Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE dishab@cumhuriyet.com.tr Göz göre göre cinayet 7 28 MAYIS 2020 PERŞEMBE ABD’nin Minnesota eyaletinde bir siyahın polis tarafından gözaltına alınırken öldürülmesi protestoların fitilini ateşledi. ABD’de polis şiddeti bir kez daha can aldı. Minnesota eyaletine bağlı Minneapolis kentinde George Floyd (46) isimli siyah şüphelinin geçen pazartesi günü polis tarafından gözaltına alınırken nefessiz bırakılarak öldürülmesi infiale yol açtı. Vatandaşların çektiği görüntülerde, beyaz bir polisin yere yatırarak diziyle boynuna bastığı elleri kelepçeli Floyd, dakikalar boyunca “Lütfen, nefes alamıyorum, lütfen” şeklinde yalvarıyordu. Bir süre sonra yerde hareketsiz kalan Floyd, ambulansla hastaneye kaldırıldı. Ancak genç adamın hayatını kaybettiği açıklandı. ‘Nefes alamıyorum’ Federal Soruşturma Bürosu (FBI) olayla ilgili inceleme başlattı. Görüntülerin yayımlanmasının ardından binlerce kişi sokaklara döküldü. Ba Polis şiddeti görüntüleri üzerine binlerce kişi meydanlara çıktı. ‘Bizi linç etmeyi bırakın’ pankartları taşıdı. zı protestocular, Floyd’un olay anında söylediklerine atıfta bulunarak “Nefes alamıyorum” diye bağırdı. Eylemde,“Adalet yok, barış yok”, “Siyahların da hayatları önemlidir” ve “Bizi linç etmeyi bırakın” pankartları taşındı. Polis, kalabalığı dağıtmak için gözyaşartıcı gaz kullandı. Protestocular ise bazı işyerlerinin pencerelerini kırdı ve polislere taş attı. Gece geç saatlere kadar devam eden protestolar sonrası Minneapolis’in De mokrat Belediye Başkanı Jacob Frey, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Floyd’un ölümüne karışan 4 polisin görevlerine son verildiğini duyurarak, “Amerika’da siyah olmak idam cezası demek olmamalı. Bu doğru bir karar” ifadesini kullandı. Floyd’un sahtecilikle ilgili bir soruşturma kapsamında aranan bir kişinin profiline uyduğu gerekçesiyle polis tarafından gözaltına alındığı belirtiliyor. Olay 2014 yılında New York’ta Eric Garner adlı silahsız siyah vatandaşın polis tarafından gö zaltı sırasında öldürülmesini hatırlattı. Garner’ın son sözleri de “Nefes alamıyorum” olmuştu. Irkçı ihbar Öte yandan New York’taki Central Park’ın kuş gözlemcileri tarafından kullanılan ve tasmasız köpek gezdirmenin yasak olduğu meşhur Ramble bölgesinde kendisinden köpeğine tasma takmasını isteyen siyah Christian Cooper’ı, “Burada bir Afrikalı Amerikalı beni tehdit ediyor” diye polise şikâyet eden Amy Cooper büyük tepki çekti. ABD: Hong Kong Çin’den bağımsız değil WashingtonPekin hattında halihazırda ticaret savaşı nedeniyle yaşanan gerilim, koronavirüs salgını tartışmaları nedeniyle yükselirken ABD’den dün Çin’e yeni bir hamle daha geldi. ABD Dış İlişkiler Bakanı Mike Pompeo, Çin’e bağlı özerk yönetim Hong Kong’a yönelik olarak parlamentoya sunduğu yeni ulusal güvenlik yasa teklifinin onaylanmasına saatler kala, kentin siyasi statüsünün ülkesi nezdinde değiştiğini duyurdu. Pompeo, “mevcut gerçekler ışığı altında Hong Kong’un siyasi anlamda artık Çin’den bağımsız olmadığı sonucuna vardıklarını” belirtti. Hong Kong’un bu nedenle ülkedeki yasalar gereği ayrıcalıklı bir muameleye tabi olmayacağını vurguladı. Karardan memnun olmadıklarını kaydeden Pompeo, ABD’nin Hong Kong halkına destek vermeye devam edeceğini söyledi. Çin’in ulusal marşına saygısızlığın suç sayılması gibi maddelerin yer aldığı ve “’terörizm ile dış müdahaleye” karşı oluşturulduğu belirtilen Hong Kong’a yönelik yeni ulusal güvenlik teklifi geçen hafta Çin’de parlamentoya sunulmuştu. Ardından, geçen yıl özerk yönetimi sarsan demokrasi yanlısı protestolar yeniden alevlenmişti. Hong Kong’da polis teklifi protesto eden göstericilerden yüzlercesini gözaltına almıştı. Sasunyan’ın tahliyesi geri çevrildi ABD California eyaletinin Demokrat Partili Valisi Gavin Newsom, ABD’de 1982’de Türkiye’nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan’ı öldüren Hampig Sasunyan’ın, şartlı tahliyesine izin veren 27 Aralık 2019 tarihli mahkeme kararını önceki gün reddetti. Newsom, ‘‘Kanıtları inceledim ve güvenli bir biçimde tahliye edilmeden önce Sasunyan’ın yapması gerekenler olduğunu düşünüyorum. Salıverilmesi durumunda toplum için yüksek tehlike teşkil ettiği sonucuna vardım. Şartlı tahliyesi ile ilgili kararı geri çeviriyorum’’ ifadelerini kullandı. Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan, “Terörist Sasunyan’ın alçakça işlediği ve mahkumiyeti süresince hiçbir pişmanlık emaresi sergilemediği bu cinayet hastalıklı bir ideolojinin boyutlarını ortaya koyan bir suç olarak unutulmayacaktır. Dünyadaki nefret söyleminin vardığı son nokta terörün cezasız kalmayacağını gösteren bu karar memnuniyetle karşılanmıştır” açıklaması yapıldı. l Haber Merkezi MSB, cihatçıların kontrolünde olan bölgedeki patlama için ‘nedeni tespit edilemedi’ dedi İdlib’de bir asker şehit Dünya yeni tip koronavirüsle mücadele ederken Suri TRUMP: ASKERİMİZİ ye sahasında çatışmalar durulmuyor. İdlib vilayeti için varılan EVDE İSTİYORUZ ateşkes anlaşması çerçevesinde Türkiye ve Rus güçlerinin ortak devriye faaliyetlerinin yapıl dığı stratejik M4 karayolunda dün mey ABD Başkanı Donald Trump Beyaz Saray’da önceki gün düzenlediği basın toplantısında, Afganistan’la ilgili bir soruya yanıt verirken Suriye’ye değindi. ABD birliklerinin sınır bölgelerinden petrol bölgelerine çekilmesi kararına gelen dana gelen patlama tepkilerin haksız çıktığını belirtti. “Erdo da Teğmen Canbert ğan ile konuştum ve sınırın biz olmadan Tatar şehit oldu. Mil li Savunma Bakanlı Tatar ğı, yol kontrol devriyesi esnasında arama bölgesinin 250 metre güneyin M4 karayolunda Türk ve Rus askerleri ortak devriye geziyor. gayet iyi olduğunu söyledi. Askerlerimizi eve getirmek istiyoruz. Biz de petrolü koruduk. Ancak bir noktada Kürtlerle ilgileneceğiz, petrole ilişkin sıkıntıları da düzelteceğiz ve oradan çıkacağız” dedi. de meydana gelen patlamanın sebebinin tespit edilemediği duğu saldırıyı ‘radikal grupların’ yaptı tak askeri devriyede buluştu. Uluslara ni açıkladı. Şehit Tatar’ın Tunceli’nin Çe ğını açıklamıştı. rası Koalisyon Sözcüsü Albay Myles B. mişgezek ilçesine bağlı Bozağaç köyün Ülkenin kuzeydoğusunda ortak devri Caggins ise AA’nın sorusu üzerine, “Or de bulunan babası Çetin ile annesi Su ye yapan ABD askerleri ile terör örgü tak devriye değil kesinlikle. Ama büyük na Tatar’a acı haber verildi. Köydeki eve tü PKK/YPG’nin ana omurgasını oluştur olasılıkla bir devriyenin çakışmasını ön Türk bayrağı asıldı. Tatar’ın cenazesi bu duğu Suriye Demokratik Güçleri’ne de leme amaçlı” yanıtını verdi. ABD’nin gün Elazığ’da toprağa verilecek. (SDG) Deyr ez Zor’da saldırı düzenlendiği Haseke’de mevcut üslerine ek aske İdlib’de dün meydana gelen patlama, belirtildi. Suriye devlet haber ajansı SA ri teçhizat sevkıyatı yaptığı ifade edildi. 5 Mart’ta ilan edilen ateşkesten son NA, saldırıda üç ABD askeri ile beş SDG İdlib’de ise dün bir silah deposunun vu ra TSK birliklerinin şehit verdiği ikin üyesinin yaralandığını duyurdu. rulduğu belirtildi. Suriye İnsan Hakları ci olay oldu. 19 Mart’ta M4 karayolunu Bu arada ABD ve Rusya’ya ait zırhlı as Gözlemevi, Rus savaş uçakları tarafından trafiğe açma çalışmaları sırasında Türk keri araçlar, Suriye’nin kuzeydoğusunda düzenlendiği savunulan saldırıda, Uygur askerleri roketli saldırıya uğramış, Milli ki Haseke ilinde Türkiye sınırı yakınla ağırlıklı Türkistan İslamcı Partisi’nden Savunma Bakanlığı, 2 askerin şehit ol rındaki Deyr Gusun köyünde ilk kez or 6 cihatçının öldüğünü ileri sürdü. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın “TSK unsurlarının eğitim, işbirliği ve danışmanlık hizmetlerine başlamasından sonra Türkiye’nin etkinliği Hafter’i zayıflattı, İsrail ve ABD’nin tercihleri netleşiyor Libya’daki dengeler önemli oran Libya düğümü nasıl çözülür? da değişti” şeklindeki açıklama sı, iç muhalefete de mesaj niteliğinde. İktidar iç politika açı SERTAÇ EŞ sından bu fırsatı da kaçırmıyor. Batı için petrol anlamına gelen Libya’yı azıcık tanıyalım... Trablus’a artık saldıramıyor. Yüklenen mis parak iktidara geldi. Mısır’da yayın yapan “Ma yondan hızla uzaklaşıyor. da Masr” adlı haber sitesine adı açıklanmayan Kilitlenmiş ülke: Libya Hafter’in Watiyye Üssü’nü kaybedeceğinin bir yetkili, Hafter’in yerine başka birinin arananlaşıldığı günlerde dikkat çeken gelişmeler dığını söyledi. Aynı yetkili, ülkeler arasında hız Muammer Kaddafi’nin devrilmesinin ar de yaşanıyordu. İsrail’in BM Daimi Temsilci lı bir müzakere geçti mi bilinmez ama, BAE ve dından gelişen süreçte iç çatışmanın sürdü si Danny Danon, 20 Mayıs’ta basına yansıyan Fransa’nın da bu düşüncede olduğunu söylü ğü Libya’da, BM’nin tanıdığı, Türkiye deste açıklamasında, İran’ın Hafter’e destek verdiği yordu. UUH yetkilileri ise Mısır’ın, Hafter’in ko ğinde ve İhvancıların yer aldığı Ulusal Uzla mutanlarından Abdel Rezaq alNathuri’yi şı Hükümeti (UUH) ülkenin kuzey batısında destekleyeceğini açıkladı. nüfusun büyük bölümünün yaşadığı küçük bir bölgeyi kontrol ediyor. Zıtlıklar da bura Kilit nasıl çözülecek? da başlıyor. Libya’nın alan olarak büyük bö Uzun süre Libya’ya ilişkin net tavrı lümü Hafter’in kontrolünde. nı açıklamayan ABD önceki gün devreye Diğer kilitlenme ve zıtlık petrol konusun girdi. ABD Afrika Komutanlığı, Rusya’nın da yaşanıyor. Sülfür oranı düşük kaliteli Lib Hafter’e gönderdiği yeni 8 savaş uçağının ya petrolünün üretim maliyeti dünya ölçeği uydudan çekilmiş görüntülerini yayımladı. ne göre çok az: 1 Varil petrolün maliyeti 1 Artık yeni sorular gündemde. İsrail ve dolar. En büyük müşterisi Avrupa. Ülkede bi doğal olarak ABD’nin Hafter’i istemedi ri çölde, diğerleri Akdeniz kıyısında 6 rafine ği ortada. BAE’nin tuzu kuru. Yeni durum ri, tamamı kıyılarda 6 petrol depolama ala da da ABD’nin yanına konumlanacaktır. nı bulunuyor. Fransa, Mısır, Birleşik Arap Mısır’da İhvancıları kabullenmeyen İsrail Emirlikleri’nin (BAE) doğrudan, Rusya’nın do ve ABD, Libya’daki İhvancılara sıcak yakla laylı desteklediği Halife Hafter petrol yatak şır mı? Yaklaşmazsa Hafter’in yerine getiri larının tamamına yakınını, rafinerilerin 5’ini, lecek aktöre karşı Türkiye, daha ne kadar petrol depolama alanlarının 4’ünü kontrolü UUH’yi destekleyecek? Türkiye, 11 üye altında tutuyor. Ancak ihraç edilen petrolün si siyasi çözüm isteyen Tobruk merkezli tüm geliri UUH kontrolündeki Ulusal Petrol ni dile getirdi. Danon, BM Güvenlik Konseyi’ne Meclis’le temas kurmalı mı? Firması’na gidiyor. Hafter’in petrolü kesme gönderdiği mektupta ayrıntılar da verdi. Konu Bir parantez de Rusya için... Wagner, si kendi bölgesinde yaşayanları kışkırtabi nun önemi şurada: İsrail’in bir konudaki rahat Trablus’un güneyinde operasyon yapılması lir. Çünkü merkezi hükümet tüm ülkede nü sızlığını ABD, hele Trump yönetimi es geçe beklenen Tarhuna’dan daha güneydeki kavşak fusun üçte birini maaşla besliyor. Hafter’i mez. Hatırlayanlar olacaktır; bir İsrail Dışişle noktası olan Cufra’ya çekiliyor. Türkiye’de ik şimdilik BAE finanse ediyor. ri Bakanı’nın, “Hayır, buna izin veremem” şek tidar medyası, Rus yapımı Pantsir hava savun Kırılma anı lindeki sözlerinin ardından, ABD desteğiyle ma sistemlerinin önce İdlib, şimdi de Libya’da Mısır’da iktidara gelen Mursi’nin indirilme sü imha edilmesini vurgulu bir şekilde haber ya UUH, kontrolündeki başkent Trablus’u reci başlamıştı. pıyor. Rusya’nın durumdan rahatsızlığını anla kaybetmek üzereydi ki imdadına Türkiye Watiyye’nin kaybı, en çok Mısır’ı tedirgin et mak için akıl yürütmeye gerek yok. Rusya ile yetişti. Verilen askeri destekle Hafter, Tu ti. Sisi yönetimi için, “batı komşusunda İhvan “stratejik ilişkiler” ne durumda acaba?.. nus sınırını ve Watiyye üssünü bırakmak cıların kazanması” fikri karabasan gibi. Çün Galiba, kapsayıcı ve esnek dış politika kaçı zorunda kaldı. Hafter, en önemli hedefine, kü, kendisi ülkesinde İhvancılara “darbe” ya nılmaz. lANKARA Roma açık şehir A ltmışlarında iki kadın arkadaş hayatlarının yolculuğunu yapmak üzere şubat başı Hindistan’a gidiyor. Ama maharaca saraylarından otellere çevrilen rüya mekânlarda günlerini gün etmek yerine, kendilerini adını sanını hiç duymadıkları bir hastanenin COVID koridorunda buluyorlar. Kadınlardan biri iyileşip memleketi İtalya’ya dönüyor. Yoğun bakımda yolları ayrılan arkadaşlardan diğeri ölüyor. COVID’den ölen kadının cenazesine Hindistan’da kimse ulaşamıyor. Ne büyükelçilik, ne hasta yakınları, ne birlikte seyahat ettiği “kanka”... Bir buçuk milyar nüfuslu ülkede COVID kurbanı olan turistin izi kalmıyor. Artık gömülüyor mu, yakılıyor mu, toplu mezara mı konuluyor... kimse bilmiyor. Söylemeye gerek yok, İtalya’da arkada kalan acılı aile kahroluyor. Kader, kısmet, alın yazısı... ne derseniz deyin.. Savaşlarda olduğu gibi, salgınlarda da insanı böyle büyük dalgalarla savurup yutan bir “yazgı” devreye giriyor. COVID’in 33 bin kişinin yaşamına mal olduğu İtalya’da, aslında böyle çok öykü var. Etrafımdaki herkes en az bir COVIDzede biliyor ya da tanıyor. Bu hikâyeyi de bana gözlük numaramı değiştirmek için gittiğim gözlükçüm anlattı. Arkasında hiçbir iz bırakmadan Hindistan’da yokluğa karışan kadın, onun bizzat çok yakın bir arkadaşının annesiymiş. Gazetelere yansımayan öyküler bunlar... Hafızai beşer nisyanla malul Televizyonları açtığınızda ölümün her gün kol gezdiği haberler ve arkadan sonra da her fırsatta sosyal yaşamda yüzünüze çarpan bu tür hikâyeler sonucunda insan böyle bir travmanın asla unutulmayacağını varsayıyor. Teraslarda, balkonlarda “acımızı birlikte aşacağız” kıvamında hisli, romantik şarkıların söylendiği karantina günlerindeki varsayım İtalya’da en azından buydu. Ne ki ikinci faza girileli beri tüm bunların hepsi unutuldu. “Görülebilir gelecekte asla yapılamaz” diye düşünülen her şey, karantina koşulları gevşer gevşemez yapılabilir oldu. Turizm ve kültürsanat yaşamı hariç, ağır çekimle de olsa hayat gerisin geriye üç ay öncesine döndü. Bu iyi bir şey mi, kötü bir şey mi siz karar verin ama sokaklara, meydanlara masaları taşan restoranlarda neşeyle yiyip içen müşterileri gördükçe karantina hüznü ve kasvetinin nasıl olup da bu süratle dağıldığına ben kendi adıma şaşıyorum... On gün öncesine dek sessizliğin yankılandığı meydanlara, sokak çalgıcıları ve dilenciler bile geri döndüler. Masalarını bir hafta önce dışarı çıkarmaya başlayan restoranlar, hafta sonunda örneğin Roma’nın en geleneksel, kalabalık yaz gecelerinden birini yaşıyordu. Özellikle gençlerin bir araya geldiği Campo De Fiori, Ponte Milvio, Piazza Trilussa gibi meydanlarda, maskeler fora edilmişti. “Hafızai beşer nisyanla malul” hesabı... bilhassa gençler arasında COVID bir haftada özetle mazi oldu. Bu kerte hızlı bir Udönüş beklemeyen hükümet ve yerel otoriteler kontrpiyede kaldılar. İkinci dalgayı önlemek amacıyla şimdi telaş içinde “yeni önlemler” arıyorlar. Uzmanlar bölündü Uygulanması düşünülen önlemler arasında COVID kurallarını halka hatırlatmak için kurulması amaçlanan 60 bin kişilik bir “gönüllü bekçilik sistemi” bile var. Gönüllülerin görevi sözde halkı maske ve sosyal mesafe gibi konularda uyarmak olacak... “COVID’le mücadele bekçileri” icap ederse sonra polis desteğine müracaat edebilecek. Kişisel özgürlüklere ağır müdahale olarak görüldüğü için kamuoyunda çok eleştirilen proje, gerçekte ölü doğmuş sayılıyor. Ama bu derecede rastgele ve saçma bir düşüncenin ciddiyetle masaya yatırılması bile, hükümetin bir ikinci dalga ihtimali karşısında ne kadar panik olduğunu ortaya koyuyor. Beri yanda virologlar da “ikinci dalga” üzerinde bölünmüş durumda. Bazı ağır top isimler ki aralarında çok sayıda vaka gören, salgının yoğun olduğu bölgelerde görev yapanlar var virüsün “genetik bir dönüşümden geçmek suretiyle gücünü yitirdiğini” söylüyor. Bu tespite ihtiyatla yaklaşan diğer salgın uzmanları ise hasta ve ölüm sayısının karantina sebebiyle düştüğünü, rakamlardaki arzulanan düşüşle virüsün güçsüzleşmesi arasında irtibat kurulamayacağını belirtiyorlar. İtalya velhasıl normalleşiyor. Normalleşmeyle kakafoni de artıyor. Brezilya’da valiye yolsuzluk soruşturması Brezilya’da polis yeni tip koronavirüsle mücadele için ayrılan fonlarda yolsuzluk iddiasıyla Rio de Janeiro Eyaleti Valisi Wilson Witzel’in evinde arama yaptı. Salgınla mücadele konusunda aşırı sağcı Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ile anlaşamadığı belirtilen Vali Witzel hakkındaki suçlamaları reddederek soruşturmaya Bolsonaro’nun müdahale ettiğini ileri sürdü.