Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 29 ARALIK 2021 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Zamanında veya erken seçim Türkiye’de son 20 yılda yapılan altı genel seçimden beşi erken seçim ve Cumhurbaşkanı seçimlerinin zamanında yapılması durumunda PROF. DR. HIKMET SAMI TÜRK niteliğindedir. Büyük bir olasılıkla 27. dönem de bir erken genel seçimle yenilenmesi” kenar başlığı altın- böyle bir olanak yoktur. ESKI ADALET BAKANI sona erecektir. Fakat hâlen Meclis’te hiçbir parti veya ittifak, tek başına da değiştirilen 116. maddesinin Türkiye’de son 20 yılda yapılan umhurbaşkanı ve AKP Genel erken seçim kararı verebilecek bir çoğunluğa sahip bulunmamaktadır. 1. fıkrasında Meclis’in “üye tam- altı genel seçimden beşi erken se- Başkanı Recep Tayyip Erdo- sayısının beşte üç çoğunluğuyla çim niteliğindedir. Büyük bir olası- Cğan, 22 Aralık 2021 günü seçimlerin yenilenmesine karar” lıkla 27. dönem de bir erken genel partisinin Meclis grubunda yaptı- verebileceği öngörülmüştür. Söz seçimle sona erecektir. Fakat hâlen ğı konuşmada CHP Genel Başkanı konusu nitelikli çoğunluk, bu ka- Meclis’te hiçbir parti veya ittifak, Kemal Kılıçdaroğlu’nun seçimle- rar için gerekli 360 oyu ifade et- tek başına erken seçim kararı vere- rin öne alınmasını isteyen sözleri- mektedir. bilecek bir çoğunluğa sahip bulun- ne “Erken seçim yok. Noktalı vir- Anayasanın 116. maddesinin mamaktadır. O nedenle erken se- gül değil, nokta koyuyorum. Belir- III. fıkrası, 101. maddesinin II. fık- çim kararı, iktidar olmak için bunu lenen tarih neyse o tarihte seçim rasında yer alan “Cumhurbaşka- isteyen Millet İttifakı milletvekilleri yapılacaktır. Haziran 2023’te se- nının görev süresi beş yıldır. Bir ile iktidarda kalmak ve Cumhurbaş- çimimizi en güzel şekilde yapaca- kimse en fazla iki defa Cumhur- kanı Erdoğan’ın üçüncü kez aday (1) ğız” diyerek cevap verdi. başkanı seçilebilir” sınırlaması- olmasına olanak sağlamak isteyen 1982 Anayasası’nın 16.4.2017 na Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ilgi- Cumhur İttifakı milletvekillerinin tarih ve 6771 sayılı kanunla deği- lendiren, büyük bir olasılıkla onun oylarıyla birlikte alınacaktır. Fark- şik, “Türkiye Büyük Millet Mec- için konulmuş bulunan bir istisna lı amaçlar, gerçekleşmek için ortak lisi ve Cumhurbaşkanının seçim getirmiştir: “Cumhurbaşkanının bir noktada kesişmektedir. 28. dö- dönemi” kenar başlıklı 77. madde- ikinci döneminde Meclis tarafın- nem milletvekili genel ve Cumhur- sinin I. fıkrası uyarınca “Türkiye dan seçimlerin yenilenmesine ka- başkanlığı seçimlerinin Haziran ve- Büyük Millet Meclisi ve Cumhur- rar verilmesi halinde, Cumhurbaş- ya Ekim 2022’de yapılması güçlü 25.4.2018 tarih ve 7140 sayılı ka- na gidilmesi gerekir. Cumhurbaş- başkanlığı seçimleri beş yılda bir kanı bir defa daha aday olabilir.” bir olasılıktır. Seçimlerin Haziran nunla değişik 3. maddesinin 3. kanı Erdoğan’ın sözünü ettiği se- aynı günde yapılır.” 2023’e kalması beklenemez. fıkrasında paralel bir hüküm al- çim tarihi budur. Erken seçim ka- Sonuç Milletvekili Seçimi Kanunu’nun rarı verilmezse, 28. dönem TBMM 22.10.2009 tarih ve 5922 sayı- maktadır. Anayasanın 116. maddesinin III. (1) https://www.cumhuriyet.com.tr/siya- ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerin- fıkrası açıktır: Halen ikinci döne- lı kanunla değişik 6. maddesi- set/son-dakika--erdogandan-erken-secim- Seçimlerin Yenilenmesi de işleyecek seçim takvimi de bu aciklamasi-1894674 nin II. fıkrası uyarınca “Bir önce- minde bulunan Cumhurbaşkanı (2) Geniş açıklama için bk. Hikmet Sami En son 24 Haziran 2018 gü- ki seçimin yapıldığı tarihten itiba- tarihi göstermektedir. Bu, zama- Erdoğan’ın üçüncü kez aday ola- Türk, Parlâmenter Sisteme Dönüş İçin Ana- nü yapılan her iki seçim için anı- ren beş yılın dolmasından önceki nında seçimdir. bilmesi, Meclis’in 360 oyla seçim- yasa Değişikliği, Ankara 2021 (Yetkin Ya- lan hükümler uyarınca 18 Hazi- Anayasanın 6771 sayılı kanun- son pazar günü oy verilir.” Cum- lerin yenilenmesine karar verme- yınları), s. 253-255 “Cumhurbaşkanı Erdo- (2) hurbaşkanı Seçimi Kanunu’nun ran 2023 Pazar günü sandık başı- la “Türkiye Büyük Millet Meclisi si koşuluna bağlıdır. Seçimlerin ğan Üçüncü Kez Aday Olabilir mi?” Doğruluktan vazgeçmeden etik ilkelerle yaşamak ret ediyor. nini özetliyor. PROF. DR. ÇAĞATAY ÜSTÜN Unutmayalım ki etik de, ahlak Etik ve ahlakın temel öğretileri EGE ÜNIVERSITESI TIP FAKÜLTESI da, hukuk da hiçbir zaman or- arasında doğruluk ve hakikatin TIP TARIHI VE ETIK ABD BAŞKANI tadan kalkmaz. Sadece daha az önemli yeri vardır. Kimi zaman başvurulan, önem sıralaması da- beyaz ya da küçük yalanların ünyanın yanlış bir yörüngeye ha aşağı seviyelere düşen unsur- hoş görülmesini önerenlerin ak- Dgeçtiği dönemi yaşıyoruz. Bu- lar haline dönüşmüş olabilirler. sine, doğrudan yana olan tutum- nun son on yıl içindeki sonuçları- Ancak yapılan yanlışlık fark edi- dan vazgeçmemek gerekmemek- nı acı, nefret, kızgınlık ve ikiyüz- lince öze dönüş tekrar sağlanır. tedir. Çünkü yalanın telafisi yok- lülük gibi bir kurgunun oluştur- tur. Belki de bu yüzden bu çağı duğunu fark ederken, keşke ya- Temel sorunlar çaresizlik ve zavallılık çağı şek- nılan ben olsaydım demek ister- Bugün etik ilkeler ve değerler linde nitelendirmek de mümkün- dim. Tespitlerime göre 2013 yı- sisteminin akıl ve vicdanın dı- dür. İnsanın kendi içindeki çeliş- lından itibaren etik düzlemde be- şına çıkması, merhamet ve iyi- kilerde kördüğüm olması zaman lirgin kırılmaların eşlik ettiği bir liğin yerini olumsuzlukların al- ve itibar kaybına yol açmaktadır. çöküş yaşanması dikkat çekici- ması büyük sorunlardır. Bunla- dir. Kırılmanın kısa sürede ta- Etik-hukuk birliği mamlanacağını düşünmeme rağ- Daha da kötüsü bu çelişkili or- men, bir süre sonra bunun zama- Unutmayalım ki, ne tam, toplumsal düzeni sağla- na yayılan bir hareketi olacağını yan kurallar bütünü şeklinde ta- etik, ne ahlak, ne de fark ettim. Kısaca sosyokültürel rif edilen hukuksal zemini de et- tükenişle paralel etik ve ahlaki hukuk hiçbir zaman kilemektedir. Etik-hukuk birlik- bir erime gerçekleşiyordu. ortadan kalkmaz. Sadece teliğinin sağlamlaşmasına ina- daha az başvurulan, nan bir kişi olarak, yaşanan etik Düşündüren yanıt önem sıralaması daha ve ahlaki değer kayıplarının sa- Kırılgan bir çağın kırıcı unsur- dece hukuki bir anlayışla çözü- aşağı seviyelere düşen larıyla uğraşırken mevcut ilkeler lebileceği algısını mümkün gö- ve değerler bütününü terk etme- unsurlar haline dönüşmüş remiyorum. Hukukun bu nokta- mek gerekiyor. Bu noktada yaşa- olabilirler. Ancak yapılan da zedelenen bölümleri onarma- nabilecekler hakkında bir kıssa- yanlışlık fark edilince öze sı düşünülse de onarımın özgün dan hisseyi paylaşalım: Su, ateş dönüş tekrar sağlanır. olana dönüşü sağlama şansı dü- ve ahlak dost olup birlikte zaman şüktür. geçirmeye başlamışlar. Çevrede Dünya zor bir süreçten geçiyor. dolaşırlarken eğer kaybolurlarsa ra etik ve ahlâki krizler de ekle- Ne doğru, kime göre doğru gibi birbirlerini nasıl bulabilecekleri- nince çözüm daha da zorlaşmak- akıl oyunları oluşturan soruların ni sorgulamaya başlamışlar. Su- tadır. Çünkü halen dünyada bu varlığı temel değerlerin tartışıl- Fener Rum Patrkhanes, 1940’lardan bu yana, ABD’nn Rusya’ya karşı yürüttüğü bu mücadelenn dn ya sormuşlar: “Kaybolursan seni tür kaoslar için ortak bir etik ve masına sebep olurken, her dün- ayağını oluşturuyor. Rusya se, Moskova Patrkhanes’ne destek veryor. nasıl bulacağız?” “Nerede bir şı- ahlaki çözüm dili oluşturulama- ya vatandaşının doğruluktan vaz- rıltı duyarsanız beni orada bula- mıştır. “Evrensel uygulama an- geçmeden yaşamak istemesinin Konu, Türkye’y yakından lglendrdğ halde, ülkemzde bu konuda yeterl araştırma, yok. Bu ktap, bilirsiniz” diye cevap vermiş su. lamında etik ilkelerin varlığı ne bir hak biçimi olarak tanımlan- Fener Patrkhanes’nn ortaya çıkışından başlayarak, son 80 yılda ABD’yle Fener arasındak yoğun Ateşe sormuşlar: “Seni kaybeder- kadar önemsenmelidir” sorusu- ması gerektiğini hatırlatıyorum. lşkler Ortodoksluğun Doğu Avrupa halklarının mll kmlğnde oynadığı rolü ve Fener’le Moskova sek ne yapalım?” “Bir duman gör- na yanıt ararken ikileme düşsek Hiç kimsenin bunu yok sayması arasındak en büyük çatışmanın neden Ukrayna’da patlak verdğn ortaya koymaya çalışıyor. düğünüz yerde ben varım” diye bile bu konuda iyimserliğini yi- mümkün değildir. Düşünen, vic- yanıtlamış ateş. Sıra ahlaka gel- tirmemiş kişilerin olması bir ka- danına danışan, bunu gönülden ABD’nn Fener Patrkhanes’ne “ekümenklk” statüsü verlmes konusunda Türkye’ye neden bu kadar miş. Onun cevabı oldukça düşün- zanımdır. Yeri gelmişken belki pekiştiren, doğruyu söylemekten baskı yaptığı sorusuna da bu ktap, kapsamlı br yanıt veryor. dürücüymüş. “Beni kaybeder- bir soru daha sorulabilir: “Neden çekinmeyen bireylerin çoğalma- seniz, bir daha asla bulamazsı- bozuk giden bir sistemin devam sı beklenenin kendisidir. İnsan nız!” Bu örnek toplumsal dinami- etmesine veya bunun peşinden olma ülküsünün başarılmasında ğin merkez noktasının neresi ol- gidilmesine ihtiyaç hissedilir?” bunun önemli katkısı olacağına ması gerektiğinin önemine işa- Yanıtsızlık, suskunluğun nede- inanıyorum. Sabahattn Al’nn bütün öykülernde değl fakat Osmanlı'nın Balkanlar’dan çeklş, brbrnden kanlı Yağmurlarla Topraklar'da Necat Cumalı, ağır ağır özellkle köy, köylü, yoksulluk ve yanı sıra da kadın savaşların, yılların, çeklen acıların, kayıpların doğan ve brden gelşen br aşkı anlatırken, br konularını şledğ öykülernde acıtan br gerçekçlğ sonucu, Balkan topraklarından Anadolu topraklarına yandan, öğretmen, avukat, doktor olarak var. Bunlar okuru keşke öyle olmasa dye doğru kaçınılmaz büyük göçün yaşanması... Anadolu'nun küçük kentlernde yaşayan bnlerce düşündüren, fakat kaçınılmaz olarak da adım adım aydının ortak çlesn, tutucu çevrelern baskısı acıtıcı sona hazırlayan öykülerdr. Uzaktan algılanmayan güçlü br haberleşme, altında güvensz yaşayışlarını, yalnızlıklarını dayanışma ağları çnde, Osmanlı askerlernn Sabahattn Al büyük yeteneğnn evrensel boyutlara yansıtıyor; br yandan da somut örneklerle bzdek Balkanlar’dan çeklş, Mustafa Kemal'n çnde ulaştığı br olgunluk çağında, 41 yaşında, hç toprak mülkyetnn temellerne nerek toprak olduğu brlklerle eşgüdümlü olarak, güvenlk kuşkusuz dönemn syas polsnn alçakça tuzağına reformuna; vaktl vaktsz yağan yağmurların yol adına da ale bağları çnde de gerçekleştrlyor... düşürülerek katledld. açtığı sevnçler üzüntülerle ekclern doğa le olan Kitap okuduğunuzu biliyoruz. lşklerne ışık tutuyor. Hayatın özünde olduğu gb Toplumsal yaşamımızın en kanlı, en karanlık br Asıl mucze, en çok yararlanılacaklar lstesne değşk olayları ç çe yansıtan, sağlam, usta ş sayfası olmasının yanı sıra edebyatımızın bu alınmış, Mustafa Kemal'n kafasında seçlmş büyük roman bu. onulmaz acısının hesabı, üzerlernde bu cnayetn kşlern, l l görevlendrlmelernn, sonuçta Gaz lanet olanlardan her zaman sorulmaya devam Mecls'n açılış günü Ankara'da görev yapablmele- Necat Cumalı’nın bu ölümsüz eser yen kapağıyla edlecektr. rn sağlayacak br takvm çnde çakışıyor sz değerl okurlarımızla yenden buluşuyor... Ataol Behramoğlu olmasında... 12,5x19,5 - 584 sayfa - Öykü 20x27 - 56 sayfa - Çocuk 13,5x19,5 - 448 sayfa - Roman