Katalog

20 ARALIK 2021 PAZARTESİ KÜLTÜR 13 Kadınlar yazıyor, kadınlar yönetiyor, kadınlar oynuyor ama herkes izliyor! Rüstemoğlu Cemal’in Tuhaf Hikâyesi Charlotte:Merve Güran, Olympe: event Üzümcü’nün bir söyleşi- Zeliha Gürsoy; deki ifadesiyle “yuvasına döndü- Marie Antoi- Lğü” İstanbul Büyükşehir Belediye- nette: Betül si Şehir Tiyatroları’nın (İBBŞT) Harbi- Arım; Marienne: Betül Arım ve Zeliha Gürsoy ye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde yeni- Çiğdem Yıldız den sahneye çıktığı oyun “Rüstemoğlu Cemal’in Tuhaf Hikâyesi.” Özgürlük ve demokrasiden yana, daha iyi ve adaletli bir Türkiye’den yana muhalif duruşu ne- deniyle “yuvasından, yurdundan kovu- lan” ama dik ve onurlu duruşundan asla ödün vermeyen Üzümcü’nün, “yerinden yurdundan edilenlerin hikâyesini” anla- Giyotin her başı keser tan bir oyunla İBBŞT seyircisiyle yeni- den buluşması anlamlı. Yerinden, yurdundan on zamanlarda gide- da yürüyemezsin, atla motora götü- rienne, bunun için bildiri yazması- ni devrimin mottosu: egalite, liberte, edilenler rek daha çoğaldılar; reyim” dedi. “Pizza soğur” ama de- nı ister. Fransız Devrimi kanlı baş- fraternite! Kadınlar bunun yanında İBBŞT, eski adıyla Darülbedayi benim Skadın yazarlar ka- dim, “Zaten o tarafa gidiyorum” de- lamış, kanlı sürmekte, devrim evlat- şiddete, korkuya karşı, dünyayı de- de yuvam. Binaları, sahneleri yıkıldı, ye- dınların sorunlarını ya- yince bindim! Önde pizza kutusu, ar- larını yemektedir. Charlotte kendi- ğiştirme arzusuyla doludur. niden yapıldı ama tüm tarihiyle kucak- zıyor, kadın yönetmen- kasında kurye, düşmemek için ona ni feda edip bunların sorumlusu gör- YAZGÜLÜ ladığım bir yuva. “Rüstemoğlu Cemal’in ALDOĞAN Trajedi ama gülümsetiyor ler yönetiyor ve kadın- sıkı sıkı yapışan ben, bir sağ, bir sol, düğü devrimin ideoloğu Marat’yı, de- Tuhaf Hikâyesi”ni izlediğim Üsküdar Mü- Tavandan sarkan başı kesil- lar oynuyor. Ama neyse bir sağ, karanlık sokaklarda slalom ri hastalığını tedavi etmek için ilaç- sahipzade Celal Sahnesi’nde, 1978 yı- ki izlemeye erkekler de geliyor! Ma- yaparak bulduk tiyatroyu. Dönüş lı su dolu küvetinde yatarken öldür- miş kadınların saçları, sürek- lında, sevgili Hayati Asılyazıcı genel sa- nat yönetmeniyken ilk rejimi yapmış- li adı geçen giyotine rağmen za- dam Giyotin, adıyla da çağırdı beni. için gazeteden araç istemiştim ama meye kararlıdır. Bunun karşılığında tım: Lorca’nın bir oyunu, “Don Cristo- Şair ve yazar arkadaşım Nurduran olan tek araca yayın yönetmeni bin- kendi sonunun da giyotinde bitece- man zaman gülümseten, zaman bita ile Dona Rosita’nın Acıklı Güldürü- zaman düşündüren, bazen yoran Duman da hakkında iyi şeyler yazın- diği için yine yaya kaldım, o karan- ğini bildiği için son sözlerini yazma- sü.” Oyunu seyrettikten sonra Levent ile ca görmek istedim. Özel tiyatrolar şe- lıkta ve yağmurda, pizzacı da yok, sını ister Olympe’den. Son kişi ise bir oyun. Marie Antoinette’te Be- konuşurken bu duygumu paylaşıyorum. tül Arım, Olympe’de Zeliha Gür- hir içinde oynayacak sahne bulmak- metroyu bulup döndüm!. en çarpıcı karakter: devrimin hapse “Tarih”, “yuva”, “ortak geçmiş” ve daha ta zorlanıyor. Bu arkadaşlar da “Kul- attığı İmparatoriçe Marie Antoinet- soy, Marienne’de Çiğdem Yıl- iyi, daha hakça bir ülke ve dünya, ortak Sahnede dört kadın dız, Charlotte’da Merve Güran tural Performing Art” adıyla bula bu- te! Tarih kitaplarından tanıdığımı- duygularımız aslında. “Rüstemoğlu Cemal’in Tuhaf la Sanayi Sitesi içinde, oto tamircile- Oyunu Lauren Gunderson yaz- zın aksine mütevazı bir kadın, anne! çok başarılı. Kolay bir oyun değil. Hikâyesi”nin beni böyle etkilemesinin al- mış, proje tasarım, konsept ve yö- Tiyatro’nun yolu, gidişi gelişi kolay rinin arasında bir yer bulmuş. O da giyotinle başı kesilmeden ön- tında da belki “yerinden, yurdundan edil- netim Yağmur Yağmur, tüm ekip ce çocuklarına bırakacağı bir mek- değil, ama beni en çok mutlu eden, miş insanlar”a dair söylediği sözün kendi Pizza kuryesiyle kadın neredeyse. Küçücük sahne- oyunu seyretmeye o yağmurda, o tup yazdırmak istemektedir. Oly- kişisel tarihimle buluştuğu noktalar var. Buraya gitmem de bir tiyatroya dö- de şeffaf kutuların içinde oturup mpe ise kadınların sesi olmak için karanlıkta ve o mahallede, koşa ko- Cengiz Toraman, hikâye anlatma- nüştü: Metroyla Sanayi durağına ka- bizi bekliyor oyuncular. şa gelen gençler, kimi arkadaşıyla, Senato’ya gidip bir nutuk atar, karşı- yı seven bir yazar-yönetmen. Bu özelliği dar gidip yolu bulmaya çalıştım ama lığında onun da sonu giyotin olacak- kimi sevgilisiyle geldiler ve ciddi- oyunlarının adlarına da yansıyor. Seyretti- Sürrealist bir konu yağmur altında, karanlık sokaklarda yetle izlediler oyunu. Hele oyun geç tır. Gerçek hayatta yolları asla kesiş- ğim ilk oyununun adı da “Anlatılan Senin Feminist oyun yazarı Olympe, ne Hikâyendir.” Orada da bir zorunlu göç ve bir ileri bir geri, mümkün değil. On- memiş bu dört kadın bu küçük sah- başladı diye çay kahve ve poğaça sevda öyküsü var. Sahnede hikâyeyi yine yazacağı konusunda kararsızdır. Oy- lar yolu bilir diye rastladığım pizza kek ikramı olunca, acıkmışlar, nasıl nede bazen itişir, bazen dostça dav- Levent Üzümcü anlatıyor. sa ona sipariş veren de çok: Fran- dağıtan bir kuryeye sordum. Telefo- ranır, ama en önemlisi anlar birbir- da yiyorlardı, gençler umut veriyor! sız sömürgesi adalarda köleliğin so- nunda adrese iyice baktıktan sonra Daha iyi bir ülkeyi ve yaşamı hak lerini. Sonuç olarak sorunları ortak- Açık biçim na ermesi için mücadele eden Ma- “Hem uzak, hem karışık, bu yağmur- tır, eşitlik, özgürlük, kardeşlik! Ya- ediyor; ne yazık ki veremiyoruz. Bu verimli yazar-yönetmen ve oyun- cu ortaklığı “Rüstemoğlu Cemal’in Tuhaf Hikâyesi”nde de sürüyor. Metin, hikâye anlatıcılığının, meddahlığın açık biçi- Chanel’den 10 sanatçıya mini, rolden role geçişleri kabare türü- nün aralara serpiştirilen şarkılarıyla besli- yor. Osmanlı’nın son döneminde Girit’ten başlayıp İstanbul’a, oradan Çanakkale 100’ER BIN AVRO Savaşı’na ve en sonunda Cumhuriyet dö- neminde Ayvalık’a kadar uzanıyor. oda markası Chanel, iki yılda teci Jung Jae-il, sanatçı kolektifi Ke- Oyunculuk açısından, demir leblebi de- Mbir dağıtacağı Chanel Next iken, oyun tasarımcısı Lual Mayen, dikleri cinsten zorlu bir metin. Levent Yeni yıla iki konser Prize adlı ödülün ilk kazananlarını dansçı Marlene Monteiro Freitas, “I Mitolojik Hikâyeler Üzümcü sahnede hem hikâyeleri anlatı- açıkladı. Fransız moda evi ödül- am not a Witch” filmiyle tanınan se- stanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Cemal lan herkesi oynuyor hem de bir anda ro- çevrimiçi ler kapsamında film, müzik per- narist-yönetmen Rungano Nyoni, İReşit Rey Konser Salonu (CRR) 29 ve 30 lünden çıkıp seyirciyle konuşmaya başlı- formans ve görsel sanat alanla- 2021 Frieze Artist Award’a da de- yor. Hüzünle güldürü dozajını ayarlamak- Aralık’ta saat 20.00’de iki yeni yıl konserine ev rından 10 uluslararası sanatçının ğer görülen şair ve sanatçı Precious ta iyice ustalaşan Toraman, yer yer ağıt, sahipliği yapmaya hazırlanıyor. 29 Aralık akşa- her birine 100 bin Avro (113 bin Okoyomon, yönetmen Marie Schle- yer yer macera romanı tadına bürünen mı Anthony Strong klasikleşmiş caz eserlerin- dolar) veriyor. ef, dansçı ve koreograf Botis Seva, metninde ve rejisinde bizi önce metnin den oluşan repertuvarla müzikseverlerle bulu- Chanel Kültür Fonu çerçevesin- yönetmen-yapımcı Wang Bing ve akışı içine çekiyor sonra birden bir şar- şacak. Strong’a, Nail Yavuzoğlu yönetimindeki de verilen para ödülünün dışın- sanatçı-yapımcı Eduardo Williams kıyla, seyirciye yöneltilen bir soruyla veya CRR Caz Orkestrası eşlik edecek. da, sanatçılar önümüzdeki 20 ay olarak açıklandı. oyuncunun sahnedeki küçük orkestrayla CRR yeni yıl konserlerinin ikincisiyse 30 Ara- girdiği “doğaçlama” ama planlı bir diya- boyunca markanın seçtiği isim- lık akşamı gerçekleşecek. Viyana Oda Orkest- lerden mentorluk desteği alabile- logla akıştan koparıveriyor. rası, Strauss, Brahms ve Mozart ezgilerinden Tabii bunu 1 saat 15 dakika boyun- cek. Kazanan sanatçılar ödülü is- oluşan bir repertuvarla İstanbulluların karşısı- ca sahne-seyirci bağlantısını hiç kopar- tedikleri projeyi gerçekleştirmek na çıkacak. Viyana’nın müzik kültürünün en ba- stanbul Tiyatro Festivali kapsa- madan sürdürebilmek için Levent Üzüm- için kullanabilecek. şarılı temsilcilerinden olan orkestrayı, CRR’deki İmında Paribu’nun gösteri spon- cü gibi bir oyuncu gerekiyor. İç duygu- ARTnews’in haberine göre mar- konserlerinde topluluğun konuk şefi Yehudi sorluğunda sahnelenen, İKSV Alt sunun gücü, doğru zamanlama yetisiy- kanın kültür-sanat sorumlu- Menuhin Uluslararası Keman Yarışması’nın da Kat ve Anuşka’nın Atölyesi’nin ortakla- le, esnekliği ve sahne sempatisiyle bir- su Yana Peel, konuyla ilgi- başkanı olan Joji Hattori yönetecek. şa ürettiği kuklalı çocuk gösterisi “Mi- leşince seyirciyi peşine takıp sürüklüyor. li olarak, “Gabrielle Chanel tolojik Hikâyeler”, çevrimiçi olarak iz- Sahneden attığı her lafa, sorduğu her de döneminin avangart sa- leyici karşısında. Toplam altı bölüm- Rugül Serbest, soruya seyirciden yanıt, hatta yanıtlar natçılarını desteklerdi” der- den oluşan gösteri, İKSV YouTube ka- Bilinmeyen Toprak. geliyor. Salon ışıklarını yaktırıyor, sonra ken markanın, tarihindeki nalında yayımlanmaya başladı. Her birden yine oyuna dönüyor, hikâyesi an- kültürel bağlılığını devam et- perşembe yeni bölümü paylaşılacak. latılan insanlardan birinin repliğiyle. Mü- tirdiğini, yeni jenerasyon sa- Ani Haddeler’in tasarlayıp yazdığı zikleri de çok beğendim. Dupduru sesiy- natçılar ve fikirlerine destek “Mitolojik Hikâyeler”in her bölümünde le oyuna büyük katkı yapan Esen Koçer’i sunduklarına dikkat çekti. ayrı bir mit anlatılıyor. Coğrafyamızda de ayrıca kutluyorum. Chanel Next Prize’ın kaza- geçen çeşitli efsaneleri, tahta kuklalar nanları ise aktris Tilda Swinton, ve ana karakter Afrodit’in anlatımıyla iz- Umudu yitirmemek sanatçı Cao Fei ve mimar David leyiciyle buluşan gösteride, sahnelenen Yurdu olan Girit’te haksızlığa ve zulme Adjaye’den oluşan bir jüri tarafın- altı farklı hikâyenin her bir bölümünde boyun eğmediği için İstanbul’a sürülen dan seçildi. ekibe bir de konuk sanatçı katılıyor. demirci ustası Rüstem’in ve onun yolun- Tilda Swinton Ödülü kazananlar listesi ise bes- Hikâyelerde, Demet Ev- dan yürüyen oğlu Cemal’in hikâyesi, bir 2 sergi, 2 sanatçı gar ile Pandora’nın Kutusu açılı- yanıyla bir göç ve yolculuk hikâyesi, ama ixer 8 Ocak tarihine kadar iki sergiyi izleyi- yor; KeKeÇa’nın canlandırdığı Truva “İnsanın yaptığı en büyük yolculuk kendi Mciyle buluşturuyor. Rugül Serbest’in “Kendi- içine yaptığı yolculuktur” repliğinin hakkı- Atı ile Truva şehri fethediliyor; Gülin- Sokak sanatçısı JR kendi belgeselini çekti min Ormanında” adlı sergisi Mixer’in ana galeri nı da sonuna kadar veriyor. Asıl ölümün, ler ile Ariyana’nın yün yumağı yol göste- mekânında, Seçil Büyükkan’ın “Kendime Doğru Bir umudu yitirmek olduğunun altını kalın riyor; Gökçe Gürçay (ÇeÇe) ile Midas’ın ransız sokak sanatçısı JR kendi yonda dünya prömiyeri 10 Aralık’ta Adım” başlıklı sergisi ise proje odasında ziyaretçi- çizgilerle çizen “Rüstemoğlu Cemal’in altınları her yeri kaplıyor; Odysse- Fbelgeselini çekti. “Paper & Glue” MSNBC’de gerçekleşti. lerini bekliyor. Tuhaf Hikâyesi” şu zor günlerde bana us, Serkan Keskin’in tek gözlü devi ile adlı belgeselin Agnes Varda ile bir- Sanatçının en ikonik projelerini Tuvallerinin yanında desen çalışmalarını da izle- umut verdi. Kaçırmayın diyorum. karşılaşıyor; Tuluğ Tırpan ile Zeus, Ha- likte yönetmenliğini yaptığı “Fa- konu edinen belgeselde, JR’ın Eyfel yicilerle buluşturan Rugül Serbest, “Kendimin Or- des ve Poseidon, yeryüzü, yeraltı ve de- ces Places” adlı belgeselde Oscar’a Kulesi’ni bir göz yanılsamasıyla dev manında” sergisinde resimleri aracılığıyla benli- nizleri aralarında paylaşıyor. aday gösterilen JR, bu filminde sa- bir kanyona dönüştürmesinin arka ğini, bedenini ve özellikle kendi iç dünyasını “bir Kuklaları Ani Haddeler, Onur Gürçay dece kendi işlerine odaklanıyor. planı anlatılıyor. başkasının” kimliğine bürünerek yeniden deneyim- ve Hande Ömürlü Yılmazer canlandırır- JR’ın sanat yoluyla insani so- Floransa’daki Palazzo Strozzi’yi Pelin Esmer lemenin yollarını arıyor. ken “Mitolojik Hikâyeler”in dekor tasa- runlara dikkat çekmesini irdele- yine bir anamorfik çalışmayla de- Dış dünyada kendine bir yer arama hikâyesine rımını Tolunay Türköz, kostüm tasarı- yen filmin yapımcılığını ise Bri- lip geçmesi, ABD-Meksika sınırın- gençlerle buluşuyor odaklanan sergisini, sanatçı “’Dünyada olmanın ne mını Hande Ömürlü Yılmazer, ışık tasa- an Gazer ve Ron Howard üstlen- daki duvarda yaptığı çalışma ve Ca- demek olduğunu sorguluyorum. Dünya bir yer ve- rımını Cem Yılmazer, tasvir tasarımını, di. 1 saat 34 dakikalık filmin prö- lifornia’daki maksimum güvenlikli ya bir mekân değildir. ‘Doğa içeridedir’ der Cezan- akustik müzik ve efektleri Ayşe Akarsu miyeri 19 Haziran’da Tribeca Film Tehachapi Hapishanesi’nde ürettiği ne. Ben ne kadar bu dünyanın içindeysem dünya üstlendi. Metinlerin danışmanlığını ise Festivali’nde yapıldı. Ancak televiz- eserin ayrıntılarına yer veriliyor. da bir o kadar benim içimde, soluduğum nefeste- Prof. Dr. Nihal Kuyumcu yaptı. dir” cümleleriyle anlatıyor. JR, filmde kendi işlerine odaklanıyor. MOĞOLLAR BLIND Pelin Esmer SAHNESINDE ariyerlerinin 53. yılını kutlayan Türk stanbul Modern, “Genç Salı” Çevrimi- Kmüzik tarihinin efsanevi grubu Moğol- İçi Eğitim Programı 21 Aralık’ta 16.00- lar, klasikleşmiş şarkıları ile 25 Aralık’ta 17.00 saatleri arasında gençleri yapımcı, 21.00’de Asmalımescit’in yeni mekânı senarist ve yönetmen Pelin Esmer ile bir Blind sahnesinde konser verecek. araya getirecek.