Katalog

EKONOMİ DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ avro sterlin FAİZ BORSA 1120 ŞUBAT 2019 ÇARŞAMBA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.3020 0.2 kuruş 5.9960 1.3 kuruş 6.8850 2.3 kuruş 18.68 0.46 101.742 14 puan 1523.18 41.75 lira 227.16 1.20 lira Kontak kapatıyorYabancı yatırımcı kaçıyor. Honda Türkiye’de Civic üretimine 2021’de son verecek Türkiye’de neredeyse tamamı yabancı ortaklı 15 oto üreticisi arasında yer alan Honda’nın Kocaeli fabrikası 50 bin araç üretim kapasitesine sahip. Japon otomobil üreticisi Honda, elektrikli araçların yükselişi nedeniyle ulus tedir ancak henüz alınmış net bir karar yoktur. Honda, Türkiye’deki faaliyetlerini sürdürme lararası üretim faaliyetlerin niyetindedir” dedi. de değişikliğe giderek İngiltere’deki fabrikasını 2021’de ka 1100 çalışanı var patacağını, Türkiye’de Civic Honda’nın Türkiye’deki üre modelinin üretimine 2021 yı tim ve satış faaliyetlerini tama lında son vereceğini açıkladı. mı kendisine ait olan Kocae Honda, yaptığı yazılı açıkla li merkezli 280 milyon lira ser mada, elektrifikasyonun oto mayeli Honda Türkiye AŞ tara motiv sektöründe yol açtığı fından gerçekleştiriyor. Faaliye önemli değişiklikler nedeniy te 1992’de, üretime ise 1997’de le bu kararı aldığını belirtirek, başlayan şirket geçen yıl 38 “(Bu değişiklikler) Honda’nın... bin Civic sedan üretti. Şirket faaliyetlerini yüksek üretim te yaklaşık 1100 kişi çalışıyor. hacminin yakalanabileceği böl Türkiye’de neredeyse tamamı gelerde yoğunlaştırmasını ge yabancı ortaklı 15 otomotiv üre rekli kılmaktadır. Honda Tür ticisi arasında yer alan Honda, kiye AŞ bu süreçte Türkiye’deki paydaşlarıyla yapıcı diyaloğunu sürdürmeye devam edecektir” ifadesini kullandı. Honda Türkiye, Kocaeli’ndeki 50 bin araç üretim kapasiteli tesisin bu tarihten sonra kapanacak mı, yoksa yeni bir model mi üretecek şeklinde Reuters’ın yönelttiği soruya bu konuda 2018’de 1.03 milyon adet olan ulusal otomobil üretiminin yüzde 3.7’sini, 1.59 milyon adet olan toplam araç üretiminin ise yüzde 2.4’ünü gerçekleştirdi. Honda ayrıca İngiltere’de 3 bin 500 kişinin çalıştığı Swindon fabrikasını 2021 yılında kapatacağını açıkladı. henüz net bir karar alınmadı ğı cevabını verdi. Şirket, “Hon da... 2021’de mevcut Civic se dan modelinin üretimine de vam etmeme kararı aldı. Honda Türkiye’ye dair üretim planları halihazırda gözden geçirilmek Yabancı markalar gidiyor Tıbbi cihaz sektörü temsilcileri, Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) en az yüzde 25’lik zam çağrısı yaparken; sekiz yıldır güncellenmeyen fiyatlar nedeniyle firmaların hayatını sürdüremez duruma geldiğini, bazı ameliyatlar için önemli malzemelerin alınamadığını, bazı markaların da Türkiye piyasasından çekilmeye başladığını duyurdu. SGK’nin çeşitli hizmetler için tespit ettiği fiyatlar SUT fiyatları olarak adlandırılıyor. Türkiye Sağlık Endüstrisi İşverenleri Sendikası ile Or topedi ve Omurga Cerrahisi Tıbbi Malzeme İmalatçıları İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği (ORDER) her yıl kurala bağlı olarak fiyat artışına gidilmesi talebinde bulundu. ORDER Başkanı Erkin Delikanlı, 2018 Ağustos’tan bu yana ortopedi alanında bazı ameliyatlar için çok önemli malzemelerin alınamadığını, kalp pillerine ve kapaklarına ulaşılamadığını, bazı yabancı markaların Türkiye piyasasından çekildiğini söyledi. Delikanlı, ameliyat eldiveninin dahi yok durumuna girdiğini vurguladı. İngiltere’nin dördüncü büyük araç fabrikası olan Swindon’da geçen yıl 160 bin araba üretildi. İngiltere’nin araç üretiminin onda birini gerçekleştiren tesisin kapatılması kararının İngiltere’nin AB’den ayrılmasıyla bağ lantılı olmadığını belirten Honda, daha fazla araç satmayı planladığı coğrafyalara odaklanacağını belirtti. Ancak Brexit’ten sadece 38 gün önce yapılan fabrikanın kapanacağı açıklaması, Japon şirketler arasında Brexit endişelerinin yaygın olduğu bir dönemde gerçekleşti. Brexit etkiledi Avrupa’da dizel motorlu araçlara azalan talep, sıkılaşan emisyon kuralları da Honda’nın üretim planlamasında sorunlar yaratıyor. Şirket 2017’de, Japonya’daki Sayama fabrikasını 2022’de kapatacağını açıklamıştı. Bunlara ek olarak AB ile Japonya arasında imzalanan ticaret anlaşması Japonya’da üretilen araçların gümrüksüz AB’ye getirilmesine olanak sağladı. İngiltere ise Brexit’ten sonra Japonya ile ticaret ilişkilerini düzenleyecek müzakerelerde ilerleme kaydetmekte zorlanıyor. Honda’nın İngiltere’de üretimi durdurma kararı diğer birJapon üretici Nissan’ın İngiltere’de yeni arazi aracı üretme kararından vazgeçmesini izliyor. l Ekonomi Servisi Ulusal ekonominin temel ekonomik göstergeleri Piyasa yorumcuları “fundamentaller” diye adlandırmakta… Biz doğrudan doğruya adını koyacağız: Ulusal ekonominin temel göstergeleri nasıl şekillenmekte? Geçen hafta içerisinde bu doğrultuda üç önemli veriyi tartıştık. Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu kriz ortamının en güncel göstergelerini oluşturan bu verileri sırasıyla, kısaca, değerli okuyucularımla paylaşmak arzusundayım. 1 Sanayi üretimi (takvim etkisinden arındırıldığında) 2018’in son çeyreğinde yüzde 5.2, yıllık bazda ise yüzde 9.8 gerileme gösterdi. Sanayi sektörünün alt dallarına baktığımızda, dayanıklı tüketim malları sektöründeki gerilemenin sadece yüzde 0.1 olmasına karşılık; ara malı sanayisinde yüzde 8, yatırım malları sanayi alt sektörlerinde ise yüzde 5.1’lik bir daralma gözlüyoruz. Dolayısıyla, sanayinin temel yatırım faaliyetlerini oluşturan aramalı ve yatırım malları alt sektörlerindeki gerileme, ekonominin potansiyel büyüme sınırlarında topyekun, ciddi kayıplar oluştuğunu vurgulamakta. Sanayideki gerileme aslında son bir iki yılın sorunu değil, 1980’lerden bu yana uygulanmakta olan kuralsızlaştırılmış piyasanın güdümündeki neoliberal politikaların doğrudan bir sonucu. Bu yorumu aşağıda TÜİK verilerinden derlediğimiz şekilden gözlemekteyiz. Şekil uzun dönemde sanayinin milli gelir içindeki payının nasıl da gerile(til)miş olduğunu net bir biçimde dile getiriyor. Cenk Alper Kordsa’dan yeni yatırım Kordsa, yeni ABD yatırımı ile uzay endüstrisinde oyun alanını genişletiyor. 2018’de, Fabric Development, Textile Products ve Advanced Honeycomb Technologies’i alan Kordsa, yeni nesil ulaşım araçlarına da kompozit malzemeler sağlayan Axiom Materials’ın 181 milyon dolar şirket değeri üzerinden yaklaşık yüzde 96’sına kadar hissesini satın almak için sözleşme imzaladı. Kordsa Başkanı Cenk Alper, “2013’te ilk yatırım kararımız ile girdiğimiz kompozit teknolojileri pazarında büyüme hamlelerimizi devam ettiriyoruz. Uçak parçaları ve uzay araçlarında uzun onay süreçlerini geride bırakmak için tedarik zincirinde onaylı bir firma olan Axiom Materials’ı satın almak için yola çıktık” dedi. l Ekonomi Servisi Yıldız, atıl markayı elden çıkaracak Yıldız Holding Global Başstratejisti ve M&A Sorumlusu Nurtaç Ziyal Afridi, şirketin atıştırmalık ve çikolata sektöründe öncü olmayı hedefleridiğini söyledi. Afridi, “Yurtdışındaki fabrikaların bazılarının kapasitesine ihtiyacımız yok veya atıllar; bunları elden çıkarmak istiyoruz. Bazı markalarımız da global olarak odaklanmak istediğimiz ana iş alanlarının dışında kalıyor. Bu atıl markaları da elden çıkarmak istiyoruz” dedi. Afridi, Bloomberg’e yaptığı açıklamada Asya tarafındaki satışlardan elde edecekleri kaynağın Yıldız Holding’in borçlarının kapatılmasında ve Godiva’nın diğer pazarlarda büyümesini finanse etmekte kullanılacağını ifade etti. Yıldız Holding geçen sene Godiva’nın Japonya biriminin satışı için Morgan Stanley’den danışmanlık almıştı. Satışın ay sonunda tamamlanmasını beklediklerini belirten Afridi, “Bu işleme konu olan varlıklar Japonya ve birkaç başka ülkeyi de kapsıyor. Hangi ülkelerin olacağına görüşmelerde karar vereceğiz” diye konuştu. l Ekonomi Servisi 40 yılın en zor dönemiPÜİS Genel Başkanı İmran Okumuş, akaryakıt sektörünün zorda olduğunu açıkladı Akaryakıt fiyatları cep yakarken, bayiler de maliyet artışlarının kâr marjını erittiğini söylüyor. Petrol Ürünleri İşverenler Sendikası (PÜİS) Başkanı İmran Okumuş, 40 yıldır içinde bulun duğu akaryakıt sektörünün en zor dönemden geçtiğini dile getir di. 140 milyar TL’lik büyüklüğe ulaşan sektörde kâr marjlarının çok düştüğüne dikkat çeken Oku muş, günde 10 bin litrenin altın da satış yapan firmaların zarar ettiğini, sektörde bayi başına sa tış ortalamasının ise 3 bin litreye düştüğünü açıkladı. 2830 Mart’ta düzenlenecek Yapı ruhsatlarında çöküş “Petroleum İstanbul” fuarı öncesinde konuşan Okumuş, maliyetleri karşılamakta güçlük çektiklerini söyledi. Bankaların kredi kartı komisyon oranları ve kredi Belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı, geçen yıl 2017’ye göre yüzde 36.7 geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, geçen yıl 2017’ye kıyasla belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen binaların yüzölçümü yüzde 48.9, değeri yüzde 35.8, daire sayısı yüzde 53.3 azaldı. Söz konusu dönemde yapı ruhsatı verilen binaların toplam yüzölçümü 143.8 milyon metrekare oldu. Bunun 73.5 milyon metrekaresi ko nut, 43.6 milyon metrekaresi konut dışı alanlar ve 26.7 milyon metrekaresi ortak kullanım alanları olarak hesaplandı. Kullanım amacına göre 97.1 milyon metrekareyle en yüksek payı 2 ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar oluşturdu. Yapı sahipliğine göre, özel sektör 114.2 milyon metrekareyle en büyük payı aldı. Belediyeler tarafından yapı kullanma izin belgesi verilen bina sayısı geçen yıl 2017’ye göre yüzde 5.5, yüzölçümü yüzde Mdoetozarimnekkmntd5m9nd5yoomr3oelloaı.83.uaıiua61pşeüirkBnir.lklrkıtr,7mşllyaeuyra1aoaetademrsoeüummkinn6ynleeinslkanker9uyısağ,aihmadntysiilmo.pteybr9enyru,leünkrıeıuaesoei3lal.sizmoksadranntmlıo8öynirarapiuviry.l.eüırnuel3lçtennüaezattlüazdkdreıe34dlru.üloa1dakkbyzpBl,rılucyeaanaiiftesykeranrrirdryuienauettkıeazaışısznrisşnnmautlbaigıuınyrlgmbnlabaüaokavoeefrşunreytliıubzçkdıynogünaalgeablaadueürkçamserrtisastnnnülekı2lilmıkneediar.ın0yofsiüalrneiımtoıalynafnnkmönar2prareuata.fanit7aeiırzitrDsışkuntiııoonşdTrlieüaskrğnrtittaâEkuçHtılşsmraayyniiknkrlkeynıyehraaimuuoneaerTıleornstnentnys,diünai6tlamgBrıeıbsuoaearru.nineBni3ermşnjkiel6nPnıizlıia5gyPiten7eaiveyİtşiiüçÜçdşiTnstmclakeSoğkokirvitiİLrnaekyoialkduAaSse”n’enrdlesleserrkfniadviByleeVıuka,kVeareiökonaz“gşlgesrtrdienynMşillteiüiğyaSukıiGnkae1r.i.nayaekikeanoa3BklsrdelnkniılzdiaübıuretdbydiıMtenlrrŞy,useiienkdüBtnoiaturroütari.. Türkiye fonla tanıtılacak Turizm Restoran Yatırım cıları ve Gast ronomi İşletme leri Derneği (TUR YİD) Yönetim Ku rulu Başkanı Ka ya Demirer, Kültür ve Turizm Bakanlı ğı himayesinde Türkiye’de turiz Kaya Demirer min gelişmesi ve tanıtımı için “Turizm Geliştirme Fonu” kurulacağını anımsatarak, Türkriye’nin tanıtımı için 30 milyon dolar yerine 150 milyon dolar ayrılacağını söyledi. Demirer, fonun 11 kişilik yönetiminde TURYİD’in de olacağını kaydederek, buraya özel sektörün de kaynak aktaracağını, paranın yüzde 70’inin tanıtıma yüzde 30’unun da yabancı fonları çekmeye aktarılacağını söyledi. Türkiye’nin “gastronomi turizmi” konusundaki gelişimine odaklanan ve bu yıl ikincisi düzenlenecek olan “Global GastroEkonomi Zirvesi”, TURYİD tarafından 12 Mart’ta Lüfti Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı’nda gerçekleştirilecek. Zirve önce si açıklama yapan Demirer, Türkiye’de yiyecek içecek sektörünün 20 milyar dolarlık büyüklüğe sahip olduğunu anlatarak, zirvenin ana başlıklarından birinin şarap olacağını, gastrodiplomasi, sosyal gastronomi gibi konuların yerli ve yabancı uzmanlar tarafından masaya yatırılacağını söyledi. l Ekonomi Servisi Kaynak: TÜİK, Ulusal Hesaplar. 2 İşsizlik Türkiye’nin en ciddi sorunu olarak ciddiyetini koruyor. TÜİK tahminlerine göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılı kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 706 bin kişi artarak 3 milyon 981 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 2 puanlık artış ile yüzde 12.3 seviyesinde gerçekleşti. DİSK Araştırma Merkezi, ağustos ayından bu yana istihdamdaki kayıpların 1 milyon kişiye ulaştığını paylaşmaktaydı. 3 Ekonominin dış dengesi bozulmasını sürdürürken finansman kalitesi de giderek daha sağlıksız bir yapıya bürünmekte. Cari işlemler açığı 2018 yılı toplamında 27.6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu açığı finanse edebilmek için 21.2’si kaynağı belirsiz kayıt dışı sermaye girişlerinden, 10.4 milyar doları ise rezervlerden olmak üzere toplam 31.5 milyar dolar kullanıldı. Aradaki 4 milyar dolara ulaşan fazla ise yurtdışı sermaye çıkışını karşılamış oldu. Aşağıdaki şekilden de görüleceği üzere cari işlemler açığı 2015’ten bu yana giderek artan biçimde kayıtsız sermaye girişlerinden (net hata ve noksan) ve uluslararası rezervlerden karşılanmaktaydı. 2018 bu sağlıksız politika tercihinin dibe vurduğu yıl oldu. Kaynak: TC Merkez Bankası. Son söz olarak vurgulayalım: Türkiye ekonomisinde derinleşmekte olan dengesizlenme süreci hayali düşmanların değil, Türkiye’de neredeyse otuz yıldır sürdürülen neoliberal politika demetinin eseridir. Bu politikaların günümüzdeki sorumluluğu ise bunların mevcut yürütücüsü konumunda olan AKP ekonomi idaresindedir. S&P’den kredi uyarısı Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), Türkiye’de bankacılık sisteminde sorunlu kredi oranının azami yüzde 1520 seviyesine yükselmesini beklediklerini açıkladı. Türkiye ekonomisinin yeniden dengelenmeden ziyade sert iniş yaptığını belirten S&P analisti, takipteki kredi oranının da yüzde 4’ten yüzde 8’e yükseleceğini tahmin ettiklerini aktardı. Analist, “Kurun uzun vadeli ortalamalara geri dönmesinin uzun süre olacağını düşünüyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi C MY B