Katalog

29 ARALIK 2021 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 11.9600 13.4700 16.1150 23.31 1.850 4656.79 702.21 46 kuruş 56 kuruş 65 kuruş 0.30 puan 46.65 puan 219.15 lira 32.21 lira ENFLASYON KARŞISINDA ERIYEN ORTALAMA ÜCRET, ASGARI ÜCRETE YAKLAŞIYOR Ortadirek yıkılıyor Kur istikrarı ur istikrarını sağlayabilmek için ül- kenin üretim yapısının değişmesi, DİSK-AR’ın TÜİK verilerine dayandırarak yayımladığı Kithal ikamesi endüstrilerinin geliş- araştırmaya göre ortalama ücret, 2012’de asgari ücretin mesi, üretimde dışa bağımlılığın azalma- sı, verimliliğin, iç tasarrufların artması, iç 2.3 katı iken 2020’de 1.4 katına geriledi. pazarı koruyucu doğrudan ve/veya do- laylı koruyucu önlemlerin alınması gere- ürkiye’de ortalama ücret ile işkollarında brüt ortalama ücretin, kir. Vadeli program izlenir, önlemler alı- asgari ücret arasındaki ma- asgari ücretin de altında kaldığı nırken kısa vadede kâr istikrarını sağla- Tkas daraldı. Ortalama üc- belirtilerek “2020 yılı verilerine maya yönelik önlemler alınmalıdır. Döviz, mal ve hizmet ithalatı, yatırım, ret, 2012’de asgari ücretin 2.3 katı göre konaklama ve yiyecek hiz- borç ödeme, spekülatif amaçlarla talep iken 2020’de 1.4 katına geriledi. meti işçilerinin aylık ortalama edilmektedir. Kısa sürede talebi azaltıcı, Devrimci İşçi Sendikaları Kon- brüt ücreti asgari ücretin 834 TL arzı artırıcı önlemler, istikrar için gerekli- federasyonu Araştırma Merkezi altına geriliyor. Bu fark inşaatta dir. Kredi değerliliği düşük, dış kredi riski (DİSK-Ar), “Ücretler enflasyonun 623 TL, gayrimenkul faaliyetlerin- primi 600 baz puana yükselmiş, dış borç altında! Ortalama ücret - asgari üc- de 71 TL ve diğer hizmet faaliyetle- oranı yüksek bir ülke için dış borçlanma- dan kaçınmak, borçlanmanın yarattığı fi- ret makası kapanıyor” başlıklı bir rinde 13 TL’dir” denildi. nansal uyuşturucudan kurtulmak gerekir. araştırma yayımladı. Kısa sürede piyasada döviz artırıcı önlem- Enflasyon da uçtu TÜİK’in 24 Aralık 2021’de ler alınırken TCMB’nin satım yoluyla piya- açıkladığı İşgücü Maliyeti Ücretlerin enflasyon karşısın- saya müdahalesi rezerv açığı, TL’nin kon- daki durumunu da ortaya koyan İstatistikleri’ne dayanılarak yapı- vertibl olmadığı da göz önünde tutuldu- lan araştırmada 2012 yılında ay- araştırmada 2012-2020 arasında ğunda, yanılgı, yönetim hatasıdır. Nitekim TCMB’nin müdahalesi kurun yükselişi, brüt ücretler yüzde 197 artarken lık ortalama 2 bin 53 TL olan brüt bankanın rezerv kaybı, rezerv açığının bü- ücretin 2020 yılında 4 bin 50 TL TÜFE’nin yüzde 221 oranında art- yümesiyle sonuçlanmıştır. ENFLASYON RİSKLERİNE YOL HARİTASI tığı belirtildi. Açıklamada, “Üc- olduğu hatırlatıldı. 2012 yılında Kısa sürede döviz arzını artırmak için, 887 TL olan brüt asgari ücretin ise retlerdeki artış, enflasyon artışı- YP zorunlu karşılık oranının indirilme- iyat İstikrarı Komitesi (FİK) ilk top- Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe nın yaklaşık 25 puan altında kal- 2020’de 2 bin 943 TL olduğu kay- si, ROM (rezerv opsiyon mekanizması) ile Flantısını dün yaptı. Toplantıda, Başkanı ile Merkez Bankası Başkanı dedilirken, asgari ücret ile diğer dı. Benzer bir gelişme işgücü ma- bankalara YP zorunlu karşılığın bir bölü- enflasyon ve muhtemel riskler konu- katıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Nu- münün TL olarak yatırılması seçeneği ta- liyetlerinde de söz konusu. 2012- ücretler arasındaki makasın çok şuldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nda reddin Nebati, sosyal medya paylaşı- nınması, TCMB’nin yurtdışı bankalarla yapılan toplantıya Çalışma ve Sos- mında, “Enflasyon ile ilgili gelişmele- daraldığı açıklandı. 2020 arasında işgücü maliyetleri swap anlaşmaları yaparak sağladığı dö- yal Güvenlik, Enerji ve Tabii Kaynak- ri ve bu konudaki risklere ilişkin atıla- yüzde 194 artarken üretici fiyat- Türkiye’de çalışanların yüzde vizi yurtiçi bankalarla swap yaparak, kar- lar, Sanayi ve Teknoloji, Tarım ve Or- cak adımları konuştuk” diye konuştu. 53’ü asgari ücret ve yüzde 10 faz- ları ise yüzde 228 arttı” denildi. şılıklı swap anlaşmalarıyla aktarması, kı- man ile Ticaret bakanlarının yanı sıra l ANKARA/Cumhuriyet l Ekonomi Servisi lasını kazanıyor. Araştırmada bazı sa sürece döviz artırıcı önlemler olabi- lir. Böylece bankaların rezerv pozisyo- nu güçlendirilirken para arzı da bir ölçü- de daraltılmış olur. Kur kontrol edilirken CHP’LI AHMET AKIN’A GÖRE ÜRETICININ FIYAT INDIRMESI ZOR piyasaya para arzını artırmak çelişkilidir, alınan önlemleri etkisiz kılar. Döviz talebini azaltmak için, gereksiz it- halatı kısmak, TL finansal varlıklarının ge- tirisini yükseltmek, YP borç ödemelerini Zamlar ‘örtülü’ gelecek geciktirmek, kur artışı beklentisini kırmak, güven ortamı sağlamak gerekir. Ülke, fiyat artışını önlemek, başkanın jesti, cömert- de 6, 1 Temmuz 2021’de ise yüzde SARP SAĞKAL liği, dış politika ödünü olarak da gerek- KPMG YATIRIM RAPORU HİSARCIKLIOĞLU’NDAN 15 oranında zam yapıldı. Yenilenebi- siz ithalat yapmaktadır. Üretim için strate- ükümetin enflasyonla mücade- jik olmayan ithalata son vermek, iç üretimi lir enerji için hayata geçirilen yeşil BANKALARA Yabancı yatırımcı desteklemek gerekir. Hle için üretici üzerinde sürdür- tarife ise yüzde 98 pahalandı. Yatırım amacıyla döviz talebini kısmak düğü “indirim” baskısının 2022’de 4 GAZDA 7 KEZ ARTIŞ: Doğalgaz İNSAF ÇAĞRISI istikrara bakar için, TL finansal varlıklarının getirisini yük- uygulanabilirliği yok. Enerjide ya- faturaları 2021’de neredeyse her ay seltmek, istenmese de faiz etkili araç ol- pılan zamlar nedeniyle üretim ma- PMG Birleşme ve Satın Alma değişti. Konutlarda; 1 Ocak 2021’den ürkiye Odalar ve Borsalar Birli- maktadır. Faiz yüksek oranlı artırıldıktan KTrendleri 2021 raporuna göre, liyetleri katlanırken kademeli tari- sonra, istikrara yönelik sürecin başlama- Tği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, itibaren Haziran 2021’e kadar her ay sıyla faizi indirmek etkili olur. Türkiye’de satın alma ve birleşme iş- felerle yeni yılda zamların hız kes- Müşterek Konsey Toplantısı’nda yüzde 1’er ve 1 Temmuz 2021 tari- Kısa sürede talebi kontrol için beklen- lem hacmi 15.5 milyar dolar seviye- bankaları eleştirdi. Bazı banka- meyeceği belirtiliyor. hinde ise yüzde 12 oranında olmak tileri yönetmek, güven sağlamak gerekir. sinde gerçekleşti. larda faiz oranının yüzde 25-30’u Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Ge- üzere yedi defa zam yapıldı. Bunun için tutarlılık, hedefleri, taahhütleri KPMG Türkiye Kurumsal Finans- bulduğunu kaydeden Hisarcık- nel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, 4 BENZİNE YÜZDE 60.3: 1 Ocak gerçekleştirmek gerekir. Piyasada güven man Bölüm Başkanı ve Şirket Ortağı lıoğlu, “Bankalarımızın, Merkez 2021’de akaryakıta “zam üstüne zam” olmadığında YP borçlularının kur artışının 2021’de Ankara’da benzinin litre fi- Müşfik Cantekinler, döviz kurlarının Bankası’ndan fonlama maliyet- etkisini azaltmak için erken borç ödemeye yapıldığını hatırlattı. Akın, bu zam- yatı 7 lira 27 kuruşken 14 zammın bu kadar dalgalandığı ülkelere ya- leri yüzde 14’e düşmesine rağ- yönelmeleri, YP alacaklılarının da kâr artışı ların iğneden ipliğe her şeyin fiyatı- ardından 11 lira 66 kuruşa yüksel- bancı yarıtım çekmenin çok zor oldu- men son günlerde kredi faizleri- beklentisiyle tahsilatı geciktirmeleri, talebi nı artırdığna dikkat çekti. “Fiyatla- di. Bir depo benzinin maliyeti son ğunu belirterek “2021 rakamları çok ni olağanüstü şekilde artırdıkları- artırırken arzı da ertelemektedir. kötü değil ama daha iyi olabilirdi. Do- rı düşürmesi” istenen üretici ile “yük- bir yılda yapılan zamlar nedeniyle nı görüyoruz. Hatta kredili mevdu- Döviz endeksli mevduat yeni araç de- lar 18 liraya çıktı diye Türk şirketleri- sek fiyat etiketlerinin” altında ezilen at hesaplarına 35 civarında kre- 220 lira arttı. Motorinin litre fiyatı ğildir. Tasarruf sahipleri beklentilerine gö- ni alalım diye bir yağma söz konusu di faizleri uyguladıklarını duyuyo- re TL vadeli mevduat, döviz tevdiat hesa- vatandaşın ne yapacağını şaşırdığını 11 zamla 11 lira 51 kuruşa yükseldi. değil. Yabancı ucuzluktan ziyade ön- ruz. Ülkemiz ekonomisini büyüte- bı, dövize endeksli mevduat hesabı açtı- vurgulayan Akın, yeni yılda da zam- Litre fiyatındaki artış yüzde 72.5 ol- görülebilirliğe, istikrara bakar” diye rabilirler. Dövize endeksli mevduat kabul cek, üretimi, yatırımı, istihdamı ve ların “kademeli tarifeler” aracılığıyla du. Bir deponun maliyeti son bir yıl- eden banka, riski önleyici önlemler ala- konuştu. l Ekonomi Servisi ihracatı artıracaksak, hepimiz eli- “örtülü” şekilde yapılacağına dikkat da yapılan zamlarla 243 lira arttı. rak, kur riskinden kaçınır. Hazine garanti- mizi taşın altına koymalı ve feda- çekti. Akın, yıl içinde enerji faturala- 4 TÜPTE 21 ZAM: 21 defa zam li dövize endeksli mevduat hesabı etik de- karlık yapmalıyız. Bankalarımızın MERKEZ’DEN AYAR rına gelen zamları şöyle hatırlattı: yapılarak 122 lira olan 12 kilogram- ğildir, kamu yararı yoktur; Hazine’nin sonu artık daha vicdanlı davranmasını açık risk yüklenmesine, kişilere, bankala- 4 ELEKTRİKTE YÜZDE 22: Elekt- lık mutfak tüpünün fiyatı 230 liraya bekliyoruz” dedi. TL’ye dönmeyene ra haksız yüksek kazanç sağlama olanağı rik faturalarına 1 Ocak 2021’de yüz- çıktı. l ANKARA verir. Kısa vadede istikrar üzerinde olumlu olduğu izlenimi verse de Hazine garantisi ‘zorunlu’ artış yakın gelecekte etkisini yitirebilir. ur korumalı TL mevduatlarına ta- Dünya genelinde yaygın kur rejimi, gö- Klebi artırmak için çabalar sürü- rüntü olarak, ulusal paranın değerinin pi- yor. Türkiye Cumhuriyet Merkez yasalarda serbestçe dalgalandığı, kurun Bankası (TCMB), bankaların döviz arz ve talebe göre belirlendiği dalgalı kur mevzuatları tutarlarınını Türkiye’de rejimi olmasına karşın, uygulamada temiz, uygulanan en yüksek zorunlu karşı- tam serbest dalgalanma olmamakta, mer- kez bankalarının bir şekilde etkilediği kirli lık oranı (yüzde 8) ile çarpılarak iki dalgalanma geçerli olmaktadır. katına çıkardı. Buna karşılık döviz- Kur istikrarı, sabit kur değil, kurun bo- den TL’ye çevrilen tutarların ise zo- yutu belli olarak dalgalanmasıdır. MB gö- runlu karşılıktan muaf tutulacağı- zetiminde dalgalanma, bant içinde dalga- nı duyurdu. Bu kararla döviz mev- lanma, kaygan bant içinde dalgalanma, duat bankalar için daha masraf- yönlendirilmiş dalgalanma, sürüngen bant lı hale gelecek. Böylece bankaların içinde dalgalanma gibi çeşitlemeleri var- vatandaşı TL’ye geçmek için teş- dır. Amaç belirsizliği azaltmak, dalgalan- vik etmesi bekleniyor. Söz konusu mayı sınırlı tutmak, zaman içinde yapıla- değişiklikler, 7 Ocak 2022 tarihin- cak değişiklikleri kamuoyuna duyurmaktır. de tesisi başlayacak olan 24 Aralık Kur istikrarının en belirleyici etkisi, mer- Yerli otomobil Togg için bir araya gelen ‘babayiğitler’ üretim heyecanında 2021 tarihli yükümlülük dönemin- kez bankasının güvenilirliğidir. Güven ve- den itibaren geçerli olacak. ren merkez bankası, beklentileri de yön- lendirir. Kamu yararı gözeten, para politi- BDDK ALT SINIRDAN KESTI kası araçlarını beceri ile kullanan, hedefleri gerçekleştiren merkez bankası güven orta- ‘INANMASAK GIRMEZDIK’ mı yaratır. Talimatla hareket eden merkez 13 bankaya 50’şer bankasıyla güven, istikrar sağlama olanağı du ve Türkiye Otomobili Girişim Grubu ku- Prototipi birlikte incelediğimiz Tuncay JALE ÖZGENTÜRK yoktur. Kısa süreli görüntüler yanıltıcıdır. ruldu. 2018’de ise Bosch Grubu Üst Dü- Özilhan, “Fabrikayı, otomobili gördüğüm- bin TL kredi cezası zey yöneticilerinden Gürcan Karakaş’ın, de gözlerim yaşardı. Türkiye bu otomobi- ürkiye’nin yerli otomobil hayali 60 yıl ankacılık Düzenleme ve Denet- Töncesine uzanıyor. Türkiye’de tasar- Togg’a gelmesiyle hızlı bir süreç başladı. li istiyor. Temettü ya da kâr beklentisi ile TÜSIAD’dan MÜSIAD’a Önceki akşam Togg’un Gebze’deki te- girmedik. Ayrıca Çin’de bu tür bir kuruluş Bleme Kurumu (BDDK), kredilerin lanan ve üretilen ilk otomobil 1961 yı- 10-15 milyar dolar” diyor. “amaca uygun kullanımı” konusunda lında, dönemin Cumhurbaşkanı Cemal sislerinde Tuncay Özilhan, Ahmet Zorlu, ziyaret Ethem Sancak’ın hisselerini alarak ortak gerekli önlemleri almadığı gerekçe- Gürsel’in talimatıyla, Eskişehir Demiryolu Her şey para değil siyle 13 bankaya 50’şer bin lira ce- Fabrikası’nda üretilmişti. 129 günde üre- olan Fuat Tosyalı, Kök Grubu ve Turkcell ürk Sanayi- yöneticilerinden oluşan beş babayiğit ile za verdi. Bloomberg HT’nin haberine tilen otomobil neden yürümedi de yolda Zorlu Grubu’nun Yönetim Kurulu Baş- Tcileri ve İş göre, salgın sürecinin başında kredi- kaldı, gerçek anlamda bilinmiyor. bir grup gazeteci bir araya geldik. Otomo- kanı Ahmet Zorlu, “Her şey para değil, ta- İnsanları Der- bilin prototipini inceledik. rihe geçmek daha önemli. İnanmasaydık lerin ihtiyaç sahibi tüzelkişilik ve bi- Otomobil endüstrisi Türkiye’de 100 yıl- neği (TÜSİAD) reylere aktarımı konusunda talimat dır var. Ford’la birlikte başlayan üretimde Karakaş, dünyada otomobil sektörünün girmezdik” derken, eski babayiğit Ethem Başkanı Simone Kaslowski, Müstakil Sanayici dönüşümün eşiğinde olduğunu söylüyor Sancak’ın hisselerini alarak ortaklardan biri yazısı ileten BDDK, yakın zamanda 1 milyona yakın otomobil üretimi gerçek- ve İşadamları Derneği’ni (MÜSİAD) ziyaret et- olan Fuat Tosyalı, “Bu işin kârı, keyfi” diyor. bu konuda bankaları uyarmıştı. Kre- leştiriliyor. Üretimde yerlilik oranı da yüz- ve “Sanayi Devrimi’ni ıskalayan Türkiye, ti. TÜSİAD’ın sosyal medya hesabından “TÜSİ- bilişim devrimini yakalıyor. Bu sadece bir 4 Yüzde 51 yerlilik oranını yakalayan dilerin amaca uygun kullanılması, de 60’ların üzerinde. Türkiye, bu güçlü en- AD Başkanı Simone Kaslowski, TÜSİAD’ın gele- Togg’da üretim 2022’de başlıyor. bazı birey ve tüzelkişiliklerin kredi düstriye rağmen yerli üretimden vazgeç- otomobil değil. Akıllı bir cihaz” diyor. ceğiinsa.org raporuyla ilgili STK temasları kap- 4 2022 sonunda batarya yerli olacak. Fa- TOGG Yönetim Kurulu Başkanı Rifat Hi- alındıktan sonra ihtiyaç dışında krip- medi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdo- samında MÜSİAD’ı ziyaret ederek ekonomide- rasis ortaklığında Siro kuruldu. Gemlik tesi- to başta olmak üzere farklı ürünlere ğan, bu üretimi yapacak babayiğit arayışı- sarcıklıoğlu, “Bu kadar patronu bir ara- ki gelişmeler, rekabet gücü konularında görüş sinde toplamda 250 robot olacak. ya getirerek bir ilki gerçekleştiriyoruz. yöneldiği konusunda tartışmalar ya- na girdi. Aradığı 5 babayiğit 2017 yılında alışverişinde bulundu. Kaslowski, başkanlık gö- 4 2030’a kadar toplam 1 milyon adet şanmıştı. l ANKARA/Cumhuriyet Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başka- Türkiye’de yaygın anlayış küçük olsun be- revine seçilen sayın Mahmut Asmalı’yı tebrik araç üretim planlanıyor. l GEBZE nim olsundur. İlk kez böyle olmadı” diyor. nı Rifat Hisarcıklıoğlu öncülüğünde bulun- etti” paylaşımıyla duyurdu.