Katalog

4 3 NİSAN 2019 ÇARŞAMBA EDİTÖR: ÖZGÜR ÖZKÜ / BURAK YURTTAŞ TASARIM: İLKNUR FİLİZ HABER Ekonomi muhalefete, beka MHP’ye yaradı 31Mart yerel seçimlerini siyasal ve sayısal sonuçlara göre iki düzeyde değerlendirmek gerek. Bugün siyasal sonuçlara bakalım. En önemli sonuç İstanbul ve Ankara’da 25 yıl sonra yerel iktidarın el değiştirmesidir. Bu iki şehir AKP iktidarına uzanan sürecin ilk işaretleriydi, semboliktir. Siyasal kırılma yaratacağını şimdiden söylemek mümkün. Dahası, Türkiye nüfusunun en yoğun yaşadığı ilk altı şehrin beşi muhalefet yönetiminde artık. Bu altı şehirden sadece İzmir muhalefetin elindeydi. Listeye İstanbul, Ankara, Antalya ve Adana eklendi. AKP ve MHP belediyeleri CHP’nin öncülüğündeki ittifaka geçti. Önemli, çünkü bir yandan AKP’nin yenilmezlik büyüsü iyiden iyiye bozuldu; diğer yandan ülke nüfusunun üçte birinden fazlası bu beş büyükşehirde yaşıyor. Toplam büyükşehirlerin nüfusu içinde ana ağırlık, muhalefetin elindeki belediyelere geçti. Muhalefet açısından asıl sınav, iktidar açısındansa asıl korku burada başlıyor. Zira muhalefetin yerel yönetimini aldığı tüm şehirlerde bir sonraki seçimde genel oyu da artıyor. Şimdi muhalefetin yerel başarı öyküsüyle aynı süreci bu büyük kentler aracılığıyla hızlandırması mümkün. Diğer yandan iktidarın başta İstanbul olmak üzere birçok belediyenin maddi kaynaklarından mahrum kalmasının etkileri düşündüğümüzden daha fazla olacaktır. Özetle yerel gibi görünse de, bu şehirlerin sonuçları hep genele etki eder. Engellemek isteyeceklerdir. Siyasi açıdan asıl mesajsa bellidir; seçmeni “her şeyi tek adam belirler” propagandasıyla sindirmek, tercihinden döndürmek mümkün olmadı. Ankara’da “Mansur Yavaş seçilirse görevden alırız”, Mardin’de “Ahmet Türk seçilirse dosyaları elimizde hazır, harekete geçeriz”, İstanbul’da İmamoğlu için “ekonominin patronu benim, çalışamaz” cümleleriyle özetlenebilecek iktidarın “tek adamlık siyaseti”, farklı görüşlerden, partilerden geniş bir seçmen bloku tarafından reddedildi. Türkiye’yi muhalefete “illet, zillet, çete” diyerek yönetmeye kalkmak; medyayı tekelleştirmek de yetmedi. Bu siyasetin ekonomik krizin etkilerini en fazla yaşayan büyük şehirlerde sürdürülmesi durumunda çözülmeyi hızlandıracağı neredeyse kesindir. Kazananlar kimler? Seçime yön veren iki ana kampanyaya, yani “beka” ve “ekonomi” merkezli stratejilere bakarak, kazananları daha detaylı ele alalım. Açık sonuç şu: AKPMHP ittifakı, özellikle ücretli çalışanların yoğun yaşadığı; işsizlik ve pahalılık krizinin daha derin hissedildiği büyük kentlerde oy kaybına uğradı. İstanbul’da 24 Haziran’da yüzde 51 olan Cumhur İttifakı (AKPMHP) oyu, 31 Mart’ta ilçe belediye meclis seçimlerinde AKP ortak listesinde yüzde 45’e geriledi. Dahası, Kocaeli’nde yüzde 60’dan 52’ye, Bursa’da yüzde 57’den 49’a, Ankara’da yüzde 54’ten 48’e, Samsun’da yüzde 68’den 56’ya, Gaziantep’te yüzde 64’ten 52’ye, Kayseri’de yüzde 72’den 58’e düştü. Anlamı şu: Türkiye nüfusunun üçte ikisinin yaşadığı büyükşehirlerde AKPMHP ittifakının “beka” stratejisi yetmedi; ekonomi belirledi; ittifak oy ve hatta belediye kaybetti. Özellikle Mersin, Adana, İstanbul gibi metropollerde Kürt seçmenlerin de iktidar blokundan uzaklaşmasına yol açtı beka söylemi. Diğer yandan büyükşehir olmayan, kırsalın da hâlâ belirleyici olduğu Orta Anadolu, Batı Karadeniz ve Kuzeydoğu Anadolu hattında AKPMHP ittifakı önemli kayıp yaşamadı. Bu bölgelerde beka söyleminin etkili bir tutkal işlevi gördüğü anlaşılıyor. Ancak biraz daha yakından bakınca tablo ilginçleşiyor. Zira bu şehirlerin çoğunda AKP de MHP de ayrı aday çıkardı; dolayısıyla ittifak yoktu. Özellikle İl Genel Meclisi seçim sonuçlarını karşılaştırdığımızda, Amasya, Tokat, Nevşehir, Yozgat, Erzincan, Kastamonu, Kütahya, Çankırı, Aksaray, Karabük, Gümüşhane gibi şehirlerde AKP’nin oyunun düştüğünü ve MHP oyunun anlamlı ölçüde yükseldiğini görüyoruz. Bu da sözü geçen şehirlerde beka stratejisinin AKP’den MHP’ye oy kayması yarattığı, ittifak içinde AKP’den MHP’ye geçişliliği artırdığı anlamına geliyor. AKPMHP ittifakıyla seçime girilen büyükşehirlerde muhalefete oy ve dahası belediye kaybedilmiş; AKP ile MHP karşı karşıya iki adayla yarıştığındaysa MHP oy artırmış veya AKP’den belediye almış. Bunu cumartesi ayrıca açacağım; özel olarak önemli. AKPMHP toplam oyunun yüzde 51.6 olarak sunulmasının hatalarını da anlatarak. Özetle beka söylemi ittifakta MHP’ye, ekonomi söylemi ise muhalefete yaradı. Siyasi söylemlerin/stratejilerin getirisinde de, belediye sayısında da en fazla kaybı olansa AKP. Evet, AKP hâlâ birinci parti; ama zayıflama işaretleri artık çok daha güçlü. CHP’nin YSK temsilcileri, iddiaların inandırıcı olmadığını belirtip ıslak imzalı tutanakları işaret etti İtirazlar kaos için Yerel seçimlere ilişkin itiraz süreleri başladı. CHP YSK Temsilcisi Yakupoğlu, AKP kanadından gelen hile iddialarının inandırıcı olmadığını belirterek “Bu kadar ıslak imzalı tutanak varken, hepsini teyit etmişken hangi itirazla bunu ortadan kaldıracaksınız? Sadece keyfiyetle kaldırabilirsiniz, başta türlü kaldıramazsınız” dedi. CHP YSK Gözlemcisi Avukat Cihan da itirazların kaos yaratma amacıyla yapıldığını söyledi. VEKİLLER GÖREV BAŞINDA AKP’nin yanı sıra CHP de bazı ilçelerde sonuca itiraz etti. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Sancaktepe İlçe Seçim Kurulu’na CHP Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ordu Milletvekili Seyit Torun, milletvekilleri Fethi Açıkel ve Mürsel Alban’la birlikte CHP İstanbul Milletvekili İbrahim Kaboğlu’nun hazırladığı itiraz dilekçesini teslim etti. İstanbul’da AKP’nin itirazları sonucu ilçelerde alınan kararlar için il seçim kurulundan karar çıktı Yeniden sayım durduruldu İstanbul İl Seçim Kurulu, ilçe seçim kurullarının sayım işlemlerini, kendi kararlarının beklenilmesi gerekçesiyle tedbiren durdurma kararı aldığını açıkladı. İstanbul’da pek çok ilçe seçim kurulunun aldığı karar kapsamında başlayan yeniden oy sayım işlemi CHP’nin İstanbul İl Seçim Kurulu’na “sürecin tamamanmadığı gerekçesiyle” itirazı sonucu tedbiren durduruldu. Konuyla ilgili olarak CHP’li Muharrem Erkek katıldığı bir televizyon programında, “Sayım devam etse bile sonuca etki etmeyecek. Birçok ilçede zaten reddedildi, geri kalan kalan itirazlar sayım sonucu etkilemiyor” dedi. Soyut itirazlara ret İstanbul Kadıköy’de AKP’nin itirazı sonucu yapılan sayımlarda, CHP’li Ekrem İmamoğlu lehine oy artışı olurken Maltepe, Beykoz, Çekmeköy, Fatih, Çatalca, Şile, Bayrampaşa, Gaziosmanpaşa, Ümraniye ve Ataşehir’de AKP tarafından yapılan itirazlar ilçe seçim kurullarınca incelenerek itiraz edilen sandıklardaki oyların yeniden sayılmasına karar verildi. Beyoğlu, Beşiktaş ve Kadıköy’de AKP’nin itirazları ilçe seçim kurullarınca reddedildi. Beyoğlu 2. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı’nın açıklamasında, “Hiç bir delil ve belgeye dayanmayan, sandık sonuç tutanaklarının aksini ispatlayacak belgenin olmadığı, soyut ve mücerret iddialardan ibaret bulunduğu gerekçesiyle itirazların reddine karar verildi” dendi. Kadıköy 3. İlçe Seçim Kurulu’nun kararında, “Seçsis sistemine girilmesi sırasında hataların oluşması halinde bunun tutanakları teslim alan görevliler tarafından İlçe Seçim Kurulumuza bildirildiği ve anında düzeltildiği” belirtildi. Beşiktaş’ta da AKP’nin itirazı soyut nitelikte bulunduğu gerekçesiyle reddedildi. İmamoğlu’nun oyu arttı Kadıköy’deki yeniden sayımda Ekrem İmamoğlu’nun oylarında artış oldu. Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Odabaşı Twitter’dan İmamoğlu için 424 oy daha yazıldığını paylaştı. CHP PM üyesi Barış Yarkadaş Twitter hesabından yapılan yeniden sayımlarda İmamoğlu’nun oylarında Üsküdar’da 150, Pendik’te 115 oy artışı gerçekleştiğini dile getirdi. CHP’den yapılan açıklamada da “Bağcılar 4. bölgede oylar yeniden sayıldı. CHP’nin oyları 315 tane daha arttı. Kadıköy’deki yeni sayımda CHP’nin oylarına 424 ekleme daha yapıldı. AKP’nin iddiaları boş” dendi. l İç Politika CHP’Lİ MİLLETVEKİLLERİ 39 ilçede nöbette İLAYDA KAYA istiyorlar. İzin vermeyece AKP’nin İstanbul’da sandık sonuçlarına iti ğiz” dedi. Eyüp İlçe Seçim Kurulu önündeki nöbeti ise CHP raz etmesi ve seçimi ken Tunceli Milletvekili Polat dilerinin kazandıkları yö Şaroğlu ve CHP İstanbul nündeki açıklamalarına Milletvekili Yüksel Man karşı CHP milletvekille sur Kılınç tuttu. Kılınç, Ek ri, parti yöneticileri ve hu rem İmamoğlu mazbatası kukçular il ve ilçe seçim kurulları önünde nöbe Tanrıkulu nı alana kadar nöbete devam edeceklerini belirte te başladı. Sandıkta ka CHP’li Tanrıkulu dün Beyoğlu İlçe rek, “AKP’nin yıllardır se zandıklarını masa başın Seçim Kurulu’nda nöbet tuttu. çimlerde yaptıklarını bil da vermeyeceklerini söy diğimiz için halkımızın ira leyen milletvekilleri, “Ekrem İmamoğlu desine sahip çıkıyoruz. Süreçleri tümüyle İstanbul’da mazbatasını alana kadar nöbe kontrol ediyoruz” dedi. Büyükçekmece ilçe timiz devam edecek” dediler. seçim kurulunda nöbet tutan CHP İstanbul CHP milletvekilleri pazar günü gerçekle Milletvekili Engin Altay ise “Oy namustur. şen seçimlerin ardından İstanbul’daki ilçe Kimseye yedirmeyiz” ifadelerini kullandı. seçim kurullarında nöbet tutuyor. Beyoğlu ilçe seçim kurulundaki nöbeti dün CHP İs Üsküdar’da CHP’lilere saldırı tanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ve CHP Üsküdar’da bulunan sandık toplama mer Denizli Milletvekili Gülizar Biçer tuttu. Sez kezlerinden Cumhuriyet Mesleki ve Teknik gin Tarıkulu, “Seçim bitti ve İstanbul hal Anadolu Lisesi önünde bekleyen CHP’lilere kının iradesi ortaya çıktı. Sandıkta oy kul dün AKP’li bir grup tarafından saldırı düzen lanma sırasında manipüle yapacak güç lendi. İki grup arasında yumruk ve tekme AKP’de. Bunu geçmiş dönemlerde sıklık ler uçuştu. Kavganın sürmesi üzerine polis la yaptılar. Şimdi kazanılmış bir seçimi baş havaya ateş ederek olayları yatıştırdı. Bazı ka manipülasyonlarla yönetmek ve almak CHP’lilerin yaralandığı belirtildi. l İSTANBUL AKP, ANKARA VE İSTANBUL’A İTİRAZ ETTİ AKP, İstanbul’da 39, Ankara’da 25 ilçe seçim kuruluna itirazda bulundu. İtirazlarını ilçe seçim kurullarına bildirdikten sonra açıklama yapan Ankara İl Başkanı Hakan Han Özcan, muhalefetin usulsüzlükleri örtbas etme çabasında olduğunu iddia ederek “Ankara’da geçersiz oyların dışında tespit ettiğimiz 3 bin 217 sandıkta ilçe belediyesinin oyu 100 kusür ama büyükşehirde 0 oy. 3 bin 217 sandıkta tespit ettiğimiz usulsüz uygulamalar var. Neredeyse sandıkların üçte birine denk geliyor” dedi. AKP İstanbul İl Başkanı Bayram Şenocak da “39 ilçe seçim kurullarına itirazlarımızı teslim ettik. Cumhur İttifakı 181 meclis üyeliği, Millet İttifakı 130 meclis üyeliği kazan mıştır. Aşırı fark olmasına rağmen başkanlıktaki mevcut durum şaibe oluşturmaktadır. 3299 No’lu sandıkta Binali Yıldırım 153 olan oyu tutanağa 127 diye işlenmiş. İlçe seçim kurulunda görevliler bu verileri sadece sıfır olarak kayda girmişler. Seçim sonucunu etkileyecek 319 bin 578 geçersiz oy durumu ile karşı karşıyayız. Vatandaş belediye için oy kullanmış, muhtar için kullanmamışsa zarfın içinde eksik pusula olduğu için binlerce oy geçersiz sayılmış. Değişiklikten sonra bu şekilde bir geçersizliğin olması söz konusu değil” diye konuştu. Şenocak, Büyükşehir Belediyesi’nde sadece bin sandıkta 25 bin oylarının geçersiz olarak kaydedildiğini öne sürdü. l İç Politika En çok itirazı MHP yaptı 31Mart yerel seçimlerinde ilçe seçim kurullarına yapılan itirazlar dün sona erdi. MHP, Iğdır, Kars, Kırşehir’in Mucur ilçesine , Aksaray, Yozgat Aydıncık, Manisa Turgutlu ve Bağımsız aday Mehmet Siyam Kesimoğlu’nun kazandığı Kırklareli’ne itiraz etti. AKP Ankara ve İstanbul’un yanı sıra HDP’nin kazandığı merkez, 2 ilçe ve 2 belde ile CHP’nin kazandığı Samsun Atakum, Denizli’nin Babadağ ile Hozo ilçeleri ile MHP’nin kazandığı Karabük merkez için itirazlarda bulundu. HDP, Muş için itirazda bulunurken İYİ Parti AKP’nin kazandığı Uşak’a, Denizli’nin Baklan ilçesine Manisa Yunusemre ve Köprübaşı ilçelerine itiraz etti. CHP de Ankara Beypazarı, Giresun ve Bulancak, Muğla Köyceğiz ilçesi sonuçlarına itirazda bulundu. CHP’Lİ ERKEK: Geçersiz oylar yeniden sayılamaz CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, AKP’nin geçersiz oyların yeniden sayılması için ilçe seçim kurullarına başvuruda bulunmasına tepki göstererek Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) 2014’teki “Delilsiz, gerekçesiz mesnetsiz itirazlar reddedilecektir” kararını işaret etti. Erkek, “Geçersiz oya sandık başında itiraz etmiyorsanız, ilçe seçim kuruluna itiraz edemezsiniz. YSK’yi göreve davet ediyoruz. Lütfen kararlarınızın arkasında durun” diye konuştu. CHP Genel Merkezi’nde basın açıklaması yapan Erkek, “30 bin fark vardı, 124 bin de geçersiz oy vardı. Mansur Yavaş’ın geçersiz oyların yeniden değerlendirilmesi talebini tüm ilçe seçim kurulları reddetti. İl seçim kurulu da reddetti. YSK de ‘delilsiz gerekçesiz itirazlar reddedilmelidir’ diye karar verdi. Şimdi bazı ilçe seçim kurulları delilsiz itirazları kabul ediyorlar” diyerek duruma tepki gösterdi. YSK’yi göreve davet eden Erkek, “Kararlarınızın arkasında durun. İstanbul’daki tüm sandıkların tutanakları sistemimizde. Tamamı YSK verileri ile örtüşüyor. İstanbul’da YSK’nin atıf yaptığım kararına uygun hareket eden ilçe seçim kurulları da var. Sandık kurullarında 7 üye var. Oyun geçersiz olduğunu bu kurul kabul ediyor. Orada neden oy sayılırken bir oyun geçersiz olduğuna itiraz edilmiyor da şimdi itiraz ediliyor” diye sordu. l ANKARA/Cumhuriyet YSK: İtiraz yoksa mazbata verilecek Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Sadi Güven, “İtiraz olmayan yerlerde mazbatalar verilecek” dedi. Güven, gazetecilere yaptığı açıklamada “İlçe seçim kurullarının 2 günlük bir karar verme süresi var. İl seçim kurullarında bir günlük itiraz süresi var. Onlar da 2 günlük bir süre içerisinde itirazlara karar verecekler. Sonra 3 gün içerisinde de isterlerse bize gelecekler. Süreç bu şekilde işleyecek” dedi. YSK kesin sonuçları 13 Nisan’da açıklayacak. l ANKARA/Cumhuriyet Kesinleşmeyen sonuçlara göre, yerel seçimlerde büyük illerde kaybeden AKP’den itiraz ses leri yükseldi. CHP YSK Temsilcisi Mehmet Hadi mi Yakupoğlu, AKP ka nadından gelen hile iddi alarının inandırıcı olmadığını söyleyerek “Bu kadar ıslak imzalı tutanak ŞEYMA PAŞAYİĞİT varken, hepsini teyit etmişken han gi itirazla bunu ortadan kaldıracaksı nız? Sadece keyfiyetle kaldırabilirsi niz, başta türlü kaldıramazsınız” diye konuştu. CHP YSK Gözlemcisi Avukat Ertuğrul Cem Cihan da yapılan itiraz lara ilişkin “kaos yaratma amaçlı” yo rumu yaptı. Kesin olmayan sonuçlara göre ye rel seçimlerde Ankara ve İstanbul’da CHP adaylarının kazanmasının ar dından AKP kanadından itiraz sesle ri yükseldi. Seçimlerde hile olduğu ve çizelgelerde kaydırma yapıldığı iddi alarını CHP YSK Temsilcisi Yakupoğ lu, gazetemize değerlendirdi. Nisan or tasına kadar süreci takip edeceklerini söyleyen Yakupoğlu, “Bu AK Parti ta rihinde ilk defa oluyor. Bunun karşı sında gerçekten şaşkınım. Çünkü se çim kanununu AK Parti değiştirdi. Partili sandık kurulu başkanı uygu lamasını kendisi kaldırdı. Sandık ku rulu başkanı kamu görevlisi, yanın da bir memur üye var, bir AK Parti li üye var, bir de Cumhur İttifakı üye si var. 7 kişilik sandık kurulunun 4 ki şisi zaten iktidar kanadından. Söyle dikleri inandırıcı değil” dedi. Sonuç ların değişmesinin mümkün olmadı ğına dikkat çeken Yakupoğlu, “Bizim elimizde İstanbul’da oy kullanılan bü tün sandıkların ıslak imzası var. Kont rol ettik. Bizim kendi ıslak imzaları mız kendi internet sitemize girildi. Ar dından YSK’nin eşzamanlı yayımladı ğı sayısal verilerle bire bir karşılaştı rıldı. Bu karşılaştırmada genel merkez ekibi oradaydı. Toplam üç kişi Seçim Bilişim Sistemi Merkezi’ndeydik. Do layısıyla üç veriyi karşılaştırdık. Her 10 dakikada bir genel merkez ile ile tişim kurarak karşılaştırdık. Sonuç olarak 1 Nisan sabahında bu üç ve ri yüzde yüz uyumluydu. Bu kadar ıslak imzalı tutanak varken, hepsi ni teyit etmişken hangi itirazla bunu ortadan kaldıracaksınız? Sadece key fiyetle kaldırabilirsiniz başta türlü kaldıramazsınız” diye konuştu. 2014’te reddedilmişti’ 2014 yılındaki yerel seçimlerde YSK’ye başvuru yaptıklarını ve başvurunun reddedildiği aktaran Yakupoğlu, “Seçim çok az bir farkla sonuçlandı. ‘Çok fazla geçersiz oy vardı. Bu da seçimin sonuçlarının sağlıklı olup olmadığı konusunda ciddi endişe yaratıyor’ dedik. Talebimizi reddedildi. YSK bize ‘Seçim disiplin işidir. Bu iddiaları soyut olarak öne sürerseniz ben buna itibar etmem. Her sandık başında geçerli geçersiz oylara şikâyet yoluyla müdahale edip tutanak tutmanız gerekirdi. Tutanaklarınız yok. Reddediyorum’ dedi. İncelemeden reddetti. Şimdi AK Parti’nin itirazının bundan ne farkı var. Yeniden saydırsaydık o zaman biz kazanacaktık. YSK’nın o zamanki kararına göre bu itirazları reddetmesi gerekiyor” dedi. ‘İtiraz olacak konu yok’ CHP YSK Gözlemcisi Avukat Ertuğrul Cem Cihan da geçersiz oyların sayılması için somut veri olması gerektiğini vurguladı. YSK’nin içtihatına göre reddetmesi gerektiğini belirten Cihan, “Özellikle Ankara’da ne kadar oya itiraz ederlerse etsinler. Geçersiz oylar sonucu değiştirecek kadar yok. İtiraz olacak konu da yok” dedi. AKP kanadından yapılan itirazların “kaos yaratma amaçlı” olduğunu belirten Cihan, “YSK’nin ezelden beri gelen son yıllarda verdiği içtihatlardan dönmemesi gerekiyor. Daha önce de birçok parti itiraz etmişti. YSK’nin kendi içtihatları konusunda değerlendirip yapılan itirazların reddedilmesi gerektiğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı. l ANKARA Mersin Gülnar’da seçim iptal edildi Mersin’in Gülnar ilçesinde seçim iptal edildi. Kesin olmayan sonuçlara göre, MHP adayı Alpaslan Ünüvar 8 bin 760, CHP adayı Mehmet Kale 7 bin 840 oy aldı. CHP itiraz dilekçesinde, SP adayı Ercan Şahin’in yasal süre içerisinde kamu görevinden istifa etmeden aday olduğunu belirtti. CHP’nin itirazı 3’e karşı 4 oyla kabul edilerek, ilçedeki seçimin iptal edilmesine karar verildi. MHP’nin il seçim kuruluna itiraz edeceği öğrenildi. l AA C MY B