Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: EZGİ KARDEŞ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 79 AĞUSTOS 2019 CUMA Yemen kriz sarmalındaAden’de Hadi yönetimine karşı BAE destekli silahlı güçler ayaklandı Milli Savunma Bakanı Akar, KKTC temasları çerçevesinde Erenköy Direnişi törenleri ve yenilenen Şehit Yüzbaşı Cengiz Topel Anıtı’nın açılışına da katıldı. Törende KKTC Dışişleri Bakanı Özersay da yer aldı. Yemen’de dört yılı aşkın süredir durulmayan çatışmalar ve politik bölünmüşlük, geçici başkent ilan edilen güney kenti Aden’i Mansur el Hadi hükümeti için riskli hale getirdi. Güney bölgelerinin bağımsızlığını savunan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) destekli Güney Geçiş Konseyi (GGK), geçen hafta kentte meydana gelen saldırılarla oluşan güvensiz ortamı gerekçe göstererek Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı ele geçirme çağrısında bulundu. Yemen’de İran destekli Husilere karşı oluşan koalisyondaki çatlak derinleşiyor. BAE, Husilere karşı kurulan uluslararası koalisyonda Suudi Arabistan’la birlikte ana gücü oluştursa da, Yemen’de 1990 öncesindeki KuzeyGüney ayrışmasını yeniden gündeme getiren GGK’nin de destekçisi konumunda. Aden’de geçen hafta, BAE destekli GGK’nin silahlı gücü olan “Güvenlik Kuşağı” adlı askeri gücün geçit törenini de hedef alan iki saldırıda en az 49 kişi ölmüştü. Saldırıda ölenlerin cenazesine, Hadi hükümetine ve bu yönetime destek verdiği gerekçesiyle Müslüman Kardeşler bağlantılı Islah Partisi’ne karşı protestolar damga vurdu. GGK Başkan Yardımcısı Hani bin Berik’in, ön Riyad liderliğindeki Sünni Körfez cephesiyle, Şii İran arasında vekâlet savaşı sahasına dönen ülkede bölünmüşlük her geçen gün derinleşiyor. BAE destekli grupların liderinin geçen hafta bir askeri töreni hedef alan saldırıda ölmesinin ardından bölgede tansiyon yükseldi. 2015’te başlayan ve onbinlerce kişinin yaşamını yitirdiği Yemen savaşı, bir yandan İran’la Körfez ülkeleri arasındaki gerilimin merkez üssü konumundayken, bir yandan da Körfez ülkeleri arasındaki çatlakları da derinleştiriyor. ceki günkü cenazenin ardından destekçilerine Maaşık Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na yürüyerek, ele geçirmeleri çağrısı yaptığı gündeme yansımıştı. Berik daha önceki açıklamasında “Sokaklara çıkıp, Hadi hükümetine bağlı güçlerin güney topraklarını terk etmesini isteyen insanları suçlamayın” ifadelerini kullanmıştı. ‘Husilere yarıyor’ Hadi güçleriyle saray çevresinde yaşanan çatışmada 4 kişinin öldüğü bildirildi. Yemen Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Ahmed elMeyseri, baskın girişiminin önlendiğini, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun ise yanlarında olduğunu bildirdi. Meyseri, Berik’in açıklamalarını “fitne çıkarmak” olarak nitelendirirken Suudi Arabistan’ın Yemen Büyükelçisi Muhammed el Cebir, Aden’deki olaylardan “çıkarı olan tek gücün Husiler olduğunu” savundu. BAE’nin Dışişleri’nden sorumlu Dışişleri Bakanı Enver Gargaş, taraflar arasında yaşanan çatışmanın kabul edilemez olduğunu söyledi. Birleşmiş Milletler’in Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths de “Yemen’de kurumları hedef alan şiddetten büyük kaygı duyduğunu” bildirdi. Aden’de 1 Ağustos’ta düzenlenen, geçit töreni ve karakolu hedef alan saldırıların kim tarafından düzenlendiği konusunda da farklı değerlendirmeler yapılıyor. Hadi hükümeti destekçileri saldırılardan Husileri sorumlu gösterirken IŞİD ve El Kaide bağlantılı grupların da saldırıları sahiplendiği belirtiliyor. GGK ise saldırılarda hükümeti destekleyen, siyasal İslamcı güçlerin temsilcisi konumundaki Islah Partisi’nin parmağı olduğu görüşünde. Hürmüz’de eller tetikte ABD’nin İran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından bu ülkeye yoğun yaptırımlar uygulamaya başlaması üzerine küresel petrol ticaret yolları ekseninde baş gösteren gerilim dinmiyor. İran’ın geçen hafta Hürmüz Boğazı yakınlarında üçüncü petrol tankerine el koymasının ardından Washington’ın, Körfez sularında seyreden ABD bayraklı ticari gemilere, transit geçiş planlarını önceden Amerikan ve İngiliz yetkililerle paylaşma talimatı verdiği bildirildi. ‘GPS’e müdahale’ suçlaması ABD Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Denizci lik İdaresi, İran’ın bazı tankerlerin GPS sistem lerine mü dahale et tiğine iliş kin rapor lar alındığı nı kaydeder ken “Bölge de yükselen İngiltere, Basra bölgesine geçen ay savaş gemisi göndermişti. askeri faaliyetler ve siyasi gerilim, ticari gemiler için tehdit oluşturmaya devam ediyor” ifadeleri kullanıldı. ABD’nin son hamlesine İran’dan yanıt gecikmedi. Tasnim ajansı, İran Savun ma Bakanı Amir Hatami’nin Katar, Umman ve Kuveyt li mevkidaşlarıyla yaptığı te lefon görüşmesinde, “Kör fez sularında güvenliği sağ lama sorumluluğu Tahran ve bölge ülkelerine aittir” mesajını verdiğini aktardı. Hatami’nin, “ABD’nin Körfez için oluşturmaya çabaladığı deniz koalisyonu, daha fazla istikrarsızlığa ve güvensiz liğe sebep olacak” sözlerini kullandığı belirtildi. Selman’la görüştü Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun dün Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’la Basra Körfezi’ndeki gerilim, İran ve Yemen konularını telefonda görüştüğü bildirildi. ABD Dışişleri, “Pompeo, Prens Selman ile ticaret özgürlüğünü güçlendirmeyi ve İran ile yüzleşmeyi değerlendirdi” açıklaması yaptı. Eski Kırgızistan Cumhurbaşkanı Atambayev’i teslim etmek istemeyen destekçileriyle güvenlik güçleri arasında sert çatışmalar yaşandı. İkinci baskın sonrası gözaltı Kırgızistan’da yolsuzlukla suçlanan eski Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev dün güvenlik güçleriyle destekçileri arasında çatışmalara dönüşen gerilimli saatlerin ardından gözaltına alındı. Atambayev’i ifade vermeye götürmek üzere önceki gün düzenlenen polis operasyonu başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Eski liderin konutuna dün yeni bir baskın düzenlendi. TASS’ın haberine göre, Atambayev’in konutunun bulunduğu KoyTaş köyünün çevresini ablukaya alan yaklaşık 2 bin kişilik güvenlik gücü, sayıları 400 civarında olan Atambayev destekçilerini aşarak konuta girdi. Atambayev destekçilerinin önceki gün rehin aldığı 6 güvenlik görevlisinin ser best bırakıldığı belirtildi. Bir kişi öldü Polisle, Atambayev ve destekçileri arasında önceki gün yaşanan çatışmanın bilançosu ise ağır. Silahlı çatışmada bir güvenlik görevlisinin öldüğü, iki taraftan toplam 52 kişinin yaralandığı, bir emniyet müdürünün ise komada olduğu açıklandı. Atambayev, baskın sırasında destekçilerinde silah olmadığını, yalnızca kendisinin, kimseyi hedef almaksızın ateş açtığını savundu. Kırgızistan meclisinin olağanüstü oturumunda bilgi veren Milli Güvenlik Devlet Komitesi Başkanı Orozbek Opumbayev, Atambayev’in silahla karşılık vereceğini beklemedikle rini, güvenlik güçlerinin gerçek mermi kullanmadığını söyledi. Eski Cumhurbaşkanı’nın destekçilerinin, güvenlik güçlerinin üzerindeki 26 pompalı tüfek, 14 Kalaşnikov ve 15 tabancayı ele geçirdiğini dile getirdi. Cumhurbaşkanı Sooronbai Jeenbekov ise “düzenin sağlanması için acil önlem alınması” talimatını verdi. Haziran ayında dokunulmazlığı kaldırılan Atambayev, suç örgütü lideri Aziz Batukayev’in 2013’te yasadışı olarak serbest bırakılmasıyla ilgili soruşturuluyor. 20112017 yılları arasında cumhurbaşkanlığı görevinde bulunan Atambayev, iktidardaki Sooronbai Jeenbekov hükümetini “mafya klanına” benzetmişti. Venezüella’nın başkenti Caracas’ta düzenlenen yürüyüşte Washington yönetiminin politikaları protestoların merkezindeydi. Görüşmeye yaptırım gölgesi ABD’de Başkan Donald Trump yönetiminin ülkedeki tüm varlıklarına el koyduğu Venezüella, muhalefetle müzakere sürecini durduğunu açıkladı. Caracas hükümetinden yapılan açıklamada, Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun “Trump yönetimi tarafından yürütülen ağır ve vahşice saldırganlık nedeniyle” muhalif lider Juan Guaido’nun temsilcileriyle dün ve bugün Barbados’ta yapılması plan lanan görüşmelere heyet göndermeme kararı aldığı duyuruldu. ABD destekli, kendini “geçici devlet başkanı” ilan eden Guaido ile hükümetin temsilcileri, Norveç’in başkenti Oslo’da başlattıkları müzakere sürecini Barbados’ta sürdürüyordu. Trump, hafta başında ülkede Venezüella devletine ait tüm varlıklarının dondurulması yönündeki kararını açıklamıştı. ailecek uçuş istifa getirdi Polonya’da Meclis Başkanı Marek Kuchcinski, devlete ait uçakları gerek kendi gerekse aile üyelerini de kapsayacak şekilde kişisel seyahatlerinde kullandığı yönünde muhalefet cephesinden yükselen suçlamalar, yoğun tepkiler üzerine görevi bırakma kararı aldı. Muhalefet ve yerel basın, iktidardaki sağ cepheden Hukuk ve Adalet Parti’li Kuchcinski’nin son birkaç yıldır devlete ait uçakları, askeri helikopterleri yaklaşık 100 kez kullandığını, bunların 23’ünde ailesinin de kendisine eşlik ettiğini duyurmuştu. Bu uçuşların birçoğunun hafta sonları, rotasının da başkent Varşova ile Kuchcinski’nin memleketi Rzeszow olduğu aktarılmıştı. Tepkiler üzerine pazartesi günü Kuchcinski kamuoyundan özür dilemiş, ancak istifa çağrılarını reddetmişti. Önceki gece ise partisinin lideri Jaroslaw Kaczynski ile yaptığı toplantının ardından ikili kameraların karşısına geçti. Kuchcinski istifa ettiğini duyurdu, Kaczynski ise meclis başkanının yasaları çiğnemediğini savundu ancak kamuoyundaki farklı görüşlere işaretle istifa kararının alındığını söyledi. Akar: Oldubittiye izin vermeyiz Doğu Akdeniz’de sondaj krizi sürerken Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), bugün Ada’da iki tarafın liderlerini bir araya getirecek kritik görüşme öncesinde Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ı ağırladı. Aralarında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ümit Dündar, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Adnan Özbal ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hasan Küçükakyüz’ın da bulunduğu heyetle dün gerçekleştirilen Erenköy Direnişi Törenlerine katılan Akar, Doğu Akdeniz ve Kıbrıs sorununa ilişkin sert mesajlar verdi. ‘Ağır sonuçları olur’ Akar, “Bir oldubittiyle Türkiye ve KKTC’nin haklarının gasp edilmesine asla göz yumulmayacaktır. Kıbrıs sorununun barışçıl yolla çözüleceğine inanıyoruz, ancak sorunların barışçıl yollarla çözülmesini isteme talebimizin bir zafiyet olarak anlaşılmamasını, yanlış hesaplara gidilmemesini, güç ve kuvvetimizin test edilmemesini bunun faturasının ağır olacağını münasip bir dille her fırsatta söyledik, söylemeye devam edeceğiz” ifadelerini kullandı. Akar, “Türkiye hem kendisinin hem de KKTC’nin meşru hak ve menfaatlerini her zaman korumuştur ve ko rumaya devam edecektir” dedi. KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı da konuşmasında bugün Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis’le yapacağı görüşmeyi hatırlattı. ‘İşbirliği alanı yapalım’ Kıbrıs’ı gerilimin ve çatışmanın odağı yapmak yerine, Ada’nın barış ve işbirliği alanı haline getirilmesi çağrısında bulundu. “Birbirimizin haklarına saygı göstererek, potansiyel enerji kaynaklarını, toplumları ayrıştıran değil, ortak yarar paydasında birleştiren bir unsur olarak değerlendirelim” diye konuştu. Akıncı, 13 Temmuz’da Anastasiadis’e doğalgaz konusunda ortak komite kurulması yönünde yeni bir öneri sunmuştu. Akıncı’nın önerisi, hidrokarbon konusunun bir gerginlik ve çatışma alanı olmaktan çıkarılıp verimli bir işbirliği alanına dönüştürülmesini amaçlıyordu. Rum Yönetimi, Akıncı’nın önerisini reddetmişti. Ankara önceki gün Türkiye’ye ait Yavuz gemisinin Karpaz1 kuyusunda sondaja başladığını duyurmuştu. Öte yandan aynı gün, Yunanistan, İsrail, ABD ve GKRY temsilcilerinin enerji, siber ve altyapı güvenliğini görüşmek üzere Atina’da bir araya geldiği haberi gündeme düşmüştü. Suriye’de acı bilanço İç savaşın başladığı 2011 yılından bu yana Suriye’de en az 100 bin kişinin gözaltında, alıkonmuş durumda veya kayıp olabileceği bildirildi. Birleşmiş Milletler’in (BM) siyasi işlerden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo bu kayıp ve gözaltıların çoğundan Şam’ın sorumlu olduğunu savundu. Suriye’deki tarafları BM Güvenlik Konseyi’nin “keyfi gözaltılara son verilmesi” çağrısına uymaya davet etti. Güvenlik Konseyi gözaltında bulunanların durumları hakkında ailelerine bilgi verilmesi ni talep etmişti. Genel Sekreter Yardımcısı ayrıca, Birleşmiş Milletler’in 100 binin üzerinde bir sayıyı doğrulayamadığını, çünkü gözaltına alınanların tutulduğu yerlere erişimleri olmadığını bildirdi. DiCarlo, ellerindeki verilerin farklı araştırmalardan derlendiğini aktardı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in “Suriye’deki iç savaş Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne taşınmalı” çağrısını hatırlatan BM yetkilisi, suçluların sorumlu tutulmasının “Suriye’de uzun süreli barışa ulaşılması için kritik” olduğunu söyledi. Protestolara Yeni Delhi baskısı Hindistan’ın Cammu Keşmir bölgesinin özerklik statüsünü kaldırma kararıyla birlikte İslamabadYeni Delhi arasında gerilim artarken protestolar da sürüyor. Cammu Keşmir’e yönelik karara tepki gösteren aralarında siyasiler, akademisyenler, iş dünyasından isimlerin de olduğu en az 500 kişinin Hint güçlerince gözaltına alındığı gündeme yansıdı. Hint basınında Keşmir’in Hindistan ve Pakistan tarafından kontrol edilen bölgelerinde iki ül ke askerleri arasında karşılıklı ateş açıldığı iddiası da aktarıldı. Hindistan ile diplomatik ilişkilerin seviyesini düşürme kararını açıklayan Pakistan dün de bu ülkeye tren seferlerini askıya aldı. Ayrıca Hint filmlerinin gösterimi de bazı bölgelerde durduruldu. Hindistan yönetimi ise Pakistan’a “Cammu Keşmir’in bir iç mesele olduğu” mesajıyla birlikte diplomatik ilişki seviyesinin düşürülmesi kararını bir kez daha değerlendirmesi çağrısı yaptı. Füze tesisinde patlama Rusya’nın kuzeyinde Arkhangelsk bölgesinde dün füze denemelerinin yapıldığı bir askeri üste patlama meydana geldi. Yetkililer olayda 2 sivil uzmanın yaşamını yitirdiğini, 6 savunma bakanlığı çalışanı ile bir araştırmacının yaralandığını açıkladı. Patlama sırasında füze motoru ünitesinin test edildiği belirtildi. Olayla birlikte gözler füze çalışmalarına işaretle bölgede olası radyasyon tehlikesi ne çevrildi. Savunma Bakanlığı yetkililerinden “atmosfere, bölgeye zararlı madderadyasyon yayılmadığı, radyasyon değerlerinin normal olduğu” açıklaması yapıldı. Ancak üsse yakın Severodvinsk kenti belediyesi ise patlamanın ardından bölge çevresinde bir süre radyasyon seviyesinin küçük bir oranda yükseldiğini ardından normal değerlere döndüğünü duyurdu.