Katalog

28 ARALIK 2021 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Aralık ayında açlık sınırı 4 bin 13 liraya, yoksulluk sınırı 13 bin 72 liraya zıpladı Mu Tf AK CAYIR CAYIR! Aynı senaryolu Türk-İş’in araştırmasına göre, “mutfak enflasyonu” aralık giderek çirkinleşen ayında aylık yüzde 25.7, yıllık yüzde 55 arttı. 2022 yılıyla oyunun kopyaları.. ilgili asgari ücret artışı şimdiden silindi. altanatın, askeri-sivil otoriterleş- ürk-İş tarafından çalışanların İş’in araştırmasına göre, ayrıca melerin sürdürülebilmesi uğru- “geçim şartlarını” ortaya koy- “mutfak enflasyonu” aralık ayın- Sna, “Aynı senaryolu giderek çir- da aylık yüzde 25.75, yıllık yüz- Tmak amacıyla 35 yıldır her kinleşen oyunun kopyaları..” ile yüz yü- ay düzenli olarak yapılan “açlık ve de 54.96 arttı. Raporda bu konu- ze kalmak zorunda mıyız? Artık fazla- yoksulluk sınırı” araştırması, yılın da şu hatırlatma yapıldı: “Benze- sı ile sırıtan, çirkinleşen oyunları oyla- son ayında özellikle mutfak enflas- ri yüksek oranlı artış Kasım 1987 rımızla kökten bozamaz mıyız? Yoksa yonundaki artışın yangına dönüş- seçimlerini izleyen ayda da (Ara- alın yazısı varsayıp ucuzcu bireysel kur- tuluşların çekiciliğine kapılıp kendimi- tüğünü ortaya koydu. Aralık ayıy- lık 1987) gerçekleşmişti. Bu çalış- ze, çıkarlarımıza ihanet suçlarının ortağı la ilgili açlık ve yoksulluk sınırla- manın yapılma fikri de anılan dö- olmayı mı seçeceğiz? Seçim sizin, se- rı ise 2022 yılı için açıklanan 4 bin nemde başta kamu tarafından üre- çim bizim.. 253 liralık asgari ücretin yetersiz- tilen mal ve hizmetler olmak üze- Türkiye’nin Atatürk devrimciliği ka- liğini şimdiden ortaya koydu. re yaygın ve yüksek oranlı zamla- zanımlarının üzerine, yaşamın her ala- rın aile bütçesinde yol açtığı ağır nına dönük örgütlenme özgürlüklerinin 1987 yılındaki gibi tahribatı hesaplayabilmek hedefi- tanındığı 27 Mayıs Anayasası, yasala- Türk-İş’in dün yaptığı açıkla- ne yönelikti.” rı ile gelen kazanımlarının tadına bir 17 maya göre, 2021 yılı aralık ayı yıl içinde ancak varabilmiştik.. Geliş- miş ülkelerin ekonomik, toplumsal bi- TÜİK’e gönderme için dört kişilik bir ailenin sağlık- rikimleri ile edindikleri kazanımların bi- lı, dengeli ve yeterli beslenebilme- Araştırma sonuçlarının gıda mad- rikimine sahip olduğumuzu savlamak, si için yapması gereken aylık gı- deleri fiyatlarındaki artışın hız ka- doğal olarak yanılgı olacaktı. İlk güç- da harcaması tutarı (açlık sınırı) 4 zanarak olağanüstü oranda devam lü yumruğu, darbeyi yememiz 12 Mart bin 13 liraya yükseldi. Gıda harca- ettiğini gösterdiği, yaşanan bu fi- sürecindeydi. ması ile birlikte giyim, konut (ki- yat artışlarının resmi istatistiklere Gazetecilik alanında hedef tahtasın- ra, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eği- gerçekçi şekilde yansımaması du- da, Atatürk’ün özenle İstanbul’a gönde- tim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar rumunda ise bu veriler esas alına- rerek mandacı İstanbul medyasına kar- şı tek başına yola çıkma görevini verdi- için yapılması zorunlu diğer ay- rak ücret gelirlerinde yapılacak ar- ği Yunus Nadi’nin Cumhuriyet gazete- Güven, her alanda düşüyor lık harcamalarının toplam tutarı tışın yetersiz kalacağı, satın alma sinin olması kaçınılmazdı. Çarpıcı ola- ise (yoksulluk sınırı) 13 bin 72 li- gücü ve yaşama şartlarını iyileştir- ÜİK’in dün açıkladığı “Sektörel Gü- de ticaret sektöründe yüzde 0.4 (121.5 nı da kuşkusuz ilk darbecilerin aile için- raya çıktı. Açlık ve yoksulluk sını- meyeceği vurgulandı. Gıda fiyatla- Tven Endeksleri, Aralık 2021” rapo- puan) ve inşaat sektöründe yüzde 3.9 den, damatlar ailelerinden çıkmasıydı. rı, sırasıyla geçen ay 3 bin 192 li- rındaki artışın tavan yaptığına işa- ru, geçen hafta açıklanan ve büyük ge- (90 puan) azaldı. Ayrıca Merkez Bankası Nadir Nadi, kısa süreliğine yanında ola- ra ve 10 bin 396 lira, geçen yılın ret edilerek 3 Ocak’ta açıklanacak rileme olan tüketici güveninden (68.9 tarafından yine dün açıklanan ve imalat bilen, sonrasında ölümü ile aramızdan aynı ayında ise 2 bin 590 lira ve 8 enflasyon rakamlarına dikkat çekil- puan) sonra sektörel güvende de azal- sanayi ile ilgili reel kesim güven endeksi ayrılmış kardeşi Doğan Nadi ile birlikte ma olduğunu gösterdi. de aralık ayında önceki aya göre 2.3 pu- bin 436 liraydı. Bekâr bir çalışanın di. Araştırmada, “TÜİK tarafından direnebilmişti. 12 Mart sonrası günler- Buna göre TÜİK’in mevsim etkilerin- an azalarak 106.1 oldu. Mevsimsellik- de yalnız yakalanmıştı. Çalışanlarının iş “yaşama maliyeti” ise aylık 4 bin 03.01.2022 günü yapılacak tüketi- den arındırılmış güven endeksi aralık ten arındırılmış reel kesim güven endek- güvenliklerini koruyamayınca da yetki- 927 liraya yükseldi. ci fiyatları endeksindeki eğilim me- lerinden, görevlerinden ayrılmak zorun- ayında kasım ayına göre hizmet sektö- si de 1.9 puan azalarak 110.1 puan ol- “Her geçen gün biraz daha yok- rakla beklenmektedir” denildi. da kalmıştı. ründe yüzde 0.5 (118.8 puan), peraken- du. l Ekonomi Servisi sullaştık” vurgusu yapılan Türk- l Ekonomi Servisi l ANKARA Cumhuriyet’ten bir yıllık ayrılık süre- cimizin acı ama dayanışmalı süreci, İl- han-Turhan Selçuk kardeşlerin ağır 26 KİŞİ HAKKINDA ŞİKâYET işkencelerde hedef tahtasına oturtul- muş olmalarının tanıklı belgeleri onur Marketler indirim düğmesine bastı kırıcı hiç değil, ama çok acıtıcı. Na- Ekonomistlere dir Nadi’nin korumaya gücü yetmediği ükümetin ekonomide başlattığı “kur kampanyası başlattığını açıkladı. Yıl bo- için ne kadar acılı günler yaşadığı da.. Hkorumalı mevduat” sistemiyle gerile- yunca hammadde fiyatlarındaki artışla Cumhuriyet okurlarının dirençli duruş- yen döviz fiyatları, ikinci hafta sonunda karşı karşıya kaldıklarını açıklayan MO- suç duyurusu! ları, dayanışmalarıyla yuvaya dönüşü gıdadan mobilyaya indirim olarak yansı- DOKO, “Aynı zamanda yılbaşından iti- ankacılık Düzenleme ve Denetle- sağlamaları da.. Bir yıl içinde Cumhuri- maya başladı. Zincir marketlerden Mig- baren hammaddeye dokuz kere zamla Bme Kurumu (BDDK), ekonomistle- yet ailesinin yönetimi, yazarları, okurları ros ve CarrefourSa tedarikçileriyle gö- karşı karşıya kaldık. Hammaddede yüz- rin ve gazetecilerin de aralarında bulun- ile buluşmaları görkemliydi. rüşerek yüzde 30’a varan indirime karar de 150’nin üzerinde fiyat artışı yaşandı. duğu 26 kişi ve sosyal medya kullanı- HHH verirken mobilya üreticileri ise hammad- Tüm bunlara rağmen Türkiye’nin yarım cısı hakkında suç duyurusunda bulun- Daha kötüsü kopyalı senaryo 1990’lı delerinde indirim olmamasına rağmen asrı geride bırakan en eski mobilya çar- du. Şikâyette bulunulan isimler arasın- yıllarda yaşandı. Aile içi gibi gösteri- yüzde 40 indirim yapacaklarını açıkladı. şısı MODOKO, taşın altına elini koyarak len, aile dışından, dahası dış odakla- da, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Dün birbiri ardına indirim açıklaması indirim kampanyası başlattı” dedi. rın payları yüksek senaryoda ayrılık kısa açıkladığı “Kur Korumalı TL Vadeli Mev- yapan Migros ve CarrefourSa, tedarik- suyu, tereyağı, tost peyniri, ıslak hav- Esnaf ve Sanatkârlar Derneği (ES- sürdü. Darbe kısa sürede gazetenin if- duat” sistemine yönelik eleştirilerini di- lu, makarna çeşitleri, çay, zeytinyağı, çileri ile görüştüklerini ve bazı ürünler- DER) Genel Başkanı Mahmut Çelikus las masasına sürüklenmesini getirmişti. le getiren isimlerin olması dikkat çekti. de yüzde 30’a varan indirimler gerçek- un, pirinç, deterjan, kâğıt havlu, tuvalet ise “Üretici, tedarikçi, esnaf, sanatkâr, Çözümü Cumhuriyet’e, Atatürk devrim- Erdoğan, eleştirilere yönelik “Hesap ve- kâğıdı ile domates, ayva, avokado ve leştirdiklerini açıkladı. Her iki market market, sanal pazar yerleri, ticaret er- lerine, eşinin ailesine verilmiş görevle- recekler” değerlendirmesini yapmıştı. de kendi markalarıyla sattıkları 5 kilo- karnabahar gibi ürünlerde yüzde 30’a babı, sanayici ve ticaret yapan herke- re karşı sorumluluğunu unutmayan Be- BDDK’nin sosyal medya hesabın- yakın gerçekleşti. luk ayçiçeği yağını 109 TL olarak açık- sin kurun düşürülmesi ile birlikte fiyat- rin Nadi’nin yanına İlhan Selçuk’u ala- dan yapılan paylaşımda, “sosyal med- larken indirimler ağırlıklı olarak süt, ka- Mobilya çarşısı MODOKO ise 350 larını düşürmeleri çağrısında bulunu- rak vakıf kurulmasına öncülük yapması ya ve yayın organları üzerinden kur ha- mağazasında yüzde 40’a varan indirim şar peyniri, domates salçası, su, maden yoruz” dedi. getirdi. Cumhuriyet Vakfı çatısı altında, reketlerini manipüle etmeye yöne- aynı birliktelikler, ittifaklar çerçevesinde lik paylaşımları” iddiasıyla Bankacılık yola devam edilecek.. Kanunu’nun 74. maddesinde yer alan, Gelin görün ki zamanın ruhu, döne- “Bir bankanın itibarını kırabilecek ve- ‘Kur korumalı’ sonrası Merkez’in sattığı dövizi şirketler ve yabancılar aldı min kirli askeri-sivil darbelerin şemsiye- ya şöhretine ya da servetine zarar ve- sinde dünyayı kasıp kavuran, ülkemiz- rebilecek bir hususa kasten sebep olu- de pek çok ülkeden daha ağır boyut- namaz ya da bu yolla asılsız haber yayı- ları ile yaşanmakta olunan otoriterleş- lamaz” hükmüne aykırı davrandığı öne meler sınır tanımaz boyutlarda, sınır ta- sürülen 26 gerçek kişi hakkında suç nımaz oyunların sahnelenmesinde baş Yurttaş dövizini tuttu duyurusunda bulunulduğu belirtildi. rollerdeler.. HHH Listede iki eski MUSTAFA ÇAKIR da, bu üç haftada gerçek kişilerin döviz Bir tek dünün gündemine, tartışmala- TCMB Başkanı da var mevduatlarının 3.7 milyar dolar, tica- rına bakmak, ne kadar çirkin, acımasız BDDK; eski Merkez Bankası Başkanı HP, iktidarın kur korumalı (dövi- ri ve resmi kuruluşların döviz mevdu- kötü kopya oyunların içinde olduğumu- ve İYİ Parti Milletvekili Durmuş Yılmaz, Cze endeksli) mevduat sistemini ya- atlarının da 3.1 milyar dolar arttığına zu görüp anlamaya yeter de artar bi- Merkez Bankası eski Başkanı Rüşdü şama geçirdiği tarihlerdeki döviz ha- le. Yetecek, artacak mı sorusunun yanı- dikkat çekildi. Yine raporda şu detay Saraçoğlu, CHP Adana Milletvekili Bur- tını yine bizler özgür iradelerimizle ver- reketliliğini, “20-21 Aralık günlerinde da öne çıktı: “17-21 Aralık günlerinde hanettin Bulut, ekonomist Güldem Ata- mek zorundayız. Haberlerden ayrıntıla- ne oldu?” başlığıyla BDDK verileri üze- sadece gerçek kişilere ait döviz mev- bay, gazeteci Emin Çapa, ekonomist rı ile izleyebileceğiniz pazar günkü Tay- rinden inceledi. duatlarında 122 milyon dolarlık bir Selçuk Geçer, iktisatçı-yazar Mustafa yip Erdoğan’ın açıklaması, suçlamala- CHP TBMM Grubu’nun haftalık eko- azalma yaşandı. Bu azalma da kur far- Sönmez, Dünya Gazetesi Yayın Kurulu rı üzerine, “tak-şak” kuralları içinde İçiş- nomi raporuna göre, yeni sistemin Başkanı Şeref Oğuz ve ekonomist Doç. kından kaynaklanıyor olabilir. Ticari leri Bakanı’ndan gelen, dünyadaki ilk açıklanmasından bir önceki üç hafta- Dr. Evren Bolgün isimlerinin de yer al- Dolar/ TL haftaya kuruluşlar ve resmi kuruluşların dö- sosyal medya açıklaması ile gündeme dığı 26 kişi ve sosyal medya kullanıcısı da (26 Kasım - 21 Aralık) bankalarda- viz mevduatı ise aynı günlerde top- sokulmuş, İstanbul Belediyesi’ni hedef yükselişle başladı hakkında suç duyurusunda bulundu. ki döviz mevduatları 6.7 milyar dolar alan, aslında kendilerinin bir de Adalet lam 1 milyar dolar arttı. Yaratılmak Durmuş Yılmaz’ın kur korumalı mev- Bakanlığı’nın sorumluluğu, görev alan- arttı ve 261.1 milyar dolara çıktı. 26 istenen havanın aksine, vatandaşla- Dolar/TL, geçen hafta TL mev- duat uygulanmasının duyurulmasının larına giren: Ortada suç, suçlular varsa, Kasım’da döviz mevduatları 254.2 mil- rın ilk iki gün döviz satmadığı gözle- duata Hazine ve Merkez Banka- ardından dolar kurunun düşmesi üzeri- kendilerinin görev suçları kapsamına yar dolardı. Gerçek kişilere ait döviz sı (TCMB) destekleri açıklaması ile niyor. MB’nin 20-21 Aralık günlerin- ne “Bu bir alım fırsatıdır” açıklamasını giren konumlarının kanıtı tabloda.. aynı anda başlayan kamu destek- mevduatı 26 Kasım’da 160.1 milyar do- de, kamu bankaları aracılığıyla 6-7 değerlendiren Erdoğan, “Bu zat da suç Bizlerin kendi kendimize soracağımız li döviz satışlarıyla 18.4 tarihi zir- lar, 17 Aralık’ta 163.8 milyar dolar, 21 milyar dolarlık bir döviz sattığı tah- tek sorumuz var? Ya hesap soracağız işlemiştir. Bunları hesaba çekecekler. vesinden sert düşüş sonrası ye- Aralık’ta ise 163.6 milyar dolar oldu. minleri yapılıyordu. Bu dövizin bir ya da güncel, bireysel kurtuluş düşle- Milletvekilliği nedeniyle yırtar ama taz- ni haftanın ilk gününe yükselişle Ticari ve resmi kurumlara ait döviz he- rinde suç ortaklığı yapacağız.. Seçim kısmını şirketlerin aldığı gözleniyor. minatla bedelini öder” demişti. başladı. Açılış sonrası 12 seviyesi- sapları ise 26 Kasım’da 94.2 milyar do- sizin, seçim bizim.. l Haber Merkezi Geri kalan kısmının ise bankalar ve ne çıkan dolar/ TL, 10.30-10.66 ara- lar, 17 Aralık’ta 96.2 milyar dolar, 21 yabancılar tarafından alındığı tah- sında hareket ettikten sonda gü- Aralık’ta ise 97.3 milyar dolar. Rapor- nü 10.40 seviyesinde tamamladı. min ediliyor.” l ANKARA BİRLEŞİK METAL-İŞ KISA... KISA.... ‘MESS’in teklifi l Merkez Bankası tarafından dün açıklanan kabul edilemez’ imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı Çiftçi ve esnafta Bağ-Kur krizi (KKO), aralık ayında bir önceki aya göre 0.6 pu- irleşik Metal-İş Genel Yönetim Kuru- an artarak yüzde 78.7 seviyesinde gerçekleşti. Blu, dün açıklama yaparak grup top- MUSTAFA ÇAKIR olarak tanımlanıyor. Primler ise asga- gortalı olanların sayısının 2009’da Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kul- lu iş sözleşme görüşmeleri kapsamında ri ücrete bağlı olarak artıyor. Bu kap- 1 milyonun üzerinde iken 2021’de lanım oranı (KKO-MA) da bir önceki aya göre 0.8 MESS’in çağrısıyla 27 Aralık’ta toplanıl- sgari ücretin belirlenmesinin ar- samda 2022 için yüzde 50 artan en 530 bine düştüğüne dikkat çekti. Ba- dığını açıkladı. Açıklamada şöyle denildi: puan artarak yüzde 78.4 oldu. Alt branşlar açısın- Adından esnaf ve çiftçilerin ödeye- düşük esnaf primi aylık 1234 liradan kırlıoğlu, “Emekli, dul ve yetim ma- “MESS daha önce yüzde 12 olarak tek- dan ise KKO, sadece dayanıklı tüketim mallarında ceği sosyal güvenlik primleri de yüz- aylık 1726 liraya, çiftçinin ödeyeceği aşı alanların sayısı ise 377 binden lif ettiği ücret zammını ilk altı aylık dö- yüzde 73.7’den yüzde 73.3’e geriledi. de 50 arttı. Prim artışının çiftçi ve en düşük prim ise 1110 liradan 1668 735 bine yükselmiştir. Tarım işçi- nem için yüzde 17’ye yükseltti. Bu oran l Fiyat İstikrarı Komitesi, bugün ilk top- esnafı sosyal güvenlik sisteminden liraya yükseldi. lerinde durum daha da vahimdir. ortalama ücretli bir metal işçisi için net lantısını Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin uzaklaştıracağı belirtildi. 793 TL’ye denk geliyor. En temel gıda CHP Manisa Milletvekili Vehbi Ba- 2009’da 178 bin olan tarım işçisi sa- Nebati’nin başkanlığında yaparak enflasyo- maddelerindeki artışı bile karşılamaktan Kendi nam ve hesabına çalışan es- kırlıoğlu, yeni artışı değerlendire- yısı 2021’de 28 bine düşmüştür. na ilişkin gelişmeleri ve bu konudaki muhtemel uzak bu zam teklifinin kabul edilmesinin naf ve çiftçilerin sosyal güvenlik iş- rek “Primlerin yüksekliği tarım ke- Sosyal güvenlik sistemine yeni giriş riskleri masaya yatıracak. mümkün olamayacağı açıktır. Bu teklif lemleri eski ismiyle Bağ-Kur’lu olan- simini sosyal güvenlik sisteminden neredeyse yok denecek kadar azdır. l Kocaeli Tütünçiftlik Sahili Koruma ve metal işçilerinin sefalet ücretiyle çalış- lar şimdi 5510 sayılı Sosyal Sigortalar uzaklaştırmaktadır” dedi. Bakırlıoğ- Çiftçilerin sigorta primlerine esas Güzelleştirme Derneği Başkanı Yaprak Fidan- maya devam etmesi demektir.” ve Genel Sağlık Sigortası Yasası’nın lu, bu durumun SGK istatistiklerin- aylık kazancının 29 değil brüt asga- cı, TÜPRAŞ’ın faz 2 iskelesi kapasite artışı Sendika greve çıkış tarihinin gündeme 4/b maddesi kapsamında bulunuyor. de de açıkça görüldüğünü, zorunlu ri ücretin 15 günlük kazancı üzerin- dip tarama projesi ÇED olumlu kararının iptal alındığını da hatırlattı. l Ekonomi Servisi Çiftçiler de zorunlu tarım sigortalısı edildiğini açıkladı. tarım sigortası kapsamında aktif si- den alınmalıdır.” l ANKARA