Katalog

3 NİSAN 2019 ÇARŞAMBA Satürn Uyduların rengi halkalardan Satürn’ün garip şekillere sahip beş küçük uydusuna farklı renklerini halkalarının verdiği keşfedildi. ABD Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) Cassini aracının 2017’de görevini tamamlamadan önce yaptığı çekimleri inceleyen gökbilimciler, gezegenin halkaları arasında en iç kesimde yer alan uyduların, halkalarda bulunan materyalle ve Satürn’ün büyük uydusu Enceladus’tan kopan buz parçalarıyla kaplı olduğunu ortaya koydu. Beş küçük uydu Pan, Daphnis, Atlas, Pandora ve Epimetheus’un 8 ila 116 kilometre çapında, yuvarlak, uçan daire ve patatese benzer şekillere sahip olduğu biliniyor. Gezegene en yakın Pan’ın en kırmızı, en uzakta yer alan Epimetheus’un en mavi uydu olduğu gözlemlenirken gökbilimciler, kızıl materyalin Satürn’ün yoğun kızıl halkalarından geldiğini, daha çok organik maddeler ve demir içerdiğini, mavi materyalin de Satürn’’ün E halkasından gelen su buzundan kaynaklandığını düşünüyor. Buğday’a yapılan insanlık suçu Çöplük yarattınız ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), Hindistan’ın ge terek uzay boşluğunda ortaya çıkarılan bu kirliliğin Uluslararası Uzay İstasyonuçen hafta yaptığı antiuydu füze denemesine tepki gösterdi. NASA Yöneticisi nun (ISS) faaliyetini olumsuz etkileyeceğine dikkat çekti. Bridenstine, “Bu davJim Bridenstine, deneme sonucu uydunun yaklaşık 400 parçaya ayrıldığını belir ranış insanlığın uzay yolculuğunun geleceğiyle uyumlu değil” dedi. l AA EDİTÖR: ELİF TOKBAY / MÜNEVVER OSKAY TASARIM: İLKNUR FİLİZ Nadir tümöre KANSERLE SAVAŞ HAFTASI Dünyada her yıl 17 akıllı ilaç milyonyenikanser vakası ortaya çıkıyor, ama bir yandan da tedaviler gelişiyor Kanserde, özellikle son bir yıl içerisinde önemli bilimsel gelişmeler sağlandı, tanı ve tedavisinde büyük mesafe kat edildi Türk Tıbbi Onkoloji Derneği (TTOD) Başkanı Prof. Dr. Serdar Turhal, kanser hücrelerinin çoğalma yollarını saptayacak teknolojilerin gelişmesi ve yaygınlaşması sayesinde bu çoğalma yollarını kesecek pek çok yeni ilaç keşfedildiğini belirterek “Hedefe yönelik tedavi imkânı sağlayan bu ‘akıllı ilaçların’ keşfedilmesi, özellikle bazı nadir tümörlerde çok başarılı sonuçlar verdi. Moleküler genetik analizler sayesinde, kemoterapinin hangi hastaya faydalı olacağının saptanması, hangi hastanın da hangi hedefe yönelik tedaviden fayda göreceğinin ortaya çıkarılması mümkün hale geldi” dedi. Gittikçe artıyor Prof. Turhal, geçen yıl dünyada 17 milyon yeni kanser vakası görüldüğünü anımsatarak “İlk dört kanser akciğer, ka dın meme kanseri, bağırsak kanseri ve prostat kanseridir. 2040’ta dünyada görülen kanser vakası sayısının 17 milyondan 27 milyonun üstüne çıkması beklenmektedir” diye konuştu. Prof. Turhal, kanserde risk etmenlerine ilişkin “Birinci sırada şüphesiz sigara gelmektedir; açık ara önde olan bir numaralı kanser sebebidir” dedi. Hedefe yönelik Kanser hücrelerinin çoğalma yollarını saptaya cak teknolojilerin gelişmesi ve yaygınlaşması sayesinde bu çoğalma yollarını kesecek, pek çok yeni ilaç keşfedildiğini kaydeden Turhal, hedefe yönelik tedavi imkânı sağlayan “akıllı ilaçların” keşfedilmesi ile özellikle bazı nadir tümörlerde çok başarılı sonuçlar alındığını anlattı. Turhal, moleküler genetik analizlere de dikkat çekerek “Gittikçe artan oranda, kemoterapinin hangi hastaya faydalı olacağının saptanması, hangi hastanın da hangi hedefe yönelik tedaviden fayda göreceğinin ortaya çıkarılması mümkün hale geldi” değerlendirmesini yaptı. SAĞLIK Gen tedavisi Prof. Dr. Serdar Turhal, kanserde gen tedavisine ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: “Gen tedavisiyle kastedilen, genetiği değiştirilmiş hücreleri, kansere dirençli hücreleri vücut dışında çoğaltıp kanserli hastaya geri vererek bu hücrelere kanser hücreleriyle mücadele ederek onları yenmesini sağlamaktadır. Bu yaklaşık 3540 yıldır üzerinde çalışılan bir konudur. Ancak bununla ilgili birçok teknik zorluk ortaya çıkmıştır. Bu üretilen hücrelerin vücuda verildiğinde çoğalmasının sağlanması ya da kanser hücrelerinin bilahara buna direnç geliştirmesinin engellenmesi. Bu nedenle gen tedavisi, henüz arzu edilen bir şekilde sık kullanılabilecek bir şekilde kanser hastalığının tedavisinde bir rol oynayamamıştır.” Sigara açık ara kanser sebebi. Onu obezite, alkol ve güneşe maruziyet izliyor. Otizmi fark edin İzmir’in Çiğli ilçesinde buğday tarlasına girdiği için kamyonetin arkasına bağlanıp sürüklenen eşek, Kemalpaşa’daki çiftlik hayvanları barınağında tedavi ediliyor. Veteriner kontrolleri yapılarak gebe olduğu belirlenen eşeğin, her gün düzenli olarak pansumanları ve bakımı yapılıyor. Kendisiyle aynı kaderi paylaşan birçok hayvanın yer aldığı barınakta yaşam savaşı veren eşeğe ‘Buğday’ ismini veren çiftiliğin sahibi Sibel Çakar, eşeğin durumunun iyi olduğunu, fakat düşük yapma riskinin bulunduğunu söyledi. Çakar “Kaslar parçalanmış, kemikleri dışarı çıkmış, deri parçalanmış. Bu bir insanlık suçudur. Hayvanlara yönelik bu tür davranışlar Türk Ceza Kanunu kapsamında cezalandırılmalı. Sadece para cezası ile kalınmaması lazım” dedi. l DHA Hamile balina plastik kurbanı İtalya’nın Sardunya Adasında hamile balina ölü olarak bulundu. Balinanın midesinden en az 20 kilo plastik atık çıktı. Veterinerler, kıyıya vuran 8 metrelik balinanın rahminde ölü cenine rastladı. Hayvanın midesinde de çöp torbaları, balık ağları ve diğer atıklar tespit edildi. Uzmanlar, balinanın mide kirlenmesinden öldüğünden emin olduklarını dile getirdi. Her yıl 2 Nisan’da dünya genelinde düzenlenen “Otizm Farkındalık Günü” kapsamında İzmir’in Konak Meydanı da renkli etkinliklere ev sahipliği yaptı. İzmir Büyükşehir Belediyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı işbirliğindeki törene çeşitli okullardan öğrenciler, eğitimciler ve aileler katıldı. Eğitim önemli Büyükşehir Belediyesi’nin Gezici Sahnesi’nde yapılan ve otizmde farkındalık yaratmayı hedefleyen etkinlik kapsamında Karabağlar Nene Hatun Mesleki Teknik ve Anadolu Lisesi Ritim Grubu öğretmenleri, Aşuk ile Maşuk gösterisi, Ayşe Sevinç Solmaz Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi çocukları sahne aldı. Gösterilerde, otizmin bir tedavisi bulunmasa da alınacak eğitimler sayesinde daha rahat bir yaşam için fırsat yaratılabileceği mesajı verildi. ‘Ruhunuzu Akort Edin’ Sevda Cenap And Müzik Vakfı ile İlgi Otizm Derneği’nce klasik arabalarla konvoy oluşturularak şehir turu yapıl dı. Ardından 36. Uluslararası Ankara Müzik Festivali açılış konserinde sa natçılarla bir araya gelindi. Vakfın Genel Sekreteri Pınar Alpay Yüksel, festivalde yer alan sanatçılarla Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO) Konser Salonu’nda bir araya geleceklerini söyledi. Yüksel, “Bugünün özelliği olan ‘Maviye Dokun’ etkinliğini orada birlikte gerçek leştireceğiz. Hem çocuklarımızla hem de sanatçılarımızla beraber festivalimizin sloganı olan ‘Ruhunu zu Akort Edin’ adlı eseri herkese söyleyeceğiz. Bugün etkinliğe 24 çocuğumuz katıldı” dedi. l AA İZMİR/Cumhuriyet Ukraynalı çiftin, dünya turunda çocukları dünyaya geldİ 3 geldiler 4 gidiyorlar Ukraynalı Vadym Anna Grynenko çifti, oğulları Liubomyr (4) ile 5 ay önce Kiev’den dünya turu için otomobille yola çıktı. 3 kişilik aile; Moldova, Romanya ve Bulgaristan’ın ardından Türkiye’ye geldi. Marmara ve Ege sahillerini izleyen çift ve çocukları, yaklaşık 15 gün önce Fethiye’ye ulaştı. Hamile olan Anna Grynenko, Fethiye’de doğum yaptı. Dünya turu yolculuğuna 3 kişi çı kan ve 4 kişi olarak dönecek Ukraynalı aile, önceki gün Antalya’ya geldi. Grynenko “Gezimizi Antalya sahilleriyle devam ettireceğiz. Türkiye’den İran, Pakistan, Hindistan, Malezya’ya kadar gitmeyi planlıyoruz” diye konuştu. l DHA göktaşı izleri Fosil katmanında sDoinnozorların günü Bilim insanları 66 milyon yıl önce dinozorları yeryü zünden yok eden göktaşının izlerine bir fosil katmanında rastladı. ABD’nin Kuzey Da kota eyaletinde yapılan kazı larda balık ve ağaç fosillerin de gökyüzünden düşen kaya ve cam parçaları bulundu. Bulgulara göre göktaşı nın çarpması sonucu deva sa boyutlarda deniz yük selmesi yaşandı. Kansas Üniversitesi’nde görevli Robert DePalma Tanis bölgesindeki kazı alanında dev bir göktaşının dünyaya çarptıktan sonraki 10 dakika ila iki saatlik bir sürede neler yaşandığının izlerini buldu. KRATERE DÖNÜŞTÜ n 12 km genişliğinde bir cisim dünya kabuğunda 100 km genişliğinde 30 km derinliğinde bir delik açtı. n Delik daha sonra çökerek 200 km genişliğinde ve birkaç Öteye fırlattı kilometre derinliğinde bir kratere dönüştü. Bugün Meksika Körfezi ola n Bugün kraterin çoğu denizin rak bilinen bölgeye çarpan altında 12 kilometre genişliğindeki n Bilim insanları incelemek için cisim milyarlarca ton erimiş kraterin içinde kazılara başladı. metal ve kayayı binlerce kilo metre öteye fırlattı. Tanis’teki fosiller geri dü Döküntülerin ayrıca 65.76 mil şen ve yolundaki her şeyi yutan yon yıl önceye kadar uzandığını maddeleri kayıtlara geçirmiş ol bulan bilim insanları konumla du. Kazılarda solungaçlarında rına bakarak bölgede büyük bir çarpışma sonrası molozla dolu deniz kabarması yaşandığını da balıklar bulundu. Ayrıca ağaçla söylüyor. DePalma “Tatlı su ba rın reçinelerindeki amberlerde lıkları, kara omurgalıları, ağaç de parçalara rastlandı. lar, dallar, odunlar, deniz amo Jeokimyacılar bulunan mad nitleri ve diğer deniz yaratıkları deleri Meksika Körfezi’nde kara üstünde hissedilen şok dal Chicxulub adı verilen gasıyla aynı katmanda toplandı” göktaşına bağlama dedi. l BBC yı başardılar. Manchester Üniversitesi’nden Phil Manning “Eğer dinozorların son gününü anlamak istiyorsanız her şey burada” diyor. C MY B