Katalog

12 ARALIK 2021 PAZAR EKONOMİ [email protected] 9 ‘Komşu’lar, TL’deki erime ve esnafın indirimleri nedeniyle Türkiye’ye akın ediyor ‘Ucuz TL’ yoğunluğu İşletme varlıkları eriyor Araçlarıyla günübirlik Türkiye’ye gelen Yunan ve Bulgar nflasyon ve döviz kurlarında öngörü- YÜZDE 55.4 yurttaşlar, hem kendilerine hem satmak için alışveriş lemeyen yüksek artışlar, Türkiye’nin 22 Eylül-10 Aralık arası Emakroekonomik dengelerini bozmaya Avro kurundaki artış yapıyor. Yunanca ve Bulgarca tabelalar ise çoğalıyor. devam ediyor. Aynı girdabı mikro düzeyde işletme var- KP iktidarının yanlış ekono- garca yazılar asan esnaflar, satışla- lıklarının erimesinde, şişen nominal gelirler- mi politikaları ve uygulama- rın arttığını belirtiyor. de, mali tablolarının bozulmasında ve artan borç yükünde de görüyoruz. Dar gelirliler Aları nedeniyle tüm cari döviz Bulgaristan’dan alışverişe gelen gibi işletmeleri de zor günler bekliyor. kurları, özellikle dolar ve Avro kar- Sebat Mehmed, “Sabah 05.00’te yo- Bu yazımda işletme varlıklarının erimesi- şısında her geçen gün daha fazla de- la çıktık. Her şeyimizi Edirne’den ne tedbir olarak getirilen yeniden değerleme ğer kaybeden Türk Lirası, komşu ül- alıyoruz. Bebek giysisi aldık. Fi- uygulamalarını ve 17 yıl sonra tekrar şartları oluşan enflasyon muhasebesini genel hatla- kelerin yurttaşı için önemli bir fır- yatlar çok iyi, indirim de var. Çok rıyla değerlendireceğim. sata dönüştü. Sınır illeri, batıdan do- memnunuz harika” derken Sali Şef- ğuya tüm komşu yurttaşlarının özel- ketoğlu şunları anlattı: “Edirne YÜZDE 61.7 Bir defaya mahsus getirilen likle haftanın son günlerinde alışve- çok güzel, toprağı bile tatlı. Her za- 22 Eylül-10 Aralık arası yeniden değerlemeler ve riş mekânı haline geldi. Bunun son man geliyoruz. Tüm ihtiyaçlarımızı dolar kurundaki artış örneği yine Edirne’deydi. Türkiye’den karşılıyoruz. Ne lazım- sürekli yeniden değerleme sa alıp götürüyoruz. Ucuz ucuz mal- imkânı ‘05.00’te yola çıktık’ lar alıyoruz. 2-3 bin lira harcıyoruz. 2021 yılı içinde mükelleflerin ihtiyari ola- Edirne’de “sosyete pazarı” olarak Buradan aldığımız malları Bulgaris- rak yararlanabilecekleri üç ayrı bulmaca gibi yeniden değerleme düzenlemesi yapıldı. da adlandırılan Ulus Pazarı’nda bu tan’daki pazarda da satıyoruz. Bura- Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) geçici 31. mad- hafta Bulgar turist yoğunluğu ya- ya gelemeyenler de oradan alıyorlar. desinde (7326 sayılı kanunla 09.06.2021 tarihi şandı. Döviz kuru farkı dolayısıyla Bize yakın olduğu için sürekli geli- itibarıyla yürürlüğe girdi) yapılan düzenlemey- kendi araçları ya da turlar ile saba- yoruz.” le, bilanço esasına göre defter tutan gelir ve hın erken saatlerinden itibaren ken- kurumlar vergisi mükelleflerinin, 31.12.2021 23 Eylül milat oldu tarihine kadar, işletmelerine ait taşınmazları- te gelen turistler, gıdadan giyeme, nı ve diğer amortismana tabi iktisadi kıymet- ayakkabıdan çantaya, monttan ka- TL’deki erime ise özellikle Mer- lerini yeniden değerlemeye tabi tutabilecek- bana kadar her türlü ihtiyacını kar- kez Bankası’nın 23 Eylül’deki ilk fa- leri öngörüldü. Ayrıca bu değerleme nedeniy- şılayarak bavullarla ülkelerine dö- iz indirimi sonrası hızlandı. Bu fa- le oluşacak değer artış fonu üzerinden yüzde nüyor. Kapıkule’de oluşan yoğunluk iz indirimi öncesi dolar kuru 8.6450 2 vergi ödenmesi şartı getirildi. Bu düzenle- mede, Mayıs 2021 Yİ-ÜFE endeksinin esas nedeniyle bir gece önceden de ge- lira, Avro kuru 10.1365 liraydı. 10 alınacağını, 09.06.2021 tarihinden önce satın lenler oluyor. Pazar esnafı ise artan Aralık’ta ise dolar kuru 13.9830 li- alınan söz konusu iktisadi kıymetlerin yeniden yabancı müşteri sayısının ardından ra, Avro kuru 15.75 liraya kadar çık- Ulus Pazarı’nda esnaflık yapan ve son bir aydır Bulgar değerlemeye tabi tutulabileceğini belirtelim. Son 1 aydır müşterilerinin sayısında artış yaşandığını vurgulayan Se- tezgâhlarına daha fazla müşteri çe- tı. Böylece iki tarih arasında TL, do- Bu uygulamadan yararlanma süresi de- lami Akmeşe, şöyle devam etti: “Onlara kendimizi daha kebilmek amacıyla sürekli yeni yön- lar kuru karşısında yüzde 61.7, Av- vam ederken, VUK’un mükerrer 298/Ç büyük artış iyi anlatabilmek için Bulgarca yazılar kullanıyoruz. Esnaf maddesinde (7338 sayılı kanunla 1 Ocak temlere başvuruyor. Bulgaristan’dan ro kuru karşısında yüzde 55.4 eridi. arkadaşlar Bulgarca kurslara gitti. Bu şekilde daha iyi ile- 2022 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmek üzere) gelen müşterilerin yabancılık çek- l İHA l Ekonomi Servisi tişim kuruldukça onlar da biz de rahat ediyoruz.” görüyoruz yapılan düzenlemeyle, sürekli yeniden de- memesi amacıyla tezgâhlarına Bul- ğerleme yapma imkânı getirildi. Bu uygula- ma nedeniyle değer artışı üzerinden vergi alınması öngörülmüyor ve kapsama amor- tismana tabi olmayan arsa ve araziler girmi- Ekmek 3.5 liraya çıkınca fiyatın 1.25 TL olduğu İHE büfelerine ilgi arttı yor. Ayrıca burada cari yıla ilişkin yeniden değerleme yapıldığından, yeniden değerle- me yapılırken cari yıla ait olan yeniden de- ğerleme oranı esas alınıyor. Öte yandan sürekli yeniden değerleme uygulamasına geçmeden önce, 2022 yılı ve- Ekmek kuyrukları uzuyor ya sonrası için VUK’un geçici 32. madde- sinde, 7338 sayılı kanunla yapılan düzen- nüyor. Son bir aydır özellikle kuyruk- toğrafı olduğunu belirtti. Tam ka- MEHMET KIZMAZ lemeyle (VUK. Geç. Md. 31’e benzer), yüz- lar daha da uzadı” derken müşteriler- pasite çalışan üç fabrika ile günlük de 2 vergi ödenmek koşulu ile ikinci kez, bir PARA POLİTİKASI UYARISI zellikle son yıllarda yaşanan den Refika Oduncu şöyle konuştu: 2.6 milyon ekmek üretmelerine kar- defaya mahsus geçmiş yıllara ilişkin yeni- den değerleme yapma imkânı getirildi. Öekonomik kriz ve gelirlerde- şın talebe yetişemediklerini belirten Bir defaya mahsus yeniden değerleme S&P, görünümü ki erime nedeniyle ekmek, yeniden Yoksulluğun resmi Nama, şunlara dikkat çekti: uygulamaları, özellikle kârlı işletmeler için temel besin haline dönüşürken bu “Zam üstüne zam gelince tercihi- “Büfelerde ekmek bitiyor ama kuy- üç önemli avantaj sağlıyor: ‘negatif’e çevirdi ürüne yapılan zamlar her geçen gün miz tabii ki halk ekmeği oluyor. Ar- ruklar bitmiyor. Bugün üç değil, 1- Yeniden değerlemeye tabi tutulan kıy- daha fazla can yakıyor. tan yoksulluktan dolayı ekmek ye- metler üzerinden daha fazla amortisman 13 fabrika olsa, 10 milyon ekmek luslararası kredi derecelendir- ayırma imkânı verir. Bu kapsamda İstanbul Fırıncılar Ume kuruluşu S&P, Türkiye’nin tişmiyor. Burada da ekmek bitti.” üretsek de yetmeyecek. Bu büfeler 2- Bu kıymetlerin satışında, maliyet olarak Odası, son bir ayda ekmeğe üçün- döviz cinsinden kredi notunu “B+” Nazmiye Sarıbulak adlı yurttaş ise 1970’lerde kurulmaya başlandı. O ta- değerlenmiş değerleri esas alınır. ve yerel para birimi cinsinden kre- cü kez zam kararı aldı. 10 Kasım’da “Bu ekmek olmasa insanlar aç kala- rihten bugüne ne toplum bu kadar 3- Pasifte oluşan değer artış fonu vergi di notunu “BB-” olarak teyit eder- 2 liradan 2.5 liraya çıkarılan ekme- cak. Fırından ekmek alamıyoruz. Bu yoksullaşmıştı ne de büfelerde böy- dışı bırakılır. ken görünümü ise “durağan”dan ğin fiyatı önce gramajı 250 gramdan büfeden fazladan ekmek alıp buzlu- le kuyrukları görülmüştü.” Nama, ay- “negatif”e çevirdi. Geçen gün- 210’a indirilerek 3 liradan satılmaya Enflasyon muhasebesi ğa koyuyoruz” dedi. Süreci yorum- rıca un stoklarının bitmek üzere ol- lerde Fitch de kredi notunu teyit başlandı. Dün de kentte birçok fırın, layan Halk Ekmek AŞ Yönetim Ku- duğunu, yeni yıl için zamlı fiyatlarla geliyor ederken görünümü “negatif”e çe- ekmeği 3.5 liraya satmaya başladı. rulu Başkan Vekili Özgen Nama ise alım yapmak zorunda kalacaklarını Türkiye’de enflasyon patlayınca, mükel- virmişti. Bu nedenle çaresiz kalan yurttaşlar lefler hesapta olmayan enflasyon muhase- talep artışının yoksulluğun net fo- ifade etti. l İSTANBUL S&P’nin açıklamasında ise ka- besi (düzeltmesi) yapma zorunluluğuyla kar- da ekmeğin 1.25 liraya satıldığı “İs- mu politikasının öngörülebilirliği- şı karşıya kaldı. tanbul Halk Ekmek” büfelerini daha nin, para politikasının ise etkinli- VUK’un mükerrer 298. maddesine göre, bi- fazla ziyaret etmeye başladı. ğinin sürdürülebilir ve gelişmiş ol- ‘SİMİT’E CEZA YAĞDI lanço esasına göre defter tutan gelir ve ku- Maltepe Esenkent’teki büfenin gö- duğunun gözlemlenmesi halin- rumlar vergisi mükellefleri, Yİ-ÜFE endeksin- de görünümün “durağan”a revize revlisi Ömer Sözen, ilk kez böyle deki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son uğla Menteşe Belediyesi, fi- üç hesap döneminde yüzde 100’den ve için- edilebileceği aktarıldı. Yine açıkla- bir süreç yaşadığını vurgulayarak Myatı 2 lira olan 90 gram simi- de bulunulan hesap döneminde yüzde 10’dan mada hanehalkının tasarruflarını “13.00-15.00 arasında ekmek geliyor. de yüzde 50 zam yaparak 3 lira- fazla olması halinde mali tablolarını enflasyon bankalarda tutmayı tercih etme- Kuyruklar 13.30’da oluşuyor. Ekmek düzeltmesine tabi tutmak zorundalar. dan satan simit üreticisi altı işye- siyle Türk bankacılık sektörüne iki saate bitiyor. Fırın ile bizim ara- TÜİK, kasım ayı yıllık Yİ-ÜFE oranını yüz- rine, ilgili odanın onayı olmadığı olan güvenin korunduğunun gö- mızda bayağı fark olunca halk tabii de 54.62 olarak açıklayınca aralık ayı so- gerekçesi ile ceza uyguladı. 3 li- rüldüğü belirtildi. l AA nunda yukarıdaki iki şartın da oluşacağı burayı tercih ediyor. Yetişemiyoruz. ralık fiyat yurttaşların tepkisine netleşmiş oldu (Kasım 2021 Yİ-ÜFE endeks Sonrasında insanlar eli boş geri dö- neden olmuştu. l İHA değeri 858.43, Aralık 2018 Yİ-ÜFE endeks TESK ÇAĞRI YAPTI değeri 422.94). Dolayısıyla bir yasal değişik- lik olmadığı takdirde, 31.12.2021 itibarıyla ‘Zorunlu trafik’te enflasyon muhasebesi yapma zorunluluğu gelecek diyebiliriz. Cumhurbaşkanına tanı- nan yetki de bu sonucu değiştirmiyor. indirim isteniyor Milli gelir İstanbul’da küçüldü Yasaya göre, 2021 yılında enflasyon mu- ürkiye Esnaf ve Sanatkârları hasebesi uygulanacağından, 2022 yılında sürekli yeniden değerleme uygulaması ya- TKonfederasyonu (TESK) Genel ürkiye İstatistik Kurumu’nun en çok azaldığı bölge ise yüzde 19.9 pılamayacağı gibi, VUK’un geçici 32. mad- Başkanı Bendevi Palandöken, sü- T(TÜİK) “İl Bazında Gayrisafi ile içinde Antalya, Isparta, Burdur desinin uygulanmasının da bir anlamı kalmı- rekli yükselen döviz kuru nedeniy- Yurtiçi Hasıla (GSYH), 2020” çalış- illerini barındıran ve turizm sektö- yor. Bu öngörüsüzlükler nedeniyle, maale- le her hafta artan zorunlu trafik sef vergi düzenlemeleri yapboz tahtasına dö- masının detayları, Türkiye ekono- rüyle öne çıkan “TR61” oldu. sigortası fiyatlarında araç sahiple- nüşüyor. misinin bölgeler arası farklılıkları- rini rahatlatacak bir indirim yapıl- Burada iki önemli sorunun ortaya çıktığını En yüksek artış Ağrı’da nı da ortaya çıkardı. ması gerektiğini kaydetti. görüyoruz: Birincisi, enflasyon muhasebe- Buna göre 2020 yılında 2019 yı- Ayrıca benzer özellikler taşıyan Zorunlu olmasına rağmen yak- si vergilenecek matrahı etkilemese de 2021 ve Aydın, Denizli, Muğla’yı içeren laşık 5 milyon aracın sigorta oldu- lına kıyasla Türkiye’nin 26 bölge- yılı mali tablolarının düzeltmesini gerektir- mektedir. Enflasyon muhasebesinin uygu- ğunu hatırlatan Palandöken, “Ku- sinin dördünde milli gelir reel ola- “TR32” de yüzde 2.7 küçüldü. Bur- lanması kolay değildir. Mükelleflerin veya ra göre de her hafta değişen bu sa, Eskişehir ve Bilecik’i içeren rak geriledi. Bu kapsamda en dik- mali müşavirlerin bu uygulamayı, 2021 yı- sigorta fiyatları sabitlenmeli, yeni kat çekici sonuç İstanbul’da yaşan- “TR41”deki küçülme ise yüzde 0.8 lı beyannamelerine yetiştirmeleri çok zor yılda zam yapılmamalı ve indirim oldu. Buna karşın en yüksek reel bölgeyi yüzde 10.8 ile Gaziantep, dı. Yüzde 30.1 ile GSYH’den en yük- görünüyor. İkincisi, aksi durumda bir defa- uygulanmalı” dedi. l ANKARA sek payı alan İstanbul’da milli gelir artış, ekonomideki payı küçük ol- Adıyaman, Kilis’i içeren “TRC1” ve lık yeniden değerleme uygulamasından fay- dalanmış olan zarardaki işletmeler, gereksiz sa da yüzde 11.3 ile Ağrı, Kars, Iğ- yüzde 8.2 ile Kastamonu, Çankırı, reel olarak yüzde 0.3 azaldı. Türkiye ve haksız yere yüzde 2 vergi ödemiş olurlar. İHALELER 5 OCAK’TA ekonomisi ise geçen yıl reel olarak dır ve Ardahan’ı kapsayan “TRA2” Sinop’u içeren “TR82” izledi. Tabii bunu adil bir devletin, mükelleflerine bölgesinde görüldü. Büyümede bu l Ekonomi Servisi yüzde 1.8 büyümüştü. Milli gelirin kazık atmayacağı varsayımı ile söylüyorum. TMSF’nin şirket satışları sürüyor KISA... KISA... İşsizlik ödeneği alanlar sürekli artıyor MSF, Akbulut Tekstil ve Şanlı- l Turcas Petrol, KAP’a açıklama yaparak Turfa Ufuk Boru’yu satıyor. Res- ürkiye İş Kurumu’nun 11 ayda 4 milyar 145 mil- Aydın’da yüzde 100 hissedarı olduğu Turcas BİR GÜNDE İKİ İŞ CİNAYETİ mi Gazete’deki ilanlara göre, mu- T(İŞKUR) kasım ayıyla yon liraya yükseldi. Kasım Kuyucak Jeotermal Elektrik Üretim AŞ için hammen bedeller Akbulut Tekstil ilgili İşsizlik Sigortası Fo- ayı itibarıyla halen 4 bin 755 satış dahil tüm stratejik opsiyonları değer- stanbul Avcılar’da bir inşaatta dün, için 39.6 milyon TL, Şanlıurfa Ufuk nu Bülteni, işten çıkarı- kişi için kısa çalışma ödene- lendireceğini duyurdu. İevli ve üç çocuk babası duvar usta- için 24.7 milyon TL. Her iki ihale lan kişilerdeki artışı teyit ği, 193 kişi için nakdi ücret l Kocaeli’ndeki kimya ihtisas bölgesi sı İsmail Polatcanlı, iddiaya göre kule de 5 Ocak’ta yapılacak. Ayrıca Ka- ederken fonun gelirlerin- desteği veriliyor. İşsizlik Si- GEBKİM’de inşa edilecek otel için temel atıl- vinçten inmek isterken dengesini kay- rayolları Genel Müdürlüğü 1. Bölge deki erimeyi de ortaya koydu. Buna göre gortası Fonu’nun toplam varlığı 9 Aralık iti- dı. Ayrıca önümüzdeki aylarda GEBKİM Tek- bedip 4. kat asansör boşluğuna düşe- Müdürlüğü de İstanbul Sultanbey- 2021 ekim ayında 383 bin 115 kişi olan iş- barıyla 88.6 milyar liraya indi. Bu rakam, noloji Geliştirme ve Çözüm Merkezi de faali- rek yaşamını yitirdi. li’deki 4 bin 986 metrekarelik bir sizlik sigortası ödeneği alanların sayısı ka- 2019 sonunda ise 131.2 milyar liraydı. yete geçirilecek. Öte yandan Adana’da odun yükledi- taşınmazını 52.4 milyon lira tahmi- sım ayında 403 bin 268 kişiye yükseldi. Bu Öte yandan işverenlere “teşvik ve des- l TOBB Türkiye Finansal Teknolojiler Meclisi Baş- ği kamyondan dengesini kaybederek ni bedelle satışa çıkardı. İhale 24 yıl bu sayının en düşük olduğu dönem 187 tek” ödemeleri ise Kasım 2021’de 1.8 mil- kanı Koray Bahar, “Birkaç şirketin unicorn olma düşen 60 yaşındaki Halittin Akbalık ha- Aralık’ta. l Ekonomi Servisi bin 4 kişi ile geçen hazirandı. Ayrıca kasım yar lira, ilk 11 ayda 19.5 milyar lira oldu. yolunda eli kulağında. 2022’nin ilk çeyreğin- yatını kaybetti. l DHA/AA ayında 594.3 milyon lira olan ödemeler, ilk l Ekonomi Servisi de en az 1-2 ‘fintek unicorn’u göreceğiz” dedi.