Katalog

25 EKİM 2021 PAZARTESİ kültür 13 Beril Anılanmert Tarih, tiyatro, politika Serfiraz Ergun nadolu’nun özellikle batı ve güney bölgelerindeki betonlaşmış, mima- Beril Anılanmert Ari açıdan üslupsuz kentlerin arasına ve Seyir Defteri serpiştirilmiş duran ve tarihin içinden bize bakan antik tiyatrolar hakkında sık sık dü- şünürüm. Ayakta kalmış duvarları, muhte- zun zamandır fırınlanmış ve üzerlerine küçücük KONUK şem seyirci kapasiteleri, mimarileri ve ku- kapalı olan İş birer yeşil ağaç kondurulmuş. Beril YAZAR sursuz akustikleriyle kat kat birikmiş bir USanat’ın salo- Anılanmert bu işin dikkat çekeceği- geçmişin sessiz tanıkları olarak bize bir SERFİRAZ şeyler anlatmak isterler sanki. ni biliyor ancak o işle de öne çıkmak nuna, pandemi dolayı- ERGUN Bu nedenle Yaşar Yılmaz’ın 2010’da sıyla 2020 Martı’ndan istemiyor. yayımlanmış “Anadolu Antik Tiyatroları. Sergide, adından da anlaşılacağı beri ertelenen sera- 115 Antik Kent, 119 Tiyatro” adlı inanılmaz mik sanatçısı ve akademisyen Beril gibi hem seyrettiği sanatsal yolculu- çalışması on yılı aşkın bir süredir başucu ğunun kilometre taşları var hem de Anılanmert’in ‘Seyir Defteri’ sergisi- kitabı olarak vazgeçilmezlerim arasındadır. ne giriyorum. Sanatçının 80’li, 90’lı Olimpos isimli yeni işleri. Zeus (gök- lerin ve şimşeklerin tanrısı), Hera yıllarındaki ve yeni işleri bunlar. So- Tragedya lumda Anadolu çanakları ama üzer- (Zeus’un eşi ve ablası), Demeter (ta- Antik tiyatronun kent yaşamı içindeki ye- rımın ve bereketin tanrıçası) ve The- lerinde tornadan çekilmiş sonra iti- ri sayısız incelemeye konu olduğu gibi, gü- nümüze ilişkin çağrışımlar için de verimli nayla yırtılmış ve çanakların üzer- mis (adalet tanrıçası) gibi eleştirel bir zemin oluşturabilir. Kökleri bakımından işleri Olimpos serisinden. lerinden bir demet kurdele gibi fır- belirli bir uygarlıkla asla kısıtlanamayacak layan kil şeritli objeler. Sağımda ise bir sanat dalı tiyatro, ne olmuştur da tarihin Yeni nesil sanatçının ‘Entropi’ adını verdiği dö- belirli bir kesitinde ve belirli bir coğrafyada Sanatçı; “Algılama normlarımız neminden uçurtmalar. Yukarı, gök- apayrı bir anlam kazanarak “tragedya” gibi Sunaklar ve kutsal kurbanlar sanatçının çokça işlediği konular arasında yer alıyor. ilerde farklı olacak teknolojinin ge- yüzüne doğru uçacaklarına yere bir tür ortaya çıkarmıştır? lişmesi ile birlikte. Bu internetin ve doğru çakılan, Türkiye’nin de içinde Çünkü sonuçta yukarıda sözünü etti- lar, sesini duyuramayanlar oluyor. neği ve yaratıcılığı değil aynı zaman- teknolojinin içine doğan yeni nesil, bulunduğu durumu simgeleyen, kar- ğim antik yapıların da tiyatronun kent ya- Sanatçı, hoyratlıkla karşılaşan kadın- da teknik bilgisi ve tecrübesi de çı- hızlı üretim, hızlı tüketime ayak uy- şamıyla bu denli bütünleşmesinin de baş- gaşayı, düzensizliği, dekadansı ve langıç noktasında hep bu özgün tür, “tra- lar ve çocuklara adıyor bu işlerini. kacak eserin kaderini belli ediyor. durmak zorundalar. Çok çabuk algı- çözülmeyi belirten uçurtmalar. Son gedya” vardır. Fırından çıkan eser her zaman tam Uzun bir süredir sergi açmayan layıp çok çabuk icra etmeleri lazım. yıllarda yapacağı yine bu sergide yer “Göçmen” bir tanrıyı, Dionysos’u kut- Beril Anılanmert 1968 yılında Devlet da sanatçının arzuladığı olmayabi- Öyle bir sanat türü ortaya çıkacak. alan ‘Kargalar’ da böyle bir baş aşağı lamak için yapılan şenliklerin ayrılmaz bir Güzel Sanatlar Akademisi’nden me- liyor, sürprizlerle dolu. Beril Anı- Ama bizim dönemimiz hâlâ geçerli- çakılma eğiliminde. parçası olan tragedyalar, kutsal ve kutsal- zun oldu, 1989’da profesörlüğünü al- lanmert “Bir toz koyuyorsun fırına, liğini koruyacak. Gençler bu gün bi- dışı alanlar arasındaki kesişim, etkileşim Sunaklar dı. Mimar Sinan Üniversitesi’nden sonra onun yaşadığını, canlandığı- le Eric Clapton, Jimmy Hendrix, Ja- ve düşünsel evrim süreçlerinin insanlık ta- emekli olunca FMV Işık nı görüyorsun” diyerek bu süreci bir 5205 serisi, Beril Anılanmert, Ec- net Jackson dinliyorsa, bizim gençli- rihindeki en özgün örnekleri arasında sayı- Üniversitesi’nde hocalık yaptı. Ulus- kâbus olarak değil tam tersine heye- zacıbaşı Sanat Atölyesi’nde çalışır- ğimizin 33 plaklarını yeni keşfedip labilir. “Oidipus”, “Elektra”, “Antigone” gi- bi kahramanların zaman ve uzam sınırları- lararası Seramik Akademisi üye- can verici bir yol olarak değerlendi- ken kalıplardan defolu çıkan ve atı- onlara cover yapıyorsa, yeniden ses- nı aşan yolculuklarını sadece Batı’nın Rö- si, birçok kişisel sergisi var. Eserle- riyor. ‘Bu süreçte iki yeni deyim öğ- lan duş teknesi, lavabo ayağı, klozet lendiriyorsa, bizlere de hâlâ yer ka- nesans ile birlikte köklerini antik Yunan ve ri de birçok ülkede sergilendi. 1990 rendim; aracısız sanatçı, yani eseri- kapağı gibi seramik ürünlerin üze- lacak diye düşünüyorum” diyor. Roma’da aramaya karar vermesiyle izah yılında T.C. Kültür Bakanlığı ödü- ni yaparken onunla baş başasın, di- rine yaptığı işler. Kalıplardan biri- Işık Üniversitesi Güzel Sanatlar etmek yeterli olmaz. Jung’un “İnsanlığın lü ve 1991 yılında İş Bankası Büyük ğeri de entrepreneur (girişimci) sa- nin üzerinde 5205 yazdığı için de Fakültesi’nden de kendisini emek- kolektif bilinçaltı” diye yaptığı mitoloji tanı- Ödülü’nü aldı. Şimdi, son sergisi Se- natçı, Damien Hirst gibi, Olafur Eli- bu defolu fabrika atıklarıyla yaptığı li yapınca kapılar serisine başlamış mına koşut olarak, Antik tragedyalar için yir Defteri, ödül aldığı İş Bankası’nın asson gibi, 160 kişiyle, laboratuvar- heykeller ve yerleştirmeler serisi de sanatçı. Bunlar seramik değil kâğıt de “insanlık durumu”nun barındırdığı çeliş- sanat galerisinde sergileniyor. Ça- la birlikte çalışıyorlar” diyor Anılan- kiler yumağının en konsantre, en billurlaş- 5205 ismini taşıyor. Akbank Sanat üzerine akrilik boya.” “Bir kapı ka- mış halleri denebilir. nakkale Yayınları’ndan ‘Daha Çok mert. “Bir iş insanı gibi işerini hızlı Galerisi’nde sergilenerek izleyiciyle panıyor, başka bir kapı açılıyor” di- Ateş’ adında bir de kitabı var. tüketime açıyorlar. Seramik zor satı- buluşmuştu. yor. Bundan böyle sanatçı biraz da Politik bir sanat lan bir sanat eseri.” Doğru söylüyor. Sunaklar ve kutsal kurbanlar sa- yabancısı olduğu bir materyale, Bunun altında, tragedyanın daha doğar- Seramik zor Ama üretim sürecinin kendisine so- natçının çokça işlediği konular. Anı- kâğıt işlere eğilmek istiyor. ken politik bir sanat olarak ortaya çıkması Seramik zor sanat. Hem kil gibi nuçtan daha fazla mutluluk verdiği- lanmert “Sunaklara sunduğunuz kur- Beril Anılanmert sadece bir aka- yatmaktadır. Dionysos kutlamaları içinde- çabucak işlenmesi gereken bir mal- ni de itiraf ediyor. banlar aslında bir alışverişi simgeli- demisyen olmanın getirdiği sanatsal ki yeriyle kentin “kutsal” alanında merke- zeme hem sonucu pek belli olma- Serginin ilgimi çeken işlerinden yor, bir şey alıyor, diğerini veriyor- düşünceler zenginliğiyle değil, yılla- zi bir rol oynarken, mitolojiyi “tarihselleşti- yan pigment hem de az ateş, çok biri Gezi Tabletleri. Gezi olayları sı- sunuz. Kurban verip cennetten bir rın getirdiği teknik tecrübeyle ve ya- ren” boyutuyla da doğrudan bilinçlere mü- ateş dengesi. Bir seramik sanatçısı- rasında gazete haberlerinden alıntı- dahaleyi içermektedir. Bu “yurttaşlık eği- yer talep ediyorsunuz” diyor. Burada ratıcı yönüyle de Seyir Defteri sergi- timi” işlevinin farkında olan “polis” yöne- nın sadece duyguları, sanatsal yete- lar küçük tabletler, karolar halinde kurban çoğu zaman sesi çıkmayan- sini ilginç kılıyor. timi bir yandan aktörlerin ücretlerini karşı- lar, diğer yandan da giriş ücretini ödeye- meyecek kadar yoksul yurttaşlara da fon ayırır. Ama tragedya mevcut kurumları ka- Estetiğin siyaseti bullenip meşrulaştırdığı kadar sorgulamak- Harbiye’de tan da uzak durmaz. Kahramanların öz- rter’in Öğrenme Programı kapsamında dü- gür iradeleriyle kaderleri, erdemleriyle suç- Azenlenen çağdaş sanat seminerleri, “Este- doğa ları arasında sıkışıp kalmalarının, koroların bir dörtlükte akladıklarını bir sonraki dört- tiğin Siyaseti: Çağdaş Sanatı Toplumsal Boyut- için lükte eleştirmelerinin altında, kent agora- larıyla Düşünmek” başlıklı yeni bir diziyle sürü- sının özgür tartışmalarının ve bir geçiş dö- yor. Genco Devrim Barikan’ın yürütücülüğünü ko NsEr neminin henüz sonuca bağlanmamış çe- üstlendiği seminer dizisi, çağdaş sanatın top- Nil Karaibrahimgil lişkilerinin etkisi hissedilir. Zaten traged- lumla ilişkisini tarihsel ve güncel tartışmalardan kıl hastanesindeki bir kadı- ya kurgusunda “agon” (çatışma) ve “pat- örneklerle ele almayı amaçlıyor. ‘Ben Anın kendini Tomris Uyar’da hos” (acı çekme) temel öğeler arasındadır. 26 Ekim’de başlayacak olan dizi, bu tarih- il Karaibrahimgil yarın ziyle ilgili çalışan, kuru- aramasını konu edinen ‘Tomris’ Çünkü bir yandan mitos ve ritüellere uza- ten itibaren altı hafta boyunca her salı 19.00– Nsaat 21.00’de Harbiye cularından olduğu Yuvam kimim?’ adlı oyun saat 20.30’da Trump nan kökleri bunu gerektirmektedir; diğer 20.30 saatleri arasında çevrimiçi olarak yapı- Cemil Topuzlu Açık Hava Dünya Derneği için yazdı- Sahne’de sahnelenecek. yandan da devletleşmesini tamamlamış si- lacak. Çevrimiçi seminer dizisi, sanat tarihin- Tiyatrosu’nda konser ve- ğı, kendisinin ‘çevre için Janset Paçal, “Tomris” karakteri- telerde eski kan bağı aidiyetleri, eski kolek- de olduğu kadar gündelik dilde de sıklıkla “gü- recek. insanları uyandırma şarkı- ni canlandırdığı oyunda; kendini tiviteler çözünüp yeni aidiyetler ortaya çı- zellik” veya “güzel olan” ile ilişkilendirilen este- Son iki yıldır, orman ke- sı’ diye adlandırdığı ‘uyan Tomris Uyar zanneden akıl has- karken yaşanan geçiş, çatışmalarıyla, acı- tik kavramını, Jacques Rancière’in düşüncesin- narında doğayla iç içe ya- anne’ parçasını da seslen- tanesindeki bir kadının iç konuş- larıyla ve sorgulamalarıyla tragedya sanatı- den yola çıkarak felsefi bir bağlamda tartışma- şayan Nil Karaibrahim- direcek. maları, “Sen Tomris değilsin!” di- nın insana dair benzersiz zeminini oluştur- ya açacak. gil, bu hayatı ve bu haya- MFÖ ise Infinit Harbi- yen dış sesin uyarısıyla “Ben muştur. Antik tragedyanın çağları ve sınır- Program, estetik kavramını “güzel olan” ile sı- tın onda yarattığı ilhamı ye Açıkhava Konserleri se- kimim?” sorusuna dönüşüyor. ları aşan evrensel boyutunu insana dair bu nırlandırmadan, “algılama, duyumsama, hisset- paylaşmak üzere, bahçesi- risinin son günü olan 27 Kendini arayan zeki ama güçlü özü oluşturur. me” gibi daha geniş anlam alanlarıyla ilişkilen- bipolar bozukluğu ni İstanbul’un ortasına ta- Ekim’de saat 21.00’de se- direcek. Düşünmenin boyutlarını Arter kolek- olan bir kadının; iliş- şıyacak. Sanatçı, iklim kri- venleriyle buluşacak. Janset Paçal Günümüzde tragedya siyonundan yapıtlar ve Türkiye çağdaş sanatı- ki, aşk, evlilik kav- Trajik form antikçağdan sonra da (Antik nın yakın döneminden örnekler üzerinden sor- ramları ile yüz- Yunan tragedyası şeklinde olmasa da) var- gulayacak. leşmesi ve Tom- lığını sürdürdü. Shakespeare tragedyala- ris Uyar’ın hayat rı da bir kopuş ve geçiş döneminin ürünle- hikâyesiyle ken- ri oldular. Her şeyin metalaşacağı, içerdi- dini ifade ği kullanım değeriyle değil, pazardaki de- etmeye ğişim değeriyle tartılacağı “meta fetişizmi” çalışma- çağının şafağında doğdular. Shakespeare sı anlatıl- tiyatrosunun çağıyla ilişkisi, tiyatro sana- maya çalı- tının ve trajik formun tarih ve politikayla iç şılıyor. ‘Veba’ sahnede içe geçmişliğinin bir diğer örneğidir. Peki, günümüzde trajik formun karşılığı ehmet Ergen’in yö- risi olarak kaleme aldığı var mı? Antik tragedyaların hâlâ en klasik Bawer Doğanay, Bir Bulut İçinde Mnettiği “Veba” 27 eserde, veba salgını sıra- biçeminden en modern yaklaşımlara kadar ‘Zamansızlık Şarkısı’ Yaşıyorum, 2021, Tuval üzerine akrilik. Ekim’de saat 20.30’da sında yaşanan kaotik du- sahnelenebilmeleri, günümüz seyircisinin Kâğıthane Sadabat rum anlatılır. Karantina ursa Zindankapı içeri- lık etmiştir. İnsan, varoluş, de “acıma ve dehşet tellerini titreştirebil- Sahnesi’nde sahnelene- döneminde verilen müca- Ferda Art Platform’da meleri” böyle bir karşılık, hatta gereksinim Bsindeki Güncel Sanat algı ve bellek gibi olguların cek. dele, belirsizlik ve korku- olduğunu gösteriyor. İnsanlığın parçalan- Galerisi, ilk sergisi ‘Zaman- da zaman kavramı üzerine Nobel Ödüllü yazar nun egemen olduğu bir mışlık hallerini anlamak ve aktarmak, ma- sızlık Şarkısı’ ile kapılarını temellenerek açıklanması iki s Ergi B ir DEN Camus’nün faşizm alego- dünya canlandırılıyor. nayı önemsizleştirmeyi değil, tarih ve poli- ziyarete açtı. Derya Yücel’in ve farklı bakış açılarıyla ele tikayla iç içe kalmayı gerektiriyor. küratörlüğünde, Cengiz Te- alınması çok uzun zamandır erda Art Platform 20 Ekim - 10 Kasım 2021 kin, Çağrı Saray, Gülçin Ak- sanat alanında da izlenir. Ftarihleri arasında Mert Diner’in “Bizi Rahat Bı- Pir Amit ç Ağ DAŞ sANAt soy, Işıl Çelik, Meliha Sö- Zaman, bilimsel olarak mut- rakın” adlı kişisel sergisi ile Bawer Doğanay’ın ilk Picasso’nun 11 eseri açık zeri, Nezaket Ekici, Osman lak ve göreli olarak ele alın- kişisel sergisi olan “Bir Bulut İçinde Yaşıyorum”u sErgisi NE ko Nu ol Du Dinç, Şefik Özcan, Vahit Tu- mış olsa da çoğu düşünür izleyiciyle buluşturuyor. artırmada 110 milyon doları geçti ransız sokak sanatçısı JR, rini bir araya getiren “Fo- na ve Yaşam Şaşmazer’in zamanın bir noktadan diğe- İşlerinde yer verdiği, renklerle işlenmiş zen- Fson eserinde Mısır’da- rever is Now” başlıklı ser- spanyol ressam Pablo katılımıyla gerçekleşen ser- rine doğru hareket eden ke- gin boya alanlarını ‘belli bir veri toplama süreci- ki Kefren Piramidi’ni kullan- gi, Eski Mısır’ın etkisini çağ- İPicasso’ya ait 11 eser gi 17 Ocak 2022’ye kadar sintisiz, dinamik ve tekrar nin ardından ortaya çıkan ürünler’ olarak tasvir dı. Yaptığı optik illüzyon- daş sanat aracılığıyla orta- ABD’nin Nevada eya- ziyarete açık. etmeyen bir olgu olduğunu eden Bawer Doğanay, resimlerinde sıklıkla taş larla tanınan sanatçı, Gize ya koymayı hedefliyor. 4 letine bağlı Las Vegas Serginin küratörü Derya ileri sürmektedir” diyor. süslemeleri, motifler, tarihi yapılar, ova-gökyüzü Piramitleri’nin ikinci en bü- bin 500 yaşındaki UNESCO kentinde düzenlenen Yücel, “Za- ve bulutlara yer veriyor. İşlerindeki kompozisyon yüğü olan Kefren’in tepe- Dünya Mirası bölgede ‘tü- bir açık artırmada satı- man kav- genel olarak eğlenceli ve renkli bir dünyaya ait sini uçurdu. 4 bin 500 yıl- rünün ilk örneği’ olarak ifa- şa sunuldu. ramı, fizik- gibi görünse de aslında ekspresif, hırçın ve içsel lık, UNESCO Dünya Mirası de edilen sergi 7 Kasım ta- Önceki gün yapılan ten psiko- bir dünyanın kapısını aralayan sanatçı, kullandığı listesindeki piramit, ilk kez rihinde kadar ziyarete açık açık artırmada 11 ese- lojiye, fel- detaylarla zamanı ve coğrafyayı flulaştırıyor. böyle bir çağdaş sanat ser- olacak. rin satışı 110 milyon doları geçti. sefeden Üstü kapatılan duvarların gerçekliğini re- gisine konu oldu. Açık artırmada, 1973 yılında hayatını kaybeden sosyolojiye Lorenzo Quinn, Gi- simlerinin odak noktası haline getiren Mert ressamın 9 tablosu, 2 seramik eseri yer aldı. kadar bir- sela Colon, Sherin Diner’in “Bizi Rahat Bırakın” sergisi sanatçının Pablo Picasso’nun Fransız modeli ve sevgilisi Guirguis ve JR gibi çok düşün- 2018 ve 2019 yıllarında ürettiği eserleri bir ara- Marie-Thérse Walter’i resmettiği Kırmızı-Turun- birbirinden önemli ce ve bilim ya getiriyor. Seçkide bilinçli adımlarla yapılan cu Şapkalı Kadın tablosu 40.5 milyon dolara satı- uluslararası ve yerel kuramı- larak en pahalı eser oldu. hamlelerle beraber, plan dışı gelişen leke ve te- sanatçıların eserle- na kaynak- Koleksiyon, ünlü ressamın en az 50 yıllık sanat sadüfler de üretimin bir parçası olarak ziyaret- hayatını kapsıyor. çiyle buluşuyor.