Katalog

12 11 AĞUSTOS 2019 PAZAR TASARIM: SERPİL ÜNAY BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, özellikle “Madame Bovary” adlı romanıyla tanınan Fransız yazar... Ticari değer taşıyan yaprak tütünlerin düşük kaliteli olanı. 2 Ankara yöresinde testiye verilen ad... Rize ilinde, balıyla ünlü bir yayla... Dölyatağı. 3 Müslüman ülkelerde oturan Yunan asıllı kimse... Yol göstermek için belli yerlere konulan işaret... Hastalıklı, sakat... Bir etek türü... Bir renk. 4 Üç kişiden oluşan yönetim... Moğolların Buda’nın anası sayarak taptıkları Tanrıça. 5 İçinde deniz kabuğu kırıntıları bulunan ve gübre olarak kullanılan deniz kumu... Kayık yelkeninin ucunda yelkeni toplamaya yarayan makara... Deriyle kaplı bir çeşit Eskimo kayığı. 6 Sınır boyu... Anadolu Türk evlerinde hayat, sofa gibi mekânların kenarına yerleştirilmiş, bir yanı pencereli yüksekçe seki... Radyum elementinin simgesi... Küçük mağara... “Bir bozuk saattir yüreğim / Hep ’de durur” (Turgut Uyar) 7 Pirinci kabuğundan ayırmak ya da bulgur dövmek için kullanılan dibek... Parola... Deniz ticare tinde, eşyanın alıcıya teslimini öngören bir anlaşma türü... Japonlara özgü bir tür güreş. 8 Madenleri yontmada kullanılan çelik araç... Yün eğirmeye yarayan araç... Mızrak, süngü gibi şeylerin sivri ucu. 9 Kenarı eğik olarak yontulmuş camlar için kullanılan sözcük... Veysi’nin, Âdem’den başlayarak dünyada yaşanmış bütün kötülükleri ve bunlardan alınması gereken dersleri anlatan siyasetname niteliğindeki düzyazı yapıtı... İri taneli bezelye. 10 Nâzım Hikmet’in bir tiyatro oyunu... Deniz ve ırmaklarda yaşayan, bedeni solucana benzeyen bir balık... Kabuğu soyulmuş buğdaydan yapılan pilav... Bir gıda maddesi. 11 Romanya’nın plaka kodu... Afrika ile Asya’yı birbirine bağlayan üçgen biçimindeki yarımada... Fenike mitolojisinde en büyük tanrı... Vilayet... Kürk hayvanlarının göbek kısmından parçalarla yapılan kürk. 12 Belçika’da bir kent... Bir sporcuya, elendiği rakibinin finale çıkması durumunda tanınan yeni bir karşılaşma hakkı... Edebiyat yapıtın Bu haftaki bulmaca ödülü Küresel Tarihçe, 194579 Oktar Türel Yordam Kitap 28 TEMMUZ 2019 1739 KAZANANLAR: Ünser Tuna, Hümeyra Tokat, Ersin Bolkol, İSTANBUL, Aysun Alparslan, İris Ergin, Altay Çokaktaş, ANKARA, Derya Sağırosmanoğlu, BARTIN, Veli Yiğit, ÇORUM, Yetiş Kaayık, SİNOP, Cansu Keskin, Ayşe Nehir Güven, ORDU, Bircan Tarakcıoğlu, Mustafa Atilla, AYDIN, Irmak Doğan, Naci Balcı, Zeki Gürer, Ürün Yıldıran Önk, İZMİR, Gürkan Çağlar, TEKİRDAĞ, Musa Kaya, DENİZLİ, Hilmi Yakut, KIRKLARELİ, Ömer Gemici, BALIKESİR, Hüseyin Kabaz, SAMSUN, Şükrü Üstündağ, ZONGULDAK, Nadi Kepenek, BANDIRMA, Nevzat Kültür, MERSİN Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle bulmaca@ cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 28.07.2019 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Ursula Huws’ın Küresel Dijital Ekonomide Emek (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 CHAR L İ E P ARK E R GÜR ENÇ 2 L E V İ ATHAN A S ENA ER İ E 3ALAZ AR SUZ PTER İA RL 4 RAMAK İ LTEBER İ Ş L EME 5 AT NA İ MA COROT T HAM 6Z İ L T R E MOR İ S İ L İK L 7EYER İ NEZ İ T PT İ YAL İ N 8 T E V E NK MAY İ L E R ARAKA 9K AKBAŞ L E P İ K AKAME T 10 İ Ş TAR İ K İ İ NTAK YA I 11 N A B İ AK İ TA K İ L İ Ç E UR 12 V E F A EŞ P ROF İ T E ROL 13 T A İ L AM O L UZ S UÇ DAĞ 14 A L A Y İ PER İ T Mİ 15 R A M E L L E T K İ REN 16 A K A YER P ANAR 17 N UFO VAL S NEM 18 T Ü T Ü N L E R Y A ZMA 19 A R A M A R A GOZ EN 20 S E ELF KANA S TA da sözü anlaşılamayacak derecede kapalı ve karışık duruma getirme. 13 Futbolda savunmada oynayan ön orta oyuncu... Limon gibi ekşi tatlardan duyulan korku... Eski Mısır’da güneş tanrısı. 14 Bilgisiz, kültürsüz kimse... Doğal ve tarihsel özelliklerinden dolayı koruma altına alınan alan... Eskiden harman ürünlerinden onda bir oranında alınan vergi... Uzaklık anlatmakta kullanılan söz. 15 Sıcak bölgelerde yetişen çok sert bir ağaç... Sefarad mutfağına özgü, kabağın kabuklarıyla yapılan ve soğuk yenen bir yemek. 16 Trabzon’un Araklı ilçesinde bir yayla... İskandinav ülkelerine özgü eski bir üflemeli çalgı... Kraliçe. 17 Kartal Tibet’in yönettiği ve Kemal Sunal’ın oynadığı bir film... Uygurlarda hükümdara bağlı beylere verilen unvan. 18 Satrançta bir taş... Ülkemizde de yetiştirilen bir yağ bitkisi... Bir akarsuyun herhangi bir kesiminden birim zamanda geçen su miktarı. 19 Boşlukta 300 000 km/sn’lik bir hızla yayılan ışık taneciği... Peru’da etkin bir yanardağ... Küçük bitkilere verilen ortak ad. 20 Cinsel zevkleri çağrıştıran, cinsel istek uyandıran... Tatar han ve beylerinin kullandığı, daha sonra Osmanlılarda da giyilen, önü süslü, yakasına ve kollarına kürk geçirilmiş bir tür üstlük. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Yıllarca Anadolu ve Ortadoğu’da dolaşmış, Bağdat’ta Haşimi hanedanının başa geçmesinde önemli rol oynamış ve Irak Ulusal Müzesi’ni kurmuş İngiliz kadın gezgin ve ajan... Katolik inancıyla ters düşen insan ve kitapların engizisyon tarafından törenle yakılmasına verilen ad. 2 “Gidersen olsun / Gök çimen yolun olsun” (Türkü)... Omuz... Gümrüklerde mallara değer biçen görevli. 3 İnce bulgur... Eskiden “bakanlık” anlamında kullanılan sözcük... Şarap mahzeni... Japonya’da kullanılmış eski bir hacim ölçüsü birimi. 4 Paramızı simgeleyen harfler... Aynı kökten çıkan ve bir reisin başlığında yaşayan aileler topluluğu... Yakut mutfağına özgü, fırında pişirilmiş sıpa pirzolası... Doğu Karadeniz yöresinde danaburnuna verilen ad. 5 Benin Cumhuriyeti’nde bir kent... Hitit... Sanat, hüner... Hindistan kraliçe ya da prensese verilen ad. 6 1656’da İstanbul’da yeniçerilerin saraya karşı başlattıkları ayaklanma hareketine verilen ad... Ağırlık ve uzunluk ölçüleri için kabul edilmiş 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... yasal ölçü modeli. 7 Birbirine çok benzeyen iki şeyden biri... Japonya’da bir kent... Etiyopya’nın para birimi... Bir gösterme sıfatı... Umman’ın plaka kodu. 8 Utanma, hayâ... Fransa’da bir ırmak... Resim yapımında kullanılan sentetik bir boya. 9 Tarihe “Kıbrıs Fatihi” olarak geçen Osmanlı veziri... Güney Amerika’da yabani hayvanları yakalamakta kullanılan kement. 10 Kars’ın doğusundaki ünlü eskiçağ kenti... Madagaskar’da yaşayan bir maymun cinsi... Tutsaklık... Tunus’un plaka kodu. 11 “Ülfet belalı şey, fakat sıkıntılı / Bilmem nasıl geçirmeliyim son beş on yılı” (Y.K. Beyatlı)... Dünya edebiyatçılarını bir araya getirmeyi amaçlayan kuruluşun simgesi... Bir tür büyük boy yazı kâğıdı. 12 Berilyum elementinin simgesi... Kuzey Kafkasya’da yaşayan Türk kökenli bir halk... Kısa kepenek. 13 Enerji... Aldatma işi, hile... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası... Çok hızlı oynanan bir İspanyol dansı... Bir sanat yapıtının taslağı. 14 Rize ilinde bir yayla... Yahudilerin ayırt edilmek için omuzlarına taktıkları sarı kumaş... Duvara ya da tavana püskürtülerek yapılan bir tür sıva. 15 Konya’nın Beyşehir ilçesinde bir mağara... Kadın seslerinin en kalını. 16 Et, balık ya da sebzenin ezilerek, kıyılarak bir kalıpta dondurulduktan sonra dilimlenip servis edilmesi... “ ü nişâne kalmadı faslı bahardan” (Baki)... Evrensel alıcı olan kan grubu. 17 Bir tür ipekli kumaş... Hint müziğine özgü, yayla çalınan bir çalgı. 18 Güzel sanat... Vurgun yiyen bir dalgıcın iyileşmesi için, tekrar indirilmesi gereken aynı su derinliği... Arnavutluk’un plaka kodu. 19 Kumaşlardaki benek... İlaç... Keçi ya da inek sütünün özel bir mantarla mayalanmasıyla hazırlanan ekşi içecek. 20 Kimi mantarlarda üreme organı... Süsengiller familyasından soğanlı bir süs bitkisi. TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK MUCİZE BUGÜN EKRANDA TRT 2 21.30 “Mucize” adlı film bugün 21.30 dan Steve Conrad tarafından se da TRT 2 de gösteri naryolaştırıldı. Film lecek. Yönetmenliğini de başrollerde Julia Ro Stephen Chbosky’nin berts ve Owen Wilson üstlendiği film, R.J. yer alırken çocuk oyun Palacio’nun romanın cu ise Jacob Tremblay. YAYIN AKIŞI 11.25 Dünya Gezegeni 12.20 Yiyeceğin Serüveni 12.50 Doğuştan Asiler 13.50 Ailenin Yeni Üyesi 14.45 En Büyük Canavarlar 15.40 Eskiler Alıyorum 15.55 Acil Durum Senaryoları 16.20 Orada Bir Yer 16.50 Vahşi Yaşam 17.20 10’larca Bilgi 17.50 Geride Kalan Mermanat 18.40 Bi Çiftlik 19.10 Dünya Gezegeni 20.05 Büyük Mücadele 21.10 Kuş Bakışı Dünya 22.05 Su Savaşları 23.00 Katil Balinalar 23.55 Müslüman Gibi Yaşamak 00.40 Liyeceğin Serüveni 01.10 Harbi Getto 07.00 Güne Merhaba Hafta Sonu 09.10 Yeşil Doğa 10.00 Hafta Sonu 11.05 Şeffaf Oda 13.15 Teknoloji Her Yerde 14.20 Can’lı Tatlar 15.30 En Yeni 16.00 Haber 16.15 Afiş Bayram Özel 18.15 7. Vites 19.00 Ana Haber 21.00 Para Dedektifi 22.00 Yeşil Doğa 0.00 Gece Haberleri 09.15 Western Kuşağı: İyi, Kötü Ve Çirkin 12.00 Hülya Koçyiğit İle Film Gibi Hayatlar 13.00 Konsere Davet 14.55 Müzelerin Yıldızları 15.00 Belgesel: Antik Görünmez Kentler 2 16.00 Resim Sevinci: Bob Ross 16.30 Evliya Çelebi 17.00 Koleksiyoner 17.30 Sarayın Lezzetleri 18.00 Tarihin Ruhu 18.30 Sinema Dünyası 19.00 Muasır 19.30 Murat Boncuk’la Atölye 20.35 Fotoğraflar 20.45 Resim Sevinci: Bob Ross 21.15 Film Önü 21.30 Sinema: Mucize 09.00 Haber Bülteni 09.15 Tülin Şahin ile Hamilelik Günlüğü 10.15 O Anın Hikâyesi 11.15 Ruhun Doysun 12.20 Yaşasın Hayat 13.45 Tekno Hayat 14.15 Futbol Aktüel 15.00 Haber Bülteni 15.20 0’dan 100’e 16.15 O Anın Hikâyesi 17.35 Ahmak Bilimi 18.00 Haber Bülteni 18.15 Ayrıcalıklı Rotalar 19.00 Haber Bülteni 19.15 O Anın Hikâyesi 20.00 Ana Haber 21.15 Söz ve Müzik 90’lar 22.15 Söz ve Müzik 90’lar 23.00 Haber Bülteni 08.30 Çalar Saat Hafta Sonu 11.15 Her Yerde Sen 14.00 Bir Aile Hikâyesi 16.00 The Taste Türkiye 19.00 Fox Ana Haber Bülteni 20.00 Yaparsın Aşkım 00.15 Efsane Aile 07.00 Sinema Kuşağı 09.30 Haber Turu 10.00 Forum 12.00 Karanlıktan Aydınlığa 14.00 Haber Turu 17.00 Tele Kültür 18.00 Haber Turu 19.00 Ana Haber 20.00 Karanlıktan Aydınlığa 21.00 Türkiye’nin Yönü 23.00 Haber 23 00.00 Tele Kültür 09.45 Bering Boğazı’nda Altın 13.55 Çamur Kamyoncuları 14.45 Hurricane Heroes 16.30 Araç Kurtarıcılar 17.25 Nasıl Yapılır? 18.15 Ed Stafford: Yaban Macerası 19.10 Kindig Garajı 20.05 Ölümcül Av 21.00 Ormanın Koruyucuları 21.55 Araç Kurtarıcılar 22.50 Çamur Kamyoncuları 23.45 Sokak Çılgınları 24.30 İşte Sürat İşte Ses 04.35 Nasıl Yapılmış? 10.45 Yüzyılın Petrol Sızıntısı 11.40 Kanunsuz Ada Özel 12.30 Yıldızlarla Buluşma 13.25 Yıldızlarla Buluşma 14.15 Yıldızlarla Buluşma 15.10 Korkusuz Balıkçılar 16.05 Çığır Açan Buluşlar 17.05 Fiennes’in Nil Yolculuğu 18.00 Fiennes’in Nil Yolculuğu 19.00 Fiennes’in Nil Yolculuğu 20.00 Zihin Oyunları 21.00 Challenger Felaketi: Kayıp Dosyalar 22.00 Apollo: Ay’a Dönüş 23.00 Sular Çekilince 23.50 Sular Çekilince cumtv@cumhuriyet.com.tr SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Araştırma Bilim, deney ve araştırma üzerine kuruludur. Satrancın bilimsel yanı malum, tekrar anlatmaya gerek yok, yalnız satrançla ilgili bir araştırma için konuyla alaka gerekli. Çanak anten satıcısının kendini televizyoncu ilan ettiği yerde, beden eğitimi öğretmeninden araştırmacı olur, satranç dünyasına 90’larda oynamadan girenden de tarih yazma görevi üstlenen çıkar. Kısaca araştırma yapabilmeniz için konuya hâkim olmanız aynı zamanda da konunun var olması gerekir. Ben profesyonel satranç oynamadım diyene cevap oynasaydın, anaokulunda satranç üzerine çalıştay yönettiğine inanana cevapsa ortada olmayan çalışmanın kendi. Türkiye intihal cenneti, basit matları kaleme alırken İvaşçenko’nun kitabını kopyalamakla kalmayıp üzerine bir de ezber bozan diye logo ekleyen borazan aslında tek değil, zira yazar yerine tercümanın borusunun öttüğü bir yerdeyiz. Normalde yapılan araştırmanın yazımı ve alıntıları bile sadece belli bir formatta yazılabilecekken bahis konusu olan projeler herkesin yapacabileceği tarzda ve çok basit. Hep söylediğim gibi yönetim minimumların yerine getirilmesi sanatı olduğu için proje ne herkesin harcı ne de elzem. Tekerleği her gün icat eden zekâ şampiyonlarının sokakta satrançtan sonra yeni buluşu kursiyerlerin kitabı alacağına not tuttuğu kitap okuma atölyeleri! 1975 Balkan Satranç Şampiyonası Başhakemliği için zamanın dernekler yasasından yararlanan ama devlete bağlı olmayan kurumu TSF1954, GM Lothar Schmid’e teklif götürmüştü. Aslında çok da fazla bir araştırma gerektirmeyen icraatin dayanak noktası SpaskiFischer maçının başhakemliğini de yapmış olan Batı Alman Schmid’in popülaritesiydi. Bu meyanda araştırma ve siyaset denince ömrünüzü verdiğiniz BatıDoğu Almanya konularının bir günde duvarın yıkılmasıyla veya hakkında kitaplar yazdığınız ajurnenin bir FIDE Kongresiyle varlığının sona erişi gerçeğini unutmayalım. Bir zaman Unzicker ve Darga’yla birlikte Batı Alman Satrancının liderlerinden olan Schmid sadece hakemlik konusunda değil tahtada da araştırmacıydı. Hromadka Sistemlerinden birini revize edip uygulamaya koyduğunda tüm savunma onun ismiyle anılmaya başlandı ama araştırmacılığın sınırları yok: GM Mihail Botvinnik (SSCB)Lothar Schmid (Batı Almanya), 1960 Leipzig Olimpiyatı1.d4 c5 2.d5 d6 (Schmid’in sisteminin bir avantajı varsa Colle, Londra ve Torre sistemlerini bertaraf edişi.) 3.e4 g6 4.Af3 Fg7 5.Fe2!? (Tarafların Vezir Piyonu açılışlarına davet ve reddi bu noktada bitti.5.c4 Af6 6.Ac3 00 7.Fe2 e6 8.00 ed5 açılışın adının tekrar konulacağı nokta a) 9.ed5 Hromadka’ki ilginç bir şekilde Schmid’in bu yapıda tecrübesi yok,b) 9.cd5 ile Modern Benoni Savunması.9...Ke8 10.Ad2 Aa6 11.f3 Ac7 12.a4 b6 bir sene sonra PetrosyanSchmid partisinde oynandı. Botvinnik Modern Benoni hususunda tercihlerini Tal’e göstermek istemiyor. 5...Af6 6.Ac3 Aa6 7.00 Ac7 8.a4 a6!? (Schmid aktif stiliyle kısa roku geciktiriyor. Buna rağmen a6 hamlesi her dem mümkün 9.Ff4 00 10.h3 b6 11.Ke1 Fb7 12.Fc4 Vd7 13.Vd3 Kad8 açılışın uzmanlarının benimsediği tabya.9.Ad2!? (Botvinnik de 3 yıl önce Keres’in aynı rakibe oynadığı şekilde, c4’de erin olmamasından yararlanan At Manevrasını tercih ediyor.) Fd7!? (9...00 10.a5! (10. Ac4? b5 şimdi olmuyor.) sonrası Siyah Ab5 veya Fd7b5 arasında tercih yapmalı ama Schmid hâlâ rok atmak istemiyor.) 10.Ac4! (Keres’in 10.a5 Ab5 11.Acb1’inden daha doğal.) b5! (Schmid bu oyundan 56 yıl evvel Yazışmalı Satrançta Hayes’e karşı 11.Ab6?! b4! 12.Aa8 Va8 13.Ab1 Ae4 ile kalite feda etmişti.) İlk sürpriz Botvinnik’ten ve rakip Şahın merkezde kalmasıyla ilgili: 11.e5! de5 (11...bc4 12.ef6 Ff6 13.Fh6! Botvinnik’in oyunlarının son cildinde verdiği varyant.) 12.ab5 ab5 (12...Ab5!? 13.Ae5 Ac3 14.bc3 Ae4 15.Vd3 Ff5 16.f4 Pune’de yapılan 2014 Dünya Gençler Şampiyonası’nda 2 Hintli amatör arasında oynanmış ve Beyaz iyi.)13.Ka8 Va8?! (13...Aa8! 14.Ae5 b4 15.Ad7 Ad7 16.Ae4 00 Siyaha nefes aldırırdı.) 14.Ae5 b4! (Zor karar!14...Afd5? 15.Ad7! Fc3 a)16.Ac5 Fg7 17.Ff3 ve b) 16.bc3 Şd7 forse kayıp olmasa da materyal kazanmasına karşın Bence de oynanabilir değil.) Botvinnik kendi deyimiyle bu kez de Vezir Atını feda ediyor. 15.d6! bc3? (15...Ae6 16.Ab5 de iyi gözükmemekte. Yıllar sonra çok üst seviye de 15...ed6 16.Vd6 bc3 17.Vc7? 00! 18.Ad7 Ad7 19.Vd7 bc3 oynandı. İşin ilginci Botvinnik’in aklında LarsenSzabo, Büsum 1969 partisinin 20.b3 diye devam ettiği kalsa da 20.bc3 Va4! bile Siyahların makus talihini değiştiremedi.17.Ff3,Fg5 veya Kd1 hepsi Larsen’in seçiminden iyi!)16.dc7 Vc8 17.Ff4! cb2 18.Ad7 Ad7 (18...Vd7? 19.Fb5!) 19.Fb5 Fd4 20.c3 e5 21.cd4! (21. Fd2 sadece taş kazanırdı.) ef4 22.Fd7!? (22.dc5) Vd7 23.Ve2 (Botvinnik forse hamlelerden sonra 23.Va4!! kaçırışını gösterir.) Şf8 24.Ve5 Şg8 25.Kb1 f6 26.Vc5! (26.Vf6 Vc7 27.dc5 Vc5 28.Vb2! lüzumsuz.) Şg7 27.Kb2 Ke8 28.Kb1 f3 29.gf3 Vh3 30.Vc6! Siyah terk eder. 10