Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: EZGİ KARDEŞ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 710 MAYIS 2019 CUMA KKTC’de siyasi krizBaşbakan Erhürman hükümetin istifasını Cumhurbaşkanı Akıncı’ya sundu Koalisyon hükümeti kamu arazileri ihalelerine yönelik gerilimin ardından çöktü. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) hükümet ortağı Halkın Partisi’nin (HP), Maliye Bakanlığı’nın “arazi kiralamalarını, güven bunalımını” gerekçe göstererek koalisyondan çekilmesiyle oluşan siyasi krizin yankıları sürüyor. KKTC Başbakanı ve Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman, Maliye Bakanı Serdar Denktaş’ın istifası ve HP’nin hükümetten çekilme kararının ardından dün hükümetin istifasını Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’ya sundu. Erhürman, ülkenin ciddi ekonomik sıkıntılar içinden geçtiğini vurgularken “istikrarlı bir hükümete ihtiyaç var” ifadesini kullandı. Cumhurbaşkanı Akıncı da, “Kolay bir dönemde Başbakan Cumhurbaşkanı Akıncı, Erhürman’ın istifasını kabul ederken yeni hükümet kurulana kadar görevini sürdürmesini istedi. lık yapmadınız. Ciddi sıkıntılar geçirdi ülkemiz. Koalisyonların devam ettirilmesi de zor oluyor” dedi. Parti temsilcileriyle görüşeceğini belirten Akıncı, en kısa sürede meclisten bir çoğunluk hükümetinin çıkmasını temenni ettiğini de kaydetti. ‘Erken seçim olabilir’ 7 Ocak 2018’deki erken genel seçimin ardından kurulan koalisyonun parçası olan HP, Maliye Bakanı Demokrat Parti’li Serdar Denktaş’ın oğluna, devlete ait arazinin kiralanmasını içeren, Rauf Denktaş Üniversitesi arazi si ile ilgili ihalede usule uyulmadığının ortaya çıktığı haberlerinin ardından önceki gün hükümetten çekildiğini duyurmuştu. HP Genel Başkanı, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, çekilmeye gerekçe olarak “güven bunalımını” göstermişti. Özersay, erken seçim ihtimalini de dışlamadığını söylemişti. Denktaş ise usulsüzlük iddialarını reddediyor. KKTC’de Erhürman başbakanlığında 2 Şubat’ta CTP, HP, Toplumcu Demokrasi Partisi ve Demokrat Parti’den oluşan dörtlü koalisyon hükümeti kurulmuştu. Türkiye’ye doğu Akdeniz kıskacı tam gaz Doğu Akdeniz’de, Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin KKTC ve Ankara’yı dışlayan enerji konusunda sondaj hamlelerine Batı’dan destek çıkışları sürüyor. Türkiye’nin de kıta sahanlığında hidrokarbon arama faaliyetinden geri adım atılmayacağı açıklamasına Avrupa Birliği, ABD’den gelen tepkilere dün Kıbrıs’ta garantör taraflardan Londra da eklendi. İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, “Türkiye’nin Kıbrıs münhasır ekonomik bölgesinde arama faaliyeti başlatacağı açıklamasından dolayı endişeliyiz. Bu konuda gerginlik azaltılmalı ve tüm taraflar itidalli olmalı. Hidrokarbon rezervlerinden tüm Kıbrıslılar yararlanmalıdır” ifadelerini kullandı. K. Kore’den yeni deneme Kuzey Kore’nin, bir haftadan az bir süre içinde ikinci kez kısa menzilli füze denemesi yaptığı duyuruldu. ABD Başkanı Donald Trump ile geçen şubat ayında nükleer faaliyetlerinin de ele alındığı müzakerelere yönelik ikinci liderler zirvesinin sonuçsuz kalmasının ardından Kim yönetiminin Washington’a baskı yapma politikası izlediği yorumları dikkat çekiyor. ABD’den Seul ziyareti Geçen cumartesi Kuzey Kore’nin kısa menzilli füze denemeleri yaptığı gündeme yansımıştı. Dün de Güney Kore, Pyongyang yönetiminin Kuzey Pyongan bölgesinden doğuya doğru iki kısa menzilli füze fırlattığını belirtti. Kuzey Kore’nin bu hamlesi, ABD’nin Kuzey Kore temsilcisinin Seul’de temaslara başlamasının hemen ardından geldiğine işaret edildi. Pyongyang yönetimi, geçen cumartesi yaptığı füze denemelerinin “rutin ve savunma amaçlı bir tatbikat olduğunu” açıklamıştı. Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jaein, Kuzey’in füze denemelerinin müzakereleri daha çıkmaza sokacağı uyarısında bulundu. İdlib ve Hama’daki ateşin artmasıyla son dönemde en az 150 bin kişinin evlerinden olduğu belirtiliyor. Türkiye sınırı yakınındaki İdlib’den göç akınına yönelik Ankara’nın yanı sıra BM’den de insani kriz uyarıları yükseliyor. Şam adım adım ilerliyor Suriye’nin büyük oranda cihatçılar tarafından kontrol edilen İdlib vilayetine Rusya desteğinde operasyon başlatan Şam güçleri, bölgede ilerleyişini sürdürüyor. Suriye ordusunun, TürkiyeRusyaİran öncülüğündeki Astana sürecinde Gerginliği Azaltma Bölgesi ilan edilen İdlib’e güneyden başlattığı operasyonda, cihatçıların Rus üslerine saldırı düzenledikleri yer olarak da gündeme yansıyan Kalat el Madık kasabasında kontrolü ele geçirdiği bildirildi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, önceki gün geniş alanı El Kaide bağlantılı HTŞ kont rolündeki İdlib’in tamamına operasyon yapılabileceği yorumlarına yol açan çıkışıyla dikkat çekmişti. Sputnik’in haberine göre, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı, İdlib’de büyük çapta bir operasyonun planlanıp planlanmadığı ile ilgili soruya “Suriye hükümet güçleri ile teröristlerin saldırılarına karşılık veriyoruz” dedi. Operasyonlarda Türkiye ile koordine olunduğunu kaydetti. AA’nın dün diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberinde ise Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, Lavrov’dan, İdlib’deki saldırıların durdurulmasını istediği iddiası aktarıldı. Bunun üzerine Lavrov, İdlib’de dün sabah saldırıların durdurulduğu bilgisini iletti. Türkiye’nin insani krize, göç akınına da vurgu yaparak bölgeye yönelik ağır bombardımana, Suriye ordusunun operasyonlarına karşı olduğu biliniyor. AB’den uyarı AB Dış İlişkiler, Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, “Suriye’nin kuzeybatısında varil bombalarının da kullanıldığı saldırılar ile okulların, hastanelerin hedef alınması kabul edilemez, bu uluslararası hukukun ihlalidir” dedi. Romanya’nın Sibiu kasabasında düzenlenen AB liderler zirvesinde bu ay sonunda gerçekleşecek AP seçimlerine yönelik gelişmeler de ele alındı. AB’de zorlu gündem Avrupa Birliği’ne (AB) üye 27 ülkenin liderleri dün Avrupa Günü kapsamında Romanya’nın Sibiu kasabasında bir araya geldi. Zirvenin ana gündeminde, aşırı sağın büyük sıçrama gerçekleştirebileceği kaygılarının merkezinde yer alan bu ayki Avrupa Parlamentosu seçimleri, Avrupa Komisyonu için yeni başkan seçimi, göç, iklim değişikliği ve İngiltere’nin AB’den çıkış süreci de vardı. Romanya Başbakanı Klaus Iohannis görüşmeler öncesi bası na verdiği demeçte “Belirsizlik duygusu ancak AB liderleri Avrupa entegrasyonu konusunda daha net ve güçlü mesajlar verirse aşılabilir” dedi. Almanya Başbakanı Angela Merkel ise “Siyasi farklılıklarımıza rağmen birlik içinde olmaya inandığımızı gösteren bir deklarasyon konusunda uzlaşacağımıza eminim” ifadelerini kullandı. Öte yandan zirvede, Avrupa Komisyonu’nun yeni başkanının 28 Mayıs’ta Brüksel’de belirlenmesi kararı alındı. AvrupaTahran ara yol bulma pazarlığında ABD’nin İran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşmadan ‘ABD GEMİSİ (JCPOA) çekilmesi sonrası yaptırım basıncını da artırmasının ar SÜVEYŞ’TEN GEÇTİ’ dından, önceki gün JCPOA yükümlülüklerinin bir kısmını durdurduğunu açıklayan Tahran yönetimine Avrupa’dan tepki geldi. JCPOA’nın Avrupalı tarafları Almanya, Fransa, İngilte İran’a gözdağı vermek için Pentagon tarafından Ortadoğu’ya gönderilen USS Abraham Lincoln uçak gemisi, Kızıldeniz’de ilerliyor. Mısır Dışişleri Bakanlığı, Akdeniz sularında re ve Avrupa Birliği (AB) or konuşlandırılan uçak gemisinin Sü tak açıklamasında, çıkarla veyş Kanalı’ndan geçtiğini duyur rı korunmadığı takdirde 60 du. Ayrıca, Süveyş Kanalı Kurumu gün içinde uranyum zengin Başkanı’nın ABD’nin Kahire Büyü leştirme için belirlenen dü kelçiliği Askeri Ataşesi ile görüş zeye bağlı kalmayacağı mesa tüğü belirtildi. “İran tehdidi” ge jı ileten İran’a “Anlaşmaya bağlıyız ama ültimatomu reddediyoruz” denildi. Avrupa ülkeleri ile İran arasında, yaptırımları aşmak amacıyla kurulan özel ticari rekçesiyle ABD’nin, bölgeye yeni askeri birlik naklede ceği haberleri geçen hafta basına yansı zengin mıştı. mekanizma INSTEX çerçevesin leştirme dü de “meşru ticarete devam edile zeyinin artırılması ceği” de belirtildi. konusunda adımlarını hızlan İran, yaptırımlar konusun dırıyor. da tüm muafiyetleri kaldıran ABD’nin petrol ticaretini sıfırla ‘Yüzde 20’ye hazırız’ ma girişimlerine karşı, INSTEX İran Atom Enerjisi Kurumu mekanizmasının yalnız gıda ve Başkanı Ali Ekber Salihi, 4 gün ilaç için kullanılmasının çıkarla zarfında uranyumu yüzde 20 rına aykırı olduğunu savunuyor. zenginleştirme faaliyetine baş 9 Mayıs Avrupa Günü çerçeve lamaya hazır olduklarını söyle sinde Romanya’nın Sibiu kasaba di. İran Dışişleri Bakan Yardım sında yapılan Avrupa liderler zir cısı Abbas Arakçi ise “Eğer 60 vesinde gazetecilere açıklama gün içinde İran’ın nükleer mese yapan Avrupa Komisyonu Başka lesi BMGK’ye götürülür ve geç nı JeanClaude Juncker, konunun mişteki yaptırımlar yeniden uy zirvede de gündeme geleceğini gulanırsa, nükleer anlaşma ta söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı mamen ortadan kalkar” dedi. Emmanuel Macron da anlaşma Tahran’dan dün de Avrupa Bir ya bağlı olduklarını vurguladı an liği ülkelerinin İran’ın çıkarlarını cak İran’a “gerilimi tırmandırma göz ardı etmemesi, uzlaşıya uy ma” çağrısında bulundu. maları gerektiği görüşü bir kez Öte yandan İran, uranyum daha dile getirildi. “Sevdiklerinizi eğitim bursuyla yaşatın!” CUMHURİYET’TEN YENİ BİR ATILIM... Cumhuriyet Vakfı’nda eğitim bursu için fon oluşturduk. CUMHURİYET GELECEĞİN ÖNCÜSÜ GENÇLERE DESTEK OLUYOR. Gazeteniz Cumhuriyet’te yayınlanan vefat ve başsağlığı ilan gelirlerinin %20’sini Atatürk Cumhuriyeti’nin ilerici gençleri için Cumhuriyet Vakfı tarafından oluşturulan eğitim fonuna aktarıyoruz. Başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlerimizin eğitim masraflarına destek olmanız acınızın bir parça dinmesine ve sevdiğinizin adının yaşamasına yardımcı olacaktır. C ANKARA : 0312 442 30 50 İSTANBUL : 0212 343 72 74 İZMİR : 0232 441 12 20 ‘Dönüş hakkı engellenemez’ ABD’de Başkan Donald Trump yönetiminin politikalarıyla Ortadoğu sorununda belirsizlik artarken İsrail’in kuruluş yıldönümü öncesinde “Filistinli mültecilerin ülkeye dönüşü” talebiyle gösteriler devam ediyor. İsrail’in kuzeyinde bir araya gelen Filistinli ve İsrailli göstericiler, yurtdışında bulunan yaklaşık 7 milyon Filistinlinin topraklarına geri dönmesini istedi. Trump’ın Aralık 2017’de Kudüs’ü İsrail’in başkenti ilan etmesi sonrası Filistin tarafının ABD’yi ara bulucu olarak tanımaması ve İsrail’de Başbakan Netanyahu’nun Filistin topraklarındaki yasadışı yerleşimleri genişletme politikaları, bölgedeki tansiyonu yükseltiyor. ABD’nin, ramazan ayı sonrasında açıklanması beklenen “barış anlaşması” önerisinin taslağında da, Filistin için kendi güvenliğini sağlamasına izin verilmeyen bir devletin öngörüldüğü, mültecilerin ise geri dönüşüne kapı açılmadığı yönünde haberler önceki gün basına yansımıştı. ÇavuşoğlupomPeo s400’ü görüşecek Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, S400’lerin teslimatının erteleneceği iddialarına ilişkin “Bizim tarafımızdan erteleneceği yolunda açıklama olmadı” dedi. S400’lerin NATO sistemine zarar verebileceği, hiç alınmaması veya ertelenmesi yönünde ABD’den yorumlar ve taleplerin geldiğini söyleyen Çavuşoğlu, “Ortak çalışma grubu teklif ettik. Eğer ABD iddialarında eminse çalışma grubuna evet demesi gerekiyor” dedi. Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile cumartesi günü S400 konusunda telefon görüşmesi yapacaklarını söyledi. Kahve reddi, boykot çağrısına döndü Gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’da öldürülmesinin ardından Suudi Arabistan ile Türkiye ilişkilerinde yaşanan gerilim sürerken sosyal medyada Riyad Valisi Prens Faysal bin Abdülaziz’in, bir Türk markasının kahvesini içmeyi reddetmesine ilişkin video yayımlandı. Görüntüyü paylaşan Prens Abdullah bin Sultan Suud ise Türkiye’de üretilen ürünleri boykot çağrısında bulundu. ‘Zafer Günü’ kutlaması Sovyetler Birliği’nin 2. Dünya Savaşı’nda Nazi Almanyası’na karşı kazandığı başarının yıldönümü olan 9 Mayıs Zafer Günü, Kızıl Meydan’da düzenlenen geçit töreni ile kutlandı. Savaşta asker ve sivil toplam yaklaşık 27 milyon yurttaşını kaybeden Sovyetler Birliği’nin Kızıl Ordusu karşısında Nazi Almanyası’nın kayıtsız şartsız teslim olduğu (Moskova saat dilimine göre) 9 Mayıs 1945 tarihi, Zafer Günü olarak kutlanıyor. Moskova’da ki törende konuşan Rus ya Devlet Başka nı Putin, Zafer Günü’nü Rusya halkı için “gu rur ve vicdan göstergesi ve her zaman ih tiyatlı olma ge rekliliğinin anım satıcısı” olarak de Putin törende öğret ğerlendirdi. meniyle de buluştu.