Katalog

19 EKİM 2021 SALI 8 SAĞLIK [email protected] SAĞLIK REHBERİ Öksürüğünüzün nedeni alerji veya astım olabilir oğazdaki veya solunum dur. Bu nedenle hasta soğuk Byollarındaki doğal tahri- algınlığı olmasa bile soğuk al- ASt Im şe bağlı olarak öksürük ortaya gınlığı benzeri belirtiler yaşa- Boğaz ÖKSüRüĞü vE çıkabilir. Prof. Dr. Ahmet Ak- maya başlar. Alerji öksürükleri DİĞER DuRumLAR çay, “Öksürük bir bakıma is- tipik olarak hava yollarının şiş- ağrısına ARASInDAKİ tenmeyen maddeleri dışa- mesi veya tahrişinden kay- rı atma yoludu” diye konuş- naklanır. Ayrıca burun akıntısı fARK nEDİR? karşı tu. Alerjik öksürüğün, öncelik- geliştirirseniz, sinüslerinizde Astımın soğuk algınlığı le vücudun maruz kaldığı be- asılı kalan mukus boğazınızın ve alerjilerle ortak 10 etkili lirli maddelere aşırı tepki ve- arkasına damladığında da ök- başka belirtileri de ren aşırı aktif bir bağışıklık sis- sürük yaşayabilirsiniz” dedi. vardır, ancak astımı teminden kaynaklandığını an- Akçay, soğuk algınlığı, aler- öneri diğerlerinden ayıran latan Akçay “Bu reaksiyonlar, ji ve astımda da öksürü- belirtiler şunlardır: vücut zararsız maddeleri za- ğün olduğunu kayde- ulak Burun Boğaz Has- n Bu eşyaları tek n Geceleri veya rarlı maddelerle karıştırdığın- derek “Ancak, te- Ktalıkları Uzmanı Prof. Dr. kullanın: Yine bakteri ve gülerken veya fiziksel da ve böylece onları savuş- mel nedeni anladı- olarak aktifken Haluk Özkarakaş, boğaz ağ- virüslerin bulaşmalarını ön- turmak için bir savunma siste- ğınız sürece çoğu kötüleşen bir öksürük, rısına yol açan bakteri ile vi- lemek için bardak, çatal ve mi başlattığında ortaya çıkar. öksürüğün teda- n Nefes almada zorluk, rüslerden korunmanın ve kaşıkları ortaklaşa kullan- Histamin, burun akıntısı, öksü- visi kolaydır” de- boğaz ağrısını hafifletme- mamak da dikkat etmeniz n Göğüste sıkışma rük, hapşırma ve burun pasaj- ğerlendirmesini hissi, nin kurallarını anlattı; önem- gereken bir başka önemli larının şişmesinden sorumlu- yaptı. n Nefes darlığı, li uyarılarda bulundu. korunma yöntemidir. n Hırıltı n Bol Bol su için: Bo- n Ağız ve gözlerinize ğaz ağrısına karşı dikkat et- dokunMayın: Bakteri ve avaların soğuması ve okulların da meniz gereken en önem- virüslerin bulaşma riskine Haçılmasıyla birlikte soğuk algınlığı ve li kural, bol su içmek olmalı! karşı ellerinizi yıkamadan öksürük çok fazla görülmeye başlandı. Öksürüğe neden olabilecek pek çok du- Çünkü vücutta sıvı eksikli- yüzünüze, özellikle de ağız rumun olduğunu ancak öksürüğün aler- ğinde azalan tükürük boğaz- ve gözlerinize dokunmayın! ji ve astımdan kaynaklanabileceğini be- da kurumaya, böylece ağrı- n zorunlu olMadıkça lirten İstanbul Alerji Kurucusu, Alerji ve nın artmasına neden oluyor. girMeyin: Okullar, işyerle- Astım Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bol sıvı tüketmek ise bakte- ri, toplu taşıma araçları, her Akçay, öksürüğe neden olabilecek pek ri ve virüslerin boğazda tu- türlü kapalı toplanma alan- çok durumun olabileceğini belirterek tunmalarını önleyebiliyor. ları veya faaliyetleri de bo- “Alerji ve astım da öksürüğe neden ola- Boğazın daima nemli kalma- ğaz ağrısına yol açan ajan- bilen yaygın durumlar arasındadır” dedi. sı için suyu sık ve yudum ların bulaşmalarını kolay- yudum içmeye dikkat edin. laştırıyorlar. Virüs ve bakte- n Maske olMadan rilerin bulaşma riskine kar- asla: Covid-19 pandemi- şı, mecbur olmadıkça kala- Çocuklarda solunum yolları ve akciğerleri etkileyen hastalık kışın artıyor sinde, ev dışı ortamlarda balık ortamlara girmemeniz, maske takmak artık “olmaz- günümüzde en önemli ko- sa olmazımız” haline geldi. runma yöntemleri arasında Maske takmak, ilerleyen yıl- yer alıyor. larda da hava yoluyla bula- n sigara içMeyin: Her- şan viral ve bakteriyel en- hangi bir enfeksiyon olma- feksiyonlardan korunmak sa bile sadece sigara içmek Acillerde RSV alarmı için alışkanlığımız olacak gi- veya sigara dumanına pasif bi görünüyor. olarak maruz kalmak boğaz- n ellerde ‘20 saniye’ da tahriş yaparak ağrıya yol PRof. D R. SEDAt Ö Kt Em: Kısıtlamaların PREMATÜRELER kuralı çok öneMli: Dı- açabiliyor. Bu nedenle siga- RSV enfeksiyonları kaldırılması ve şardan eve geldiğinizde, ye- ra içmeyin, içilen ortamlar- okulların açılmasıyla RİSK ALTINDA küçük çocuklarda nezle, mek yemeden önce ve top- da bulunmayın. birlikte çocuklarda bronşiolit (akciğerlerin lu taşıma araçları kullanı- n kafein ve alkol- zellikle prematüre bebeklerin koronavirüs mı sonrasında; sık aralıklar- den kaçının: Boğaz ağrı- Örisk altında olduğunu vurgula- küçük havayollarında belirtileriyle la, ellerinizi en az 20 saniye sından yakındığınızda kafe- yan Prof. Dr. Öktem, şöyle devam benzerlik gösteren tıkanıklığa yol açan durum) etti: “RSV enfeksiyonu kalabalık ai- sabunla yıkamayı asla ihmal in ve alkol içeren içecekler- bir hastalık artışı ve zatürreye neden lelerde daha sık görülmektedir. etmeyin. Sabun olmayan den kaçınmanız gerekiyor; söz konusu. Bu olmaktadır. Bu hastalıklar Çok geniş bir yaş grubunda görüle- yerlerde alkol bazlı dezen- çünkü bu içecekler vücut- artışın nedeni RSV bilmektedir. Ancak büyüklerde so- fektanları, geleneksel kolon- tan su atılımına, bunun so- virüsü. nedeniyle polikliniklere ğuk algınlığı (nezle) belirtilerine yol ya veya cilt için uygun olan nucunda da boğaz ağrısının başvuru sayısında ciddi açarken yaş küçüldükçe RSV daha diğer dezenfeksiyon sıvıları- artmasına neden oluyor. artış var. Bu virüslere bağlı ağır tablolar oluşturmaktadır. Özel- nı kullanmayı alışkanlık hali- n sirke, liMon suyu, likle prematürite (özellikle 28 haf- enfeksiyonlar nedeniyle ne getirin. Bal tüketiMine dikkat: tanın altında doğanlar), bağışıklık n Her gün Boğaz ağrısında toplumda poliklinik, çocuk servisleri yetmezliği olanlar ve ağır kalp has- teMizleyin: Özellikle ça- yaygın olarak uygulanan ve çocuk yoğun bakım talığı olan 2 yaşın altındaki çocuklar lışma ortamınızda masalar, bu yöntemler ve tüketilen için şiddetli enfeksiyon risk oluş- ünitelerinde yoğunluk kapı kolları, musluk açma besinler abartılmadığı turmaktadır.” yaşanmaktadır. kapatma kolları ve elektrik sürece fayda sağlayabilir. tuşları sık aralıklarla mutla- Ancak gereğinden fazla reşlerde yaygın olan Res- kalarında da artışlar görülmek- ka sterilize edilmeli. Ayrıca yapıldıklarında veya EL HİjyEnİ o LDuKçA ÖnEmLİ piratuvar Sinsitiyal Virüs tedir. Bu virüslere bağlı enfeksi- her gün bilgisayarınızın klav- tüketildiklerinde sağlığı K(RSV) oldukça bulaşıcı bir yonlar nedeniyle poliklinik, ço- yesini ve telefonlarınızı ste- tehdit etmeleri de oğuk algınlığı (nezle) gibi hafif mal düzeye getirmek için oksijen hastalık. Çocuklarda öksürük, cuk servisleri ve çocuk yoğun rilize etmeyi unutmayın. kaçınılmazdır. Shastalık belirtileri gösteren ço- verilir. Daha ağır hastalarda yük- burun akıntısı, hafif ateş gibi bakım ünitelerinde yoğunluk ya- cuklarda burun temizliği yapılması, sek akımlı oksijen metodu ile oksi- nezle belirtileri ile başlayan RSV şanmaktadır. sıvı kaybını engellemek için ağızdan jen verilebilir. Çok ağır hastaların ilerlerse hırıltı, ne- n Aileler nelere dikkat etmeli? beslenmeye devam edilmesi, ateş ise yoğun bakımda izlemi, solunum fes darlığı, hızlı so- RSV enfeksiyonlarının çoğu olursa ateş düşürücü verilmesi ye- desteği için solunum cihazına bağ- luma gibi belirti- soğuk algınlığı (nezle) gibi bul- terli. Prof. Dr. Öktem “Öksürük şu- lanması gerekebilir. RSV insandan ler eklenebiliyor. ruplarının ya da antibiyotiklerin kul- insana temas ya da kontamine eş- gular gösterip birkaç gün için- lanılmasına gerek yoktur. Ağır vaka- yalarla bulaştığından el yıkanması Hemen hemen her de iyileşirler. Küçük bir kısmın- larda solunum sıkıntısı olur, oksijen son derece önemlidir. Oyuncaklar, çocuğun iki yaşı- da hastalık ilerleyip hırıltı, nefes Sibel düzeyleri düşer. Solunum sıkıntısı- giysiler, havlu, mendil ortak kul- na kadar bu has- darlığı, hızlı soluma gibi belirti- BAHÇETEPE nı azaltmak ve oksijen düzeyini nor- lanılmamalıdır” dedi. talığa yakalandığı- ler eklenebilir. Ancak bebek nı belirten Çocuk ve küçük çocukların sade- Göğüs Hastalıkla- n Akciğerleri tehdit eden bu na sıklığında ar- ce yüzde 2’sinin hasta- hastalık kreş hastalığı olarak mı rı Uzmanı Prof. Dr. Sedat Öktem, tış görülmek- neye yatırılması gerek- biliniyor? “Ülkemizde kış mevsiminde en- tedir. mektedir. SAğlık h ARcAmAl ARı d AhA d A ARttı feksiyon sık görülür. RSV enfek- Evet. RSV insandan insana te- n Yoğun bakım ihtiya- n Hastane- mas ya da kontamine eşyalarla lerdeki yoğun- siyonları küçük çocuklarda nez- cı doğuyor mu? le, bronşiolit ve zatürreye neden bulaştığından kreş gibi oyuncak- luk nedir? Hastaneye yatırılan Halkın sağlık hakkı olmaktadır. Bu hastalıklar nede- ların ortak kullanıldığı ortamlar- RSV enfek- bebeklerin ve küçük ço- Prof. Dr. Sedat Öktem niyle polikliniklere başvuru sayı- da daha fazla oranda enfeksiyo- siyonları küçük cukların önemli bir kıs- sında ciddi artış var” dedi. na yol açar. çocuklarda nezle, mı oksijen desteği ya da giderek kısıtlanıyor Prof. Dr. Öktem, RSV virüsüne n Şu sıralar salgın var mı? bronşiolit ve zatürreye yüksek akımlı oksijen desteği ilişkin merak edilenleri anlattı. ağlık Bakanlığı tarafın- olması zorlaşmaktadır” ifa- Bebeklerin yarısı kış ayların- neden olmaktadır. Bu hastalık- ile düzelirken, küçük bir kısmı- Sdan yayımlanan “Tür- delerini kullandılar. n RSV nedir? da RSV ile enfekte olur. İki yaşı- lar nedeniyle polikliniklere baş- na çok ileri solunum desteği ya kiye İlaç Pazarı Gözlem RSV virüsü küçük çocuklarda na kadar hemen her çocuk RSV vuru sayısında ciddi artış vardır. da yakın izlem için tedavilerine ‘Parası olan özele’ Raporu”nda, ilaçların ku- solunum yollarını ve akciğerleri enfeksiyona en az bir kez yakala- Aynı zamanda rhinovirüs, para- yoğun bakımda devam edilmesi Demir ve Kılıç, özetle şun- tu başı ortalama fiyatlarının etkileyen bir virüstür. nır. Bu nedenle RSV enfeksiyonu- influenza virüs ve boca virüs va- gerekebilir. düzenli olarak artış göster- ları kaydetti: “Salgınla bir- likte kamu hastanelerinin diği ve elden (reçetesiz) sa- tış oranının arttığı, kutu sa- neredeyse tamamı pandemi ÖZBEK HASt A t üRKİyE’DE yo RgunLuK vE HALSİZLİK AnEmİnİn hastanesi ilan edilmiş ve zo- tış hacmi açısından ilk 20’ye giren ilaçların yüzde 30’unu runlu olmayan (elektif) va- SAĞLIĞInA KAvuştu HABERcİSİ o LABİLİR kalar ertelenmişti. Ancak yurttaşın cepten ödediği or- taya çıktı. Hekimler, bu du- özellikle riskli gruplara yö- 9 yaşındaki, iki kez Covid atla- ansızlık olarak da laştı: nelik sağlık hizmetlerine eri- ruma tepki göstererek “AKP 6tan Özbek hasta Anatoliy Kim, Kadlandırılan ane- “Kemik iliği has- iktidarının pandemi dö- şimde bir planlama yapıl- Türkiye’de yapılan kapalı ameli- minin bir hastalıktan talıkları, kemik ili- mamıştı. Bu durum, neminde dahi halkın yatla sağlığına kavuştu. Kalp ve çok çeşitli hastalıklar ğinde yeterli demir Pandemi sağlık hakkını da- kamu hastanelerin- damar cerrahisi uzmanı Prof. Dr. sonucu gelişen bir kli- ve B12 vitamini baş- döneminde de özellikle metro- raltan, ilaca eri- Barış Çaynak, hastanın karın böl- nik durum olduğunu ta olmak üzere ye- en çok şimini zorlaştı- pol illerde belirli gesini açmadan, akciğerlerin- belirten İç Hastalıkları terli hammaddelerin kullanılan ve branşlarda vatan- ran ve cepten de problem olmasın diye hafif bir Uzmanı Prof. Dr. Se- bulunmaması, üreti- satılan ilaçların harcamasını ar- daşların rande- bedelinin yüzde anestezi ile genişlemiş aort da- mir Paşa, “Anemi ra- mi uyaran bazı hor- vu almalarını ne- tıran bir yöne- 30’unu yurttaş marının içine kasık atardamarın- hatsızlığı olan kişiler- mon benzeri madde- lim içerisinde ol- redeyse imkânsız cebinden dan sentetik bir damar yerleşti- de dokulara yeterli lerdeki yetersizlik- hale getirmiştir. duğu görülmek- ödemiş rerek yırtılmak üzere olan dama- oksijen taşınamama- ler kemik iliğinde ye- tedir” dediler. Kamu sağlık hizmet- rı tedavi etti. Anatoliy Kim sı sonucunda yorgun- tersiz üretime neden lerine ulaşamayan va- Raporu değerlen- Özbekistan’da yaşayan Ana- luk, halsizlik, kas ağrısı gibi durum- olabilir. Bazı kalıtsal hastalıklar, ba- diren Dr. Ergün Demir ve tandaşlardan parası olan- toliy Kim; birkaç ay önce karnın- İstanbul’daki kalp ve damar cerra- lar ortaya çıkabilir” dedi. ğışıklık sistemi hastalıkları veya da- lar özel sağlık kuruluşlarına Dr. Güray Kılıç, halkın sağlık da bir dolgunluk hissi ve kalp atış- Aneminin, dokulara oksijen taşı- lağı büyüten hastalıklar sonucun- hisi uzmanı Prof. Dr. Çaynak’a ulaş- hakkının giderek kısıtlandı- yönelirken parası olmayan- larını karnında hissettiği şikâyetiyle tı. Yaptıkları görüşmeler sonrası makla görevli kırmızı kan hücrele- da aşırı yıkım veya kısalmış alyuvar lar ise sağlık hizmetlerin- ğını söyledi. Demir ve Kılıç, doktora başvurdu. Yapılan tetkikler- rindeki sayı, hacim veya içeriğinde- ömrü gibi durumlar meydana gele- İstanbul’a gelen Kim’e karın bölge- raporda, ilaçların kutu başı den mahrum kalmışlardır. de karın bölgesindeki ana atardama- si açılmadan genişlemiş aort damarı- ki değişimlere bağlı olarak gelişe- bilir. Kanamalar ise diğer bir önemli Açıklanan bu rapor, pande- ortalama fiyatlarının düzen- rında yani aort damarında ileri de- bildiğini anımsatan Paşa, “Labora- gruptur. Fakat sinsi kanamalar cid- nın içine kasık atardamarından sen- li olarak artış gösterdiği ve mi döneminde 2020 yılında, recede genişleme tespit edildi. Kim, tetik bir damar yerleştirerek yırtıl- tuvar testlerinde kandaki hemog- di hastalıkların habercisi olabilir. vatandaşların sağlık hizmet- reçetesiz satış oranının art- 2020 Kasım ve 2021 Mayısı’nda ol- lobin düzeyinin kadınlarda 12 g/ Mide veya bağırsak kanserleri, emi- mak üzere olan damar tedavi edildi. tığını anımsatarak “Bu du- lerinden olduğu gibi ilaçlar- mak üzere iki kez Covid geçirmiş- Prof. Çaynak “Özellikle açık bir ame- dL’nin, erkeklerde ise 13g/dL’nin lim bozuklukları veya bağırsakla- dan da mahrum kaldıklarını rum göstermektedir ki va- ti. Bu nedenle böylesine büyük bir altında olması anemi olarak tanım- rın iltihabi hastalıkları sonucu geli- liyat olamayacak durumdaki hasta- tandaşların sosyal güvence- ve gereksinim duyulan ilaç- ameliyatı akciğerleri yönünden kal- larda kapalı yapmak hayat kurtarıcı- lanmaktadır” diye konuştu. şen ülserler anemilerin sinsi ve cid- ları ancak cepten ödeme si olsa dahi ilacın erişilebilir dıramayacağı kendisine söylenince Prof. Dr. Paşa, şu bilgileri pay- di nedenlerindendir.” dır” dedi. ve Sosyal Güvenlik Kurumu yaparak satın alabildiklerini göstermektedir.” (SGK) tarafından ödenebilir SAĞLIK