Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 24 EKİM 2021 PAZAR 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Uluslararası Mali Eylem Görev Gü- Türkiye hakkında henüz bir karar verilmiş değil. diplomatik teamüllere aykırı bir şekilde dün akşam cü FATF, Türkiye’yi “riskli ülkelerin” HHH ortak bir açıklama yayımlayan Ankara’daki bir grup bulunduğu “Gri Liste”ye aldı. Bu sırada Amerika Birleşik Devletleri, Alman- Büyükelçi, bu sabah Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştır. Elbette, ekonomik, mali, siyasal ya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İs- Bu ülkelerin Büyükelçileri/Maslahatgüzarlarına, veç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda’nın Anka- sosyal medya üzerinden yapılan ve bağımsız yargı konular kadar, bütün bunların te- melinde yatan “Demokratik Rejim”, ra büyükelçileri, ortak bir açıklama yayımlaya- tarafından yürütülen hukuki bir süreçle ilgili bu had- “Hukuk Devleti” ve yargı mekaniz- rak Kavala’nın serbest bırakılmasını istediler: siz açıklamanın kabul edilemez olduğu, hukuki sü- reçlerin siyasallaştırılmasına ve Türk yargısına baskı ması da Avrupa Konseyi’nin mah- “Osman Kavala’nın tutuklanmasının üzerinden kemesi olan AİHM’nin denetiminde. dört yıl geçti. Davanın, farklı dosyaların birleştiril- yapmaya yeltenen bu açıklamanın reddedildiği, söz Kavala davası Türkiye’de hep var olan ama özellikle 16 Nisan mesi ve beraat kararından sonra yeni davaların ya- konusu açıklamanın Büyükelçilerin savunduğunu id- 2017 Halkoylamasıyla kurulan “Şahsım Rejimi” so- ratılması yoluyla sürekli geciktirilmesi, Türk yargı dia ettikleri hukukun üstünlüğü, demokrasi ve yargı uluslararası sorun nunda zirveye ulaşan yargının siyasallaşması sorunu, sisteminde demokrasiye saygıyı, hukuk devleti ve bağımsızlığına da aykırı olduğu iletilmiştir. AİHM’ye daha çok davanın götürülmesine yol açtı. şeffaflık ilkelerini gölgelemektedir. Adı geçenlere, Anayasamızda da kayıtlı olduğu Öyle anlaşılıyor ki ülkedeki adaletsizlik ve hu- Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Danimar- üzere, Türkiye’nin insan haklarına saygılı, demok- olurken - 1 kuksuzluklar, Anayasaya göre uymak zorunda ol- ka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, Kana- ratik bir hukuk devleti olduğu vurgulanmış ve Türk da, Norveç ve Yeni Zelanda Büyükelçilikleri olarak yargısının bu tür sorumsuz açıklamalardan etkilen- duğumuz AİHM kararlarına uyulmamasından do- ltüst olan dünyada, Balkanlar, Kafkasya, layı şimdi uluslararası düzeyde de tartışılıyor. Türkiye’nin uluslararası yükümlülükleriyle ve mil- meyeceği hatırlatılmıştır. Ortadoğu “Şeytan Üçgenindeki” jeostra- HHH li kanunlarıyla uyumlu şekilde, bu davanın adil ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin, bazı ülkele- Atejik yerinden dolayı Türkiye’nin önemi re yönelik verdiği ve yıllardır uygulanmayan kararları- Önce AİHM, Kavala’nın serbest bırakılması- hızlı biçimde sonuçlandırılması gerektiği kanısın- hiçbir zaman azalmıyor. nı istedi. dayız. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bu hu- nı görmezden gelenlerin, sadece Türkiye ile ilgili da- ABD’nin Ortadoğu’ya ve Afganistan’a müdaha- Anayasa gereği Türkiye, AİHM’nin kararlarına sustaki kararları doğrultusunda Osman Kavala’nın valara odaklanmalarının ve özellikle Kavala davasını lesinin sonuçları ve bu arada “sığınmacılar” soru- uymak zorunda ama bu kararlara uymadı. derhal serbest bırakılmasının sağlanması için sürekli ve ısrarla gündemde tutmaya çalışmalarının nu ülkemizin bu önemini daha da artırdı. Bunun üzerine Mahkeme, Türkiye’yi, yaptı- Türkiye’ye çağrıda bulunuyoruz.” samimiyetsiz ve çifte standartlı bir yaklaşım olduğu- İktidar, bu durumu elbette kendi lehine kul- HHH na dikkat çekilmiş, Büyükelçiler/Maslahatgüzarlar Vi- rım uygulanması için Avrupa Konseyi Bakanlar lanmaya çalışıyor ama ülke aynı nedenle ulusla- Komitesi’ne şikâyet etme sürecini başlattı. Bu açıklama üzerine, Dışişleri Bakanlığı bü- yana Sözleşmesi kapsamında görevlerinin sorumlu- rarası denetim mekanizmalarının da radarında. Konsey, AİHM kararlarına uymayan ülkelere, yükelçileri Bakanlığa çağırdı ve sert bir biçim- lukları içerisinde kalma konusunda uyarılmışlardır.” Karapara aklanmasına ve terörün finansmanı- HHH üyelikten çıkarmaya kadar gidebilen bir dizi yaptı- de bu açıklamanın reddedildiğini bildirdi: na karşı kurulmuş olan, Türkiye’nin de katıldığı, rım uygulayabiliyor. “Ülkemizde devam eden bir davayla ilgili olarak, Olayın devamı ve bazı yorumlar Salı gününe. Zeki Arıkan: Bir Cumhuriyet Aydını l Tarihçiliğin böylesi l Tarihçi Ahmet Mumcu’nun PROF. DR. Salih ÖzbaRan bir kişiliği; onu en ücra olağanüstü olarak nitelediği taRihçi köşelerinden söküp günümüze “mezuniyet tezi” ile bitirdi Ekim 2021 tarihinde Pro- anlam kazandıran metinlerin tarih bölümünü, Profesör Nejat fesör Zeki Arıkan’ı ebedi- sahibi bilgin, öğretmen, Göyünç’ün danışmanlığında. 18yete uğurladık. Alanındaki akademisyen bir dost; Isparta’da kısa süreli meslek çalışkanlığı, araştırıcılığı, yayınları, Erzincan’ın Uluyamaç’ından deneyiminin ardından Fransa’ya çevresindekilere ve çok daha geniş başlayan yolculuğunun son bir dünyaya saçtığı ışık ile apayrı gönderildi, yeteneklerine bir etki yaratan, Türk tarihçiliğin- durağında İzmir’de bizlerle güvenenlerce. Orada ünlü tarihçi de mümtaz bir yerde tutulmasına birlikte olma şansı veren Robert Mantran yönetiminde inandığım Cumhuriyet aydını, Ata- Cumhuriyet aydını Zeki hazırladığı doktora tezi ile türk sevdalısı, yurtsever bir bilgini Zeki Arıkan kardeşim: Çok arayacağım onu. dünyaya açıldı. yitirdik. Tarihçiliğin başı sağ olsun, Salih Özbaran çok sevdiğim arkadaşım, meslekta- şım ışıklar içinde yatsın. ünlü tarihçi Robert Mantran yöne- Birgen, Halit Ziya, Vasıf Çınar, Zi- timinde hazırladığı doktora tezi ile ya Somar ve daha nice aydınlarla Bir yüksek öğretmenli dünyaya açıldı; “Annales Okulu” ve devrimcilerle süsledi tarihçili- Tarih Gezintileri (Tarihçi Kitabevi, adeta rehberi oldu Zeki Arıkan’ın. ğini. İzmir’e bir gelmiş pir gelmiş- 2011) başlığı altında derlediği kitabı ti. İzmir basın tarihine katkıları, Yurda dönüşünde Kâzım Karabe- için yazdığı özgeçmişinde, 1944 yılın- “Bugün dâhili ve harici bedhahlarca kir ve Gazi Eğitim Enstitülerinde Tariş’in geçmişini ortaya çıkarmak da Erzincan’ın İliç ilçesine bağlı Ser- ‘Subayların Öldürülmesi’ne yönelik yoğun bir saldırı için verdiği uğraş, Foça kazıları ve çalıştı. Ekrem Üçyiğit, Adnan Bin- gevil (Uluyamaç) köyünde Şubat’ın yazar gibi öğretmenlerle birlikte tarihi için tükenmeyen yolculukla- karlı bir gününde doğmuş olduğu- altındayız, TSK için tasarlanan ve biz subaylara reva olmanın avantajını yaşadı. rı, Ege’nin bazı ilçeleri için yapılan nu not etmiş; ailenin geçim koşulla- görülen bu muameleye KAT-LA-NA-MI-YO-RUM…” sempozyumlardaki soluksuz gay- rının hiç de yeterli olmadığı bir za- Zeki Arıkan artık İzmir’de retleri Zeki Arıkan’ın biyografisini manda. Babası İstanbul’a rızık için 1979 yılında İzmir’e göç edip süsleyen hizmetleri bu kısa gazete gitmiş, onu yıllarca görmemiş; son- Ege Üniversitesi’nde yeni kurulan yazısı içinde rastlantıyla sayabil- ra da ağabeyleri. Anası bütün yükü Tarih Bölümü’nün kadrosunu güç- diklerimdendir. Tevfik Fikret, Ha- üstlenmiş, beş kardeşiyle tanık ol- lendirmek için İzmir’e gelmesini san Âli, Orhan Burian için verdi- muş yoksulluğa. Anasının, “evin da- önerdiğimde ekibimize katılmayı ği yeni bilgilerde yeni ufuklar açtı. nasını kucakladığı, beş altı saatlik sevinerek kabul etti; tarihçi Ekrem Mustafa Kemal Atatürk’ü hepsinin dağdan ot, odun getirdiği”, “bostanı Üçyiğit’in “İzmir bir ticaret şehri- 23 baştacı yaptı. ekip kaldırdığı” anları, hiç unutama- dir, orada bir şey bulamazsın” sö- mış. Onun “vücudundan kopup ge- Kadirbilirliğin züne aldırış etmeden. O artık İz- len teri” içine, ciğerlerine “iksir” ni- mirliydi ve o kente yaptığı hizmet, yüce simgesi yetine çekmiş. Sonra küçük Zeki de oradan seslendirdiği tarih her tür- 10 Ağustos 2006 tarihli Cumhuriyet katılmış kervana, İstanbul’a çalışma- lü övgüye mazhar olacaktı. Kızları Kitap’ta, Zeki’nin Orhan Burian’dan ya ve okumaya gitmiş ve cefalı yıllar orada büyüyecek, okuyacak, kül- orada da bırakmamış yakasını. Ney- derlediği Mektuplar ve Günlük kitap- tür hizmetleriyle donanımlı kılına- larını tanıttığım bir yazımı sonlan- se ki Türkiye Cumhuriyeti’nin var- caklardı. Zeki de bu ticaret kenti- dırırken kayda geçirdiğim şu cüm- lığı ile övündüğümüz ama 1978’de nin tarih ile nasıl bütünleştiğini, lelerle bitireyim yazımı; kadirşinas- kapatılmasına çok üzüldüğümüz- orada Cumhuriyetin yeşermesine lığın yüce bir örneğiyle, Cumhuriyet “Çapa Yüksek Öğretmen Okulu” ye- kol kanat gerenlerin ne denli say- aşkını tazeleyerek: tişmiş imdadına; benim son yılımda gıdeğer olduklarını gösterecekti. “Ne hoş ve gurur verici, değil mi? (1962-1963) olduğum bir zamanda İzmir, Zeki’nin varlığıyla emsal- Yarım yüzyıl kadar önce yitirdiğimiz tarih öğretmenliği için attığı adım- siz bir şans yakaladı; Ege Üniver- bir aydın ve akademisyen [Burian], la kaderlerimiz birleşmiş. İstanbul sitesi onun çok yönlü tarihçiliği Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde günümüzde aynı yola baş koymuş ile ses getirdi; medya kanallarıy- başka bir akademisyence [Arıkan], gördüğümüz dersler yanında, pay- la Cumhuriyet aydınlarının (özel- laştığımız o muhteşem binada yer usanmadan gösterilen çabalar sonu- likle İzmir’e damga vurmuş Cum- cunda, daha çok ışıklandırılıyor, ke- alan Çapa Eğitim Enstitüsü’ndeki huriyet önderlerinin) bilinmeyen Orhan Şaik Gökyay, Behçet Necati- narda kalmış ama özenle saklanmış yanlarının ortaya çıkarılmasın- el yazılarından sökülüyor, okuyu- gil, Çağatay Uluçay gibi seçkin öğ- retmenler -benim gibi- Zeki’nin de da çok büyük roller üslendi. Mil- cunun yararlanmasına sunuluyor”. YEN ÇIKTI li Kütüphane’yi kendisine “aşiyan” ufkunu açmıştı. Tarihçiliğin böylesi bir kişiliği; Tarihçi Ahmet Mumcu’nun ola- yaptı. 16. yüzyıla ait bir tapu/tah- onu en ücra köşelerinden söküp rir defteri ile başlayan uzmanlığıy- ğanüstü olarak nitelediği “mezuni- günümüze anlam kazandıran me- la sosyal ve ekonomik tarihi üstü- tinlerin sahibi bilgin, öğretmen, yet tezi” ile bitirdi tarih bölümünü, Profesör Nejat Göyünç’ün danış- ne verdiği dersler, yurtiçi ve dışın- akademisyen bir dost; Erzincan’ın da konferanslar ve makaleleriy- Uluyamaç’ından başlayan yolcu- manlığında. Isparta’da tarih öğret- menliğiyle -çok kısa bir süre için le Osmanlı dünyasının karanlık- luğunun son durağında İzmir’de ta kalan konularına el atarken İz- bizlerle birlikte olma şansı veren de olsa- ilk meslek deneyimini ya- www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 şadı. Sonra Fransa’ya gönderildi, mir tarihi her zaman yanı başın- Cumhuriyet aydını Zeki kardeşim: daydı. Mustafa Necati, Muhittin yeteneklerine güvenenlerce. Orada Çok arayacağım onu. Her ayrıntısı titizlikle çözülmüş kusursuz Braas Çatı Sistemleri ile evinizde konforu hissedin.