Katalog

9 EKİM 2021 CUMARTESİ DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 ILIŞKILERDE YENI TEST G-20’de Erdoğan ile planlanan görüşme öncesi Suriye konusunda suçlamada bulundu ABD’den BIDEN’DAN SALVOLAR F-16 talebi ve Halkbank bulunuyor. ABD Başkanı Biden, ürkiye, F-35 programından çıkarılma- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleş- “Türkiye’nin Suriye’deki Tsı sonrası Hava Kuvvetleri’nde do- miş Milletler 76. Genel Kurul gö- askeri eylemlerinin, ğan boşluğu kapatmak için ABD’den 40 rüşmeleri için gittiği New York’ta adet Blok 70 serisi F-16 savaş uçağı alı- ABD’nin güvenliğine ve Biden ile görüşememiş, CBS’ye mı ve envanterdeki 80 uçağın da aynı HÜSEYİN IŞİD’e karşı mücadeleye verdiği mülakatta ABD yönetimine seriye modernizasyonu için talepte bu- HAYATSEVER sert eleştirilerde bulunmuştu. sekte vurduğunu” savundu. lundu. Ankara, F-35 krizine “ara çözüm” olarak düşündüğü formülü yaşama geçirerek ha- Denge arayışı vada kısa ve orta vadede yaşayacağı zorlukların nkara-Washington hattında, Suriye’de terör örgütü New York dönüşü ise Erdoğan, önüne geçmeyi amaçlıyor. Talebe Washington’ın ilişkilerde yüksek tansiyon Biden YPG’nin etkinliğindeki bölge- vereceği yanıt, ilişkilerin seyrini de büyük ölçüde Soçi’ye giderek Rusya Devlet Baş- Asürüyor. Gözler Cumhurbaş- lerde ABD güçleri devriyede. etkileyecek. ABD’nin Türkiye’yi, Rusya’dan S-400 kanı Vladimir Putin ile bir araya ham Ahmed, kanı Tayyip Erdoğan ile ABD Baş- alımı nedeniyle F-35 programından çıkarması- gelmişti. İkilinin gündeminde kriz Washington’da kanı Joe Biden’ın ay sonunda G-20 nın ardından Ankara-Washington hattında yak- “Suriye’deki ve Suriye’ye ilişkin başlıklarından Suriye’nin İdlib böl- Beyaz Saray, Dışişleri Bakanlığı zirvesindeki görüşmesindeyken te- laşık iki yıldır süren tartışma ve çözüm arayışla- durum, özellikle de Türk hüküme- gesi de vardı. Rusya, Türkiye ile ya- ve Pentagon yetkilileri ile temasla- rör örgütü YPG’nin ana omurga- rı, Türkiye’nin F-16 talebiyle yeni bir boyut kazan- tinin Suriye’nin kuzeydoğusuna pılan mutabakata işaret ederek, son sını oluşturduğu Suriye Demok- rı sonrasında gazetecilere konuş- dı. Türkiye’nin 40 yeni F-16 alımı ve envanterde- askeri taarruz düzenleme yönün- dönemde özellikle İdlib’deki muha- ratik Güçleri’nin (SDG) siyasi ka- tu. Reuters’ın haberine göre, ABD’li ki 80 F-16’nın modernizasyonu için ABD’ye resmi deki eylemleri, IŞİD’i yenilgiye uğ- lif gruplar ile terör örgütü HTŞ baş- yetkililere işaretle “IŞİD’i yok et- nadı Washington’da temaslarday- talep ilettiği, 5 Ekim’de ilk olarak Yunan savun- ratma çabasına zarar veriyor, si- ta olmak üzere radikal grupları ay- mek için ne gerekiyorsa yapacakla- dı. Biden’dan ise “Türkiye’nin Su- ma haber sitesi defensereview.gr tarafından du- villeri tehlikeye atıyor. Bunun öte- rıştırmaması nedeniyle Ankara’ya yurulmuştu. Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri ilk riye’deki askeri eylemlerinin rını ve kuzeydoğu Suriye’de altyapı- sinde bölgede barış, güvenlik ve is- eleştirilerini açıktan dile getirme- aşamada sadece modernizasyon talebini doğru- yı inşa edeceklerini söylediler” de- ABD’nin güvenliğine ve IŞİD’e kar- tikrarı zedeleme tehdidi barındı- layıp yeni alım konusunda sessiz kaldı. Konunun di. “ABD’nin altyapı inşası ve siyasi yi tercih ediyor. Ankara’nın, İd- şı mücadeleye sekte vurduğu” çıkı- Reuters tarafından da haberleştirilmesinin ardın- rıyor. ABD’nin ulusal güvenliği ve lib politikasını netleştirmek için şı dikkat çekti. uzlaşma zemini bulma konusunda dan bakanlık kaynakları, Türkiye’nin ABD’den ye- dış politikasına karşı alışılmadık, bir oyuncu olmaya devam edeceğini ay sonunda Erdoğan’ın Biden ile Bir kararname ile Suriye hakkın- ni F-16 almak istediğini de doğruladı. olağanüstü bir tehdit oluşturmayı ve Kürtlere net bir taahhütte bulun- Roma’da yapacağı görüşmeyi bek- daki ulusal acil durum halini bir sürdürüyor” ifadelerini kullandı. yıl daha uzatan Biden, Temsilciler duğunu” savundu. ABD’nin YPG’ye lediği, Suriye’de ABD’yi Rusya’ya Ara çözüm formülü Trump döneminde de ABD benzer Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’ye ka- verdiği destek iki ülke arasında ger- karşı denge unsuru olarak gördü- Halihazırda envanterinde 240 civarı F-16 ile karar duyurmuştu. ginlik yaratan konuların başında ge- rarın gerekçesini anlattığı bir mek- ğü yorumları gündeme yansımış- 30’dan fazla F-4 savaş uçağı bulunan Türk Ha- liyor. Ankara-Washington hattında tup gönderdi. Beyaz Saray’ın inter- tı. Son dönemde ABD’ye Suriye’den va Kuvvetleri, uzun vadeli envanter planlaması- ‘Net mesaj’ net sitesinde yayımlanan mektupta kriz başlıkları arasında Türkiye’nin çekilme çağrısı yapmasına kar- nı program orta- Öte yandan terör örgütü YPG/ Rusya’dan S-400 hava savunma sis- Biden, Suriye ile ilgili acil durumun şın Erdoğan, daha önce birçok kez ğı olunan F-35 SDG’nin siyasi kanadı Suri- temi alması, Biden’ın 1915 olayları- projesi ve Mil- 14 Ekim 2021’den sonra da devam Washington’a Suriye’de birlikte ça- ye Demokratik Konseyi’nden İl- li Muharip Uçak etmesine karar verdiğini duyurdu. nı “soykırım” olarak tanıması, FETÖ lışma mesajı da göndermişti. (MMU) projesi ile yapmıştı. Bu pla- na göre F-35’lerin KUNDUZ’DA ŞIILER HEDEF ALINDI gelişiyle birlikte 2020’lerin başlarından itibaren Tartışmalar F-4’lerin envanterden çıkartılması, 2030’ların ba- şından itibaren de ilk seri MMU projesiyle üretile- cek TF-X’lerin envantere girişiyle ilk seri F-16’ların eşliğinde kabul “emekli edilmesi” planlanmıştı. Ancak ABD’nin unanistan’da parlamento, Fran- S-400 nedeniyle Türkiye’yi F-35 projesinden çıkar- Ysa ile imzalanan Savunma ve Gü- ması, Türk Hava Kuvvetleri’nin planlamasını sek- venlik Alanlarında İşbirliğine Yönelik teye uğrattı. ABD’ye yapılan yeni teklifle özellik- Stratejik Ortaklık Anlaşması’nı onayla- le MMU projesi kapsamında seri üretime geçilene dı. Oylamada iktidardaki Yeni Demok- dek Hava Kuvvetleri’nde oluşacak muharip uçak rasi Partisi ile muhalefetteki Değişim açığının kapatılması amaçlanıyor. Hareketi Partisi (KINAL), Yunan Çö- Kongre onayı gerekiyor zümü Partisi ve bağımsız milletveki- ABD’den yeni F-16 alımı ve envanterdeki li Konstantina Adamu “evet” oyu verir- F-16’ların modernizasyonu, ABD yasaları uya- ken ana muhalefet Partisi Radikal Sol rınca Kongre’nin iznine tabi olan “dış askeri sa- Koalisyon (SYRIZA), Yunanistan Ko- tış” yoluyla yapılabiliyor. Türkiye’nin resmi tale- münist Partisi ve Mera 25 partisinin bi, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından uygun görül- oyu “hayır” oldu. Başbakan Kyriakos Camiye mesi durumunda ABD Kongresi’nin onayına sunu- Miçotakis, anlaşmanın Yunanistan’ı lacak. Son dönemde Cumhuriyetçi ve Demokrat Akdeniz’de güçlendireceğini, bunun grupların neredeyse oybirliği düzeyinde uzlaştı- Avrupa’nın stratejik özerkliğine yöne- ğı konular arasında bulunan Kongre’nin Ankara’ya lik ilk cesur adım olduğunu savundu. yönelik katı tutumu göz önünde tutulduğunda Ana muhalefet lideri Aleksis Çipras saldırdılar Türkiye’nin yeni F-16 alımı için zorlu bir süreç ya- ise anlaşmanın taraflar arasında den- şanması bekleniyor. l ANKARA ge oluşturmadığını ve Yunanistan’ın ulusal çıkarları ile örtüşmediğini be- fganistan’ın kuzeydoğusundaki dırı sayısının üç olduğuna işaret etti. bombalı saldırılarda en az 169 sivil ile lirtti. Anlaşmanın ülkeyi yurtdışında AKunduz vilayetinde dün Şiilere ait 13 ABD askeri yaşamını yitirmişti. Sal- son derece tehlikeli ma- bir camiye düzenlenen intihar saldı- IŞİD üstlendi dırıları IŞİD üstlenmişti. ceralara sürükleyeceği- rısında en az 46 kişi yaşamını yitirdi, Afganistan’da Taliban’ın yönetimi ele Bazı yerel kaynaklar can kaybını en ni ifade etti. Yunanistan 143 kişi de yaralandı. Saldırının ardın- geçirmesinin ardından ülkede IŞİD’in az 60 olarak aktardı. AP haber ajansı, ile Fransa arasında 28 dan Birleşmiş Milletler’in (BM) Afganis- etkinliğini artırma arayışına girişeceği saldırıyı terör örgütü IŞİD’in üstlendi- ürkiye’nin ABD’den yeni F-16 talebini Eylül’de Paris’te imza- tan Misyonu’nun Twitter hesabından yorumları gündeme yansımıştı. Taliban, ğini duyurdu. Saldırı, yabancı güçlerin TCumhuriyet’e değerlendiren savunma politi- lanan anlaşma, iki ülke yapılan açıklamada, “İlk bilgiler, cami- IŞİD hücrelerine yönelik son dönemde Afganistan’dan ayrılmasının ardından kaları uzmanı Arda Mevlütoğlu, Türkiye’nin F-35 arasında savunma, dış de meydana gelen intihar saldırısında bazı operasyonlar yaptığını duyurmuş- ülkede yaşanan en ölümcül terör eyle- projesinden çıkarılmasıyla bölgesel askeri güç politika ve silahlanma 100’den fazla kişinin öldüğünü ve yara- tu. Sünni iki köktendinci yapı, Gani yö- mi oldu. Amerikan güçlerinin çekilme- dengesinde “geriye düşme” riski oluştuğuna dik- Çipras konularında işbirliğini landığını gösteriyor” denildi. Örgüt, son netimi döneminde sahada askeri açı- sinin hemen öncesinde 26 Ağustos’ta kat çekti. “Türkiye’nin bölgesindeki ülkeler; Isra- içeriyor. Anlaşma, taraf- bir hafta içinde camileri hedef alan sal- dan rekabetteydi. il, Mısır, Yunanistan hem yeni uçak alımı hem de Kâbil Havaalanı önünde düzenlenen lardan birinin, egemenlik alanında si- ellerindeki uçakların yeni teknolojilerle moderni- lahlı saldırıya uğraması halinde, diğer zasyonuyla kabiliyetlerini geliştiriyorlar. Türkiye, tarafın yardım etmesini öngörüyor. Bu bu güç dengesinde Hava Kuvvetleri’ndeki geriye çerçevede Miçotakis’ın tehdit olasılı- düşüş riskini kapatmak için ABD’den böyle bir ta- ğı iddiasıyla Türkiye’yi işaret ettiği ha- lep yoluna gitmiş görünüyor” dedi. berleri dikkat çekmişti. Hava Kuvvetleri’nde farklı tip bir uçak alımının, AB’de Polonya depremi eğitim, lojistik, altyapı gibi unsurlar başta olmak üzere ciddi maliyet getirebileceğine işaret eden Akar’dan tepki vrupa Birliği (AB) üyesi Polonya’da 2018’de koalisyon tarafından uygula- Komisyon, AB hukukunun itibarını ko- Mevlütoğlu, “Ara çözüm olarak en akılcı çözüm, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, AAnayasa Mahkemesi, Brüksel ve maya konulan yeni yargıç atama siste- rumak için kendisine verilen yetkiyi kul- eldeki uçak tipinden ikinci el ya da yeni alım yo- Yunanistan ile Güney Kıbrıs’ı eleştirdi. Varşova hattında gerilimi daha da ar- minin AB yasalarını ihlal ettiğine karar lanmakta tereddüt etmeyeceğini belirtti. luna gitmek ve eldeki uçakları da en üst seviye- Milli Savunma Üniversitesi Deniz Harp tıracak bir karara imza attı. Mahkeme, vermesinin ardından geçen martta yar- Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean de modernize etmek olarak görünüyor” diye ko- Okulu 2021-2022 eğitim öğretim yı- Polonya yasalarının AB yasaları ile çe- gıya başvurmuştu. Üyelerinin çoğunlu- Asselborn’dan “Polonya’nın ateşle oyna- nuştu. “Türkiye, ABD’ye ‘köprüden önce son çı- lı açılışına katılan Akar, burada yaptı- kış’ mesajı veriyor. Türkiye, ABD’ye F-35’in üzeri- lişmesi durumunda Polonya mevzu- ğu mevcut yönetim tarafından seçilmiş dığı” çıkışı geldi. Fransa’nın Avrupa Ba- ğı konuşmada, “Yunanistan ve Güney ne şimdi de F-16 talebine de olumsuz yanıt veril- atının AB hukukuna üstün geleceği- Anayasa Mahkemesi’nin kararı hükümet kanı Clement Beaune, Polonya mahke- Kıbrıs Rum Yönetimi birtakım tatbikat, mesi durumunda 40 yıldır Türk-Amerikan askeri ne hükmetti. Kararda, AB sözleşmesi- çevrelerinde memnuniyetle karşılanır- mesinin kararının AB’ye yapılan bir sal- faaliyetlerle bir yere varabilecekleri- işbirliğinin en önemli unsuru olan F-16 bağının da nin bazı maddelerinin Polonya anaya- ken muhalefette ise tepkiye yol açtı. dırı olduğunu ve ekonomik yaptırımların ni zannediyor” dedi. “Yunanistan’da kopmasıyla Rusya’yla savunma sanayii işbirliği- sası ile uyumlu olmadığı belirtildi. Ana- değerlendirilebileceğini söyledi. Beaune, özellikle son dönemlerde bazı ülkele- ni artırma yoluna gidebileceğini söylemiş oluyor” yasa Mahkemesi’nin 14 yargıcının iki- ‘Ateşle oynuyor’ “AB’den çıkış için bir risk bulunuyor” di- rin teşvik ve kışkırtmalarıyla bazı an- ifadelerini kullandı. sinin ise karara şerh koyduğu kaydedil- ye konuştu. Yargı kararı, Varşova-Brük- AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politika- laşmalar yapmak suretiyle bir silah- di. İktidardaki muhafazakâr koalisyonun sel arasında hukukun üstünlüğü, yargı ları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, ka- lanma sevdası başladı” diyen Akar en büyük partisi Hukuk ve Adalet lide- bağımsızlığı, basın özgürlüğü ve demok- rarın ardından “AB’nin yapıtaşların- “Önce matematik, tarih bunlara bakın. ri Jaroslaw Kaczynski, kararın ardından ratik değerler, LGBTİ+ hakları üzerine dan bir tanesi birlik hukukunun ulusal Bu tür girişimlerle Türkiye’ye karşı üs- “Polonya’da en yüksek yasa anayasa- sürtüşmelerin yaşandığı döneme denk mevzuata üstünlüğüdür” dedi. Avrupa tünlük sağlayamazsınız, bu gayretten dır ve yürürlükte olan AB düzenlemeleri geldi. Brüksel’in Polonya’ya verilmesine Komisyonu’ndan yapılan açıklamada ise vazgeçin. Yunanistan’ın içinde bulun- anayasaya uymak zorundadır” dedi. henüz onay vermemiş olduğu 57 milyar mekli Hava Korgeneral Erdoğan Karakuş, “Adalet Divanı kararları bütün üye dev- duğu ekonomik durum malum, cid- Başbakan Mateusz Morawiecki, Av- Avro’luk ekonomik destek paketi de bu ECumhuriyet’e yaptığı değerlendirmede letlerin kurumları ve ulusal mahkeme- di borç içindeler. Silahlanma sevda- “Eğer alımı mümkün olursa ABD’den gelecek 40 rupa Adalet Divanı’nın, Polonya’da denklemin içerisinde yer alıyor. leri için bağlayıcıdır” ifadeleri kullanıldı. sıyla birtakım boş harcamalar yaparak adet yeni F-16 ve modernize edilecek 80 uçak, ekonomiyi daha da kötüleştirmekte ve F-35’ler gelmediği için Milli Muharip Uçak üre- Yunan halkının refahına kastedilmek- tilene kadar Türk Hava Kuvvetleri’nin yetenek- tedir” ifadelerini kullandı. lerinin korunması için bir ara çözüm olabilir ve Türkiye’nin caydırıcılığı korunabilir” dedi. Kaygı yaratan çarpışma Yunanistan’ın elinde Blok 70’e modernize edil- miş F-16’lar bulunduğunu, ayrıca Fransa’dan da BD’ye ait USS Connecticut nükleer Merkel’den yeni Rafale alımı yaptığını anımsatan Karakuş, Adenizaltının Hint Pasifik bölgesinde “Türkiye, yeni F-16 alımı ve modernizasyonuy- suya iniş sırasında “bilinmeyen bir nes- la buna da karşılık vermeyi ve bir denge sağla- veda ziyareti neye” çarptığı, 15 mürettebatın yara- mayı da amaçlıyor” ifadesini kullandı. Türkiye’nin landığı duyuruldu. Olayın geçen cumar- talebine ABD’nin olası yaklaşımı konusunda ise lmanya’da 26 Eylül’de yapılan se- tesi yaşandığını açıklayan ABD’li yetki- Karakuş, “ABD, S-400’den dolayı F-35’lerin bil- Açimler sonrasında görevini devre- liler, “Denizaltının istikrarlı bir durum- gilerinin Rusya tarafından ele geçirilebileceği- ponya, Avustralya, Kanada ve Hollanda nın da mümkün olduğu çıkışı yapmış- decek olan Almanya Başbakanı An- da olduğu, nükleer tahrik tesisi ve alan- ni öne sürüyor. Fakat F-16’lar için böyle bir du- donanmaları katılıyor. tı. ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet gela Merkel, 16 Ekim’de Türkiye’yi zi- rum yok. Türkiye’nin teklifine verecekleri ya- larının etkilenmediği” bilgisini paylaştı. Washington-Pekin hattında Tayvan Başkanı Şi Cinping ile geçen çarşam- yaret edecek. Alman hükümet söz- nıt, ABD’nin hakiki niyetini öne çıkartacaktır. ABD Denizaltının ABD’ye ait Guam Adası’na konusunda son dönemde gerilim yük- ba yaptığı telefon görüşmesinde, Tay- cüsü Steffen Seibert, Merkel’in reddederse Türkiye, başka kaynaklardan savaş gittiği belirtildi. BBC’nin haberine göre selmişti. Çin, Tayvan’ın hava sahası ih- van Anlaşması’na bağlılık konusunda İstanbul’da Cumhurbaşkanı Tay- uçağı temini yoluna gidebilir. Ingiltere’den Euro- USS Connecticut ABD’nin müttefikle- lallerini artırmış, Tayvan Savunma Ba- anlaştıklarını duyurmuştu. yip Erdoğan ile görüşeceğini açıkla- fighter Typhoon talep edilebilir. Bu da olmazsa, riyle birlikte yaptığı tatbikata katılmak kanı Chiu Kuo-cheng, Çin ile aske- Bu anlaşmayla ABD, Tayvan’ı bağım- dı. Türkiye’nin Almanya açısından son çare Rusya’dan uçak alımı gündeme gelebi- üzere bölgedeydi. Çin’e karşı AUKUS ri ilişkilerinin son 40 yılın en gerilimli sız bir ülke olarak tanımak yerine “tek önemli ve yakın bir partner olduğuna lir ki böyle bir şey olmasını ABD de istemez, do- olarak bilinen ABD, İngiltere, Avustral- ve kötü seviyesinde bulunduğu, Çin’in Çin” pozisyonuna yakın duruyor ancak işaret eden Seibert, iki ülke arasında layısıyla ABD, Türkiye’nin talebine yanıt verirken ya arasında pakttan haftalar sonra dü- 2025 yılına kadar Tayvan’ı tamamen Tayvan’ın kendini savunma hakkına güçlü bağlar bulunduğunu söyledi. tüm bu unsurları göz önünde tutacaktır” dedi. zenlenen tatbikata ABD, İngiltere, Ja- işgal edebilecek kapasiteye ulaşması- destek veriyor. ‘KÖPRÜDEN ÖNCE SON ÇIKIŞ’ MESAJI ‘TÜRKIYE, DENGE SAĞLAMAYA ÇALIŞIYOR’