Katalog

22 AĞUSTOS 2021 PAZAR DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 EMEKLİ BÜYÜKELÇİ MİTHAT RENDE Olası göç dalgasına hazırlık olarak da görülen sınırdaki çelik perde 40 km. uzunluğunda ‘BAE, İran’a karşı ATİNA DUVARI ÖRDÜ ittifak arayışında’ leri ortadan kaldırmadığını, bu konu- Erdoğan ile Miçotakis’in umhurbaş- normalleşmeyle BAE’nin Libya Yunanistan’ın Türkiye da işbirliği sergilenmesini bekledikle- Ckanı Re- ve Doğu Akdeniz gibi bölgesel önceki gün yaptıkları ile Meriç Nehri sınırında rini ifade etti. Türkiye, İran sınırında cep Tayyip gerilimlerde Ankara ile ters görüşmede, Afganistan’daki ördüğü duvarın yasadışı geçişler ve kaçakçılık faali- Erdoğan’ın iliş- düşen politikalarında bir de- tamamlandığı belirtildi. yetlerini önlemek amacıyla duvar ör- gelişmeler çerçevesinde kilerin uzun sü- ğişiklik olma olasılığını da de- HÜSEYIN me çalışmalarını sürdürüyor. göç konusunu ele aldıkları redir gergin ol- ğerlendiren Rende, “BAE’nin HAYATSEVER Yunan Kathimerini gazetesi iki li- duğu Birleşik Doğu Akdeniz’de bayrak gös- belirtilmişti. derin yarım saat süren telefon gö- Arap Emirlikleri’nin (BAE) Ulu- termesi sadece kendi ulusal rüşmesinde, hem Yunanistan hem öktendinci Taliban’ın sal Güvenlik Danışmanı El çıkarlarıyla ilgili değil, biraz da Afganistan’da yönetimi ele ge- de Türkiye’nin Afganistan’da geliş- Nahyan’ı kabul etmesinin ar- bölgesel bir oyuncu olduğunu meler çerçevesinde sığınmacılar ko- Kçirmesiyle, Avrupa’da 2015’te- dından Ankara-Abu Dabi hat- kanıtlamak için bu tür şeylere kine benzer bir sığınmacı hareketlili- nusunda aynı sorunlarla karşı karşı- tında, normalleşmenin ne öl- giriyor. Fakat benim bildiğim ya olduğuna dair fikir birliğinde ol- ğinin yaşanacağı endişesi hâkim. Bir- çüde mümkün olduğu tartışılı- Körfez ülkeleri 24 saat için- çok Batı ülkesinde daha önce terörist duğunu aktardı. Haberde, Miçotakis yor. Türkiye’nin eski Katar bü- de bu tür politikalarından vaz- ve Erdoğan’ın Afganların evlerine ya- olarak görülen Taliban’la nasıl bir iliş- yükelçilerinden Mithat Ren- geçebilirler. Zaten F-15’lerini ki kurulacağı ya da kurulup kurulma- kın kalabilmeleri için komşu ülkelerin de, BAE ile ilişkilerde yeni bir Girit’e göndermek gibi çıkışlar daki ya da olası her güvenlik tehdidi- “Erdoğan’ın, Taliban’ın bazı Cumhuri- desteklenmesi gerektiği konusunda yacağı tartışmalarının yanı sıra göz- sayfa arayışının, ABD’de Joe biraz tepkisel ve duygusal ha- ne karşı korunacağını” söyledi. “Afga- yet liderleriyle geçiş dönemi için gö- ler olası bir göç dalgasında. Cumhur- aynı fikirde olduğu da belirtildi. Biden’ın başkan olmasının ar- reketlerdi. Burada Türkiye’ye nistan krizinin sığınmacı akınları için rüşmelerde bulunmasını bu bakım- Yunanistan Göç Bakanı Notis Mita- başkanı Tayyip Erdoğan ile Yunanis- dından Ankara’nın Mısır, Su- tepki ön plandaydı, yoksa Do- olanak yarattığını” belirten Chrisoc- dan umut verici bulduklarını, geçiş tan Başbakanı Kyriakos Miçotakis rakis, Afganistan kaynaklı sığınmacı udi Arabistan gibi ülkelerle ğu Akdeniz’de çok önemli hoidis, “Bizim bir Avrupa ülkesi oldu- dönemi tesis edilemezse zaten üst krizini önlemek için AB’nin Türkiye’ye önceki gün Afganistan konusunda bir ilişkileri geliştirme çabaları- bir çıkarları yoktu. Dolayısıy- ğumuz biliniyor. Avrupa Birliği kurum- seviyelere ulaşan göç baskısının da- telefon görüşmesi yapmıştı. Dün ise daha fazla yardım etmesini önermiş- nın bir parçası olduğuna dik- la ben bu tutumun kolaylık- larında, kararlarda yer alıyoruz. An- ha da artacağını, bu durumun herkes ti. Batı’nın Türkiye’yi göçe karşı adres Yunanistan’ın Türkiye ile Meriç Neh- kat çekerken Libya ve Doğu la değişebileceğini düşünüyo- cak ülke olarak olası sonuçlara karşı için ciddi bir meydan okuma teşkil ri sınırında sığınmacı akınına karşı ör- olarak gösterme çabası tartışmaların Akdeniz gibi bölgesel gerilim- rum” dedi. bir şey yapmadan bekleyemeyiz” ifa- edeceğini söylediği” aktarıldı. merkezinde. düğü 40 kilometrelik duvarın tamam- lerde Türkiye ile farklı taraf- delerini kullandı. Yunanistan, duvarı Erdoğan’ın Avrupa Birliği’nin (AB) landığı haberi gündeme yansıdı. Öte yandan Yunan basınına yansı- ta olan BAE’nin bu tutumunun ‘Güven açığı var’ geçen yıl kurmaya başlamıştı. Afgan halkına Afganistan’da ve kom- yan haberlere göre, muhalefetten iki Yunanistan Savunma Bakanı Niko- değişebileceğini belirtti. Rende, Türkiye’nin, Kör- şu ülkelerde, özellikle İran’da yardım laos Panagiotopulos’un, Vatandaşla- bakanın sınır bölgesini ziyaretine tep- Erdoğan, geçen çarşamba fez bölgesinde sadece Müs- ‘Fikir birliğindeler’ etmesi gerektiğini belirttiği, Tahran’la ki geldi. SYRIZA, ülkenin son dönem- rı Koruma Bakanı Michalis Chrisoc- El Nahyan’la görüşmesinin ar- lüman Kardeşler’i önceleyen bu konuda temasta olduklarını di- hoidis ve ordu komutanları ile önceki de ağır yangınlarla sarsıldığına, hükü- Erdoğan ve Miçotakis’in görüşme- dından ilişkilerin normalleşti- ve Katar’la ilişki kuran dış po- le getirdiği de kaydedildi. Buna göre, metin bununla mücadelede yetersiz- gün bölgeye gittiği, inşa edilen çelik de, Afganistan’da yaşanan gelişmeler rilmesine ilişkin “yol haritası- litikada değişikliğe gidilme- geri kabul anlaşmasını hatırlatan Er- duvar ile yeni elektronik gözetleme liğine yönelik dikkati başka yere çek- ve göç meselesini ele aldıkları duyu- nın” belirlendiğini belirtirken sinin önemine dikkat çek- doğan, Türkiye’yi güvenli üçüncü ülke mek için bu ziyareti yaptığı eleştiri- sistemini incelediği belirtildi. Pana- rulmuştu. Cumhurbaşkanlığı İletişim “İnanıyorum ki çok kısa za- ti. “Türkiye’nin kendi ulu- ilan etmenin uluslararası yükümlülük- giotopulos, “Yunanistan’ın halihazır- sinde bulundu. Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, manda BAE, ülkemizde ciddi sal çıkarları doğrultusunda yatırımlara girecek” demişti. imkânlar ölçüsünde Katar’dan başka diğer Körfez ülkeleriy- ‘Erdoğan’ın le de ilişkilerini normalleştir- kabulü alışılmadık’ mesi gerekiyor. Bu tür çaba- ‘Türkiye Yaşanan gerilimli dönemin ları memnuniyetle karşılan- malı. Fakat BAE ile ilişkiler- ardından Ankara-Abu Dabi arasındaki yumuşama adım- de uzun süren bir güven açığı transit ülke’ oluştu. Bu ziyaret önemli, bir larını Cumhuriyet’e değerlen- BD yönetimi, Avrupa’dan diren emekli büyükelçi Ren- kapı aralanmış olabilir, fakat AOrtadoğu ve Orta Asya’ya bunun devamı gerekiyor. Baş- de, bir ülkenin Ulusal Güven- kadar 10’dan fazla ülkenin, lik Danışmanı’nın Türkiye’de ka adımlar atılıp atılmayacağı- Kâbil’den tahliye edilen Ameri- nı önümüzdeki dönemde gö- kendi mevkidaşı yerine Cum- kalıların ve Afganların toprak- hurbaşkanı düzeyinde receğiz. Türkiye’de bu- larından geçişlerine izin vere- na yönelik bir siyasi kabul görmesinin alı- ceğini açıkladı. Dışişleri Bakan- şıldık bir durum olma- irade var ki Cumhur- lığı Sözcüsü Ned Price, tran- başkanı düzeyinde bir dığını vurguladı. Ren- sit ülke olarak Türkiye, Bah- de, “Bizzat bu kişi ta- kabul oldu, şimdi ay- reyn, Danimarka, Almanya, İtal- nı irade BAE tarafında rafından Türkiye’ye ya, Kazakistan, Kuveyt, Ka- önemli bir mesaj ge- varsa benzer adımlar tar, Tacikistan, Birleşik Arap atılacaktır” ifadelerini tirildiği anlamına ge- Emirlikleri (BAE), İngiltere ve liyor. Ulusal Güvenlik kullandı. Özbekistan’ın, tahliye edilenle- Suudi Arabistan ön- Danışmanı ya öneriler Rende ri aktarmalı uçuşlarla ABD’ye paketiyle gelmiştir ya cülüğündeki Körfez göndermeye başlayacağını ya ülkelerinin 2017’de Katar’a bir talepte bulunmuştur. Bu da buna devam edeceğini be- düzeyde kabul edilmesi baş- abluka uygulama kararından lirtti. Ancak tahliye edilenlerin sonra Türkiye’nin BAE ile de lıbaşına önemli bir gelişme” bu ülkelerde ne kadar kalacak- diye konuştu. ilişkileri kötüleşmiş, BAE bir- larına ilişkin ayrıntı vermedi. çok bölgesel gerilimde Türki- BAE’nin, Biden’ın İran’la Afganistan’da Taliban’ın yönetimi ele geçirmesinin ardın- Price, aralarında Arnavutluk, nükleer anlaşmaya geri dö- ye ile karşı taraflarda yer al- dan daha önceki iktidarında olduğu gibi baskı ve şiddet Kanada, Kolombiya, Kosta Rika, mıştı. BAE, Libya’da Mısır ile nüş yoluna girmesinden ra- uygulamalarına yöneleceği kaygıları sürüyor. İspanya’da Şili, Kosova, Kuzey Makedonya, hatsız olduğunu, ayrıca BAE birlikte Türkiye destekli Trab- dün kadın ve kız çocuklarının hakları için dayanışma gös- Meksika, Polonya, Katar, Ruan- lus merkezli güçlere karşı sa- ve Suudi Arabistan arasında terisi düzenlendi. İngiltere’de de eylem yapıldı. da, Ukrayna ve Uganda’nın ol- son dönemde anlaşmazlıklar vaşan Tobruk cephesinin ya- duğu ülkelerin ise Afganların kın destekçileri arasında ol- yaşandığını belirten Rende şu yerleştirilmesi için “cömert tek- görüşünü dile getirdi: “Biden muş, geçen yıl temmuz ayın- Taliban’ın önde gelen isimleri Kâbil’de müttefikleriyle görüşüyor liflerde bulunduklarını” söyledi. da Trablus yakınlarındaki Va- yönetiminin ve özellikle ABD BAE, ABD’nin isteği üzerine 5 Dışişleri Bakanı Blinken’ın tiye Hava Üssü’ne gerçekleş- bin Afgan’ı geçici olarak alaca- tirilen ve buradaki Türk ha- Türkiye ve Körfez ülkelerinin ğını duyurmuştu. ilişkilerinin normalleştirilme- va savunma sistemlerinin zarar gördüğü saldırının da si gerektiği yönünde telkin- leri de olmuş olabilir. Dolayı- BAE’ye ait uçaklar tarafın- Hükümet pazarlığı dan yapıldığı iddia edilmişti. sıyla tüm bunlar ışığında BAE, AB: Siyasi İran’a karşı Türkiye’yle bir it- BAE, ayrıca Doğu Akdeniz’de gerilimin sürdüğü ortamda tifak arayışında olabilir. BAE, fganistan’da binlerce kişinin ortaya çıkmaya baş- liderleri ile Taliban arasındaki görüş- Türkiye’den İran ve Müslü- Yunanistan’la birçok ortak temasımız yok Aülkeyi terk etmek için başkent lıyor. Molla Baradar, melerin Taliban liderlerinin Kâbil’e tatbikat da gerçekleştirmişti. man Kardeşler konularında Kâbil’deki Uluslararası Hamid 2010’da Pakistan’da gelmesiyle başlayacağını belirtmişti. spanya Başbakanı Pedro Sanc- talepte bulunmuş olabilir, ‘şu Katar’a yönelik ablukanın Karzai Havaalanı’nda umut bekle- tutuklanmış, ABD’nin Hikmetyar, “Taliban’ın kapsayıcı bir bu yıl başında kaldırılmasının İhez, Avrupa Konseyi Başkanı şartlar altında işbirliği yapabi- yişi sürerken yönetimi ele geçiren devreye girmesi üzeri- hükümet kurmak istediğine dair işa- Charles Michel, Avrupa Komis- liriz’ şeklinde bir mesaj geti- ardından Dışişleri Bakanı Ça- Taliban, hükümet kurma çalışma- ne serbest bırakılmış, retler olduğunu” savunmuştu. vuşoğlu, BAE’nin Türkiye’ye yonu Başkanı Ursula von der Le- rilmiş, ortak tehditlere dikkat larına başladı. akabinde de Katar’a Karzai ile Abdullah’ın dün de Baradar yen ile Avrupa Birliği (AB) Dış çekilmiş olabilir. Diğer taraf- yönelik olumlu açıklamala- AFP’nin haberine göre, kökten- gönderilmişti. Şimdi- Taliban’ın Kâbil “valisi” Abdülrahman rı olduğunu söylemişti, “Ama İlişkiler ve Güvenlik Politika- tan Türkiye’deki finansal du- dinci örgütün kurucuları arasında yer ye kadar Katar’dan Taliban’ın siya- Mansur ile bir araya geldiği belirtil- sı Yüksek Temsilcisi Josep Bor- rum, bütçe açığı vesaire göz ilişkilerin düzelmesi için ken- alan, ikinci ismi ve siyasi lideri olarak si ofisini yöneten Baradar, ABD ile di. Abdullah ise “Mansur’un halkın dilerinin Türkiye’ye yönelik rell dün AB ile koordineli ola- önünde tutulduğunda ekono- tanınan Molla Abdulgani Baradar dün örgüt arasında Şubat 2020’de va- güvenliğinin sağlanması için her şe- rak Afganistan’dan tahliye edilen mik sıkışıklık, Türkiye’nin ye- olumsuz politikalarından vaz- Kâbil’de temaslardaydı. Bir Taliban rılan uzlaşının sağlanmasından so- yi yapacağına dair güvence verdiği- geçip olumlu adımlar atması ve çoğunluğunu AB ile işbirliğin- ni arayışlara yönelmesine ne- üyesi, Baradar’ın eski hükümet lider- rumlu kişi oldu. Dönemin ABD Baş- ni” söyledi. de bulunanların oluşturduğu Af- den olmuş olabilir.” lazım” ifadelerini kullanmıştı. leri, yerel milis komutanları, cihatçı kanı Trump, 2020’de Taliban ile ‘Aranan Hakkani lANKARA ganların bekletildiği Madrid’deki İlişkilerde yaşanabilecek bir liderler ile “kapsayıcı bir hükümetin ABD askerlerinin Afganistan’dan çe- Torrejon de Ardoz askeri üssünü Kâbil’de’ kurulması için” görüşmeler yapacağı- kilmesine ilişkin anlaşmayı imzala- ziyaret etti. Basın toplantısında nı aktardı. Reuters’a konuşan bir Ta- mıştı. Baradar, geçen salı Doha’dan AFP, ABD’nin “en çok aranan te- Von der Leyen, “Taliban ile siyasi liban yetkilisi ise örgütün yeni yöne- Kandahar’a dönmüştü. röristler listesinde” olan ve başı- temasımız yok, tanımıyoruz. Sa- tim modelini birkaç gün içinde hazır- Taliban heyeti geçen çarşam- na 5 milyon dolar ödül konan Halil Yemen’de gerilim dece insan hayatını kurtarmak layacağını söyledi. “Yeni hükümet te- ba günü eski Devlet Başkanı Hamid Hakkani’nin ve diğer Taliban liderle- için operasyonel kapsamda te- melinin Batı’nın tanımıyla demokrasi Karzai, Milli Uzlaşı Yüksek Konse- rinin de son günlerde Kâbil’de görül- uudi Arabistan önderliğin- geçen mayıs ayında Marib’e masımız var. Taliban’ı sözlerine olmayacağını ancak herkesin hakları- yi Başkanı Abdullah Abdullah ve eski düğünü aktardı. ABD basınına yansı- Sdeki Arap koalisyon güç- düzenlenen hava saldırısında göre değerlendireceğiz” dedi. nı koruyacağını” savunan yetkili, es- Başbakan, Hizb-i İslami Partisi lideri yan haberlere göre, Taliban lideri Hi- lerinin Yemen’in Marib ken- ölen Hizbullah askeri uzmanı- ki hükümetten isimlere yeni dönem- Gülbeddin Hikmetyar ile görüşmüş- batullah Ahundzade’nin yardımcıla- tinde Husi güçleri hedef alan nın yerine gelmişti. Uzun sü- de yer verileceğini kaydetti. tü. AA’nın haberine göre Afganistan rından, Hakkani grubunun lideri Si- hava saldırısında, araların- redir siyasi istikrarsızlığın hü- Taliban’ın üst düzey isimleri basınına konuşan Hikmetyar, yeni raceddin Hakkani’nin amcası Halil ‘Baglan direnişi’ da İranlı bir askeri uzmanın küm sürdüğü Yemen’de İran Kâbil’in ele geçirilmesinin ardından hükümet kurulması için Afgan siyasi Hakkani Kâbil sokaklarında destek- da olduğu 10 kişi öldü. AA’nın destekli Husiler ile Riyad des- çilerini selamladı, cuma namazı kıl- fganistan’ın kuzeyinde Ta- haberine göre, saldırıda ölen tekli yönetim güçleri arasında dırdı. Silahlı korumaların eşlik etti- Aliban karşıtı güçlerin önce- İranlı uzman Haydar Sircan, çatışmalar sürüyor. Havaalanında ği Hakkani, namazın ardından “Afga- ki gün Baglan eyaletinin üç böl- nistan için ilk ve en büyük önceliği- gesini örgütten geri aldığı iddia kaos sürüyor miz güvenlik. Erkeklere de kadınlara edildi. Afganistan’ın eski Savun- da önce güvenlik sağlayacağız. Daha ma Bakanı Bismillah Han Mu- İnsani kriz inlerce Afgan ve ya- sonra ekonomi, ticaret ve eğitim ge- hammed, Taliban’a karşı direni- Bbancı ülke vatandaşı liyor. Bu konularda da ayırım yapıl- şin sürdüğünü söyledi. Taliban’ın başkent Kâbil’i terk etme- ağırlaşıyor mayacaktır” dedi. yönetimi ele geçirmesinin ardın- ye çalışıyor. Hamid Karzai Taliban’ın Kâbil’de güvenliğin so- dan Penşir vilayetinden direniş Uluslararası Havaalanı ve aiti, 14 Ağustos’ta rumluluğunu Hakkani Grubu’na tes- çağrıları yükselmişti. Eski Devlet çevresindeki kaotik bek- Hmeydana gelen şid- lim ettiği de belirtiliyor. Kimi istihba- Başkanı Eşref Gani’nin yardım- leyiş sürerken ABD, ülke- detli depremin ardından rat yetkilisi, “bunun Taliban’ın 1996- cısı, kendisini ülkenin geçici li- deki vatandaşlarına talimat yan Gazeteciler örgütü, ABD Başkanı yaralarını sarmaya çalıyor. 2001 yılları arasında sürdürdüğü re- deri ilan eden Emrullah Salih ile gelmeden havaalanına gitmeme uyarı- Joe Biden’a hayatı tehlikede olan Af- 7.2 büyüklüğündeki dep- jime kıyasla artık daha ılımlı bir yol Afganistan’ın ünlü komutanı Ah- sı yaptı. Reuters’a konuşan bir Taliban gan gazetecilerin tahliye edilmesi için remde can kaybı 2 bin izleyeceği yönündeki vaatlerine göl- med Şah Mesud’un oğlu Ahmet yetkilisi yaşanan kaosun örgütün su- bir plan yapılması çağrısında bulun- 189’a, yaralı sayısı 12 bin ge düşürdüğü” görüşünü aktarıyor. çu olmadığını savundu, gerekçe ola- du. Pentagon, dün 14 Ağustos’tan beri yapının çöktüğü haberleri dik- Mesud, Penşir’de güç birliği yap- 268’e yükselirken fele- Bu arada ülkeden kaçan eski Dev- rak “Batı’nın tahliye planlarının başarı- Afganistan’dan 2 bin 500’ü ABD vatan- kat çekiyor. Yiyecek sıkıntı- mıştı. Dün ise Hakkani Grubu’na ketzedeler yardım, arama kur- sızlığını” gösterdi. İsviçre, Kâbil’den bir daşı 17 bin kişinin tahliye edildiğini du- let Başkanı Eşref Gani’nin karde- sı yaşanırken bir yardım kuru- tarma çalışmalarındaki yeter- bağlı sosyal medya hesapların- uçuşun havaalanındaki güvenlik duru- yurdu. Zaman zaman izdiham yaşanan şi Haşmet Gani Ahmadzai’nin ise luşunun 4 kamyonunun önce- sizliklere karşı tepkili. Depre- dan Mesud’un örgüte bağlılık ye- munun giderek kötüleşmesi nedeniyle havaalanı çevresinde silah sesleri du- ki gün ülkenin güneyinde yağ- Taliban’a bağlılığını açıkladığı iddia- min ardından on binlerce evin mini ettiği iddia edildi. iptal edildiğini duyurdu. Sınır Tanıma- yulduğu haberleri gündeme yansıdı. malandığı savunuldu. lar arasında. kullanılamaz halde olduğu, alt-