Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: DOĞAN ERGÜN TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Masa sonuçsuz dağıldıABDKuzey Kore liderleri nükleeryaptırım denkleminde anlaşmaya varamadı dishab@cumhuriyet.com.tr 1 MART 2019 CUMA 7 ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jongun’u iki gün boyunca Vietnam’da ikinci kez bir ara Vietnam’daki zirve ortak bildiriye varılmadan sona erdi. Zirve sonrasında taraflardan çelişkili açıklamalar geldi. Trump, “Tüm yaptırımların kaldırılmasını talep ettiler” derken Pyongyang ise “tümüyle değil, kısmen” vurgusu yaptı. ya getiren zirve, anlaşma sağlanamadan sona erdi. Görüşmelerin, Kim’in ülkesine uygulanan yaptırımların tamamen kaldırılması talebi sonrasında kilitlendiği bildirildi. Vietnam’ın başkenti Hanoi’de düzenlenen zirve, sekiz ay önce yapılan ilkinden farklı olarak ortak bir deklarasyon yayımlanmadan sona erdi. Zirvenin temel gündemlerini Kuzey Kore’nin nükleer silahlardan arındırılması, bu ülkeye uygulanan yaptırımlar ve ABDKuzey KoreGüney Kore arasında olası bir barış anlaşması oluşturuyordu. TrumpKim zirvesinde, fiilen biten Kore savaşının resmen sona erdirilmesi yönünde karar çıkabileceği beklentileri de gerçekleşmedi. gulamaya devam edeceğiz” dedi. da içinde olmak üzere ABD’ye gerTrump ayrıca Kim’in yeni nükle çekçi öneriler sunduğunu” söyle ABD’li bir diğer gazetecinin sorusunu Kim’in “Nükleer silahsızlanmaya hazır olmasam burada bulunmazdım” şeklinde yanıtlaması üzerine, Trump, “Bu, senden duyduğum en iyi cevap olabilir” dedi. 2017 yılında çok sayıda kıtalararası balistik füze ve nükleer silah denemesi yapan Kuzey Kore, o tarihten bu yana yeni bir denemede bulunmadı. Singapur zirvesinden, taraflar nükleerden arınma konusunda ortak çalışma kararıyla ayrılmış, Kuzey Kore bazı nükleer deneme sahalarını kapatmıştı. ABD de Güney Kore ile ortak askeri tatbikatları askıya almıştı. ‘Kim söz verdi’ er kapasitesi olan füze ya da ba di. Ayrıca ülkesinin nükleer, uzun Hanoi’den beklenenden erken ayrılan Trump, uçağa binmeden önce yaptığı basın toplantısında “Bazen anlaşma olmadan masayı terk etmeniz gerekir. Kuzey Kore tarafı tüm yaptırımların kaldırılmasını talep etti. Birtakım tavizler önerdiler ancak bunlar bizim istediğimiz alanlarda değildi. Bunu yapamazdık. Yaptırımları uy listik füze denemesi yapmayacağı konusunda söz verdiğini de sözlerine ekledi. Pyongyang’ın toplantıya ilişkin değerlendirmesi ise taraflar arasındaki çelişkiyi ortaya koydu. Kuzey Kore Dışişleri Bakanı Ri Yongho, “ülkesinin yaptırımların kısmen kalkması karşılığında Yongbyon nükleer tesisinin kapatılması menzilli füze testi yapmama önerisini de masaya getirdiğini kaydetti. Ri, Hanoi’deki zirve gibi bir fırsatın bir daha yakalanmasının zor olabileceği yorumunu yaptı. Mutabakata varılamayan ikinci gün aslında karşılıklı iyi niyet mesajlarıyla başlamıştı. Kameralar karşısına Trump’la birlikte çıkan Kim, ilk kez Batılı gazetecilerin sorusuna yanıt verdi. Kim’in, ABD’li ‘SAHTE OTURUM’ ABD Başka gazetecinin “Trump’la anlaşmaya nı Trump’ın Hanoi’den ayrılmadan önce varabilmek konusunda karar yaptığı basın toplantısında gündemlerinden biri de ken lı mısınız” sorusuna ce disini “ırkçı ve yalancı” olmakla suçlayan eski avukatı Micha vabı, “Bunu söylemek el Cohen’di. Cohen’in Temsilciler Meclisi’nde verdiği ifade hakkında “Çok yalan söyledi, ancak çok ilginç çünkü tek bir konuda yalan söylemedi: Rusya ile gizli bir anlaşma olmadığını söyledi” şeklinde konuştu. İfadenin Hanoi’deki tarihi zirveyle aynı zamana denk getirilmesini de eleştiren Trump, Temsilciler Meclisi oturumunu “sahte” diye niteledi. için çok erken. Karamsar olduğumu söyleyemem”di. ‘Diyalog sürecek’ Hanoi’de dün sona eren zirvenin ardından karşılıklı heyetlerin çalışmaya devam edeceği duyurulsa da iki liderin tekrar bir araya gelmelerine ilişkin herhangi bir bilgi paylaşımında bulunulmadı. Zirvenin bir mutabakata varılamadan sona ermesinin uluslararası yankıları da oldu. Kuzey Kore Dışişleri Bakanı istişarede bulunmak üzere Çin’e gitti. Hanoi’den nükleer silahlar ve barış anlaşması konusunda haber bekleyen Seul ise “Mutabakata varılamamış olmasının üzücü olduğu ancak anlamlı bir ilerleme sağlandığı” yorumunda bulundu. Ankara sonrası durak Riyad ABD Başkanı Donald Trump’ın danışmanı ve damadı Jared Kushner, Ortadoğu turu kapsamında Ankara’nın ardından Riyad’a geçerek Suudi Arabistan liderliğiyle görüşmelerde bulundu. Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’da öldürülmesinin ardından ilk kez bir araya gelen Kushner, ABD’nin Filistinİsrail barışı için ortaya koymaya hazırlandığı plan hakkında değerlendirmelerde bulundu. Beyaz Saray’ın açıklamasında “Ekonomik yatırım yoluyla tüm bölgenin durumunun iyileştirilmesi de görüşüldü” ifadelerine de yer verildi. ABD’nin “Yüzyılın Anlaşması” olarak sunduğu tartışmalı planın İsrail’de gelecek nisanda yapılacak genel seçimlerin ardından kamuoyuyla paylaşılması bekleniyor. Netanyahu’ya baskı artıyor Hakkında yolsuzluk iddialarına ilişkin soruşturma süren İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu için savcılığın iddianame aşamasını hayata geçirme hazırlığında olduğu belirtiliyor. İsrail basınına yansıyan haberlere göre, Başsavcı Avichai Mendelblit, Netanyahu hakkında “yolsuzluk, rüşvet ve görevi kötüye kullanma” suçlamasına ilişkin iddianame taslağını hazırladı. Başsavcının kararını netleştirmeden önce Netanyahu’yu dinleyeceği kaydedildi. Bunun da 9 Nisan’da yapılacak erken seçimin ardından olabileceği iddialar arasında. Başsavcılığın bu adımına ise Netanyahu’nun partisi Likud’dan tepki geldi, kararın “siyasal zulüm” olduğu savunuldu. Netanyahu suçlamaları reddediyor. Buteflika karşıtı protestolar sürüyor. Sansüre tepki Cezayir’de halihazırdaki Devlet Başkanı Abdülaziz Buteflika’nın beşinci dönem için koltuk yarışına katılmasına ilişkin protestolara getirilen yayın yasağı, ülkedeki gazetecilerin tepkisinin hedefinde. AFP’nin haberine göre, başkent Cezayir’de dün sansüre karşı düzenlenen eylemlere yaklaşık 100 basın çalışanı destek verdi. Eylemciler, ifade ve basın özgürlüğü çağrısı yaptı. Eyleme katılan onlarca gazeteci bir süreliğine gözaltına alındı. Seçimlerin 18 Nisan’da yapılacağı ülkede, Buteflika’nın (81) sağlık sorunları olduğu haberleri yerel basına yansıyor. BM: İsrail savaş suçu işlemiş olabilir Filistinlilerin “Toprak Günü” saydıkları 30 Mart’ta Gazze’de başlayan “Dönüş Yürüyüşü” gösterilerine İsrail’in uyguladığı şiddet insanlığa karşı suç olarak tanımlanabilir. 30 Mart31 Aralık tarihleri arasında İsrail askerinin Gazze’ye müdahaleleri hakkında raporunu hazırlayan Birleşmiş Milletler’in (BM) Filistin topraklarındaki gösterilerle ilgili Bağımsız Soruşturma Komisyonu Başkanı Santiago Canton, İsrail askerinin uluslararası insan haklarını ihlal ettiğini duyurdu. Canton, İsrail askerlerinin, aralarında çocukların, sağlık görevlilerinin ve gazetecilerin açıkça seçilebilir halde bulunduğ topluluğa keskin nişancılarla ateş açıldığını belirtti. İhlallerden bazılarının savaş suçu veya insanlığa karşı suç olarak tanımlanabileceğini söyledi. UCM’ye işaret Canton’un açıkladığı raporda, söz konusu tarihlerde Gazze’deki protestolara müdahale eden İsrail güvenlik güçlerinin 189 Filistinliyi öldürüp binlercesini yaralayarak savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemiş olabileceği belirtildi. Komisyon, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michel le Bachelet’in raporun bulgularını BM’ye bağlı Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) ile paylaşması gerektiğini belirtti. İsrail Dışişleri Bakanlığı, “BM İnsan Hakları Konseyi’nin saçma tiyatrosu, İsrail devletine karşı bir başka düşmanca, sahte ve taraflı rapor hazırladı” tepkisini gösterdi. İsrail’in yakın müttefiki ABD yönetimi geçen yıl “Filistin yanlısı tavrı” gerekçe göstererek BM İnsan Hakları Komisyonu’ndan çekilmiş, ABD ve İsrail BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nden (UNESCO) yine aynı gerekçeyle ayrılmıştı. Ezidilere IŞİD vahşeti ABD’nin desteğinde IŞİD karşıtı operasyonlarını sürdüren Suriye Demokratik Güçleri (SDG), örgütün Irak sınırında sıkıştığı Bağuz’un yakınlarında bir toplu mezar bulunduğunu açıkladı. Ankara’nın terör örgütü gördüğü YPG/PYD’nin ana omurgasını oluşturduğu SDG’nin komutanlarından Adnan Afrin, Reuters’a yaptığı açıklamada, mezarda onlarca kişinin cansız bedeninin bulunduğunu, bunlardan çoğunluğunun IŞİD’in rehin tuttuğu Ezidi kadınlara ait olduğunu düşündüklerini kaydetti. Erbil merkezli Rudaw sitesine konuşan bir kaynaksa Bağuz’da toplu mezar bulunduğuna ilişkin bilgiyi, ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı uluslararası koalisyonun bir parçası olarak bölgede olan İngiliz Kuvvetleri’nden aldıklarını ileri sürdü. Haber de, mezarda 50 Ezidi kadının bedeninin bulunduğu savunuldu. IŞİD’in 2014 yılında Iraklı Ezidilere karşı başlattığı katliam nedeniyle yaklaşık 50 bin kişi Sincar dağlarına kaçmak zorunda kalmıştı. Kaçmayı başaramayan binlerce Ezidi öldürülmüş, binlerce kadın ve çocuk köle yapılmıştı. Bağuz’dan çıkan konvoylar arasında sivillerin yanı sıra IŞİD militanları, aileleri de var. Trump’tan ‘yüzde yüz yendik’ ilanı Gözler ABD destekli SDG’nin IŞİD’in elinde kalan son toprak parçası olarak görülen, Irak sınırına uzanan Deyr ez Zor’da Bağuz’a yönelik operasyonuna çevriliyken ABD Başkanı Donald Trump’tan dün dikkat çeken açıklama geldi. Trump, Alaska’daki Elmendorf Havva Kuvvetleri Üssü’nde yaptığı konuşmada, “Suriye’de IŞİD’in elinde bulunan toprakların yüzde yüzünü geri aldık” dedi. Ancak Trump’ın bu demeci öncesinde SDG’li bir komutan IŞİD’e yönelik nihai zaferin bir haftayı bulabileceği görüşünü dile getirdi. ABD yönetimi Suriye’den çekilme kararının IŞİD’in tümüyle yenilgiye uğratılmasıyla yaşama geçeceğini duyurmuştu. Ayrıca sahada yaklaşık 200 askerin bırakılacağını da açıklamıştı. Yeni Delhi’nin politikaları Pakistan’da protesto edildi. Pakistan, pilotu teslim ediyor İslamabadYeni Delhi hattında, tarihi gerilim noktalarından Keşmir’in Hindistan kontrolündeki bölümüne düzenlenen terör saldırısının ardından karşılıklı askeri hamlelerle tırmanan gerilimi dindirmeye yönelik Pakistan’dan önemli bir hamle geldi. Pakistan Başbakanı İmran Han, ülke hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle önceki gün düşürülen Hindistan’a ait jetlerden birini kullanan pilotu, “iyi niyet göstergesi olarak” bugün serbest bırakacaklarını duyurdu. Güneydoğu Asya’nın nükleer silahlanma yarışındaki iki ülkesi, önce Hindistan’ın saldırıdan sorumlu tuttuğu örgütün kamplarını hedef alma gerekçesiyle Pakistan topraklarına yönelik bombardımanı, ardından önceki gün Pakistan’ın Hindistan’a ait iki savaş uçağını düşürmesiyle savaşın eşiğine gelmişti. Pakistan’ın Hint pilotu serbest bırakma kararı, ABD, Rusya başta olmak üzere uluslararası toplumdan taraflara sağduyu çağrıları sonrasında geldi. Ayrıca Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el Cubeyr’in de Pakistan’ı ziyaret edeceği haberi basına yansıdı. Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da, iki ülke arasındaki kriz havasının sonlandırılması için arabuluculuğa hazır olduğunu söyledi. ABD Başkanı Donald Trump ise Washington’ın söz konusu gerilimde arabulucuk sürecine dahil olduğunu belirtirken “Pakistan’dan ve Hindistan’dan yeni haberlerimiz var. Umarım, kısa zamanda iki ülke arasında artan gerginlik son bulacak” ifadelerini kullandı. Erdoğan’ı aradı Pakistan Dışişleri Bakanı Şah Mahmud Kurey şi, Başbakan Han’ın, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile telefonla görüşüp barış çağrısı yapmaya hazır olduğunu söyledi. Kureyşi ayrıca, Hindistan’a ait olan Cammu Keşmir bölgesinde 14 Şubat’ta paramiliter güçleri hedef alan, 40 kişinin yaşamını yitirdiği saldırıya ilişkin İslamabad’a suçlama yönelten Yeni Delhi yönetiminin, terör eylemiyle ilgili dosyayı kendilerine “çok geç” ilettiklerini, olayı detaylı şekilde inceleyeceklerini kaydetti. Öte yandan Hindistan’la gerilimin azaltılmasında rol oynaması için Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı arayacağını açıklayan Pakistan Başbakanı İmran Han, dün akşam saatlerinde Erdoğan ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. ‘Vurmaya devam edeceğiz’ Hindistan Başbakanı Modi ise Pakistan’a yönelik suçlamalarına devam etti. Pakistan’ın ülkesini istikrarsızlaştırmaya çalıştığını belirtti. Yeni Delhi’den “Pakistan’daki terör gruplarını hedef almayı sürdüreceğiz” açıklaması da dikkat çekti. Hindistan, salı günü saldırıyı üstlenen Ceyşi Muhammed örgütünün Pakistan’da konuşlu bulunduğunu savunduğu eğitim kamplarına hava saldırısı düzenlemişti. Bollywood yine ‘yasaklı’ Pakistan ve Hindistan arasındaki siyasi çekişmeler nedeniyle birçok defa İslamabad’ın boykotuyla karşılaşan Bollywood’a bir kez daha yasak geldi. Pakistan İletişim Bakanı Fawad Chaudhry’nin, önceki gün artan gerilimin ardından Hindistan filmlerinin ülke genelinde yasaklanması talimatı verdiği duyuruldu. Corbyn, ‘ikinci referandum’ dedi İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) çı edildiğinin” mi sorulacağına ilişkinse bir netlik bu kış sürecinin (Brexit) baş lunmuyor. layacağı 29 Mart tarihi Öte yandan Başbakan yaklaşırken şu ana kadar Theresa May’e ise ken ikinci bir referandum için di partisi Muhafazakârlar net konuşmayan muha içinde de muhalefet artı lefetteki İşçi Partisi lide yor. Daha önce de Brexit ri Jeremy Corbyn’den ye planına tepki gösten ka ni hamle geldi. bine üyelerinin is Corbyn, “Mevcut tifalarıyla sarsılan (Muhafazakâr) May’e bir darbe de Brexit planı ve Tarım, Balıkçılık ve ya felaket olabi Gıda Bakanı Geor lecek bir anlaş ge Eustice’ten gel masız Brexit’e di. Eustice, hükü engel olmak için yeni bir halkoy Corbyn metin Brexit politikasını gerekçe gös lamasını destekleyecek tererek görevini bıraktı. lerini” söyledi. İngiltere’nin Brexit tarihi Bakan istifa etti ni ertelemeyi talep etmesi halinde AB’nin yeni ta Olası yeni referandumda vizler isteyeceğini savu halka “AB’de kalma” ko nan Eustice, bunun “ülke nusunun mu yoksa “nasıl yi küçük düşüreceği” gö bir Brexit anlaşması tercih rüşünü dile getirdi. Müzakere öncesi özgürlük ABD’nin Venezüalla ile birlikte hedefe oturttuğu Nikaragua’da Devlet Başkanı Daniel Ortega yönetimi, ülkede geçen yıl düzenlenen gösterilerde tutuklanan onlarca kişiyi önceki gün serbest bıraktı. Bu adım Orta Amerika ülkesinde hükümet ile muhalifler arasında barış görüşmele rinin hemen öncesinde geldi. Ülkede tartışmalı sosyal güvenlik reformlarına karşı protestolar, geçen yıl nisan ayında büyük çaplı kitlesel eylemlere dönüşmüştü. Nikaragua’da ağustos ortasında sona eren hükümet karşıtı protestolar sırasında en az 300 kişinin yaşamını yitirdiği savunulmuştu. C MY B