Katalog

20 ARALIK 2021 PAZARTESİ EKONOMİ 11 En düşük emekli aylığı 100 dolar bile etmiyor. 1.5 milyon emekli açlık sınırının altında yaşıyor Emekli işe ve aşa muhtaç ‘Adam’ gidiyor ama... rezilya’da devlet başkanı faşist Bol- Türkiye İş Kurumu’na göre geçen yıl kasımda 50 yaş ve üs- sonaro, henüz ülkede rejimi faşist tü 150 bin 137 kişi iş kuyruğuna girerken bu yılın aynı döne- Bolarak tanımlanacak bir noktaya ta- minde bu sayı yüzde 8’lik artışla 162 bin 473 kişiye fırladı. şıyamadı ama “süreç olarak faşizmi” kay- gı verecek düzeyde ilerletti. Gelecek yıl Emekli maaşlarının asgari ücretle eşitlenmesi isteniyor. yapılacak seçimleri eğer bir biçimde ka- zanabilirse, sokak enerjisi zayıf kalma- nflasyon karşısında ma- şiye çıktı. Yine aynı dönem- ya devam etmekle birlikte, bir Bolsona- aşların erimesi nedeniyle de 55-59 yaş grubunda ise 43 ro karşıtı cephe inşa etmeyi başarıyor gi- Eemekliler tekrar iş kuyru- bin 550 kişi olan iş arayanlar bi görünen muhalefetin özgüveninin da- ğuna girdi. 2020 Kasım dönemin- 47 bin 506’ya çıktı. ha da zayıflayacağı, “süreç olarak faşiz- ŞEHRIBAN de 50 yaş ve üstü 150 bin 137 Araştırmalara göre 14 mil- min” önünün tamamen açılacağını söyle- KIRAÇ 50 yaş ve üstü 162 bin 473 kişi İŞKUR’dan iş bekleyenler kuyruğuna girdi. Araştırma- mek kehanet olmaz. kişi iş kuyruğuna girerken bu yon emeklinin 8 milyonu lara göre, 14 milyon emeklinin 8 milyonu yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Ancak iyimser olmaya izin ve- yılın aynı döneminde bu sayı yüzde yoksulluk sınırının altında yaşıyor. ren gelişmeler de var. Bu gelişmeler 8’lik artışla 162 bin 473 kişiye fırladı. Yaklaşık 1.5 milyon emekli ise aç- ta buhar olurken devlet, eski SSK meydana geldi. Bolsonaro’nun çok büyük bir olasılık- Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) veri- lık sınırının altında geçim mücade- ve Bağ-Kur emeklilerine aralık enf- DİSK’e bağlı Emekli-Sen Ge- la gideceğini düşündürüyor: Önce Ekim lerine göre, Kasım 2021 dönemin- lesi veriyor. Türkiye’de ortalama 2 lasyonu yüzde 2 olursa yüzde 12.7, nel Başkanı Cengiz Yavuz, Türki- 2022’de yapılacak seçimleri kaybederek de kayıtlı işsiz sayısı bir önceki yı- bin lira maaş alan emekliler, Türk- yüzde 3 olursa yüzde 13.8 zam ve- ye’deki emeklilerin yüzde 80’inin başkanlıktan gidecek, ardından da pande- lın aynı dönemine göre yüzde 6 ar- İş’in Kasım 2021 için açıkladığı sa- recek. Emeklilerin maaş zamları, aç olduğuna dikkat çekerek “İcra- mi politikalarından dolayı açılan davanın tışla 3 milyon 182 bin 210 kişiye dece gıda harcamalarından olu- 3 Ocak 2022’de açıklanacak ara- lık olanların sayısı çığ gibi artıyor. sonucu olarak tutukevine doğru... çıktı. İŞKUR verilerine göre, 2020 şan 3 bin 191 lirayı aşan açlık sını- lık ayı enflasyonuyla netleşecek. Ev kirasını bile ödeyemiyorlar. Es- Adam faşist ama... Kasım döneminde 65 yaş üzeri 4 rının da altında yaşıyor. Kira, ula- En düşük memur emeklisinin ay- kiden ikinci bir işte çalışan emek- Bolsonaro, yoksul küçük burjuva ta- bin 221 kişi iş ararken, bu yılın ay- şım ve faturaları da kapsayan yok- lığında 200, işçi, esnaf ve çiftçi lilerin çoğu krizde işini kaybetti. baka içinden geliyor. Yükselmek için or- nı döneminde bu grupta iş arayan- sulluk sınırı ise kasım ayı itibarıy- emeklilerinin aylıklarında da 111 “Ocak ayında yüzdelik yapılacak duyu seçmiş ama çok yükselememiş. ların sayısı 5 bin 299 kişiye yük- la 10 bin 395 lirayı aşmıştı. lirayı aşan erime yaşandı. Üstelik bir zam emeklinin derdine derman Adam, geldiği tabakanın, yetiştiği orta- seldi. 2020 Kasım döneminde 60- bu erime çarşı ve pazardaki ger- olmayacak. Markette pazarda du- mın habitus’unu tam anlamıyla temsil Yüzdelik zam yetmez 64 yaş grubunda iş arayanların sa- çek hayat pahalılığına göre değil, rum vahim. Emekli aylığı en azın- ediyor: Irkçı, homofobik, antikomünist, Emekli aylığı, ardı ardına gelen yısı 13 bin 106 iken bu sayı bu yı- TÜİK’in çarşı pazarı yansıtmayan dan asgari ücretle eşit hale getiril- militarist; bilime, okumuşlara düşman, zamlar sonrasında ade- lın aynı döneminde 13 bin 268 ki- resmi enflasyon verisine oranla meli” diye konuştu. fanatik dinci; geçmişe ve taşra kültürüne, askeri rejime nostaljik, ek olarak parano- yak. Bolsonaro, askeri diktatörlüğün iş- kence ve cinayetlerini açıkça savunuyor, BANKACILAR KAYGILI sık sık askeri siyasete çekmeye çalışıyor. Adamın, hesabının askeri kullanarak bir Nebati: Faiz artırımı “autogolpe” (rejimi darbe ile konsolide etmek) olduğu anlaşılıyor. Bolsonaro’nun tartışmaya kapalı destek aldığı bir faşist parti henüz yok. azine ve Maliye Bakanı Nu- Adamın, ekonomik politikası başkan ol- Hreddin Nebati’nin banka ge- duğundan bu yana sınırsız özelleştirme, nel müdürleriyle önceki gün yap- Amazon ormanlarını büyük sermayenin kullanımına açma, işçi haklarına cephe- tığı toplantıda, yeni ekonomik sistemin parametrelerinin ne- den saldırı olarak şekillendi. Ancak hem bu programı yönetmekte başarılı olama- ler olacağına ilişkin bilgilerin kı- dı hem de toplumsal tabanı olan küçük sa süre içinde piyasaya aktarıla- burjuvazinin aşı, maske ve sosyal mesa- cağı belirtildi. Bloomberg HT’nin fe alerjisinin ve dini inançların da etkisiyle haberine göre, toplantıda TL’nin Covid-19 salgınını tam anlamıyla bir ulu- değer kazanımına yönelik olarak sal felakete dönüştürdü. En son marife- bir mekanizma açıklanacağı, ka- ti, Lula’nın ilk döneminde başlatılan ay- mu bankaları ile ekonomi yöne- da yaklaşık 200 Real, aile yardımı progra- timi aracılığıyla uygulanacak bu mına son vererek seçimlerden sonra ye- mekanizmaya, özel sektörün de niden değerlendirilmek üzere 400 Re- davet edildiği vurgulandı. Bakan al düzeyinde yeni bir yardım getirmek. İlk Nebati’nin toplantıya başlanırken bakışta iki katına çıkan yeni ödenek aslın- “Faiz artırımının tartışmaya kapa- da bir seçim kandırmacası ve Bolsonaro lı olduğu” yönünde vurgu yaptığı, Ekonomistler yeni ekonomi modelinin yanlış dönemde uygulandığı görüşünde kazanırsa ortadan kaldırılacağını söyleye- bunun dışındaki sürecin yönetimi biliriz. Finans sermayesi, enflasyonu azdı- için tüm önerileri dinlemeye hazır racak gerekçesiyle daha şimdiden yakın- olduğunu söylediği belirtildi. maya başladı. Banka genel müdürleri- Sonuç, orta sınıfların ve büyük sermaye- Model yurttaşı korkuttu nin ise durumdan duy- nin önemli bir kesiminin hoşnutsuzluğuna iş- dukları kaygıyı dile ge- çi sınıfınınkinin eklenmesi ve Bolsonaro’ya tirdiği, sistemin zorla- karşı bir seçenek bulma çabalarının artma- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “düşük faiz, yüksek kur” iddiasına dayalı yeni nabileceği alanlar ko- ya başlaması oldu. nusunda uyarılarda ekonomik model, 9 ayda Türk Lirası’na döviz karşısında yüzde 100 değer kaybettirdi. bulunduğu belirtildi. Yeniden Lula Mart ayında Şahap Kavcıoğlu’nun Merkez Bankası Başkanı olmasıyla hızlanan Toplantıda katılım Bolsonaro, 2018’de seçimleri ka- indirimlerle politika faizi yüzde 14’e düşerken, Dolar/TL 8 TL’den 17 TL’ye kadar geldi. bankası yöneticileri- zandığında, İşçi Partisi eski başkanı ve nin de enflasyon ka- Sokaktaki enflasyon ise yüzde 50 civarında. Bu sonuçlar altında uygulanan yeni modelin Brezilya’yı 2003-2011 arasında yönetmiş dar faiz verilme- detaylarını ve şansını ekonomistlere sorduk. olan Lula yolsuzlukla suçlanarak tutuklan- si konusunda gö- mıştı. Bu yılın nisan ayında Yüksek Mah- rüş beyan ettikle- çok yanlış bir dönemde uygulan- ALI CAN POLAT keme o suçlamaları reddedince Lula ser- ri öğrenildi. best kaldı, siyasete başkan aday adayı dı. Eldeki rezerv bitti. Şimdi buna Nureddin Nebati BİLİMSEL TEMELİ TL’DEN KAÇIŞ VAR olarak geri döndü ve Bolsonaro karşıtı sol mecbur kaldılar. Bu sisteme de dü- YOK! muhalefeti toparlamaya başladı. Dahası, n EGE CANSEN: 40 yıldır serbest REKOR KIRILDI şük faiz yüksek kur dediler ama ta- n UĞUR GÜRSES: Ortada plan- merkez sağın arayışlarının Lula’ya doğru kur ve düşük faiz ile cari açığın ka- nımlayamıyorlar. Yani yüksek kur lı programlı işleyen bir model yok. yöneldiği görülüyordu. Lula 1 Aralık’ta ni- Design Week’e patılabileceğini savunuyorum. Faiz- derken kurun kaç olması hedefleni- TL’yi serbest düşüşe bırakıp bir hayet aday olduğunu açıkladı. Şimdi dik- le para birimlerinin değerinin belir- yor bilmiyoruz. Ayrıca bunu uygula- kazanç elde edeceğini sanan bir 85 bin ziyaretçi katler “Başkan yardımcısı kim olacak” so- lenmemesi gerekir. Ama bunu ya- iktidar var. Düğmeye basınca ihra- mak için de yanlış zaman. Biz bunu rusu üzerine yoğunlaşıyor. Bu bağlam- ürkiye İhracatçılar Meclisi catın artacağını düşünüyorlar ama parken konjonktüre de bakmak ge- 2006’da ya da 2011’de uygulayabi- da, Brezilya sanayi burjuvazisinin ve gele- T(TİM) tarafından Ticaret Bakan- iktisatta böyle bir şey yok. Tek rek. Faiz artırmamayı savunuyo- lirdik. O zaman dünyada bir likidite neksel seçkinlerinin temsilcilerinden Ge- lığı koordinasyonuyla düzenlenen düğmeyle her şeyi halledemezsi- rum evet ama art arda bu kadar faiz raldo Alckmin’in adı öne çıkıyor. Lula’nın vardı, dünyayla barışıktık, rezervle- Design Week Türkiye 2021, 85 niz. Türkiye’nin dış açık problemi ve Brezilya’nın en büyük iki işçi sendika- indirmeye de gerek yoktu. Kur art- rimiz vardı, ihracatın ithal girdi ba- bin 715 ziyaretçi ile bugüne ka- var ama bunu devülasyonla ya da sı, Central Única dos Trabalhadores ve tı enflasyon patladı, biraz beklenebi- ğımlılığı bu seviyede değildi. Ama paraya değer kaybettirerek yapa- darki en yüksek katılımcı sayısına Força Sindical’in liderliklerinin Alckmin’in lir, yerine göre yarım puan artırılabi- şimdi bu şartların hiçbiri yokken uy- mazsınız. Doğrudan yatırım alabil- ulaştı. Etkinlikte sıradışı bir prog- adaylığına olumlu baktığı söyleniyor. lir ve beklenti yönetimi sağlanabilir- gulayamayız. Bu model mantık çer- risiniz ama bu da hukuk ve liyakat ram gerçekleştirdiklerini belirten Sonuçları, geçen salı günü yayımlanan, di. Ancak bu sağlanamayınca yurt- çevesinde uygulandığında dahi 10- olmadan olmaz”. TİM Başkanı İsmail Gülle, “Her yıl tarafsız bir kamuoyu yoklaması, bugün se- taş da korktu ve TL’den kaçışa baş- daha fazla insanı ağırlayarak bü- 15 yıllık bir süreye ihtiyaç var. Biz- çim olsa seçmenin yüzde 48’inin Lula’ya yümemiz, organizasyonel anlam- ladı. Böyle bir politika uyguluyorsa- de ahbap çavuş kapitalizmi var. “Fa- ÇİLLER DE DENEMİŞTİ oy vereceğini, Bolsonaro’nun oyunun yüz- da dünyanın önde gelen metro- nız dövizi ithalatçı kullanacak ki dö- izi düşürür yüksek kurla bu işi çöze- de 21 düzeyinde kaldığını gösteriyordu. n PROF. DR. TANER BERK- pollerinden olan İstanbul’umuzu Alckmin’in başkan yardımcı adayı olması vize arz düşük olacak, şimdi az biraz riz” diyoruz. Bunun mevcut politika- SOY: İktidarın sıcak para bula- bir tasarım başkenti yapmak adı- durumunda, Bolsonaro’nun tabanından da mazsa tekrar faiz artırabileceği- birikimi olan herkes dövize kaçıyor. larla başarılı olma şansı yok. na çok önemli. İhracatta sağladı- ni belirten Prof. Dr. Taner Berksoy oy alabileceği, diğer sağ partilerin adayla- Böyle olunca dengeli kur bulunama- ğımız başarıyı sürdürülebilir kıl- rının Lula’nın değil Bolsonaro’nun seçme- ise bu modelin daha önce denen- YATIRIMCI KAÇIRIR dı. Piyasaların sakinleşmesine izin mak için tasarımın gücüne inanı- diği ve başarısız olduğunu hatır- nini kendilerine çekecekleri anlaşılıyor. n EGE İHRACATÇI BİRLİKLE- vermeden agresif kararlar aldılar, yoruz” dedi. l Ekonomi Servisi Adam gidecek ama olay çıkarmadan gi- lattı. Berksoy, “Daha önce Tansu Rİ (EİB) BAŞKANI JAK ESKİNAZİ: yurttaşı korkuttular. Neden art ar- Çiller de denedi bunu ‘Ben yeti- decek gibi görünmüyor. Yüksek seçim ku- Temeli sağlam, kuralları belirlen- da faiz indirildiğine dair mantıklı bir min hakkını yedirmem’ dedi dü- rulunun başına kendi adamını atadı. Se- miş bir ekonomi politikası ile yatı- açıklama yok. Erdoğan’ın kişisel güç MİKTAR OLARAK ARTTI şürdü, faizleri. Üç ay sonra yüz- çimlerde hile yapılacak, çalacaklar söylen- rımcı sayısı artar. Buna karşın yeni hırsı ve dini inancı girdi işin içine. de 50 faiz vermek zorunda kaldı. tisini yaymaya başladı. Taraftarlarına da Hırdavat ihracatı bir ekonomi modellerinin denene- Yine aynı şey olabilir. Çünkü ne- her fırsatta, “Benim için üç seçenek var: Ya BAŞARI ŞANSI YOK den faiz indirdik sorusunun kap- tutuklarlar ya öldürürler ya da kazanırım” ceği yönündeki söylemler yatırım- 200 ülkeye yayıldı samlı, bilimsel bir cevabı yok ‘Er- diyor. Bu adamlar her yerde hep aynı... n PROF. DR.SADİ UZUNOĞLU: cıları korkutup, vazgeçirir. Yabancı doğan öyle istedi’ diye” dedi. ırdavat Sanayici ve İş Adamla- Temeli olmayan bir program ve yatırımcı riski sevmez. Hrı Derneği (HISİAD), hırdavat sektörünün tüm paydaşlarını bu- EPGİS: Sermayemiz eridi luşturduğu yılın son toplantısını nerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşve- gerçekleştirdi. Toplantınına ardın- Vergi muafiyeti olmazsa kayıt dışı artacak Eren Sendikası (EPGİS), akaryakıta üst dan yapılan açıklamada HISİAD üste gelen zamlardan sonra mağdur olduk- Başkanı Çetin Tecdelioğlu, 2019 ta TBMM’de önce komisyonda ardın- retlilerin değil, tüm ücretlilerin asgari üc- MUSTAFA ÇAKIR larını savunarak “Sermayemiz eridi, daya- yılında 194 ülkeye olan ihracatla- dan da genel kurulda ele alınacak. Uy- rete kadar olan ücretleri vergiden mu- nacak gücümüz kalmadı, işletmelerimizi rını bu yıl 200 ülkeye çıkardıkları- ktidarın ücretlerinden gelir ve damga gulamaya sendikalar da tepki gösteri- af hale getirilmiştir” şeklinde konuşma kapatmak istemiyoruz” açıklaması yaptı. nı belirtti. 2020 yılı ihracat rakam- İvergisi alınmayacak işçileri, sadece as- yor. Tez-Koop-İş Sendikası Genel Baş- yaptığını belirten Özdemiroğlu, düzenle- EPGİS, akaryakıt fiyatlarının yükselme- larının 8.3 milyar dolar olduğu- gari ücretliler ile sınırlandırması tepki kanı Haydar Özdemiroğlu, Cumhurbaş- menin hem işçiler arasında kıdemden ve siyle bayilerin kâr marjının düştüğünü be- nu hatırlatan Tecdelioğlu, “2021 çekti. Bütün işçilerin ücretlerinin asgari kanı Recep Tayyip Erdoğan ve Çalış- nitelikten doğan farkları ortadan kaldı- lirterek, EPDK’dan asgari ücretin artırıldığı yılında ise 11 ayda 9 milyar 938 ücrete kadar olan bölümlerinin vergiden ma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat racağını hem de sendikalaşmadan sağ- oranda kâr marjının yükseltilmesini istedi. milyon dolar ihracat yaptık. Emtia muaf tutulacağını zanneden işçi ve işve- Bilgin’in, “Tüm işçilerin ücret gelirlerinin lanan hak ve menfaatleri yok edeceğini, “Akaryakıt zamlarından biz de mağdu- fiyatlarının yükselmesinden kay- ren tarafı büyük hayal kırıklığı içerisin- asgari ücrete kadar olan kısmından ge- sistemi kayıt dışına zorlayacağını vurgu- ruz” başlığıya yayımlanan açıklamada, “Ya- naklı ihracat artışı söz konusu de- de. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda lir ve damga vergisi kaldırıldı” açıklama- ladı. Çalışanların yüzde 50’den fazlasının pılan her zam; bize yeni sermaye ihtiya- niliyor ancak bizim sadece rakam- işçi ve işvereni temsil eden taraflar, “Biz sı yaptığını anımsattı. asgari ücretli olduğunu dile getiren Öz- cı demek. Yapılan her zam maktu olan kâr sal olarak değil, miktar olarak da böyle anlaşmamıştık” yorumu yapıyor. Bütçe görüşmeleri sırasında da önceki demiroğlu, önümüzdeki dönemde asga- marjımızı yüzdesel olarak daha da aşağı ihracatımız artmış durumda” diye Meclis’e sunulan yasa teklifinde de- dönem Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba- ri ücretle çalışanların sayısının yüzde 70, düşürüyor. İşletmelerimizi kapatmak iste- konuştu. l Ekonomi Servisi ğişiklik yapılması için işçi ve işveren ta- kanı, şimdi de AKP MKYK üyesi olan Jü- belki de yüzde 80’lere çıkacağına dikkat miyoruz” denildi. l Haber Merkezi rafı girişimde bulunacak. Teklif bu haf- lide Sarıeroğlu’nun, “Sadece asgari üc- çekti. l ANKARA