Katalog

2 KASIM 2021 SALI EKONOMİ [email protected] 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterl İn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 9.5270 10.9900 13.0490 18.10 1536 3698.09 546.32 4.3 kuruş 9.5 kuruş 14.3 kuruş 0.27 14.28 puan 15.09 lira 4.6 lira BOTAŞ, sanayi ve elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza yüzde 50’ye yakın zam yaptı ş ş y Yurtta bu kı andı! Uzayan zirvenin Konutlarda kullanılan doğalgazda artış yapılmadığı belirtilir- tObb başkanı r ifat Hisarcıklıoğlu, “sanayide doğalgaza yapılan zam, ken geçmişte olduğu gibi artan maliyetler nedeniyle bu zam- iyimser havası üretim maliyetlerini ve enflasyonu ların her alanda yurttaşa yansıması kaçınılmaz olacak. artıracaktır” dedi. çabuk mu OTAŞ, dün açıklama yapa- ca bu santrallar zaten artan mali- rak 1 Kasım itibarıyla büyük yetler nedeniyle üretimde istek- Bsanayi ve ticari kuruluşları siz. Elektrik üretimi için kullanı- söndü? abonelerinin doğalgazına yüzde lan doğalgaza zam gelince üreti- MUSTAFA merika, Biden adına verilmesi 48.4, elektrik üretim amaçlı kul- len elektriğin fiyatı da artacak. ÇAKIR gecikmiş, süresi çok kısa tutul- lanılan doğalgaz tarifesine yüz- MMM Enerji Çalışma Grubu Baş- Amuş zirveden, başından olumlu de 46.82 zam yaptığını duyurdu. kanı Oğuz Türkyılmaz’ın çalış- bir şeyler çıkamayacağı algısı yaratıl- “Artan maliyetlerden dolayı” denilen masına göre, Ocak 2019 - Eylül 2021 49 kuruş mıştı. Görüşmenin, ilan edilmiş süresi- açıklamada şu vurgu yapıldı: “Tüketi- arasında TÜFE’deki artış yüzde 43.4 Otogaza nin çok üzerinde gerçekleşmesi, ulus- bugünden geçerli cilerimizi imkânlar çerçevesinde asga- oldu. Aynı dönemde elektrik fiyatları lararası işleyiş nedeni ile başlangıç- yapılan zam ri düzeyde etkileyecek şekilde bir dü- yüzde 70.4, doğalgaz yüzde 67.5-159 ta çok iyimser değerlendirmelere ka- miktarı pompaya zenleme yapılması zorunluluğu ortaya arttı. Elektrik fiyatı TÜFE’den yüzde yansıdı. pı açtı. Ancak hemen arkasından iki li- çıkmıştır. Konutlarda kullanılan doğal- 62, doğalgaz fiyatı yüzde 55-266 daha der tarafından vurgulanmış öncelikler gaz tarifesinde kasım ayında bir deği- yüksek. Türkyılmaz’a göre BOTAŞ’ın üzerinden Amerikan tarafından gelen şiklik yapılmamıştır.” yeni açıkladığı artış sonrası bu kesim ya da bilinçli sızdırılan, öncelikler, bek- İMalatta sOrun büyüy Or Ancak sanayi maliyetlerindeki artış üretim maliyetlerindeki yükseliş ne- lentiler, içerik açıklamaları ile bağlantı- yurttaşa zam olarak yansıyacak. Ayrı- deniyle ürettikleri ürün ve elektrik fi- lı değerlendirmelerle hemen kötümser- yatlarına zam yapacak. stanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye Arz yetersizlikleri enflasyonist bas- liğe dönüşmese de iyimser hava ça- İİmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri En- kılara katkı yaparken Türk Lirası’nda- CHP Genel Başkan Yardımcısı Ah- ‘Herkes suçlu buk söndü. deksi) anketinin Ekim 2021 dönemi so- ki değer kaybı da bu etkiyi güçlendir- met Akın da sanayi gaz tarifesinin Üzerinden bir gün bile geçmeden, bunlar ak kaşık’ nuçları açıklandı. di. Araştırmayı yapan IHS Markit’in eko- bu yılın ilk altı ayında yüzde 1’er ar- “Türkiye’den tam vazgeçilmesinin söz Eylül ayında 52.5 puana gerileyen en- nomi direktörü Andrew Harker, “Son tarken, temmuzda yüzde 20, ekimde konusu olamayacağının vurgusu dışın- HP Genel başkanı kemal kılıç- deks, ekim ayında da 51.2’ye indi. Ve- aylarda dikkat çektiğimiz arz kısıtları, da, istenilen konularda istenilen çerçe- yüzde 15 ve kasımda yüzde 48 yük- Cdaroğlu, gaza zam kararına tep- rilere göre, takip edilen 10 sektörün ta- Türk imalat sektörünü gerçekten olum- veler içinde hizaya getirilmesinin he- seldiğini, toplam artışın yüzde 115’i ki göstererek “yükü sanayiye yıktı- mamında teslimat süreleri uzadı. Teda- suz etkilemeye başladı. deflendiğinden öte adımlar atılmasının lar. biliyorlar ki sanayici bunu ürün- bulduğunu belirtti. Santralların gaz rikçi performansında en ciddi bozulma- Elektronik parçalar gibi bazı önemli lere yansıtmaya mecbur. sonra gel- gündemde olmadığı” algısı pekiştirilir tarifesindeki toplam artışı da 2.5 ka- lar makine ve metal ürünleri, kimyasal- ürünler çoğu zaman temin edilemezken sin marketlere yaptıkları gibi, sana- oldu. Erdoğan liderliğinin başarısı üze- ta ulaştı. Bu zamlar, bütün sektörler- lar, plastik ve kauçuk, kara ve deniz ta- bu durum üretim ve yeni sipariş hacim- yicilere de karalamalar. Herkes suç- rinden ısrarcı olan değerlendirmeciler de domino etkisi yaratarak enflasyo- şıtları, elektrikli ve elektronik ürünler lerini sınırlıyor. Dördüncü çeyrek zor lu, bunlar ak kaşık” dedi. için bile önümüzde çok zorlu, uzun tar- sektörlerinde gerçekleşti. geçecek gibi görünüyor” dedi. nu daha da artıracak. tışmalar sürecinin yaşanacağı vurgu- su öne çıktı. Olumlu sonuçlar için Türkiye’nin çok TİCARET BAKANLIĞI VE TİM daha ilkeli, ısrarcı değerlerle direnmesi ÜRETİCİ İLE MARKET fİYATLARI ARAsINDAKİ fARK 4.5 KATA çIKTI zorunluluğunun altını çizen, Batı ittifakı içinde kalınması için çok ciddi çabalar 10 aylık ihracat verilmesi gerektiğini savunan stratejist- ler ise Türkiye adına atılabilecek adım- 182 milyar dolar lar ile sonuna kadar direnilmesi gere- Raflara da ateş düştü icaret Bakanlığı ve Türkiye İhra- ken sınırlar üzerinde görüş ve önerile- Tcatçılar Meclisi’nin (TİM) dün or- rini tazelemeyi seçtiler. Odakta Ame- rikan cephesinden Türkiye için kırmızı tak açıkladığı verilere göre, ekim ürkiye Ziraat Odaları Bir- ayki açıklamasında bu fark üç kattı. raktar, fiyat artışlarının maliyete bağlı ol- çizgi olan uyuşmazlık konularının gün- ayında geçen yılın aynı ayına kıyas- Tliği (TZOB) Genel Başkanı Bayraktar, açıklamasında en fazla far- duğunu belirterek şunları söyledi: dem dışı bırakılmalarının sıralanması la ihracat yüzde 20.2 artarak 20.8 Şemsi Bayraktar, ekim ayın- kın yüzde 342.11 ile kuru soğanda görül- “Son bir yılda amonyum sülfat gübre- milyar dolar, ithalat yüzde 13 arta- yer alıyordu... da üreticiden çıkan ürün- düğünü belirtti. Limonda yüzde 334.4, el- si yüzde 200 artarken üre gübresi yüz- rak 22.3 milyar dolar ve açık yüz- le marketteki satış fiyatı ara- mada yüzde 272.57, yeşil fasulyede yüz- de 239, DAP gübresi yüzde 159 artmış- Amerika’nın emperyal dünya içinde- de 39 azalarak 1.5 milyar dolar ol- sındaki farkın 4.5 kat de 267.71, marulda 237.77 fark olduğu- tır. Tarımsal sulamada kullanılan elektrik ki etkinlik gücünü, kozlarını kulanarak, arttığını açıkladı. Fi- nu kaydeden Bayraktar, ekimde fiyatı en fiyatları yüzde 57, mazot fiyatları yüzde du. İlk dokuz ayda ise ihracat yüz- kendisinin gerçeğinde dünya ölçeğin- yat farkları konu- fazla artan ürünün markette patates, üre- 33 yükseldi. Döviz kurlarındaki dalgalan- de 33.9 artarak 181.8 milyar dolar, de en acımasız demokrasi, insan hak- sunda her ay de- ticide ise kuru kayısı olduğunu da ekledi. ma da girdi maliyetlerini artırdı. Tarımsal ithalat yüzde 22.5 artarak 215.6 ları ihlalleri suçlarının hesabını verme ğerlendirme yapan Gıda fiyatlarının son yıllarda görülmeyen üretim seferberliğine girmemiz gereki- milyar dolar ve açık yüzde 16 dü- gereğini duymaması bir yana. Sonuç- Bayraktar’ın geçen bir şekilde sürekli arttığını söyleyen Bay- yor.” l Ekonomi Servisi şerek 33.8 milyar dolar hesaplan- ta daha kârlı çıkma, daha da çok silah dı. l Ekonomi Servisi şemsi bayraktar satma, düzenin devamı adına asla vaz- geçmediği, çifte standartlı uluslarara- İstanbul’da f İyatlar sı siyasetindeki duruşunda, Türkiye’ye İLK DOKUZ AYDA BANKACILIK dönük gündemlerinin, dayatmalarının Türk Telekom’da ‘işletme yıllık yüzde 20 arttı da kolay kolay değişmezliği duruşu, ilk ‘Kamu’nun kârı açıklamaların satır araları ile de ortaya stanbul Ticaret Odası verilerine gö- konuluyordu. hakkı’ süresi uzamayacak yüzde 56 düştü İre ekimde tüketici fiyatları bir önce HHH ılın ilk dokuz aylık döneminde aya göre yüzde 3.29 arttı. Toptan fi- Bana sorarsanız Erdal İnönü’nün laştırma ve Altyapı Bakanı Adil Kara- Telecom’a verdikleri kredileri geri ala- Ybankacılık sektörünün net kârı yatlar ise aylık yüzde 2.76, yıllık baz- ölümünün 14. yıl anmasından esinle- Uismailoğlu, dün tartışmalı konularla madıkları için tartışmalı bir süreç son- geçen yıl aynı döneme göre yakla- da ise yüzde 29.12 yükseldi. Pera- nerek Zafer Temoçin arkadaşımızın ilgili dikkat çekici açıklamalar yaptı. rası 2018 yılında TT’deki hisseleri şık yüzde 23 artışla 57 milyar lira kende fiyatlarda bir önceki aya gö- çizdiği karikatür bizim için çok daha BlombergHT’nin haberine gö- devralmışlardı. TT’de ayrıca Ha- olurken kamu mevduat bankaları- re en yüksek artış gıda harcamala- re, Türk Telekom’daki (TT) zine ve Maliye Bakanlığı’nın değerli, öğretici. Erdal İnönü’nün kim- nın net kârı ise yüzde 56 azalarak rında yüzde 4.22 ile gerçekleşti. Ay- durumla ilgili değerlendir- yüzde 25, Türkiye Var- liği, demokratik duruşu, siyasete dö- lık bazda toptan fiyatlarda bir önce- 5.5 milyar liraya geriledi. me yapan Karaismailoğlu, lık Fonu’nun (TVF) yüzde nük yaklaşımlarıyla çok daha fazlasıy- ki aya göre madenler grubunda yüz- Bankacılık Düzenleme ve De- “Türk Telekom’da işletme 5 payı var. Kısa süre ön- la tanıklık etme şansını yakalamış bir de 6.50, yakacak ve enerji maddele- netleme Kurumu’nun açıkladığı hakkı süresi uzatımı gün- ce TVF’nin TT’yi almak is- gazeteci olarak, fizik biliminin duayeni ri grubunda yüzde 6.49, artış oldu. verilere göre, 2020 sonuna kıyas- demde yok diyebiliriz. Onun tediğiyle ilgili haberler gün- İnönü’nün, üstün mizah yeteneği ile de Öte yandan Türkiye Tekel Bayiler la 30 Eylül itibarıyla sektörün ak- için de ihale gerekiyor” de- deme yansımıştı. Karaisma- yapıp söyledikleri ile oluşturduğu rol Platformu Başkanı Özgür Aybaş, dün tif büyüklüğü yüzde 15.4 artışla 7 di. İşletme hakkı 2027’de do- iloğlu, ayrıca yap-işlet-devret model çok değerli, asla hafife alınma- itibarıyla ithal biraya zam geldiğini trilyon lira, krediler yüzde 12.9 ar- lacak. Halen TT’nin en büyük his- projelerine ilişkin gündeme ge- malı, olabildiğince de anılarla, kitaplar- açıkladı. Oran yüzde 3.5. tışla 4 trilyon lira oldu. l Reuters sedarı yüzde 55 payla LYY Telekom. len kur tartışmaları konusunda bir ça- la ülkemizde kitlelere ulaştırılmalı görü- l Ekonomi Servisi Bu şirketi oluşturan üç özel banka, Ojer lışmaları olmadığını belirtti. şüm giderek pekişiyor.. İnönü’nün fizik bilimi ustalığı, zekâsı ile mizah yeteneğinin bileşkesinden asım ayıyla birlikte zam furyası anketlerine göre TÜİK’in eylül so- Kurlardaki artışın ve enflasyondaki ar- gerçekten de Türkiye ve Kıbrıs üzerin- hız kazanırken enflasyondaki ar- nu 19.58 olarak açıkladığı tüketi- tış eğiliminin devam etmesinin, tüketici den çıkarımımız eşittir demokrasi ol- Ktış trendinin süreceği de artık ke- ci fiyat artışı, iyimser tahminlerde güvenindeki bozulmada en önemli un- malı. İnönü’nün siyasette örgüt tabanı- sinleşti. Özellikle dolar kurundaki ar- bile yüzde 20’yi aşıyor. 3-4 ay ön- surlar olduğu kesin. Büyük yabancı ga- na tanıdığı özgürlüklerin içinde, beledi- tış nedeniyle zamların ve enflasyonda- ce bu yılın son üç ayında yıllık enf- zetelerde, dozu artan biçimde, “kötüle- yeler üzerinden yaşanan sorunlara iliş- ki artışın geleceğini tahmin etmek gi- lasyonun düşüşe geçeceği beklen- şen ekonominin Cumhurbaşkanı Tayyip kin içtenlikli, dostça dertleşmesini hiç tisi hâkimdi ama faiz indirimleriyle derek güçleşiyor. Erdoğan’ın koltuğunu tehlikeye soktu- birlikte artık bu düşüş hayal oldu. unutabilmiş değilim; “Parti içi örgütlen- Kasımın ilk işgünü olan dün, zam ğundan” söz ediliyor. Bu ortamda erken Bundan sonra da enflasyondaki yıl- haberleri birbirini kovaladı. Doğalgaz- ya da zamanında yapılacak bir seçimde mede, belediyelerde örgüt tabanımı- Neye, ne kadar zam lık artış oranlarının yukarı seyrinin da hanehalkına zam yapılmazken, sa- Cumhurbaşkanlığı’nı tekrar kazanması- za sınırsız özgürlük verebilirsek, denge- devamı kaçınılmaz gibi görülüyor. nayicilere yüzde 48.4, elektrik üretici- gelecek, bilen yok nın çok zor olacağı belirtiliyor. lerin oluşabileceğini ummuştum. Uzun Yerli ve yabancı banka analistleri lerine yüzde 46.8 zam geldi. Sanayi- İçeride yapılan anketlerde de AKP’nin yıllar siyaset dışına itilmiş, yaşamların- ğe her şey zamlanacak. Siyasi iktidar, hâlâ yılsonu enflasyon tahminleri- ci, yılın başında bin metreküpünü 1414 oy kaybının giderek hız kazandığı görü- da zorlanmış tabandaki kadroların, dö- ekonomide iplerin ucunu elinden ka- ni yüzde 20’nin hemen altında açıklama- TL’den aldığı doğalgaza artık 3 bin lürken bunun, ekonomideki bozulma, nemin değerler erozyonunda verebile- çırmış görünüyor. Özellikle faiz politi- ya özen gösteriyorlar ama bunun artık 500 TL ödeyecek. kurlardaki artış, zamlar ve enflasyon- cekleri tepkileri atlamışım..” ince serze- kası nedeniyle kurlardaki artışın devam pek mümkün olmadığının da farkındalar. Yapılan bu zamlar doğalgaz santral- daki yükselişin sürmesine bağlı olduğu nişini kamuoyuna yansıtmadan, siya- edeceği beklentisi, artık zamlarda da Çarşamba günkü enflasyon açıkla- larının maliyetini artırdığı için ister iste- tespitleri açıkça görünüyor. setten kendi kendine çekilmeyi seçen, masından sonra analistler yılsonu enf- ipin ucunu kaçırdı. Şeker fiyatlarında mez elektrik fiyatlarına yansıyacak. Bu- Peki, 20 yıldır iktidarını sürdüren Cum- tarihe yazılacak, kazılacak ilk değerli lasyon tahminlerini yüzde 20’nin üzeri- çok yüksek yeni zam bekleniyor, buğ- nun dışında hane halkına zam yapılma- hurbaşkanı Tayyip Erdoğan bu gidişa- ne çıkarırlarsa artık sürpriz olmayacak. örneği vermişti. day ve arpa ithalatlarına ilişkin ihaleler sa bile enerji maliyeti artacak olan üre- tı görmüyor mu? Her ne kadar yakının- İnönü, günümüzün liderler zirvesi yüksek fiyatlardan bağlanıyor, petrol ticilerin mallarına zam yapması kaçınıl- da bulunanların olayları tüm çıplaklığıy- Cumhurbaşkanı fiyatları artmaya devam ediyor, sürek- üzerinden seçmemiz gereken duruşun maz olacak. Prof. Dr. Hakan Kara, sa- la kendisine anlatamadığı söylense bile li yeni bir zam haberi geliyor. Artmaya dersini veriyor; “Yıllardır çözülemeyen dece bu dolaylı etkinin tüketici fiyatları- bence görmemesi imkânsız. görmüyor mu? devam eden kurlar, zaten dolar bazın- na etkisinin 0.6 puan olacağını söylüyor. fizik probleminin Türkiye ve Kıbrıs için, Piyasalar da bu sorunun yanıtını me- Dün açıklanan Bloomberg HT Tü- da büyüyen faturayı, TL’nin sürekli de- Ardından LPG zammı haberi geldi. 2 rak ediyor, bir sürü senaryo belki de bu kendimiz için demokrasi istemenin öte- ketici Güven Endeksi, 48.84 değeriy- ğer kaybı nedeniyle katladıkça katlıyor. Ekim’de 71, 21 Ekim’de 22 kuruş zam- nedenle son günlerde ortalıkta dolaşıyor. sinde bir çözümü olamayacağının” altı- le tarihi olarak en düşük seviyeye geri- 3 Kasım’da ekim ayı fiyat artışları açık- lanan LPG’de 49 kuruşluk yeni bir zam Belki, gerçekten hâlâ bu kötü gidişatı lerken Tüketici Beklenti Endeksi ise bir nı çok kalın çizgilerle çiziyordu. lanacak. Türkiye İstatistik Kurumu’nun yapıldığı duyuruldu. Dün öğlen saat- ve kendisini nasıl etkilediğini görmüyor. önceki aya göre yüzde 15.18 azalarak Yeri gelmişken arkadaşımız İpek lerinde de artan kurlar nedeniyle al- (TÜİK) açıklayacağı rakam öncesinde İs- Belki, gördüğü halde artık ipin ucunu bı- 58.54’e geriledi. Tüketicinin hem kişi- Özbey’in söyleşisindeki başlığı ile yü- tanbul Ticaret Odası’nın (İTO) yayımladı- kol ürünlerine zam yapıldığı, ortalama- raktı, bir şey yapmak istemiyor. sel mevcut durum algısında hem de rekliliğini ortaya koyan siyaset bilim- ğı sonuç, artışın devam ettiğini göster- da yüzde 18’lik bir orana ulaşıldığı ha- Belki de gördüğü halde durumu kur- geleceğe ilişkin beklentilerinde gerile- cimiz Prof. Ersin Kalaycıoğlu’na da berleri geldi. di. İTO, perakende fiyat artışını İstanbul tarmaya yetecek gücü kalmadı. me izlenirken, ekonominin açılmasıyla sevgi, saygı ile bir selam çakabilir mi- Zam furyasının artık başladığını söy- için aylık yüzde 3.29 olarak belirledi. Yıllık Gerçek nedeni nedir, bilmiyoruz ama haziran - temmuzda yukarı giden en- yiz? Çözüm arayışları “beş maddede artış ise yüzde 20.76’ya çıktı, endekste leyebiliriz. “Bundan sonra neye, ne ka- deksin, ağustos ayı ile başlayan düşü- zamların, enflasyondaki yükselişin katla- sultanizmin sayılan maddeleri üzerin- dar zam gelecek” sorusu ise artık an- şimdiye kadarki en yüksek rakam oldu. şünün devam ettiği ve tarihi olarak en nılamaz hale geldiği, bunun mevcut ikti- den çıkarılabilir mi?” lamsızlaştı. Çünkü belli ki iğneden ipli- Enflasyon açıklaması öncesi tahmin düşük seviyeye gerilediği belirtildi. darın şansını iyice azalttığı artık ortada. ulaştır Ma bakanı kara İsMa İl Oğlu