Katalog

4 TEMMUZ 2021 PAZAR 8 PAZAR YAZILARI Demokrasi Hayvanlar artık daha özgür oyunları eredeyse Türkiye ile eşzaman- gürlükler Partisi ve Demokrasi ilk kongrede par- ların tek dostları evcil hayvanlar olmaya andeminin lı olarak başlayan Hollanda’daki Forumu partileri de tasarı çer- tileştiler. 2006 yı- başladı. Yaşlı kesim özellikle kedi ve kö- Pbunaltıcı ay- Nhayvan hakları yasa tasarısı üze- çevesinde birleştiler. lında 2 milletve- peklerle birlikte hayatlarını sürdürmek- ları geride ka- rindeki tartışmalar sonuçlandı. Hay- Ana akım sağ yelpaze- kili çıkaran parti, teler ve birbirleriyle dayanışma içinde lıp keyifli bir yaz vanlar için Parti/PvdD Genel Başkanı de olan Başbakan Mark son seçimlerde 6 yaşamaktalar. Ayrıca belediyelerin koy- OSMAN İKİZ geçirmeyi umut Ester Ouwehand’ın politik zaferi olarak Rutte’nin VVD ile diğer koalis- milletvekilliği elde dukları bu vergilerle hayvanların sırtla- MEHMET EMİN ederken haziran gösterilen tasarı için meclis ve senato yon ortağı Hıristiyan Demok- ederek 150 san- rından parasal kaynak oluşturulması- ALKANLAR ortasında parlamentodaki fay hatlarının ha- çoğunluğunu oluşturan çeşitli partiler, rat CDA partileri ise yasa ta- dalyeli Hollanda nı istemiyoruz.” Tüm canlıların ortak ko- reketlenmesi yüzünden siyasi arenada büyük tasarıya olumlu oy kullandılar. 1 Ocak sarısına karşı çıkıyor. Gerek- parlamentosunda runması için bir diğer istekleri de nükle- bir sarsıntı yaşandı. Kiraların piyasa koşulları- 2023 tarihinde yürürlüğe girecek ye- çelerini sözcüleri aracılığıyla şöyle di- etkinliğini artırdı. Avrupa Parlamento- er santralların yasaklanması. na göre belirlenmesi yolundaki hükümet öne- ni yasayla, başta dört ayaklı can dost- le getiriyorlar: “Komşunun yemekleri- su seçimlerinde de bir üyelik kazandı PvdD, kurulduğu yıllarda toplam 7 risine, Sol Parti şiddetle karşı çıktı. Parti lide- larımız olmak üzere tüm hayvanlar için ni yemesi için kedileri serbest mi bı- ve Avrupa’daki ilk hayvan partisi üye- ülkenin içinde bulunduğu Animal Poli- ri Nooshi Dadgostar, konuyu başbakanla tar- geniş kapsamlı bir koruma şemsiye- rakıyoruz? Köpekler tasmasız ve ka- sini Strazburg’a yolladı. tics Foundation (APF) (Hayvan Politika- tışmak istedi ancak başbakan talebi duymaz- si oluşturuluyor. Ciddi sonuçları ola- yışsız mı dolaşacak? Herkes ucuz et Geçen günlerde PvdD’nin uzun sü- sı Vakfı) isimli birliğin oluşmasında ön- lıktan geldi. Dadgostar da başbakana 48 saat cak yeni yasada, neredeyse tüm hay- yemek istiyor, ama bu koşullarda na- re Rotterdam başkanı olarak görev ya- cü rol oynadı. Çeşitli ülkelerde sem- mühlet vererek yasa önerisi geri çekilmediği van çiftliklerinin yeniden yapılanması sıl ucuz et sağlanır?..” pan Pınar Coşkun ile bir araya geldik. pozyumlar düzenlemeye başladılar. takdirde güvenoylaması isteyeceğini duyur- ve hayvanlara daha konforlu bir yaşam Hayvanlar için Parti’nin girişimiy- Sohbetimizde, kendisine partinin amaç- İlk sempozyum 12-13 Aralık 2013’te du. Başbakan zor durumda kalmıştı. olanağı sunulması öngörülüyor. le gündeme taşınan yasa, devrim özel- larını sordum. PvdD, hayvanların kul- İstanbul’da yapıldı. 2019’da Avrupa Kiralarla ilgili öneri, 2018 seçiminden sonra liği taşıyor. Şimdiden şehirlerde geniş lanıldığı tüm sirklerin ve büyük ölçü- Politik partisi olan Animal Politics EU hükümet kurulmasına şartlı destek için Mer- Çoğu parti birleşti park alanlarında köpeklerin koşup oy- de hayvanat bahçelerinin hemen kapa- oluşturuldu. kez Parti’nin, Sosyal Demokrat Parti’ye ka- nayabilmesi için etrafı demir çitlerle tılmasını istiyor. Bilimde hayvan denek- Önümüzdeki dönemlerde Hayvanlar Artık ördeklerin suyun olmadığı bir bul ettirdiği 73 maddelik antlaşma metninde çevrili alanlar yapılmaya başlandı bile... lerinin hemen, koşulsuz yasaklanması- için Parti’nin, Hollanda’da büyüyeceği ortamda beslenmesi, tavşanların ye- yer alıyordu. Dolayısıyla öneriden geri adım nı, hayvanların avlanmasının durdurul- ve ülke politikasında daha etkin roller ri eşeleyebileceği bir toprak parçasın- atmak Merkez Parti’nin desteğini kaybetmek Hayvanlar için Parti- PvdD masını talep ediyor. Bir diğer istekleri oynayacağına kesin gözüyle bakılıyor. da yaşaması, öngörülen koşullardan ba- anlamına gelecekti. 2019’dan bu yana dayat- de Hollanda’da uygulanan köpek ve ke- Parti üyesi Coşkun da yapılacak ilk ye- zıları. Aslında bu yasa tasarısı sayesin- Hayvanları korumak amacıy- malarından birçoğunun yasalaşmasını sağ- di vergilerinin kaldırılması. Pınar Coş- rel seçimlerde Rotterdam Anakent Be- de Hollanda’nın en sağından en soluna la Avrupa’da ilk parti 1993 yılın- layan Merkez Parti, siyasi krizin derinleşme- kun nedenini şöyle anlattı: “Kuzey Avru- lediye Meclisi’ne girmek ve mücadele- hemen tüm partiler bir araya gelmiş gö- da Almanya’da kuruldu. 2002’de mesi için yasa önerisinde değişiklik yapma- pa ülkelerinde ortalama insan ömrünün sini orada devam ettirmek için şimdi- züküyor. Liberal D66 partisi, Sosyalist Hollanda’da da Hayvanlar için Par- yı kabul etti. Yasa önerisi yeni kiralık konutlar uzamasıyla yaşlı kesim sayısal olarak den kolları sıvamış durumda. Parti, İşçi Partisi, Yeşil Sol’un yanı sıra ti adıyla yeni bir oluşum çerçevesinde için geçerli olacaktı. Kiralar da konut sahiple- çok arttı ve belli bir yaştan sonra yaşlı- yabancılardan hoşlanmayan sağcı Öz- hayvan aktivisitleri bir araya geldi ve [email protected] ri ve kiracılar derneğinin pazarlığıyla belirle- necekti. Sol Parti bu öneriyi de kabul etmedi. Dadgostar, Sosyal Demokrat Parti’nin, sağ- dan gelen dayatmalara boyun eğerek İsveç Modeli’ni kuşa çevirdiğini bu yüzden daha Kadın HEYELAN fazlasına izin vermeyeceklerini bildirdi. 48 sa- at dolunca da güvenoylaması için başvurdu. 21 Haziran 2021’de, İsveç tarihinde ilk kez cinayetinde bir başbakan güvenoylamasıyla düşürüldü. FACİASI Taktik savaşı ırkçılık kılıfı Parlamentonun güvenini kaybeden başba- kanın önünde iki yol vardı. Ya üç ay içinde se- stanbul Sözleşmesi’nin Cumhurbaş- çime gidecekti ya da görevden çekilecekti. İkanı Tayyip Erdoğan’ın kararı ile fes- Başbakanın bu iki seçenekten birini tercih için hedilmesinin yankılarının sürdüğü gün- bir haftası vardı. Başbakan Stefan Löfven, “İs- lerde Yunanistan vahşi bir kadın cina- veç için en iyisi neyse onu tercih edeceğim” yeti ile sarsıldı. Büyük bir soğukkan- dedi. Doğrusu güvenoylamasını kaybetmiş lılıkla eşi İngiliz Caroline Crouch’u öl- Löfven’in konuşması ülkede panik havası ya- düren 33 ratmadı. Gelişme bütün dünyada haber oldu yaşında- ama kimse umutsuzluğa kapılmadı. Dadgos- ki Babis tar, güvenoylaması isteyeceğini açıklayınca Anagnos- daha fazla heyecan yaratmıştı. Siyasetin nab- topoulos, zını tutan herkes gelecek yıl yapılacak seçim- haftalarca AYŞE FERLİEL lere yönelik bilek güreşinin başladığını sezdi. süren so- BAROUNOS Nitekim, Löfven bir hafta sonra, pandemi ko- ruşturma- şullarında seçime gitmenin doğru olmayacağı- da, cinaye- te yabancılar tarafından işlenmiş silah- nı bildirerek görevi bıraktı. Parlamento Başka- lı soygun süsü vermeye çalışmıştı. nı, hükümet kurması için sağ kanadın en bü- Glyka Nera banliyösünde yaşanan yük partisi muhafazakârların liderine görev olayda, 20 yaşındaki Caroline Crouch verdi ama o da ikinci gün yeterli destek bula- aponya’da Kanagawa, Shizuoka ve dana gelen heyelanda en az iki kişi ya- ralara yansıdı. Bölgede arama-kurtar- boğularak öldürülmüş, kocası, Arna- madığı gerekçesiyle görevi iade etti. Böylece JChiba eyaletleri başta olmak üzere şamını yitirdi, 20 kişinin kayıp olduğu ma çalışmalarının sürdüğü kaydedildi. vut ve Gürcü olduğunu iddia ettiği si- top gene Löfven’e geçti. ülkenin farklı kesimlerinde şiddetli ya- belirtildi. Dağlık bölgeden yerleşimlere Yer yer elektrik kesintilerinin yaşandı- lahlı üç kişinin sabah 5 civarında aile- Partilerin seçime hazır olmadığı belliydi. Top- ğışlar sel ve heyelanlara yol açtı. Shizu- doğru akan sel suları ve toprak kayma- ğı bölgede yüzlerce kişinin tahliye edil- nin evine girdiğini, dördüncü bir kişinin lam sandalye sayısı 174 olan sağ kanatta- oka eyaletindeki Atami şehrinde mey- sının yaşandığı facia görüntüleri kame- diği duyuruldu. ise dışarıda nöbet tuttuğunu söylemiş- ki partiler, hükümet kurmaya talipti ama ola- ti ancak araştırma sonucunda başka ğan müttefikleri Merkez Parti’yi saflarına gel- bulgular ortaya çıktı. meye ikna edemiyorlardı. Merkez Parti, ırk- çı hareketten gelen İsveç Polise işkenceden Demokratları’yla işbirliği- dava açtı ne yanaşmıyordu. Üstelik Nâzım için Türkçe Ailenin köpeği Roxy’nin de öldürül- hükümet olmalarına verdi- ği destekle Sosyal Demok- düğü olayda, helikopter pilotu olan Ba- bis Anagnostopoulos, ellerinin ve ayak- rat Parti’ye yeni liberal po- larının bağlandığını söylemişti. Bir ya- litikaları dikte ettiriyordu. öğrenen Belçikalı... şındaki bebeklerinin de kafasına silah Sosyal Demokrat Parti ise dayandığını savunan Anagnostopoulos, 2018 seçiminden sonra, Dadgostar Crouch’a, boğulmadan önce ailenin de- yeni liberal politikalar yü- nacığım dinle” diye kesti kız. rın İtirafları”, lumu ile kendi dillerinde daha iyi an- ğerli eşyalarının yerini açıklamasını zünden çok yıprandı. Yıprananların mağduriye- “A“Bana Almanya’dan yolladı- “Spa’da Kı- laşacağını ve iletişim kuracağını da sağlamak için bir saat boyunca işken- ti oynamaları siyasetin doğasında olan bir şey. ğı kitabı anımsıyor musun? Hani şu şı Geçirmek” düşünmüş. Türk dili ve kültürünü öğ- ce yapıldığından bahsetmişti. Ailenin Löfven, Sol Parti’nin aslında kendisi için can Almanca şiirler. Ne yaptım acaba? ve “Ticino Yo- renmesi sayesinde insan ilişkilerin- bebeği Lydia, Crouch’un cansız bede- simidi olan güvenoylamasıyla, kiraların piya- Altüst etmediğim.” “Duruyor o ki- lunda” adlı ki- de çok şey kazandığını, Türkiye’yi ninin yanında bulunmuştu. Anagnosto- ERDİNÇ UTKU sa koşullarınca belirlenmesi gibi seçmen kitle- tap.” “Kesin biliyor musun?” dedi tapları yayım- gezmeye başladığını ve giderek da- poulos, işkence yaptığını söylediği kişi- sine ters düşen, milyonların tepkisine yol aça- kız. “Tabii. Yani bende. Freddy’nin landı. 1993 ha fazla Türk sineması ve edebiyatı- lerin aynı zamanda 21 bin 500 pound cak bir yasanın sorumluluğundan kurtulmuş ol- odasında. Orada bırakmışsın, ben de yılında Gent hakkında yazdığı bir nı keşfettiğini söyleyen De Vos “Artık (259 bin TL) değerinde mücevher ve du. Önümüzdeki günlerde muhtemelen güve- şeyde yer bulamayınca... Ne oldu? hikâyesiyle ilk Michel Casteels -cur- Türk toplumuna bir şeyler verebilece- 13 bin pound değerinde nakit parayı noyu alacaktır. Yoksa istiyor mu?”“Yoo. Sordu yal- siefjesprijs- İtalik Ödülü’nü kazandı. ğim bir noktaya geldim” diyor. Türk- alarak kaçtıklarını ifade etmişti. Yunan nızca. Arabada giderken sordu. Oku- çe yazarak, atölyeler düzenleyerek ve halkını şoke eden cinayetle ilgili olarak Yoldaş yüzde dört yup okumadığımı öğrenmek istedi.” ‘Mutluluğuma çok dersler vererek Türk toplumuna kat- polis, Crouch’un taktığı akıllı saatin pi- Haziran ortasından bu yana kurallara gö- “Almancaydı ama!” “Evet canım ama kı yapmaya çalışıyor. Emeğinin boşa lotun ifadesindeki tutarsızlıkları orta- şey kattı’ re oynanan bir oyun seyretmekteyiz. Ne siya- fark etmiyor” dedi kız bacak bacak gitmediğini vurguluyor, “Türk dili ve ya çıkardığını açıklamıştı. Polis, olayla Yazdığı aşk şiirlerini, Türkçenin de si partiler arasında sertleşme oldu ne de ba- üstüne atarak. “Bu şiirler, yüzyılımı- kültürünü öğrenmek hayattaki mutlu- ilgili olarak tanıklara 300 bin Avro’luk yer aldığı ve dört dilde yayımlanan sında ağır eleştiriler okuduk. Tabii ayak oyun- zın tek büyük şairinin elinden çıkmış- luğuma çok şey kattı” derken. ödül verileceğini de duyurmuş, Anag- “Ellerin, elma gibi tatlı kokuyor yü- larının demokrasinin sınırlarını zorladığı yolun- mış. Hiç değilse çevirilerini edinme- De Vos’u bulmuşken “Bir yazar/ nostopoulos, cinayetten bir ay sonra, zümde” adlı kitapta topladı (2013). da uyarılar yapılmadı değil. Dagen Nyheter’in Crouch’u kendisinin öldürdüğünü itiraf liymişim ya da o dili öğrenmeliymi- şair olarak Türkçe nasıl bir dil siz- Türkçe - Flamanca olarak yayımlanan ağır toplarından Ewa Stenberg, “Parlamento- etmişti. Yunanistan’da 36 yaşındaki bir şim, işe bak.” “Korkunç. Korkunç. As- ce” diye soruyorum: Türkçe o ka- Kültür - Sanat ve Edebiyat Dergisi da olanlar, Netflix’te seyredebileceğimiz ent- Gürcistan vatandaşı, Caroline Crouch lında üzücü, evet üzücü...” dar yumuşak ve zengin bir dil ki! Sa- Akrostiş Dergi’sinde editörlük yaptı. rikalardan ibaret dizileri andırıyor” diye yazdı. cinayetini itiraf etmesi için Yunan poli- Amerikalı yazar J. D. Salinger’ın dece yumuşak g’yi düşünün. Ü ve ö Akroştiş’te özellikle Nâzım Hikmet’in Prof. Sofia Näsström de Dagens Nyheter’de si tarafından dört gün boyunca işken- “Muz Balığı İçin Mükemmel Bir sesleri çok müzikal. Türkçe de ses- Vera Tulyakova’ya yazdığı şiirler hak- yayımlanan söyleşisinde, “Sadece oyundan ceye maruz tutulduğu gerekçesiyle da- Gün” öyküsünde, kocası II. Dünya li bir dildir. Sesli ünsüzler korunur. kında yazılar yazdı. Halen düzenli ola- ibaretmiş gibi görülen siyaset, hükümet kriziy- vacı oldu. Yorumcular, olayın ortaya çı- Savaşı’ndan dönen asker Seymour Almanca’da sessizlere karşı çok daha rak Interbellum adlı dergide ve Binfi- le dibe vurdu” diyerek partilerin sınırları çok kardığı ırkçılık karşısında öfkeli. Glass ile birlikte tatilde bulunan Mu- büyük bir eğilim vardır. “Güzel” keli- kir Düşünce Platformu sitesinde ya- zorladığına dikkat çekti. Aftonbladet’in başya- Kathimerini’deki bir yazısında Pan- riel ve annesi arasında böyle bir di- mesi her şeyi ne güzel özetliyor! zıyor ve şair Nerkiz Şahin ile birlikte zısındaki “Salonda toplanan yetişkinler siya- telis Boukalas, toplumun ve kurumla- yalog geçer. Çevirileri yapılmış olsa “Şiir birleştirir” adlı atölyelerde koç- seti oyuna çevirdi” ifadesi sanki “işin suyunu rın gözündeki stereotipleri şu ifadey- Şiir ilgisi bile bir şairi anadilinde okumak için luk yapıyor. çıkarmayın” demek istiyordu. le eleştirdi: “Mesleği pilotluk olan (zan- şiirin yazıldığı orijinal dili öğrenme- De Vos’tan Türk şiirini değerlen- De Vos’un büyük Türk şairi ile ta- Peki, işin suyu çıktı mı? Kırmızı kartlık bir ha- lı) Haralambos Anagnostopoulos’un dirmesini istiyorum: “Doğaya yakın- yi hiç düşündünüz mü? Örneğin Pab- nışması 1981’de Masereelfonds’un reket yok. Sahnede herkes oyunu kuralları- yazdığı, sahnelediği ve kamera karşı- lo Neruda’yı okumak için İspanyol- lığı ve toplumsal kaygıları nedeniy- Nâzım Hikmet imzasıyla yayımladı- na göre oynadığından suçlamak mümkün değil sında oynadığı ‘saldırgan katiller bo- le Türk şiirini çok seviyorum. He- ca öğrenir miydiniz? Yoksa siz de bu- ğı Türk Şiirleri adlı kitapçık sayesinde zuk bir Yunanca’ konuşuyordu ma- ama şike söylentileri de fısıltı halinde konuşu- nun “korkunç ve üzücü” olduğunu men hemen tüm Türklerin şair Nâzım olmuş. “Hapisten Çıktıktan Sonra” salı, çoğumuzun duymak istediği bir luyor. Sol Parti’nin çıkışı dostların yüzünü gül- Hikmet’i tanıdığını görüyorum. Fla- mu düşünürsünüz?.. başlıklı şiirdeki “Yavrum / Kız olur- ‘açıklama’ydı. Sırf içimiz rahat etsin di- dürdü. Sol Parti’nin eski adı Sol Parti Komü- Nâzım Hikmet’in şiirlerini Türkçe man Bölgesi’nde böyle değil! Paul sa ela ela baksın / oğlan olursa ma- ye. Vicdanımız sızlamadan uyuyalım di- nistleri idi. Bu parti taaa o zamanlardan beri, Van Ostaijen söz konusu olduğunda olarak okuyabilmek için 8 yıl boyun- ye. Pilot açısından hangi senaryoların viş maviş” dizelerinden etkilenmiş. sağcıların iktidar olmaması için Sosyal Demok- ca Türkçe dersleri alan Flaman şair hangimiz hevesliyiz ya da kim onun revaçta olduğunu, nelerin medyanın ve İşte o an Türkçe öğrenip yazarı ve şi- rat Parti azınlık hükümetlerini dışardan destek- şiirlerini zahmetsizce okuyabilir? Şiir, ve yazar Johan De Vos bunu korkunç ceza kovuşturmasının ilgisini çekeceği- irini daha iyi anlamaya karar vermiş. ledi. Bazen yüzde dörtlük barajın altına düşme ve üzücü bulmuyor. Aksine çok keyif şu an Türkiye’de Avrupa’dan çok da- ni tahmin etmek zor olmamıştı... Poli- Türkçe öğrenirse Gent’teki Türk top- tehlikesi belirdiğinde, Sosyal Demokrat Parti, ha önemli bir yere sahip. Doğaya ya- alıyor. Dünya şairi Nâzım’ı anadilimiz- sin ‘bozuk Yunancayla konuşan’ haya- seçmenini barajı geçmesi için belirli bölgelerde de okuma ayrıcalığınızı bir kez daha kınlığı ve toplumsal kaygıları açısın- let failleri bulmak için 300 bin Avro’luk Sol Parti’ye yönlendiriyordu. Bunu herkes bi- dan Türk şiiri ile Goethe’nin ve Al- hatırlayacaksınız, De Vos’un serüve- bir ödül koyduğunu duyunca eminim liyordu. O yüzden de eskiden beri Sol Parti’ye nini okuyunca. man Romantik şairlerinin (Bettine kendini tebrik etmiştir.” “Yoldaş yüzde dört” denir. Sol Parti artık ba- ve Achim von Arnim, Hölderlin, Eic- Önce kısaca Johan’ı tanıyalım is- Anagnostopoulos’a, tasarlayarak ci- raj sınırının çok üzerinde oy alıyor. Hele Noos- terseniz... Şair ve yazar Johan De hendorff) şiirleri arasında da bir nayet ile hayvanlara eziyet gibi ağır hi Dadgostar’ın çıkışıyla şu sıra yüzde 13’e tır- bağlantı görüyorum” diyor özetle. Vos, 1956’da Gent’te doğdu. Gent suçlamalar ve sahte delil üretme, po- manmış gözüküyor. Dolayısıyla 2022 seçimi- Üniversitesi Alman Dili ve Edebiya- Bir şiiri anadilinde okuyabilmek lise soygunla ilgili sahte bilgi verme ne bu rüzgârla gidilirse sol kanat bugüne gö- için dil öğrenmek sanırım bizim için tı bölümünü bitirdi. 1996’da görsel şeklinde daha hafif suçlamalar yönelti- re muhtemelen daha güçlü olacak. Tabii Sosyal sanatlar alanında çağdaş sanatçı hâlâ lüks. Şiir okuyalım da hangi liyor. Eğer bu suçlamaların tümünden Demokratlar biraz akıllarını başlarına toplarsa. dilde okursak okuyalım. Ama önce Francis Bekemans ile birlikte VF&G hüküm giyerse, ömür boyu hapis ceza- Löfven’in çalımları bu işareti veriyor. adıyla (Form, Felsefe ve Gaga) bir okuyalım. sı alabilir. [email protected] Utku De Vos [email protected] [email protected] sanat dergisi çıkardı. “Bir Mima-