Katalog

13 EKİM 2021 ÇARŞAMBA 14 kültür Hayatını 1994 yılında kaybeden Selim Turan’ın bugün ölüm yıldönümü... Uçurumun Bir kuyrukluyıldız: Cemal Reşit Rey emal Reşit Rey, 7 Ekim 1985 ta- rihinde aramızdan ayrılmıştı. Onu Cgeçen hafta BESOM Derneği’nin kenarındaki (Besteciler, Orkestra Şefleri, Müzikolog- lar Derneği) düzenlediği bir Zoom buluş- masında eski öğrencileriyle andık. Prof. KONUK Yalçın Tura, Prof. Dr. Ertuğrul Sevsay YAZAR ve Dr. Aydın Karlıbel ile anılarımızı pay- NECMİ laştık ve onun tarih içindeki yerini bir kez ressam daha değerlendirdik. Konuklarımızın çok SÖNMEZ güzel anıları vardı: Cemal Bey öğrencisiyle aynı zamanda aris’teki atölyesinde 13 Ekim arkadaş olurmuş. Müthiş bir kulak hafıza- 1994’te yaşamını yitiren res- Soyut, 1950 sına ve duyuşa sahipmiş. Yeni bir partis- Psam Selim Turan, karşıtlıklar- yonu ilk bakışta okuma yeteneği, dersler- la dolu yaşamını sıra dışı çalışma- de daldan dala atlayan anlatımıyla kendine özgü bir hocaymış. Gabriel Fauré’yi tanı- larıyla taçlandırmış önemli bir ya- ması ve Türk halk müziği ile tanışması ha- ratıcıydı. Onun 27 Mayıs 1915’te yatının dönüm noktaları olmuş. Çok kolay İstanbul’da başlayan hayatı, Aze- beste yapabilir ama sonra o eserin varlığı- ri, Rus, Osmanlı ve Fransız kül- nı da çok kolay unutabilirmiş! Hiçbir eseri- türlerinin kesişmeleriyle zengin- ne opus numarası vermemiş çünkü eser- leşti. Galatasaray’da okurken hat lerini hep yeniden ele alıp işlermiş. Hoca dersleri aldı. Ardından İstanbul olarak da katiyen katı bir sistemi yokmuş. Akademisi’nde Léopold Lévy’nın Ağabeyi Ekrem Reşit, derin kültürüyle onu etkilediği gibi operetlerinin librettola- öğrencisi oldu. rını da yazmış. Cemal Bey’i operet bes- tecisi olarak küçümseyenler olmuş; oysa Başyapıtlar... operetlerde kullandığı armoni o kadar in- Hem sağ hem de sol eliyle çi- ce ve değişik renkler yaratmış ki! Melodi- zebilen, hat sanatının meşkileri- ye çok değer verdiği halde çağdaş besteci ni modern sanatın soyut çizgile- Henry Cowell’ın getirdiği yeni müzik dili- riyle bağdaştırmaya çok genç yaş- çalışan Selim, Michel Seuphor’un ris’teki atölyesinde ken- ne, örneğin onun üzüm salkımı gibi akor- ta başlayan Selim, 1941’de Yeni- yazdığı Dictionnaire de la Peintu- disine bu tuhaf resimleri larına da saygı duyarmış. Bu büyük müzik insanımız derin Osman- ler Grubu’nun kurucu üyesi olarak re Abstrait’te soyut sanatın öncüle- neden boyadınız diye sor- lı kültürü ile çağdaş Avrupa kültürünü bir- Türk sanatının en devinimli süre- rinden biri olarak ismini tescillet- ma cüretini göstermiştim. leştirerek yeni Türk müziğine kapıları aç- cine tanıklık etti. 1947’de Fransız ti. Dönemin ünlü resim eleştirme- Kocaman gözleriyle ba- mış ve 1920’li yıllardan itibaren çağdaş hükümeti öğrenci bursunu kazana- ni Claude Riviere, onun için “Selim na dönerek “Resimlerim” Türk müziğinin yolunu çizmişti. Yaşadı- rak Paris’e gitti ve oraya yerleşti. ilk bakışta bizi büyülüyor” tanım- demişti “Ruhumun yan- ğı dönem, çalıştığı tarihi hocalar ve sayısı 1948’de Camille Bryen ve Georges lamasını yaptı. sımasıdır.” Selim’e şim- 100’e varan yapıtıyla sanat dünyamızda Mathieu’nun açtığı grup sergisine di bu ne demek oluyor di- bir köşe başıydı. Onu geniş kitle, Onuncu ‘Ruhumun yansıması’ davet edilmesiyle yıldızını parlattı. ye soracak cesaretim yok- Yıl Marşı ve Lüküs Hayat gibi operetleriy- le tanır. Yapıtları Osmanlı’dan Cumhuriye- Tırnaklarıyla kazıyarak kendisine Türkiye’deki ilk kişisel sergisi- tu. O gün atölyesinden ay- te geçişin kültürel simgesidir. Uzun soluk- Fransız başkentinde bir yer edindi. ni ancak 1969’da açabilen sanatçı, rılırken “Madem bu kadar lu senfonilerinde gizemli İslam ilahilerinin Bu yıllardaki inanılmaz güzellikte- 1980’li yıllarını İstanbul’da figüratif seviyorsun, şu küçük res- soyutlaması, halk müziğinin aksak ritim- ki siyah, gri soyutlar Selim’in baş- çalışarak geçirirdi. Sarı Kız Efsanesi mim yadigârım olsun” de- leri ve Batı müziğinin polifonisi birleşmiş- yapıtları arasında yer alır. üzerine bir sürü sorulu resme de im- di. Utanmıştım. Yıllarca, tir. İlk kez müzik tarihimizde “senfonik şii- 1952’den itibaren Paris’teki özel zasını atar. on yıllarca bu müthiş soyut resme Selim Turan, Schola Cantorium Atölyesi, ri” (müzikle resim yapmayı) o örneklemiş- 1947-50, Paris, Fotoğraf: Necmi Sönmez. sanat okullarında eğitmen olarak Ölümünden kısa bir süre önce Pa- bakıp Selim’i anlamaya çalıştım. tir. Örneğin Enstantaneler, İstanbul’un çe- şitli semtlerini ve karakterlerini çizen min- yatür fotoğraflardır. Fatih Senfonisi, Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u alışını can- landırır. Hatıradan İbaret Bir Şehirde Ge- zintiler, Serencebey Yokuşu’ndaki bir yo- Müjdat Gezen Tiyatrosu’nda üç oyun birden ğurtçunun çağrısından kaynaklanır. üjdat Gezen Tiyatrosu’nda bu se- Bey’in oğlu Ramazan bir rum kızına üyeleridir... Profesyonel ses sanatçıla- Çokkültürlü bir ailenin Mzon üç oyun birden başlıyor. Bu âşık olur. Oyuncuları: Müjdat Gezen, rının katılımıyla, komedyenlerin skeç- çocuğu oyunlardan ilki “Baba-Kız”, Müjdat Cengiz Gezgin, Pınar Gordıe, Yaşar leriyle interaktif iki saatlik gösteri. Cemal Reşit Rey, 25 Ekim 1904’te Gezen’le yurtdışında yaşayan kızı Elif Ayvacı, İlkin Abaşoğlu, Öncil Aktarıcı, Gösteride Müjdat Gezen ve Betül De- Kudüs’te dünyaya gelmiş ve 7 Ekim 1985’te Gezen’in şarkılarıyla süslenen hüzünlü Tutku Topaç, Volkan Kemal Yalav, Ba- mir, Başak Höl, Bengü Ergene, Füsun İstanbul’da ölmüştür. Çokkültürlü bir aile- ve gülünçlü elli yıllık anıları konu edi- ha Balki, Murat Donat, Cavidan Kutlu, Batum, Ala Turka, Cengiz Gezgin, Vol- nin çocuğu ve Ekrem Reşit gibi çok yönlü niyor. Müjdat ve Elif Gezen rol alıyor. Özge Dolay, Nurdane Göktepe. kan Yalav ve sürpriz sanatçı rol alıyor. bir sanat adamının kardeşidir. 19 yaşında, “Bir Kız Sevdim Adı Eleni” oyununun “Yemekli Tiyatro”da “Jüri Sizsiniz”de Oyunların tarihleri ve biletler hak- henüz Paris’te eğitim görürken İstanbul’a, konusu ise şöyle: Muhafazakâr sü- ise bir gazinoda “o ses gazino” ya- kında bilgi almak için: 0216 449 59 Darülelhan’a (Melodiler Evi) hoca olarak permarketler zincirinin sahibi Şaban rışması yapılmaktadır. Seyirciler jüri 52-53. çağrılır. Fesli beyler ve çarşaflı hanımlarla kurduğu bir koroda simizasyon usulüyle (notaları söyleterek) Mozart’ın Requiem’ini Eco Love Fest’te çalıştırır. Sonra bir trio, kuvartet, yaylı çal- gılar orkestrası derken bugünkü İDSO’nun Delago, Kundura’da konser verecek belgeseller... temeli olan Şehir Orkestrası’nı kurar. Bir yandan yeni kurulan radyoda “Piyano Dün- undura Sahne’nin ilk mü- 2018’de altı müzisyenle bir- co Love Fest”, 17 Ekim’e ka- yasında Gezintiler” programını düzenler, Kzisyen konuğu Avusturya- likte Alpler’in farklı yüksek- “Edar Hybrid Community iş- öte yandan Filarmoni Derneği’nin kuru- lı Hang davulcusu ve müzis- lik ve lokasyonlarında düzen- luşuna önayak olarak İstanbul’da düzen- birliğiyle “Eco Love Fest” düzenli- yen Manu Delago olacak. “Sil- ledikleri performanslarını ko- li bir konser geleneği yerleştirir. Saray Si- yor. Festivalde, açık havada alışve- ver Kobalt” (2013), “Metro- nu alan müzik filmi “Parasol neması salonuna Avrupa’dan dostu olan riş yapmanın yanı sıra ekolojik atöl- monk” (2015) ve “Parasol Pe- Peak” ve bu sürecin kame- nice ünlü müzikçiyi getirtir. yeler, alanında uzman isimlerin ko- ak” (2018) albümleriyle özel- ra arkasını anlatan “On Rock Ölümünden sonra ne yazık ki konser nuşmacı olarak katıldığı sürdürü- likle elektronik müzik tutkun- and Ice” adlı belgeseli Beykoz salonlarında onun yapıtlarını çok ender lebilirlik söyleşileri, Yaşam Film larının yakından takip ettiği Kundura’nın çevrimiçi izleme dinledik. Çünkü eserlerinde telif sorunu Festivali’nin seçkisi yer alıyor. Festi- sanatçı, 13 Kasım’da Kundu- platformu Kundurama’da üc- vardı. Bildiğimiz operet, revü ve Onuncu valde bu akşam saat 19.30’da ödül- ra Sahne’nin konuğu olarak retsiz izleyebiliyorlar. Manu Yıl Marşı dışında birbirinden alımlı ve de- lü yönetmen Damon Gameau’nun İstanbul’a gelecek. Delago konserinin biletleri ise rin senfoniler, konçertolar, oda müzikle- gezegeni iyileştirmek üzerine çö- Sanatçının hayranla- beykozkundura.com adresin- ri, piyano solo, iki piyano, film müzikle- Konser haricinde sanatçının performanslarını konu alan “Parasol zümler sunan “2040” filmi gösteri- rı, ayrıca Manu Delago’nun den satın alınabilir. ri hatta çocuk oyunları için bile bestele- Peak” filmi, Kundurama’dan çevrimiçi olarak ücretsiz izlenebiliyor. lecek. Yarın saat 19.30’da ise tarım, rin sahibidir. enerji, ekonomi, eğitim, demokrasi Ben onun son zamanlarına yetiştim. Ken- vb. her alanda gerçekleştirilmiş en DasDas’tan prömiyer disiyle dergi, gazete, radyo ve TV progra- başarılı deneylerin ışığında bize ge- mı için birçok söyleşi yaptım ve onun en Don Kişot’un özel gösterisi... leceğe dair yeni bir hikâye anlatan son televizyon programını gerçekleştirdim. “Yarın” filmi izleyicilerle buluşacak. Ölümünden on yıl sonra yazdığım biyog- osé Huertas Flamenko Toplu- tonio Gades ve Aida Gómez ile iş- rafi kitabının yenilenmiş 3. baskısı şu sı- Jluğu, Miguel de Cervantes’in birlikleri yaparken kendi dans top- ralar İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kül- ölümsüz eseri Don Kişot’tan luluğunu kuran José Huertas’ın tür Dairesi tarafından yayına hazırlanıyor. sahneye uyarladıkları bir gös- sahneye koyduğu bu Don Kişot İBB Cemal Reşit Rey Salonu’ndaki Cum- teri ile 16 Ekim’de Cemal Reşit yorumu, “asil şövalyenin” yaşamı- huriyet Bayramı konserlerinde de onun Rey’de sanatseverlerle buluşacak. nı tüm yönleriyle ele alıyor. Bilet- birbirinden güzel iki yapıtı yer alacak: 28 Flamenko’nun duayenlerinden An- ler Biletix’te satışta. Ekim’de Hasan Niyazi Tura yönetiminde “Romeo ve Juliet”in İDSO Türk Sahneleri’ni çalacak, 29 Ekim’de provaları sona erdi. Naci Özgüç yönetimindeki “Flarmonia İs- tanbul” Enstantaneleri seslendirecek. José Huertas asDas’ta uzun süredir provaları devam Ne mutlu müzik dünyamıza ki Cemal Re- Flamenko Topluluğu, Deden Shakespeare’in kült eseri “Romeo ve şit Rey gibi bir kuyrukluyıldıza sahip olmuş. 16 Ekim’de CRR’de Juliet”in 15 Ekim akşamı 20.30’da prömiye- gösterisini ri yapılacak. Oyunda Deniz Can Aktaş ile Naz sahneleyecek. Çağla Irmak, Romeo ve Juliet’e hayat veriyor. İkilinin yanı sıra kadrosunda Ayberk Aladar, Ba- Engulfed Özmenoğlu, Düsseldorf’ta! rış Gönenen, Başak Kıvılcım Ertanoğlu, Can Av- nna Laudel Düs- cı, Ceren Boz, Erdem Akakçe, Ertuğrul Gümrük- KüçükÇiftlik Bahçe’de Aseldorf, Ardan çüoğlu, Hülya Gülşen, Onur Tanyeri, Sinan Gül- Özmenoğlu’nun “Al- şen ve Ümit Erlim’in yer aldığı oyunun yönet- metal müzik fırtınası les wunderbar” (Her menliğini ise Mert Fırat ile Nagihan Gürkan be- üçükÇiftlik Park’taki Küçük- Şey Harika) başlık- raber üstleniyor. Oyun, aynı zamanda 16 ve KÇiftlik Bahçe’de 23 Ekim Cu- lı Düsseldorf’taki ilk 22 Ekim akşamları 20.30’da ve 17 Ekim günü martesi akşamı %100 Metal Su- kişisel sergisine 13 17.00’de DasDas Sahne’de sahnelenecek. nar: Black Tooth - Engulfed - Hell- Kasım tarihine ka- sodomy ile metal müzik konser- dar ev sahipliği ya- Nilüfer Belediyesi bünyesinde ça- müziğe ilgi duyan çocuklar, nilufersa- leri verilecek. Freefall ve URU iş- pıyor. Küratörlüğü- birliğindeki konserlerin biletle- lışmalarını sürdüren Nilüfer Çocuk nat@nilufer.bel.tr adresine başvuruda nü Katerina Valdi- Nilüfer Çocuk Korosu’na yeni koristler alınacak. Ko- bulunabilecek. Başvuruda bulunanlar ri Biletix’te. Kapılar saat 18.00’de via Bruch’un üstlen- açıldığında ise DJ kabininde İrem roda yer almak isteyen 10-13 yaş ara- arasından 17 Ekim tarihinde seçmeler diği sergi, sanatçı- sındaki çocuklar, 15 Ekim’e kadar yapılacak. Seçmelerde ayrıntılı dinle- Küçükbulut, “Laneth” albümün- nın kariyerinin fark- Blue House Korosu yeni den bir setlist ile dinleyicilerin başvuruda bulunabilecek. Hafta son- me yapılacak. Belirlenen barajı geçen lı dönüm noktaları- larında çalışmalarını yapan Nilüfer Ço- öğrenciler, ses gruplarına uygun ola- karşısında olacak. nı kapsayan dokuz yıllık yaratıcı yolculuğunu cuk Korosu’na katılmak isteyen ve rak koroya dahil edilecek. gözler önüne seriyor. koristlerini arıyor