Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 21 KASIM 2021 PAZAR EKONOMİ 9 Memur örgütleri, geçen ağustosta imzalanan toplusözleşmenin yenilenmesini istedi Emekçinin bütçe isyanı Döviz krizi konomideki yaklaşımların tersine bir KESK Eşgenel Başkanı Bozgeyik, TL’deki değer kaybına piyasa davranışı gerçekleşiyor son Egünlerde. Üretilen ürünlerin piyasa dikkat çekerken Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı Kahveci, fiyatları artarken üretim miktarı azalmak- enflasyon farkının maaştaki erimeye çare olmadığını belirtti. ta, azaldıkça da fiyatlara tekrar zam ge- liyor. Bu sarmalın özellikle son dönemde L’deki büyük değer kay- nan sözleşmenin güncellen- daha da içinden çıkılmaz bir hal aldığını bı ve artan enflasyon- mesi gerekiyor. Kayıplar gide- görmekteyiz. Tla maaşları hızla eriyen rilmeli. Gerçek enflasyon yüz- Kimi bunu küresel arz zincirindeki kırıl- emekçi, Meclis’te görüşmele- de 40’a dayandı. Gelecek yıl malara, kimisi ise ulusal ekonomilerdeki ri devam eden bütçede reviz- yapılacak yüzde 5+7’lik zam- yapısal bozukluklara bağlamaktadır. MUSTAFA Doğal olarak bunlar genel ekonomik yon yapılmasını, ağustosta ÇAKIR mın emekçilerin ihtiyaçları- dengeleri ilgilendiren yorum ve tartışma- imzalanan memur toplusöz- nı karşılaması mümkün değil. lar. Gerçek olan ise hızını inanılmaz de- leşmesinin yenilenmesini istedi. Yılbaşından bu yana maaşlarda 500 recede artıran fiyat genel seviyesindeki TL’de yüzde 33’e varan değer 120 dolara yakın kayıp var.” AVRO davranış bozukluklarıdır. Öyle ki artık baş Komşu kaybı yaşandığını, elektrik, do- Ayrıca 3600 ek gösterge ve döndürücü bir zam yağmuru ve arkasın- ülkelerden ğalgaz, akaryakıt, şeker ve gıdaya emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) dan gelen alım gücü eksilmesi toplumsal gelenlerin kişi zam üstüne zam geldiğini hatırla- ilgili düzenleme yapılması gerek- yükü oldukça artırmaktadır. başı ortalama Bugünlerin Türkiyesi’nde, 1970’le- tan KESK Eş Genel Başkanı Meh- tiğini belirten Bozgeyik, “EYT ko- harcama rin son çeyreğinde yaşanan aşırı bir enf- met Bozgeyik, yoksulluk sınırının nusunda önce ‘çalışma var’, son- miktarı lasyonist ortam ve eriyen reel ücretlerin 10 bin TL, açlık sınırının da 3 bin ra ’yok’ diyorlar. Devlet ciddiyetiy- yansımasını gördüğümüzü belirtmek sa- 100 TL’yi aştığını belirtti. le uymayan açıklamalar var. Ayrı- nırım yanlış olmaz. ca OHAL sonlandı ancak 375 sayı- Üç haneye yaklaşan enflasyon ora- 3600 ek gösterge lı KHK’ye eklenen 35 madde ile iş- nı, ara mal tedarikinde yaşanan zorluklar, Asgari ücretin açlık sınırının al- ten çıkarmalar, sürgünler devam un, şeker ve yağ gibi temel gıda ürünle- tında kaldığını vurgulayan Bozge- ediyor. 375 kaldırılmalı. Zaten 657 rinin arzında çalmaya başlayan tehlike yik şöyle devam etti: çanları ve benzeri örnekler, kontrol edile- sayılı yasada soruşturmaların na- meyecek bir sürecin başlangıcının sade- “Bir an önce ağustosta Memur- sıl yürütüleceği açıkça ifade edil- ce ara göstergeleri olarak karşımıza çı- Sen ile hükümet arasında imzala- miş” dedi. kıyor. Türkiye Kamu-Sen Genel Başka- Tüm bu kargaşa içinde kanayan ya- nı Önder Kahveci ise son bir yıl- BIRLEŞIK KAMU-IŞ: raya tuz basan bir karar da Merkez da dört kişilik bir ailenin zorunlu Bankası’ndan geldi birkaç gün önce. Si- Rize’deki kafelerde Benzine en son HÜKMÜ KALMADI harcamalarının aylık bazda 1747 10 LIRA YÜZDE 6.4 yasetten bir türlü arındırılamayan faiz bir bardak çay fiyatı zammın oranı lira arttığını, buna karşın memur kararı, yine olması gerekenin aksine ve- irleşik Kamu-İş Başkanı Meh- rildi ve indirim yönünde oldu. Aksine, is- maaşının enflasyon farkı dahil Bmet Balık, ağustosta imzala- temesek de enflasyon oranındaki artışın, 734 lira zamlandığını, böylece ma- ‘Komşu’ mutlu, yurttaş dertli nan toplusözleşmeyle verilen zam beklenen enflasyon ve ekonomik büyü- aşlardaki aylık erimenin 1013 lira ile piyasa koşulları arasında bü- me ile kombinasyonunun ortaya çıkardığı olduğunu vurguladı. ’nin neredeyse tüm döviz kur- rifesine uymaları konusunda uyar- yük fark oluştuğuna dikkat çeke- fotoğraf bize faiz artırımı veya sabit tut- TLları ve özellikle dolar ve Avro dı. Türkiye’de çayın başkenti olarak rek şöyle devam etti: “Ocakta ma- ma eğiliminden öte, yükselmesi gerekti- Refah payı olmalı karşısındaki çarpıcı erimesi, hızla ar- adlandırılan Rize’de ise kafe ve çay aşlara zam yapılmadan önce yeni- ğini söylüyordu. Alım gücündeki düşüşün özel- tan enflasyon ve otomatiğe bağlanan ocaklarındaki fiyatlar halkın hem eli- İşte tam bu ekonomik karar bize, orta- den sözleşme masasına oturulma- zamlar, günlük yaşamda ilginç olayla- ni hem cebini yakıyor. Rizeliler, çay likle dar ve sabit gelirli ailele- sı, maaş zamlarının güncellenme- ya çıkan ürünün tam anlamıyla siyasi fa- rın yaşanmasına neden oluyor: ocaklarına 2 liradan başlayan bir bar- ri zorladığına işaret eden Kahve- iz oranı olduğunu açıkça belirtmektedir. si gerekiyor. Yandaş Memur-Sen Bunlardan biri Edirne’de yaşanıyor. dak çayı kafelerde ise neredeyse 10 Her siyasete bağlı akıldışı ekonomik ka- ile hükümetin imzaladığı sözleşme- ci, enflasyon farkı ödemesinin de Bulgaristan ve Yunanistan’dan çok lirayı bulan fiyatlardan içebiliyor. Kafe rarda olduğu gibi, yine sonuçta çalkantı nin hükmü kalmadı. Enflasyon ar- maaşlardaki erimeye çare olmadı- sayıda turist, dövizin artmasıyla alış- sahipleri ise kira fiyatlarını öne sürü- ve refahı olumsuz etkileyen faktörlerin bi- tık günlük olarak değişiyor. Fiyat ğına işaret etti. Kayıpların karşı- veriş için bu şehre akın etti. Edirne yor. Benzin, motorin ve otogaza dün leşenlerini tecrübe etmiş olduk. artışları karşılanamaz hale geldi. lanması için ek zam talebinin bir TSO Başkanı Recep Zıpkınkurt, “Bu- gelen zamlar ise bu artışlar pompaya Bu çalkantıya artık bir isim koyalım... Bütçede yeni bir düzenleme yapıl- an önce yaşama geçirilmesini ta- günlerde hafta sonları 12 bin, hafta yansımadan önce tüm Türkiye’de bir Yılbaşından bu yana ABD Doları kar- malı. Bu ücretlerle ayakta kalabil- lep eden Kahveci, refah payı uygu- şısında yüzde 51, son 70 günde ise yüz- içi 6-7 bin civarında turist geliyor” de- kez daha uzun akaryakıt kuyruklarına mek mümkün değil. Ortada bir üc- lamasının yürürlüğe konulmasını de 36 değer kaybeden ulusal paramızın di. Zıpkınkurt, ayrıca esnafı fiyat ta- neden oldu. l İHA / DHA ret yok çünkü.” da istedi. l ANKARA yarattığı şokun ekonomik teoride açık ve net tanımı tam bir döviz krizidir. Öyle bir kriz ki içinde gübreye iki günde bir yük- lü zammın yanında, şeker, yağ, akarya- Eylül sonu itibarıyla 34 milyon 637 bin kişinin bireysel kredi borcu var TİAD BAŞKANI VARLIK: kıt gibi gerekli ürünlerin arzında yaşanan sorunları ve raflarda hemen her gün de- ğişen etiketlerin görünen yüzünü, tecrü- Sanayide iştah be edeceğimiz ve daha uzun yıllar süre- cek sorun yumağının birer örneğini ba- canlı tutulmalı ‘Bireysel’ borç yükseliyor rındırmaktadır. rtan döviz kurlarının üretim ma- Tüm bunların yanında devletin üretim Aliyetleri ve sanayi yatırımların- gücünün piyasalara yansımaması ise so- ürkiye Bankalar Birliği (TBB) da son bir yılda 24 bin 874 liradan runları çözümsüz kılan bir etken olarak da doğrudan etkili olduğunu belirten TÜRKBANK 20 YIL TRisk Merkezi’nin periyodik ola- 28 bin 325 liraya ulaştı. gözükmektedir. Eksiye düşmüş ve sü- Takım Tezgâhları Sanayici ve İş İn- rak açıkladığı “Risk Merkezi Ay- Bu kapsamda, son bir yılda ko- reklilik arz eden bir Merkez Bankası re- sanları Derneği (TİAD) Başkanı Fatih SONRA ‘DÖNÜYOR’ lık Bülteni”nin eylül ayı sonuçları, nut kredisi borcu olanlar 2 mil- zerv yapısı, ucuz emek üzerine kurulmuş, Varlık, “Stabil olmayan döviz kurla- rekabetçi kur sosu ile bezenmiş, fakirleş- rı ile yatırımcı, yatırım iştahını ve ce- ağır bir ekonomik kriz altında ya- yon 637 binden 2 milyon 494 bine cak 1999’da Mesut Yılmaz’ın tiren bir ihracat hacmi ile reel büyümenin saretini kaybediyor. Sanayicinin ya- şayan yurttaşların özellikle ihtiyaç inerken kredi tutarı 286 milyar li- Obaşbakanlığındaki hükümetin cılız yapısı bu çözümsüzlüğü bir bakıma tırım iştahının canlı tutulması için düşmesiyle sonuçlanan skandalın ar- kredisi borçlarının istikrarlı şekil- radan 292.2 milyar liraya çıktı. kalıcı kılmaktadır. kurda stabil bir görüntü çizilmeli ve dından kapatılan Türk Ticaret Banka- de arttığını ortaya koydu. Düşük faize yapışan yüksek enflasyon sı (Türkbank) yeniden açılıyor. yatırımcının önünü görerek sanayi- ‘İhtiyaç’ hızlandı Bültene göre, 2021 yılı eylül so- ve artan döviz kuru, ithalata göbeğin- Bankacılık Düzenleme ve De- ye yatırım yapması sağlanmalı” dedi. Taşıt kredisi borcu olanlar 425 nu itibarıyla bireysel kredi borcu den bağlı olan üretim yapımızı anlaşılan netleme Kurulu’nun dünkü Res- Varlık, ayrıca yaşanan bu sorunlar binden 479 bin kişiye, kulladık- olan kişi sayısı 34 milyon 637 bi- bu gidişle halka üç haneli bir fiyatlar ge- mi Gazete’de yayımlanan kara- nedeniyle sanayicinin eski, kalitesiz ları kredi tutarı da 32.4 milyar li- nel seviyesi artışını, üst sınırı belli olma- ne yükseldi. Bu rakam geçen ağus- rıyla Türkbank’a yeniden faali- ve yetersiz makinelerle üretime itil- yan bir döviz kurunu ve reel ücretleri eri- radan 49.5 milyar liraya yüksel- yet izni verildi. Banka halen Birle- tosta 34 milyon 529 bin, Eylül diğini belirtti. l Ekonomi Servisi ten bir süreci tattıracak gibi. şik Fon Bankası bünyesinde. Ala- di. İhtiyaç ve diğer tür kredi bor- 2020’de ise 33 milyon 643 bindi. Bir de buna öngörüsüzlüğün ortaya çı- attin Çakıcı’nın da adının karıştı- cu olanlar ise son bir yılda 27 mil- Bu kişilerin Eylül 2020’de 836.8 LÜTFİ ELVAN İDDİASI kardığı inat ekonomisini eklemek gereki- ğı iddialar sonrası Temmuz 2001’de yon 795 binden 28 milyon 52 bin milyar lira olan kredi borcu topla- yor sanırım. Türkbank’ın bankacılık yapma ve kişiye ulaşırken kullanılan kredi mı da Eylül 2021’de 981.1 milyar mevduat toplama yetkisi kaldırıl- ‘Herhalde bugün tutarı 385.3 milyar liradan 451.8 liraya yükseldi. Bu rakam geçen mış, Ağustos 2002’de tasfiye ka- milyar liraya yükseldi. l Ekonomi ağustosta 964.3 milyar liraydı. Ay- rarı verilmişti. yarın ayrılacak’ Dedeman Adıyaman’da Servisi rıca ortalama bireysel kredi borcu ürkiye Cumhuriyet Merkez urizm sektörünün köklü şirketlerinden De- TBankası’nın faizi düşürmesinin ar- Tdeman Hotels & Resorts International’ın ilk dından Hazine ve Maliye Bakanı Lüt- franchise otelini “Park Dedeman Adıyaman” hiz- fi Elvan’ın istifa edeceği iddiası gün- Şişecam, Ciner’in soda şirketinin yüzde 60’ını aldı mete açtığı duyuruldu. Dedeman Turizm Yöne- demde yerini koruyor. Eski TÜİK timi ve Karahan Menzil Turizm arasında yapılan Başkanı Birol Aydemir, katıldığı bir anlaşma ile açılan otel, 153 odaya sahip. Yeni televizyon programında Elvan’ın is- otelin zincirlerinin 18. halkası olduğunu belirten tifa edebileceğini iddia ederek “Her- Dedeman Hotels&Resorts International Başka- ABD’ye büyük yatırım halde Lütfi Bey de ya bu gece bıra- nı Banu Dedeman, “Ülkemizin kültür turizmi için kır ya yarın bırakır diye düşünüyo- Güneydoğu Anadolu Bölgemizin önemi büyük. rum” dedi. Aydemir, “Bu sistem için- ürkiye Şişe ve Cam Fabrikaları yapan ve şirketini “Türkiye’nin Sürdürülebilir turizm politikalarını hayata geçir- de olmaz. O yüzden biz söylüyoruz, T(Şişecam), ABD’de doğal soda sanayi gücünün küresel temsilci- mek öncelikli hedeflerimiz arasında yer alıyor” bir sistem, iki zihniyet meselesi ge- külü alanında iki yıl önce başlattı- si” olarak niteleyen Şişecam Yöne- dedi. l Ekonomi Servisi 2024 yılında AVM tirdi ne oldu? Ne kadar dayandı Naci ğı yatırım hamlesine bir yenisini tim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ah- Bey’e? 4-5 ay dayanabildi, o kadar” daha eklediğini ilan etti. met Kırman, şunları anlattı: sayısı 482 olacak diye konuştu. l Ekonomi Servisi Kamuyu Aydınlatma “Bu şirketin üretim kapasitesi, KISA... KISA... LL Türkiye, yılın üçüncü çeyreğine Platformu’na (KAP) dün yapı- yeni yatırımlar sonucunda portfö- TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ Jilişkin “Türkiye’nin Makroekono- l Tekfen Tarım’ın “dünyada bir ilke imza” ata- lan açıklamaya göre Şişecam, Ci- yüne katacağı yeni kapasitelerin mik ve Gayrimenkul Piyasası Verile- rak geliştirdiği susam tohumları için “Çevresel ner Grubu’nun ABD’deki soda fa- de eklenmesiyle birlikte 10 mil- ‘Avukatlık ücreti’ ri Raporu”nu açıkladı. Ürün Beyanı” (Environmental Product Declara- aliyet alanı operasyonlarının yüz- yon tonu aşacak. 2026 yılına ka- Rapora göre Türkiye’deki toplam tion) belgesini almaya hak kazandığı açıklandı. yüzde 25 artırıldı de 60’ını 450 milyon dolara sa- dar üretim portföyümüze ekle- AVM sayısı 2024’te 482’ye, met- l Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği’nin tın aldı. Basın açıklamasın- yeceğimiz ek kapasite ile so- rekare de 14.9 milyona yüksele- (TDKD) düzenlediği Leather&Fur Fuarı, 2 ürkiye Barolar Birliği tarafın- da ise bu kapsamda ABD’de da alanında dünya çapında li- cek. 2020’nin üçüncü çeyreğinde Aralık’ta Antalya’da açılacak. TDKD Başkan Tdan hazırlanan yeni avukat- halihazırda 2.5 milyon ton der oyunculardan olmayı he- 438 olan AVM sayısı ise 2021’in ay- Vekili Serdar Yavuz, 1200 yabancı alıcının lık asgari ücret tarifesi, dünkü Res- doğal soda külü kapasitesi defliyoruz.” Halen soda ligin- nı döneminde 445 adede çıktı. Tür- katılacağını belirtti. mi Gazete’de yayımlandı. Buna göre ile operasyonlarını sürdü- de sekizinci sırada olan şir- kiye’deki mevcut alışveriş merkezi l Deloitte Teknoloji Fast 50 programı için baş- yüzde 25 artışla uygulanacak yeni ta- arzı da yeni açılan üç alışveriş mer- vuruların başladığı açıklandı. Facebook’un iş- rifeye göre yurttaşlar, avukatlardan ren ilgili şirketin (Atlantic ketin, ayrıca tek lokasyon- kezindeki 100 bin metrekarelik top- birliği ile bu yıl 16’ncısı düzenlenecek olan büroda 1 saat sözlü danışmanlık hiz- ve Pacific Tesisleri), da en büyük üretim te- lam kiralanabilir alanın eklenmesiy- programa başvurular 20 Aralık 2021 tarihine meti almak için 540 lira yerine 675 Şişecam ve Ciner’in sisinin kurulmasını da le 13.7 milyon metrekare oldu. kadar sürecek. lira ödeyecek. Boşanma gibi davala- yeni ortaklığıyla 4 içerecek yatırımlar JLL Türkiye Eş Üst Yöneticisi Tar- l Uluslararası Sağlık Turizmcileri İşveren- rı da kapsayan asliye mahkemelerin- milyar dolarlık do- sonucunda ABD’nin kan Ander ise yeni çalışma düzeni- ler Sendikası, nitelikli işgücü konusunda Bo- deki davalar için de 4 bin 80 lira olan ğal soda külü ya- en büyük doğal so- nin “A” sınıfı ofisleri olumlu etkiledi- lu Abant İzzet Baysal Üniversitesi ile işbirliği ücret 5 bin 100 liraya yükselerek iki tırımını daha ha- da külü üreticisi ko- ğini, bu tür ofislerin 2023 sonu iti- protokolü imzaladı. aylık asgari ücrete yaklaştı. Yine “tü- yata geçireceği numuna gelmesi barıyla yüzde 30 artışla 7.4 milyon l Seyidoğlu Gıda’nın, İstanbul Esenyurt’ta ye- ketici mahkemelerinde takip edilen duyuruldu. Ye- Ahmet Kırman, “Bugünkü konuma doğru hedefleniyor. metrekare büyüklüğe ulaşacağını ni bir mağaza daha açtığı, günlük üretim ka- davalar için” ücret 2 bin 40 liradan 2 zamanda, doğru yatırım fırsatlarını ni yatırımla il- l Ekonomi belirtti. l Ekonomi Servisi pasitesini de 30 bin tondan 35 bin tona yük- bin 550 liraya çıktı. l ANKARA değerlendirerek ulaştık” dedi. gili açıklama Servisi selttiği açıklandı.