Katalog

7 HAZİRAN 2021 PAZARTESİ KÜLTÜR 11 Fuarlar ve sergiler derken yeni normalleşme sanat etkinliklerini de canlandırdı. SSM’de koleksiyondan derlenen “Tanzimattan Cumhuriyete Ressam Hocaların EĞITIM ŞART! Ressam Öğrencileri” sergisi bu temayla özel bir ilgiyi hak ediyor Atatürk’e saldırmanın Sanatta bile peyzajdan dayanılmaz hafifliği SM’de (Müjdat Gezen Sanat Mer- kezi) 2016 yılında 26. Genelkurmay MBaşkanı İlker Başbuğ’un “Muci- ze” adlı oyununu sahneye koymuştum. 2017’de İsmet Küntay Ödülleri’nde bu NEREDEN NEREYE nü’ye, oyunla En İyi Yazar ödülünü kazanan İl- ker Paşa ile birlikte Ulusal Kanal’da Ha- yati Asılyazıcı’nın programına konuk ol- aziran ayı ve yeni yeniden nor- muştuk. İlker Başbuğ orada Atatürk’ün 1922 yılında, Büyük Taarruz’dan bir süre malleşmeyle birlikte sanat yaşa- önce kaleme aldığı bir nottan söz etmişti. Hmı da canlandı. Ekran ve klavye Atatürk, cumhuriyetin dört “sütun” üzerin- mahkûmiyeti, kanlı canlı buluşmalara de yükselmesi gerektiğine işaret ediyordu: dönüşüverdi. İstanbul’da iki sanat fua- Eğitim, ekonomi, sanat ve şehirleşme. rı birden açıldı mesela geçen günlerde: Biri yıllardır heyecanla beklediğimiz İC Sosyal geçirgenlik fuarı, geçen yıllara göre bi- Bu “dört sütun”, aslında “eski”den ne raz mahcup da olsa, her za- yönde kopulacağına ve “yeni”nin ne yön- manki yerinde Lütfü Kır- de kurulmak istendiğine işaret etmesi açı- dar’daydı ve her zamankin- sından son derece önemli. Nitekim Cum- den daha az bir katılımı da huriyet kurulduktan sonra girişilen hızlı ve YAZGÜLÜ olsa, bir Server Demirtaş’ın ALDOĞAN kesintisiz devrim hamlelerinin şekillendiği yeni işlerini görmek için öncelikli alanlara bakıldığında, Atatürk’ün gezmek isterdim! Ama olmadı, bazen gerçekten de bu plan doğrultusunda yü- olamıyor, basına ayrılan sınırlı saatler rüdüğü görülüyor. Eğitimin yaygınlaştırılması ve “Tevhid-i filan derken. Ankara’dan gelen bir fuar Tedrisat” Kanunu’yla tek merkezli ve se- ise çok büyük sanatçı katılımıyla İBB küler hale getirilmesi, kız çocuklarının eği- desteğiyle Yenikapı’da açıldı ve galiba timine ayrı bir önem verilmesi, bir yanıy- kendi kendine de kapandı. İstanbul’da la kulluktan yurttaşlığa geçiş projesinin en bu işler biraz farklı yürüyor, Ekrem önemli dayanağını oluşturuyor. Diğer yan- İmamoğlu’nun gidip gezdiğini bile dan da Cumhuriyetin eşit yurttaşlarına, kı- İBB’nin sosyal hesaplarından gördük, zıyla erkeğiyle fırsat eşitliği tanınması yo- işin tanıtım kısmı eksik kaldı, lunun açılmasını ifade ediyor. İYİ Parti Ge- “Taksim Meydanı”, Nazmi Ziya Güran’ın fırçasından zamana tanıklık edi- nel Başkanı Meral Akşener, 5 Haziran’da biz öncesinde yapımcı firmay- yor; 1935’teki haliyle, şimdiki Suriyelileri, Arap turistleri ve dilencileriyle Halk TV’de katıldığı programda önem- la bir söyleşi yayımladık ama dolu halinden çok farklı. Halil Paşa’nın “Ressam Kız ve Atölyesi” adlı ça- li bir saptama yaptı: Cumhuriyetin bu eği- yeterli değil. Tam da burada fu- lışması da 1930’lu yıllardan belgesel gibi. İbrahim Çallı’nın 1912 tarihli “Ha- tim sisteminin en can alıcı özelliklerinden makta Uzanmış Kadın” tablosu ise huzur veriyor. O dönemin resim öğrencilerinin okulun atölyesinde çektir- ar mı sergi mi sorusu gündeme biri sosyal geçirgenliği sağlamasıydı. Kuş- dikleri anı fotoğrafı ise gülümsetiyor, şimdiki öğrencilerden epey farklılar ve Rus model de çok doğal! geliyor. Ben mesela niye kapı- kusuz eleştirilebilecek yanları da olan bu ları tırmalamadım fuarlara git- sistem, her şeye rağmen, Anadolu’nun bir bir tema bulmuş: “Tan- pıldığı zaman da karanfil ve gülden manter gibi bilgi veriyor. mek için? Fuar, adı üzerinde köyünde okuyan bir kız çocuğuna da eği- zimattan Cumhuriyet’e ibaret olduğu bir ülkede portreler ve daha çok koleksiyonerler için. tim sayesinde hayatını başka ufuklara ta- Nü çalışmalar ressam Hocaların res- hatta geç keşfedilmiş ama sevilip be- Gidip bakıp satın alıyorlar. Sa- şıyabilme olanağı vermişti. sam Öğrencileri!” Böyle- nimsenivermiş biçimde ülkenin top- Halil Paşa, İbrahim Çallı gibi Türk res- tın alma amacı olmayanlar için samların Paris’teki akademik resim eğitim- ce Türkiye’de resim sa- lumsal, sosyal ve ekonomik dönüşü- Liyakat bir sosyalleşme yeri. Medya lerinde çıplak olgusuyla tanışmalarının ar- münü izleme olanağı da sunuyor. natının tarihsel yolcu- Böyle bir sistemin yaşayabilmesinin iki için de tabii tanıtım, izlenim, dından verdikleri eserler de sergide, bu sü- Bunda en büyük katkı da Tanzi- temel koşulu vardır: Birincisi eğitimde fır- luğunun da izlenebileceği bir sergi çı- yazana kadar bitecek. Sergiler ise daha reci yansıtan bir çerçevede ele alınıyor ki bu sat eşitliğidir; yani devlet kurumlarında ve- mat döneminde, Fransa başta ol- kıvermiş ortaya, SSM resim koleksiyo- kalıcı işler. Emek verip yazdığınız, ta- da müthiş bir değişim. rilen eğitimin maddi olanaklara göre belir- mak üzere yurtdışına sanat eğitimi- nundan: Hoca Ali Rıza, Halife Abdül- nıttığınız işi okur da gidip görmek isti- O dönemin güzel sanatlar okulu Sanayi-i lenen özel kurumlardaki eğitimi hem içe- ne gönderilen ve Paris’te önemli res- mecid Efendi, Hüseyin Zekâi Paşa, İvan yor ve görebiliyor. rik hem de zihniyet açısından dengele- Nefise Mektebi’nde yabancı hocaların ye- samların atölyelerine devam eden, Konstantinoviç Ayvazovski, Şevket yebilecek düzeyde olması gerekir. İkinci- rine atanan İbrahim Çallı, Feyhaman Du- Osman Hamdi Bey ve Halil Bey gibi Dağ, Hikmet Onat, Hüseyin Avni Lifij, Hocalar ve öğrencileri si, liyakattir. Hem girilen sınavların eşit (en ran, Hikmet Onat gibi isimlerin atölyele- ressamlardan. Sergide bu sanatçıla- İbrahim Çallı, Nazmi Ziya Güran’ın ya- Sabancı Üniversitesi Sakıp Saban- azından sorular çalınmadan) ve gerçek- rinde yetişen ve Türkiye’de modern sana- rın manzara ve natürmortlarının ya- nı sıra öncü kadın sanatçılardan Mih- cı Müzesi’nin (SSM) yeni sergisi, ten bilgi, yetenek ölçücü şekilde yapılma- tın temellerinde yer alan, Cumhuriyet’in nı sıra figürlü resme geçişleri, port- ri (Müşfik) Hanım’ın aralarında olduğu ları şarttır hem de eğitimlerini tamamla- Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Ressam Ho- ilk sanatçı grubu Müstakiller de sergide releri yer alıyor. Ki bu portrelerde sanatçıların 115 eseri! yan gençlerin, özel sektörde, kamuda ve- caların Ressam Öğrencileri, haziran ba- sanat tarihindeki önemlerini yansıtacak kadınları görmek, Osmanlı’da kadın- ya akademide istihdamının temel kuralı bi- Sergide sadece ressamların işlerini de- şında ziyaretçileriyle buluştu. Önce- bir kapsamla sunuluyor. ların Tanzimat Dönemi’nden itiba- at değil liyakat olmalıdır. ğil, çalışma koşullarını gösteren fotoğraf- sinde de biz kültür sanat yazan, izle- Bu sergide ve size daha önce tanıtmış ol- ren görünür olması demek. Günümüz Türkiyesi’nde en eksik olan, ları da görebilmek çok ilgi çekici. Osman- yenler, Nazan Ölçer’le buluştuk! Nazan duğum (1) Mili Saraylar Müze’siyle Dolma- en çok tahrip edilen konu da budur, liya- lı döneminin takım elbise kravatlı resim Ölçer’in parlak müzeci kariyerini dev- bahçe Sarayı içinde Veliaht bölümünde yer İstanbul görüntüleri ve kattir. Koca bir üniversitenin öğrencile- öğrencileri atölyede çalışırken bir de anı let kurumlarında çalıştığından bu yana alan Milli Saraylar Resim Müzesi ile birlik- ri ve öğretim üyeleri tarafından istenme- nü’ler fotoğrafı çektirivermişler, nü çalıştıkla- izleyen biri olarak onun pandemi döne- te Osmanlı döneminden başlayarak Türk diği yüzüne haykırılmasına rağmen koltu- Sergide, İbrahim Çallı, Nazmi Zi- rı Rus modelle, kadın da üzerine bir şal minde çalışamamaktan ne kadar bunal- resminin başlangıcı ve gelişimi hakkında ğuna yapışmayı erdem sayan rektörlerin, ya, Avni Lifij, Feyhaman Duran, Na- bile almamış, gerçekten NÜ! çok değerli bir tanıtım yapılmış oluyor. Na- dığını tahmin edebiliyorum. SSM’nin rektör eşi kontenjanından makam sahibi mık İsmail, Hikmet Onat gibi 1914 Sergide hocaların öğrencilerini etki- zan Ölçer de müzeyi beğenmiş olduğunu başına geldiğinden beri yaptığı Dali, Pi- olan dekanların, profesörlük unvanıyla bö- kuşağı ressamlarının İstanbul’un so- leyişini, kuşaklar arası değişimi ve us- sohbetimizde anlattığı için o notu da düşe- casso gibi parlak sergilerle sanatı po- bürlenmeyi akademisyenlik sanan çapsız kakları, evleri, tarihi yapıları, sahil- lim. Bu sergi vefa gereği öğretmen ve sağ- talaşan öğrencilerin boynuz misali ku- pülerleştirip büyük kitlelere ulaştırdı- bölüm başkanlarının ülkesi olduk. İstifa di- leri ve Boğaz manzarasının resme- lık çalışanlarına ücretsiz, pazartesi dışında lağı geçtiklerini de görmek mümkün. ye bir kurum kalmadı; aba altından sopa ğını herkes yaşadı; kapıyı kapatıp bek- dildiği tabloları da izleyici- her gün 10.00-18.00 saatleri arasında Sa- göstermek en geçerli eleştiri yöntemi ha- Üstelik de resim sanatı, malum di- lemek ona göre değil! Nitekim elinde- line getirildi; bilgi değil bağırmak, saldır- ye kent hakkında dokü- kıp Sabancı Müzesi’nde gezilebiliyor. ni nedenlerle resmin günah, ya- ki büyük koleksiyona bakıp bambaşka mak, trollemek öne çıktı. Türkiye hiç bu kadar kirlenmemişti. Pe- ki, şikâyet etmeye hakkımız var mı? Akıl- Mozart ‘Rahat hissediyor musun?’ la, tarih bilinciyle, eşsiz bir ileri görüş- İlhan Selçuk, le seçilmiş, özenle inşa edilmeye çalışıl- ile ritish mış sütunlarını daha ileri taşımak yerine, BCouncil’ın onların çürümesine, dağılmasına göz yu- Akyaka’da anılıyor Salieri... çevrimiçi ser- manların şikâyete hakkı olur mu? O sü- gi platfor- tunları korumak için fütursuzca ileri fırla- kyaka’da faaliyet gösteren Zorlu PSM Turk- mu “Duvarları yan en değerli genç kuşaklarına, 68’den A“İdyma Çağdaş Sanat Derne- cell Sahnesi’nde Olmayan Mü- Gezi’ye kadar gaddarca kıyan, en azın- ği” tarafından İlhan Şelçuk’un ya- sahnelenecek. ze”, beşinci dan kıyılmalarına sessiz kalan bir toplu- kın dostu Hamdi Yücel Gürsoy’un Usta yönet- sergisine ev sahipliği yapmaya başladı. “Rahat his- mun şikâyet etmeye ne kadar hakkı varsa desteği ile 9 Haziran’da sa- men Işıl Kasa- o kadar hakkımız var. sediyor musun?” başlıklı sergi platformda çevrimiçi at 19.00’da Akyaka Yücelen poğlu rejisiy- Son günlerde ne yazık ki yine gündeme olarak ziyaret edilebiliyor. Otel’de İlhan Selçuk anma gece- le başrollerini gelen Atatürk’e yönelik iğrenç saldırıların Türkiye’den Rita Aktay ve Birleşik Krallık’tan Ri- si düzenlenecek. Anma etkinlikle- Selçuk Yöntem temelinde de aslında o dört sütuna yönelik tika Biswas’ın küratör ekibinde yer aldığı sergi, ev- ri kapsamında dernek başkanı ti- (Antonio Salie- uzun yıllardır yürütülen son derece siste- de gibi hissetmenin ne anlama geldiğini incele- yatro sanatçısı Kazım Akşar; İl- ri), Okan Bayül- matik yıkım çabası yatıyor. Eğitim, ekono- yerek toplumsal cinsiyet konularını yeni bir ba- eter Shaffer tarafın- han Selçuk ile ilgili Cumhuriyet gazetesi yazılarından gen (Wolfgang mi, sanat ve şehircilik… Bakın bu alanlar- Pdan kaleme alınan, dün- kış açısıyla ele alıyor. Şimdiye dek yaklaşık bir mil- Amadeus Mozart) ve Özlem derleyerek oluşturduğu bir belgesel hazırladı. da yapılanlara, alçakça katledilen, yeri dol- ya müzik tarihinin unutul- yon ziyaretçiye ulaşan Duvarları Olmayan Mü- Öçalmaz’ın (Costanze) pay- Derneğin tiyatro topluluğu tarafından sahnele- durulmaz cumhuriyet aydını Ahmet Taner maz bestecileri Wolfgang laştığı oyun, sanat ile sanat- ze platformunda düzenlenen sergiye British Coun- necek olan okuma tiyatrosunda, İlhan Selçuk’un Kışlalı’nın sözleriyle, “Atatürk’e saldırma- Amadeus Mozart ile An- çının kişiliği arasındaki ilişki- cil Koleksiyonu’ndan seçilmiş eser ve sanatçıla- hayatına dair kesitler sunulacak. Ardından tiyat- nın dayanılmaz hafifliği” noktasına nasıl ve tonio Salieri’nin hikâyesini ye odaklanıyor ve usta mü- ra çağdaş uluslararası sanatçılar eşlik ediyor. ro topluluğu müzik grubu, İlhan Selçuk’un sevdiği niçin geldiğimizi daha iyi anlarsınız. konu alan “Amadeus” 9 zisyenin yaşamını, Salieri Sergiyi http://exhibitions.britishcouncil.org/ in- şarkıları seslendirecek. Haziran’da saat 19.00’da üzerinden anlatıyor. ternet sitesi üzerinden ziyaret edebilirsiniz.