Katalog

DENİZDE İŞİMİZ MÜSILAJ GÜCÜMÜZ ETKİSİ GAZETECİLİK >> PROF. ALI DEMIRSOY >> AYKUT KÜÇÜKKAYA 2’de yazdı 2’de PAZARTESİ 7 HAZİRAN 2021 FİYATI 2.5 TL KKTC’DE 3 TL 97. YIL SAYI: 34939 KURUCUSU YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARLARI NADİR NADİ (1945-1991) İLHAN SELÇUK (1992-2010) LE MONDE diplomatique Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. 7 HAZİRAN 2021 Sayı: 17 HİNT-PASİFİK EKSENİ WASHINGTON-PEKİN YÜZLEŞMESİNİN MERKEZİNDE... Atlantik İttifakı’nın Asya hamlesi ve herkes kendi hedefinin peşinde. Surcouf eklendi... Bu donanma gücü tığı bir ziyarette rotayı belirlemişti: ya, Fransız Polinezyası, Saint-Pierre- MARTINE BULARD Fransa bu karmaşa içinde ne yapa- ABD, Avustralya, Japonya ve Hindis- “Çin adım adım hegemonyasını inşa et-Miquelon gibi denizaşırı toprakla- cak?.. Asya-Pasifik’te (1) Fransız or- tan ile beraber yapılan bir dizi askeri rına atıfta bulunarak kendi tanımıyla ediyor. Amacımız korkuları uyandır- du güçlerinin kumandanı olan Tu- tatbikata katılıyor. mak değil, gerçekleri dikkate almak. “Hint-Pasifik gücü” statüsünden ABD ğamiral Jean-Mathieu Rey’e göre, Kuşkusuz ki Fransa savaş teçhiza- (...) Eğer bizler kendimizi örgütlemez- tarafından yönetilen “Hint-Pasifik ek- Fransa’nın Asya-Okyanusya’da daimi tını bu bölgede ilk kez sergilemiyor. sek bizlerin özgürlüklerini, fırsatları- senine” geçiverdi. Bu geçiş aslında BU PAZARTESI ournal de Dimanche gazetesin- olarak bulunan 7 bin askeri, 15 savaş 2019 yılında Tayvan Boğazı’nı ge- nı azaltacağı ve etkilerine maruz ka- anlamsal açıdan önemli bir değişik- J gemisi ve 38 uçağı var. Bu donanma- çen fırkateynlerinden bir tanesi Pe- lacağımız bir hegemonya olacak.” (3) lik: Haziran 2019’da, resmi bir belge- de, 7 Mayıs 2021 tarihinde ya- yımlanan bir makalede, Avustralya ya, mart ayının sonundan haziran ayı- kin ile sorun yaşanmasına neden ol- Bölgedeki -üstelik gerçekten var olan- de (4) yer alan bilgiye göre ABD’nin nın başına kadar nükleer enerji ile ça- muştu. Ancak Paris, bu ölçekte bir ka- Amerikan hegemonyası ise sorun teş- Savunma Bakanı, Paris’i Japonya, ve Hindistan’ın Fransa büyükelçile- ri, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanu- lışan uçak gemisi Charles de Gaulle, tılımı ilk kez gerçekleştiriyor. Cum- kil etmiyor gibi... Avustralya, Singapur gibi askeri müt- nükleer enerji ile çalışan saldırı deni- hurbaşkanı Emmanuel Macron, hede- tefikler ile aynı sıraya çeken bu dö- el Macron’un “Hint-Pasifik eksenine” katılımından ve Avustralya, Hindis- zaltısı Emeraude, aralarında dört Ra- fine Çin’i alarak askeri konuşlandır- ABD ekseni... nüm noktasından memnuniyet duydu- fale ve bir A330 yakıt ikmal tankeri ma politikasını “Hint-Pasifik ekseni- Coğrafya ve tarih, askeri-diplomatik ğunu açıklıyordu. tan, Japonya ve ABD ile ortak askeri tatbikat gerçekleştirmesinden duyduk- de olan çok sayıda uçak, amfibi görev ne” (2) yönlendiriyor. Zaman zaman ittifakların oluşmasına önayak olmuş- grubu Jeanne d’Arc, amfibi helikop- bu politikasını inkâr edebiliyor. Oy- tur. Fransa, gizlice -ve hiçbir ulusal ları memnuniyeti ifade ettiler. Ancak bu ittifakın ana hatları halen belirsiz ter gemisi Tonnerre, hayalet fırkateyn sa 2018 yılında Avustralya’ya yap- tartışma olmaksızın- Yeni Kaledon- Devamı 4-5. sayfada Abluka altındaki Gazze, İsrail saldırılarıyla İstanbul’da bir kez daha ağır yıkıma uğradı. Arap diyasporası... KILLIAN COGAN * ahmut Derviş, Necip Mahfuz, Nizar Kabbani gibi Arap edebi- M yatının ve şiirinin klasikleşmiş isimleri rafları dolduruyor. Ab- LE MONDE basi şair Mütenebbi’ye atfen duvara bir diplomatique hat sanatı asılmış. Salondaki Mısırlı genç roman yazarı son kitabını imzalıyor. Fa- GÜNÜ tih mahallesinin merkezinde bulunan Eş- Şebeketül-Arabiyye (Arap Ağı) isimli ki- tapçı, İstanbul’daki Arap aydınlarının sığı- nağı haline geldi. Yurdundan olmuş, sür- gün hayatı yaşayan ve farklı ufuklara sa- hip birçok kişi, kahve eşliğinde memleket meselelerini konuşmak için her hafta bu- rada buluşuyor. Suudi Arabistanlı bir ay- dın ve yayıncı olan Nevvaf El-Kudeymi tarafından 2017 yılında açılan bu dükkân, İstanbul’u mesken tutmuş Arap diyaspora- sını gözler önüne seriyor. Şehir, Arap dev- rimlerinden mağdur olmuşlara 2011 yılın- dan beri ev sahipliği yapıyor. İç savaşın sonunda beş yüz binden fazla Suriyeli İstanbul’da kendine bir ev bulmak zorunda kaldı. Arap dünyasından birçok farklı topluluk da bu duruma eşlik ediyor. Kahire ve Beyrut’un yerini aldı... KULLANILAN SİLAHLARIN ORANTISIZLIĞI, ‘SAVAŞ’ TERİMİNİ YERSİZ KILIYOR Bugün Türkiye, büyük bir çoğunluğu Osmanlı’nın eski başkentinde yaşayan bir- kaç yüz bin Iraklıya, otuz binden fazla Mı- sırlıya, on binlerce Libyalı, Yemenli, Filis- tinli, Cezayirli, Faslı ve Tunusluya ev sa- hipliği yapıyor. Muhalifler, mülteciler ve Filistin halkı hâlâ ayakta göçmenler, burada yazarlar, öğrenciler ve turistlerle iç içe geçmiş durumda. Aix-en Provence’taki Science Po’da doktora öğ- biri” (2) ile suçlamak için İsrail’in mamı kalacaktır. Bu hareketin yük- Henri Lévy ve Paris’in sosyalist be- rencisi olan Nouran Gad, konunun nadir uz- SERGE HALIMI Fransa büyükelçisinin cüretine sahip selişine yardımcı olan ve finansma- lediye başkanı Anne Hidalgo’nun manlarından biri olarak “Arap ulusların bu olmak gerekiyordu. Bu beş çatışma nına katkı sağlayan İsrail bunu bili- desteğiyle- yalnızca Filistinliler- kadar temsil şansı bulduğu dünyadaki tek sırasında tarafların verdiği can kaybı yor. Ancak, böyle bir rakibi öne sür- le dayanışma gösterisini yasakla- yerin İstanbul olduğuna” vurgu yapıyor. Peker: Seçimde dağıttıkları kahveler benimdi azze, son on beş yılda beş ce- sayısı yeterince açıklayıcı bir cevap. mek kendisine hizmet ediyor. Ve mak için uyandı. Sanki İsrail ne ka- Lübnan’ın başkentindeki bir yayınevi- nin sahibi olan El-Kudeymi ise “barındır- ‘Başkomutan’ kitabının yazarı Emekli Tümgeneral zalandırma operasyonuna bir halkın kendi devletine sahip ol- dar güçlüyse o kadar az demokratik G maruz kaldı: 2006 “Yaz Yağ- Göz ardı edilen ma mücadelesinin, tanrısal bir di- ve tüm dünya bir o kadar ayaklarına dığı Arap topluluklarının çeşitliliği açısın- dan İstanbul’un, zamanında Kahire ya da muru”, 2008-2009 “Sert Kurşun”, işgal, abluka... ni örgütle tanımlanması, çatışma- kapanıyor. 2012 “Savunma Sütunu”, 2014 “Ko- On beş yıldır, herkesin bildiği gi- yı kaçınılmaz gibi olarak sunmasını Ancak, bu beş savaşın kanıtladığı Beyrut’un canlandırdığı şeyin çok daha öte- sine geçtiğini” belirtiyor. ruyucu Hat” ve 2021 “Surların Mu- bi, İsrailliler kendilerine yönelik sal- mümkün kılıyor. İsrailli yetkililer, üzere, bu diplomatik “Demir Kub- dırılara “misilleme yapıyor” veya Kudüs’te Mescid-i Aksa’da Müslü- be” İsrail’in barışını garantileyeme- 1950’li yılların Nasırcı Mısır’ı, Arap dün- hafızı”. İsrail bu isimleri, saldırgan- yasının kültürel üretiminin merkezi hali- ları, kuşatma altındakiler olarak gös- “karşılık veriyorlar”. Çünkü anlat- manlara acımasızca müdahale eder- yecek. Bir halkın ezildiği ve boyun tıkları ve medyanın çoğunun tekrar ken bu saldırının İslamcı hareke- eğdiği durumlar hariç, direnişin şid- ne gelmiş ve birçok bölgeden şarkıcıyı ve termek için seçti. Ve on beş yıldır oyuncuyu kendine çekmişti. Fakat panara- aynı şahsiyetler, aynı cezaları meş- ederek yaydığı hikâye, kendi asker- tin işine yarayacağını bilmiyor ola- deti her zaman zulmün şiddetine ce- mazdı. vap verir. Filistin halkı ayakta. bizm yanlısı liderin otoriterleşmesiyle, bu rulaştırmak için aynı sloganları sıra- lerinden biri kaçırılmadan veya on- kez Beyrut, eşi benzeri olmayan bir özgürlük lıyor. Kullanılan silahların orantısız- lara bir roket saldırısı olmadan asla Bütün ikiyüzlülüğü ve şef- mekânı sunarak 1975 yılında patlak veren iç faflığıyla, Başbakan Binyamin lığı, “savaş” terimini yersiz kılıyor. bir saniye önce başlamıyor. Böyle- savaşa kadar entelektüel yaşamın merkezine Bir tarafta, ABD’nin sınırsız des- ce çatışmaların kronolojisi Filistinli- Netanyahu’nun operasyonu aksa- dönüşmüştü. Yirmi yıllık bir süre zarfında madan devam etti. Ne BM kara- Çeviri: Diane Dilek Cat teğine sahip, rakiplerini sürekli ka- lere uygulanan olağan sıkıntıları, sü- yazarlar, sanatçılar ve yayıncılar Beyrut’un ra ve deniz ablukasında tutan, dün- rekli kontrolleri, askeri işgali, hiçbir rı (İsrail’in muhtemelen bir kez da- batısındaki kahvehanelerde bir araya geldi. Ahmet Yavuz’a göre Atatürk’ün yolundan saptıkha görmezden gelebileceği) ne yap- yanın en güçlü ve en donanımlı or- havalimanının hizmet etmediği bir Fakat Suudi Arabistanlı aydının belirttiği gi- dularından biri. (1) Karşı tarafta ise bölgenin ablukasını, ayırma duvarı- tırım kararı ne büyükelçilerin ge- bi Beyrut şehri yayın yapmaya devam edi- ne bir tank ne bir uçak ne bir gemi nı, evlerinin dinamitlenmesini, top- ri çağrılması ne de silah tedariki- (1) Olivier Pironet, “Gazze’de kafeste yorsa da artık aydınlar İstanbul’da yaşıyor ve ne de başkentin desteği (laftakiler raklarının kolonizasyonunu göz ar- nin askıya alınması engelledi. Tıp- bir halk” Le Monde diplomatique, Ey- ve orada üretim yapıyorlar. haricinde). dı ediyor. kı Washington gibi AB de İsrail sa- lül 2019. Buna rağmen, Filistinlileri “21. Zira Hamas’ın yarın yok olduğunu ğının söylemini tekrarladı. Fransız (2) Daniel Saada, Europe 1, 12 Ma- yüzyılın en iğrenç savaş suçlarından varsaysak bile bu yaptırımların ta- hükümeti -Marine Le Pen, Bernard- yis 2021. Devamı 2-3. sayfada Seçim kahvesi Bağımsızlığı çete liderinden yitiriyoruz KORKMAZ’I SOYLU KAÇIRDI ORGANIZE suç lideri Sedat Peker’den ye- 4 LIYAKATI var edecek şeylerden bi- ni iddialar içeren bir video daha geldi. SBK ri de laikliktir. Bu kavram her ne kadar Holding’in sahibi Sezgin Baran Korkmaz’ı egemenliğin kaynağına ilişkinse de an- yurtdışına Bakan Soylu’nun gönderdiği- cak laik sistemlerde liyakat hayat bulur. ni iddia eden Peker, “Korkmaz’ın alacağı 4 KAN akıtarak kazandığımız bağım- 45 milyon dolardan vazgeçmesini istediler. sızlığımızı, Atatürk’ün yolunu tam Metin Külünk Sedat Peker Oteli de istediler. Ertesi gün kaçtı” dedi. olarak takip etmediğimiz için kaybet- me noktasına geldik. EMNIYET’TEN IŞ BANKASI’NA ARABASINA PARA BIRAKTIM ESKI Koruma Müdürü Ekrem Gülen ile ilgi- 4 NAMAZ kıldıkları mukaddes cami- SOYLU’NUN gündeme getirdiği “10 bin dolar li de “Ekrem’i Emniyet’ten ayırdı, İş Banka- lerin bulunduğu İstanbul’u yedi yılda alan siyasetçi” hakkında da konuşan Peker, “Her sı’na soktu. Parasını ödeyemeyen, bankaya iki defa kurtaran adamla kavga edi- ay 10 bin dolar değil, daha çok yolladıklarım var, kalanlar var ya, oteller, arsalar, oraya ope- çanta çanta. Metin Külünk’ün yeğeninin tefecile- yorlar, hadleri değildir. Ringde cuma namazı rasyon. Koskoca MASAK Başkanı’nı kendi- re olan 1.5 milyon lira borcu ben ödedim, seçim ne köle yaptı, Sadık Soylu köle gibi kullanı- 4 “NE olursa olsun ayakta kalalım” zamanı arabasına para bırakırdım” dedi. >> 4’te TÜRKIYE Muay Thai Federasyonu, Genç- yor” iddiasında bulundu. >> 4’te demeleri ortaçağ karanlığından me- ler Türkiye Şampiyonası için Kuşadası’nda kampa giren sporculara cuma namazı kıl- det ummaya kadar savrul- dırması için imam getirtti. Yaklaşık 250 malarına yol açtı. Çö- İSTANBUL BOĞAZI’NDAKİ YALI VE ELİME GEÇEN sporcu, ringlerde maskesiz ve sosyal me- küş işaretidir.” >> 9’da safesiz şekilde namaz kıldı. >> 3’te İLGİNÇ BELGE >> BARIŞ TERKOĞLU 3’te Bulu’ya protestolar sürerken üç öğretim görevlisinin daha ders vermesi engellendi GÖRÜŞME ÖNCESİ GÖZDAĞI Biden’dan Boğaziçi’nde kıyım Putin’e mesaj ABD Başkanı Biden, “ça- TAŞERONLUK AKP’LI Melih Bulu’nun Boğa- tışma niyetimiz yok” me- TALEBI ziçi Rektörlüğü’ne atanması- sajı verdiği Rusya Devlet SETA’CILARIN nın ardından üniversitedeki de- Başkanı Putin’e gözdağı bir süredir mokrasi geleneği yıkılmak iste- verdi. Biden, Washington Washington’a pa- niyor. Akademik kadrolara yan- Post’ta yayımlanan ma- zarlamaya çalıştığı daş atamalarla dengeleri değiş- kalesinde, 16 Haziran’da “Rusya’ya karşı Türk tirmek isteyen Bulu yönetimi, görüşeceği Putin hakkın- modeli”, aslında AKP bazı akademisyenlerin dersleri- da “Gelecekteki zarar- iktidarının ABD’den ni “keyfi şekilde” engelliyor. “üçüncü taşe- lı faaliyetlere yanıt ver- ronluk” talebi- mekten çekinmeyece- GEÇEN hafta öğretim üyesi Fey- dir. >> MEHMET ğimi biliyor” ifadelerini zi Erçin’in ders vermesine engel ALI GÜLLER 10’da kullandı. >> 8’de getirilmesinin ardından 21 yıl- dır Boğaziçi Üniversitesi’nde gö- DIŞİŞLERİ BAKANI ÇAVUŞOĞLU revli Ecmel Ayral’ın da dersle- ÜÇ YIL SONRA PARİS’TE >> 8’de rine son verildi. Yönetim ayrıca Cevza Sevgen ve yarı zamanlı MARDİN VALİLİĞİ’NDEN GARİP GEREKÇE görev yapan İbrahim Turhan’ın ders vermesini engelledi. >> 5’te MATEMATIK VE FEN, BELIRLEYICI OLACAK Eylem yasağına CHP’DEN ‘REKTÖRLER BIR MILYON 200 bin 8. sınıf öğrencisi, LGS sorularını değerlendiren öğretmenlere SEÇILSIN’ ÖNERISI hayallerindeki lise için yarıştı. LGS; 973 göre, sınavda özellikle zorluk derecesi CHP, rektör seçimine ilişkin yasa yurtiçi ve dört yurtdışı noktada, 17 bin yüksek, uzun işlem gerektiren Matematik Sarısülük kılıfı önerisi hazırladı. Teklife göre, dev- 793 okulda ve 82 bin 355 salonda yapıldı. ve Fen soruları belirleyici olacak. Çeldiricileri let üniversitelerinde rektörlük se- Sonuçlar 30 Haziran’da ilan edilecek. 2 bin güçlü, dikkat gerektiren Türkçe soruları da KENTTE 30 gün eylem yasağı getiren Mardin Va- çimi yapılacak. En yüksek oyu alan 60 liseye 174 bin öğrenci yerleştirilecek. öğrencileri oldukça zorladı. >> 3’te liliği, Gezi Direnişi sırasında 14 Haziran 2013’te aday göreve başlayacak. >> 5’te katledilen Ethem Sarısülük’ün ölüm yıldönümünü gerekçe olarak gösterdi. Valilik, “bombalı saldırı- lar yapılacağının değerlendirildiğini” belirtti. >> 5’te Toprak Mahsulleri Ofisi’ndeki yolsuzluğun AKP’li isimlere uzandığı öne sürülüyor Kuzey Irak’ta Mahmur’da PKK’ye darbe bir asker şehit CUMHURBAŞKANI Erdo- MSB, Irak’ın kuzeyinde y g 70 mil onluk vur un ğan, terör örgütü PKK’nin Pençe-Yıldırım Harekâtı sı- Mahmur sorumlusu Selman rasında, el yapımı patlayı- Bozkır’ın MİT operasyonuy- cının infilak etmesi sonucu TMO Şanlıurfa Şubesi’nde 70 milyon li- la öldürüldüğünü açıkladı. Piyade Uzman Çavuş Sa- ralık yolsuzluk yapıldığı iddiasıyla Şu- ÜÇ KADIN DAHA ÖLDÜRÜLDÜ MARMARA İÇİN ACİL PLAN Bakan Akar da altı yılda 18 met Şeker’in şehit olduğu- be Müdür Yardımcısı Abdur- bin teröristin etkisiz hale nu açıkladı. Şeker, bugün TÜRKIYE’NIN kanayan yarası kadın cina- MÜSILAJLA gündeme gelen Marmara De- rahman Bağlı ve üç kişi tutuk- getirildiğini duyurdu. >> 10’da toprağa verilecek. >> 10’da yetleri hız kesmiyor. İstanbul’da kayıp ol- nizi için Meclis’te araştırma komisyonu landı. Yolsuzluğa AKP’li ve- duğu bildirilen Şahigül Buluş, boğazı kesile- önerilirken Çevre Bakanı Kurum da yarın killerin de karıştığı öne sürül- TOPKAPI SARAYI’NDAKİ ESERLER rek öldürülmüş halde bulundu. Samsun’da “temizlik seferberliği” başlayacağını du- dü. Abdurrahman Bağlı, eski ÇAMLICA CAMİSİ’NE TAŞINACAK >> 5’te Emel Düzgün, Kırıkkale’de ise Hacer Başka- yurdu. Kurum, belediyelere tüm teknik ve AKP’li vekil Mazhar Bağlı’nın ya eşleri tarafından öldürüldü. >> 5’te maddi desteğin verileceğini açıkladı. >> 3’te kardeşi. >> ZEHRA ÖZDILEK 10’da