
İnsan Hakları Komisyonu’nun (AIHRC) ve- polisin onları tahliye ettiğini ve çarşafsız
Afganistan’da 1996-2001 yılları arasın-
ken yalnızca askeri değil, AKP iktidarı, Yeniemper-
rilerine göre, Afganistan’da her yıl üç bini kadınları döveceklerini söyledi. Hepimiz
da iktidarda kalan Taliban, yirmi yıl son- siyasal, ekonomik, de- yalizmin devletler ve böl-
aşkın kadın intihara kalkışıyor. Akıl sağlı- eve gitmek istedik ama toplu taşıma araç-
mografik ve kültürel sal- geler üzerindeki bu kir-
ra yeniden yönetimi ele geçirdi. İktidarda
ğı sorunları, aile içi şiddet ve istismar, zor- ları almadı.Etraftaki erkekler dalga geçi-
dırılarla da buraları kont- li oyunlarına Türkiye’yi de
olduğu süre içinde kadınların çalışmasını,
la evlendirmeler ve kadınlar üzerinde ar- yordu. “Kimliklerimizi, diplomalarımızı, rol etmeye çalışıyor. ortak etmiştir.
yanında ailesinden bir erkek olmadan tek
tan sosyal baskılar bunun nedeni olarak sertifikalarımızı sakladık.” Güney Amerika’daki ör- Böylece ülkemiz ABD’nin
başına dışarı çıkmasını, okula gitmesini
nekleri ve orada olupbiten- sonradan yanlış olduğu-
gösteriliyor. UNICEF raporuna göre ülke-
yasaklamış ve Afgan kadınlarına ve çocuk-
leri şimdilik bir yana bıra- nu fark ederek terk etti-
Tek yol laiklik
de her 3 kadından biri 18 yaşından önce
larına uyguladığı zulümle tarih sayfaları-
karak Türkiye’yi doğrudan ği “Ilımlı (Amerikancı) İslam
Afganistan’da hâkim olan erkek ege-
evleniyor. 12 yaşında zorla evlendirilen,
na geçmişti. Halkın önünde kırbaçlanan,
etkileyen Avrasya’ya ba- Projesi”nin model ülkesi
şiddet gördüğü için boşanmak istediğinde men toplumsal yapı, toplumu erkeklerin
işkence edilen, öldürülen, tecavüze uğra- karsak şunları görüyoruz: olarak sadece Afganistan,
kocası tarafından burnu ve kulakları kesi- avantajlı konumda bulunması esasına gö-
Yugoslavya üzerinden Irak, Suriye ve Libya’da iş-
yan kadınların, kaçırılarak istismar edilen
len Bibi Aisha’yı unutmak mümkün mü! re biçimlendirmiş ve kadına yaşama hak-
Balkanlar, Irak ve Suriye gallere ve istikrarsızlaştırıl-
çocukların hikâyelerini basın yayın organ-
Birleşmiş Milletler (BM) Nüfus Fonu’nun kı tanımamıştır. Kız çocuklarının “Baça
üzerinden Ortadoğu, Lib- malara iştirak etmekle kal-
larından tüm dünya izlemişti.
açıklamalarına göre Afgan kadınların
Poş”denilen erkek kılığına girerek yaşamı- ya üzerinden Kuzey Afrika, mamış, bu işgal ve istik-
Daha sonra ABD’nin 11 Eylül 2001 sal-
yüzde 87’si fiziksel, cinsel ya da psikolo- nı sürdürdüğü ve çalıştığı bilinmektedir. Afganistan üzerinden Orta rarsızlaştırmalar sonunda
dırısını gerekçe göstererek “kalıcı özgür-
Asya, Ukrayna üzerinden bölgenin (ve elbette bütün
jik şiddete, yüzde 62’sinin de birden fazla
Afganistan’da kadınlar için bir güvenlik
lük operasyonu” adı altında Afganistan’da
Doğu Avrupa, tek tek dev- dünyanın) karşılaştığı Arap
istismar türüne maruz kaldığı görülüyor.
sorunu olduğu kuşkusuz. BM raporların-
konuşlanarak başlattığı savaş yirmi yıl bo-
letler yoluyla istikrarsızlaş- ve Müslüman “sığınmacı-
Kadınların yüzde 85’i okuryazar değil, da, 13 hâkim ve 19 savcının, 100 binden
yunca sürdü. Bu süreçte de kadın hakları tırılan bölgeler. lar” sorununun ortaya çık-
temel eğitimden yoksun. Dul kalan ka-
fazla sivilin öldürüldüğü, iki yılda 5 bin
Aslında gerçek bü- masına da bizzat sebep ol-
konusunda özellikle şehirlerde kısmen de
dınlar, ölen kocalarının akrabalarıyla ev-
770 çocuğun öldürüldüğü veya sakat kal-
yük savaş, Sovyetler muştur.
olsa kazanımlar olsa da kadın cinayetle-
lendiriliyor. Kadınların mülkiyet ve mi-
dığı bundan büyük oranda Talibanın so-
Birliği’nin çökmesinden Şimdi ABD, yaptığı yanlı-
ri ve baskılar durmamış ve hep arkasında
ras hakkı anayasal koruma altında değil.
rumlu olduğu, çocuk kayıplarının en yük-
sonra başlayan Küresel şı anlayıp buralardan çeki-
Taliban izi aranmıştı.
Tecavüz, yasalarda açık bir şekilde suç
dönemde, yeniden yük- lirken artık ilk seçimde gi-
sek seviyeye ulaştığı hastanelere ve okul-
olarak tarif edilmiyor. selen Rusya, ABD’ye ra- deceği iyice belli olan Tür-
lara saldırılar olduğu, Taliban’ın özellik-
Haklı can korkusu
kip olmaya başlayan Çin kiye’deki siyasal iktidar,
le kız çocuklarının okullarına saldırdığı
Şimdi ise Taliban, ılımlı görüntü ver-
Başlı başına çile ve bunların ekseninde ABD’den ve AB’den ala-
belirtiliyor. “Evlere gazete girmesin diye
me çabası ile kadınların çalışma ve eğitim
konuşlanan Hindistan gi- cağı mali destek ve ora-
Esasen Afgan kadınının çilesi doğumla
bakkallarda ekmeklerin gazeteye sarılma-
bi ülkelerle, ABD, Britan- lardan yandaş müteahhit-
hakkı da dahil olmak üzere birçok hak-
başlıyor. Afgan kanunlarına göre doğum
sının yasaklandığı” Afganistan’da özellik-
ya, Kanada, Avustralya ler için bulacağı kaynaklar
ka sahip olacaklarına dair güvence veri-
belgesinde sadece babanın adı yazılıyor.
le halkın eğitimsiz bırakılması, bilinçli bir
ve AB arasındaki reka- karşılığında, Yeniemperya-
yor. Kadının esasen doğmakla sahip ol-
Kadının ismini kullanması ailenin er-
toplum inşasını ve ruhunu engellemiştir.
betten kaynaklanıyor. lizmin “vekâlet savaşlarını”
duğu haklarını çalışma ve eğitimden iba-
keklerine hakaret olarak görülüyor. Ka-
Afganistan için kurtuluş adil, bilgili ve bi- Yeniemperyalizm eliy- da sürdürmeye gönüllü gö-
ret sayan bu söylem bile başlı başına kadı-
dının adı düğün davetiyesine yazılmıyor.
le Komünizme karşı yaratı- zükmüş ve “sığınmacılar”
linçli, çalışkan, vatan-millet sevgisi ile do-
na yönelik ayrımcılık yapıldığının, erkek
Hastane kayıtlarına ya da reçeteye de is-
lan ve Sovyetler çöktükten için Batı’nın “tampon ülke-
nanmış güçlü ve üretken bir toplumun in-
egemen bir yönetim anlayışı ile kadınla-
mi yazılmıyor. Öldüğü zaman da ölüm sonra, “Silahlı Siyasal Ra- si” olmayı kabul etmiştir.
şasından geçmektedir.
ra istenilen hakların “lütfedileceği”nin, is-
dikal İslam Terörü” dedik- Anlaşılan içeride hem
belgesinde ve hatta mezar taşlarında ad-
Unutulmamalıdır ki nerede kadın ezi-
leri, “Küresel Terör” olarak ekonomik olarak iflas
tenilmeyenlerin ise verilmeyeceğinin açık
ları yok. Buna tepki olarak bir dönem Af-
liyorsa orada insanlık suçu vardır ve
şeytanlaştırdıkları El Kai- eden hem de seçmen
kanıtı. Kaldı ki Kandahar ve Herat kenti-
gan kadınları “AdımNerede?”(# whereis
böyle bir ülkenin çöküşü kaçınılmazdır.
de gibi, Taliban gibi, IŞİD desteğini yitiren yönetim,
ni ele geçiren Taliban’ın kadınların ban-
myname) kampanyasını başlatmıştı. Ka-
Büyük önder Mustafa Kemal Atatürk’ün
ve uzantıları gibi örgütle- iktidarını sürdürmek için
kada çalışmasını yasakladığı biliniyor.En-
dınlar erkek kardeşin, babanın ya da ni-
Türkiye’de en güzel örneğini dünyaya
rin bu savaşta bir araç ola- dış dünyadan, daha açık
dişenin yerini can güvenliği ve korkulara
şanlı/kocanın ‘ namusu” sayılıyor ve on-
rak kullanılmaları ve dışar- bir tanımla Yeniemper-
kanıtladığı laik yönetim anlayışı tek çı-
bıraktığı görülüyor. Bu korkuların sebebi
ların isimleri ile anılıyor.
dan destek arayan yöneti- yalizmden, mali ve siyasi
kar yoldur.
son yıllarda özellikle medya, sağlık ve kol-
Taliban’ın iktidarı ele geçirmesinin ar-
cilerin ülkelerini bu savaşta destek aramaktadır.
luk kuvvetleri gibi alanlarda çalışan Afgan dından bir kadın üniversite öğrencisi or- cepheye sürmeleri... HHH
*Kaynak BBC Dünya Servisi Herat’ta-
kadınlarının öldürülmüş olması. Soğuk Savaş’ın sona “Sığınmacılar sorunu”
tamı şöyle anlatıyor. “Kadınların korku-
ki BBC muhabiri Mohammed Qazizad *Kay-
ermesinden sonra, dün- her şeyden önce bir “in-
İstatistiklere göre Afganistan, dünya- lu yüzlerini ve kadınlardan nefret eden er-
nak; Mahjooba Nowrouzi BBC Afgan Servisi
yanın yeniden biçimlen- sanlık”, bir “insan hakla-
da kadın veya anne olmak için en tehlikeli keklerin çirkin yüzlerini gördüm... Kadın- 18 Temmuz 2020
dirilmesine ilişkin bu ye- rı” sorundur:
ni “Büyük Savaş”ta işgal Bu sorunu yaratan işgal-
edilen ülkelerdeki ve is- ciler, savaş çıkaranlar, in-
tikrarsızlaştırılan bölge- sanları yerlerinden yurtla-
İklim değişikliği: Ne yapmalıyız?
lerdeki “sığınmacılar” fe- rından edenler, Yeniemper-
nomenini, yeni bir “Stra- yalistler ve onların uzantıla-
tejik Silah” olarak sahne- rı, baş sorumludur.
den ilk etkilenecek ülke: bulundu- onların derslerine iklim değişikliği like küresel iklim değişikliği ve bu-
ORHAN AYBER
ye çıkardı. Sorun ortaya çıktıktan
ğu coğrafya nedeniyle” diyor ve konusunda kitaplar eklenmeli. na bağlı olarak aşırı hava olayları.
Bu konuda, Cumhuriyet sonra bu sorun üzerinden
lkemiz için yapılması gere- uyarıyor “Çok ciddi önlemler alın- e) Ziraat Bankası gerçek göre- Büyük önderimiz Gazi Mustafa
köşe yazarı olan iki mes- siyasal, ekonomik, ma-
Ükenler. ması gerekiyor.” vine geri dönmeli ve Türk üretici- Kemal’e sormuşlar: Sizin sözleri-
lektaşımın önce de alıntı- li çıkar sağlamak peşinde
a) Türkiye özellikle İç Anado- b)Türkiye, Paris İklim lerinin traktörlerine haciz konma- niz ile bilimsellik çelişirse hangi-
ladığım yazılarında sözü- olanlar, aynı derecede so-
lu bölgesinde buğday üretimin- Anlaşması’nı mutlaka kabul et- sını engellemeli, bugün ülkemiz- sini tercih etmeliyiz? “Hiç tered-
nü ettikleri iki kitapta anla- rumludur.
de çok aşırı kayıp yaşıyor, ayrı- meli. de ilk kurtarılacak olan üreticile- düt etmeden bilimden yana ol-
tılanları bir kez daha anım- Kendi yarattıkları bu so-
ca Marmara Bölgesi’ndeki kurak- c) Türkiye tüm yoğunluğunu rimizdir. malısınız” demiştir. Bizlir de bili-
satayım: rundan korktukları için onu
lık ayçiçeği üretimini olumsuz et- yenilenebilir enerjiye yönlendir- f) Şu an ülkemizde suyun yö- min yol göstericiliğinden ayrılma-
Biri Zülâl Kalkandelen’in görmezden gelen, ona
kiliyor. meli. netimi ile ilgili eski DSİ mühen- malıyız.
Naomi Klein’in “Şok sırt çeviren, para ve si-
Çevre mühendisi Evren Dindi- d) Türkiye de Z kuşağı iklim disleri göreve davet edilmeli ayrı-
Doktrini” kitabından alıntı- yasal destek karşılığın-
ren Dönmez “Türkiye iklim krizin- değişikliğinin riskini yaşayacak; ca enerji konusunda Necdet Pa-
BM İklim raporu ne
ladığı, “Bir ülkeyi çökertme da Türkiye’yi bir “sığınma-
mir gibi uzmanlardan yararlan-
diyor?
metodu”... cı deposu” olarak kullan-
malı.
66 ülkeden 234 bilim insanının
Öteki Mine Kırıkkanat’ın mak isteyenler ve buna kar-
g) Dünyada henüz bu büyük
beş yıl süren çalışması ile hazırla-
Kelly M. Greenhill’in “Bir şı çıkmayanlar da baş so-
tehlike gereği kadar ciddiye alın-
nan rapordan alıntılara göre:
Savaş Silahı Olarak Stra- rumlular arasındadırlar.
mıyor gibi. Oysa en geç bir yıl
İtalya bilinen tüm dönemlerin
tejik Göç Mühendisliği” Trump-Biden,
sonra bütün dünyanın gerekli
en sıcak gününü yaşadı 48.8 de-
adlı kitabından alıntıladı- Afganistan’dan kaçar-
stratejileri uygulayabileceklerini
rece...
ğı “Sığınmacıların bir savaş ken...
düşünüyorum.
Almanya da hiç görülmemiş su
silahı olarak” kullanılması Putin, “sığınmacı” soru-
h) Sonuç için tahminlerim:
baskınlarında 160 kişi yaşamını
modeli. nunun terörizm ve uyuş-
Tüm dünya ülkeleri bir araya ge-
kaybetti...
Elbette bunlara bir de turucularla ilgili potansi-
lecekler.
Sibirya ormanları halen yanı-
Samuel P. Huntington’un, yel tehlikelerini ve ülkede-
Küresel güçler silah yapımına
yor...
bu yazı dizisinde birçok ki aşiretler arası kanlı sa-
harcadıkları potansiyellerini ister
Cezayir’de yangınlar çok art-
kez alıntıladığım ve daha vaşı belirterek bu ülkeden
istemez dünyamızı kurtarmaya
tı; söndürme çalışmalarında or-
önce de defalarca anlattı- uzak dururken...
harcayacaklar...
du mensubu 65 kişi yaşamını yi-
ğım, doğrudan Türkiye’yi Kısa dönemli çıkarla-
Kapitalizm denen 20 ve 21.
tirdi...
ve Atatürk’ü hedef alan rı uğruna Yeniemperyaliz-
yüzyılın en tehlikeli yapısı tarihin
Kanada ormanları yanıyor ve
“Medeniyetler Çatışması” min hizmetine koşanlar...
çöplüğüne gidecek.
Kanada hükümetinin bu yangın-
adlı kitabını eklemek gerek. Ve ülkeyi çözemeyeceği
ları söndürmeye gücü yetmiyor;
(Ülkemiz açısından da- kadar ağır sorunlarla kar-
Bedel yine dar
yüzlerce kişi sıcaklardan yaşamı-
ha da derine inmek isti- şı karşıya bırakanlar...
gelirliye
nı kaybetti... yorsanız, benim “Küre- Yönetimlerini güçlendir-
Küresel iklim değişikliğinin be- ABD’de Kaliforniya yangınları
sel Terör ve Türkiye” ve mek ve uzatmak yerine,
delini yoksul da varlıklı da ödeye- halen devam ediyor. Su, orman- “ABD’nin Siyasal İslam’la ilk seçimlerde iktidardan
ceğinden gelir dağılımı adaletsiz- lardan daha değerli hale geldi...
Dansı” kitaplarıma, Mer- gidiş süreçlerini güçlen-
liğinden dünya arınacak. Sıcak mevsimler uzayacak so- dan Yanardağ’ın “Bir dirmekte ve kesinleştir-
Yeni bir dünya düzenine (daha ğuk mevsimler kısalacak. ABD Projesi Olarak AKP” mektedirler.
adil, daha eşitlikçi) hazırlanalım... Üretici yüzde 60 zarara uğra-
Dünyamızı bekleyen büyük teh- yacak.
Bu ktap, zamanımızdan yüz yıl önce Ankara’nın Kültür ve Tabat Varlıklarını Koruma kurullarında, 50 günde 10, 100 günde 17 klo verp
hemen yakınında 22 gün ve gece süren br üye ve başkan olarak 26 yıla yakın görev yaptım. 365. günde 20 kloda stkrarı yakalayan
meydan muharebesnde Türk ordusunun, dâh Kuşkusuz bu süre zarfında çeştl kararlara mza Tİ-YETsyen yazar Erdnç Utku, sevml zayıflama
blgnlern akıl gücünü gerektren zorlu asker attım. Onayladığım kararların, elmden geldğnce, serüvenn okuyucuyla paylaşıyor.
taktk problemlern Mustafa Kemal’n nasıl koruma yasasına ve lke kararlarına uygun
çözüme kavuşturduğunu anlatmaktadır. olmasına özen gösterdm. Özellkle koronavrüs salgını sonrası cdd br
Koruma le lgl görüşlerm meslek hayatım sorun halne gelen zayıflama mücadelesne neşel
Aynı zamanda bu dönem şgal altında br ülkede, boyunca gazetelerde, çeştl ktap ve derglerde dle br bakış serglyor.
beka krznn hızla tırmandığı koşullarda genel getrdm. Elnzdek çalışmada, hem koruma hem de
Kitap okuduğunuzu biliyoruz.
radeye dayalı br meclste “savaş demokrass” kentleşme konularındak makale ve söyleşlermn Koronavrüs zamanlarında aldığınız ek klolardan
uygulamasının en özgün ve hç kuşkusuz br bölümünü topladım. Amacım, özellkle genç kurtulmanın formülü de bu ktapta: “Kontrollü
dünyadak en başarılı örneğdr. kuşakların, koruma konusunda daha duyarlı, daha Zkzak ve OHA Terors”! “Eyvah Zayıflıyorum!”, klo
evrensel ve ülke koşullarına daha uygun verme mücadelenzde başucu ktabınız olacak.
Hkmet Özdemr'n kalemnden "100. Yılında yaklaşımlar gelştrmelerne yardımcı olmaktır…
Sakarya Savaşı" çıktı. İknc baskısıyla, satışta!
Prof. Dr. Mete Tapan
13,5x21 - 280 sayfa - İnceleme 13,5x21 - 200 sayfa - İnceleme 13,5x21 - 184 sayfa - Gülmece