Katalog

DUNYA ‘ÇİN VURABİLİR’ ABD, Rusya, Çin arasındaki kapışma savunma sanayilerine de yansıyor. Pentagon’un hazırladığı raporda, “Çin’in Pasifik’te muhtemelen ABD ve müttefiklerine ait hedefleri vurmaya yönelik tatbikatlar yaptığı” savunuldu. Pentagon, Çin’in savunma harcamalarının 2017’de 190 milyar doları aştığını tahmin ediyor. Trump yönetiminin ekonomik, siyasi baskı adımlarına karşı ise MoskovaPekin hattı işbirliğini ilerletme mesajı verdi. Her iki ülke ABD Savunma Bakanlığı’nın 716 milyar dolarlık 2019 yılı savunma bütçesine tepki gösterdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı “Bu ABD’nin baskın rolünü güç yoluyla inşa etme politikasını teyit ediyor” dedi. Cumartesi 18 Ağustos 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN 11 Moskova’ya kritik ziyaret SURİYE DOSYASI ESKİ TÜRKİYE ELÇİSİ JEFFREY’E AnkaraWashington hattında kriz sürerken Trump yönetiminin Suriye’den sorumlu “temsilci” olarak atadığı isim ülkesinin eski Ankara Büyükelçisi James Jeffrey oldu. Jeffrey’nin ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya doğrudan bağlı olacak şekilde Suriye konusundaki danışmanı olarak görev yapacağı açıklandı. ABD’nin eski Irak elçisi olarak da görev yapan Jeffrey, ülkesinin Suriye’de kara konuşlanması yerine hava operasyonları ile etkisini sürdürmesi gerektiği görüşleriyle de biliniyor. Diğer yandan ABD destekli YPG konusunda ise oluşumun terör örgütü PKK ile bağı bulunduğu, “Türkiye’nin varoluşsal gerekçelerle kaygı duyma konusunda haklı olduğu” yönündeki tutumuyla dikkat çekiyor. Ancak ABD’nin YPG desteğinin “IŞİD’le mücadele çerçevesinde görülmesi lazım” vurgusuyla birlikte Washington’ın YPG’ye bu kadar bağımlı olmaması gerektiğini de söylüyor. İran vurgusu Eski ABD Başkanı George W. Bush’un ulusal güvenlik danışmanlığı yardımcılığını yapan, 20082010 arasında ABD’nin Türkiye büyükelçisi olan Jeffrey, Washington siyasetinin “İran’ın bölgedeki nüfuzunun kırılması gerektiğini” savunan cephesinden. Esad yönetiminin yakın müttefiki Rusya’ya da bu çerçevede baskının artırılmasını istiyor. Washington Enstitüsü uzmanlarından Jeffrey’nin, Trump’ın son günlerde Türkiye’ye yönelik tutumunu daha da sertleştirmesi öncesinde verdiği bir demeçte, ABD askerinin Suriye’den çekilip sınırlı oranda danışman olarak kalmasıyla, YPG konusunda Ankara’nın tepkisinin de azalacağı, NATO müttefikliğinde yaşanan sorunların biraz olsun hafifleyebileceği görüşünü dile getirdiği gündeme gelmişti. Öte yandan Jeffrey’nin Türkiye’de tutuklu ABD’liler konusunda devreye girdiğini ancak sonuç alamadığını söylediği de basına yansımıştı. TOPLANTI ÖNCESİ DUA ABD Başkanı Donald Trump’ın, önceki günkü kabine toplantısı öncesinde ekibindekilerle birlikte dua ettiği anlar kameralara yansıdı. ‘EYLEM GRUBU’ OLUŞTURDU ABD, İran baskısını artırıyor İran’la uluslararası nükleer anlaşmadan çekilen, ek yaptırım kartını devreye sokan Washington, Tahran’a baskıyı artırma siyasetini sürdürüyor. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, kendisine doğrudan bağlı olacak İran masası kurdu. “İran Eylem Grubu” adı altında oluşturulan birimin başına Brian Hook atandı. Dışişleri Bakanlığı planlama bölümünün başındaki Hook’u “İran özel temsilcisi” olarak atayan Pompeo, “Tahran’ın davranışını değiştirmeye yönelik kararlılığa sahibiz” dedi. Birimin İran yönetimine karşı küresel çaplı görüşmeler yapacağı Amerikan basınında yer aldı. Hook, eski Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’un da danışmanlığını yapmıştı. George W. Bush’un başkanlık döneminde ABD’nin BM büyükelçisi olan, şimdi ise Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’la İran’a yaptırımlar konusunda aynı ekipte yer almıştı. Astana sürecinin Tahran’daki olası liderler zirvesi öncesinde Savunma Bakanı Akar ile MİT Başkanı Fidan Rusya’ya gitti Gözler Suriye’de siyasi çözüm çabaları ile birlikte yedi yılı aşkındır süren savaşın bir sonraki çatışma alanı olabileceği iddialarının merkezindeki İdlib’e çevrilirken dün Savunma Bakanı Hulusi Akar, Moskova’da temaslarda bulundu. AnkaraWashington ilişkilerinde derin kırılmanın yaşandığı dönemde gerçekleşen görüşmede Akar, Rus mevkidaşı Sergey Şoygu ile bir araya geldi. Akar’ın Moskova çıkarmasına MİT Başkanı Hakan Fidan da eşlik etti. İdlib tansiyonu Görüşme sonrasında Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, temasın yapıcı atmosferde geçtiği, Akar ile Şoygu’nun bölgesel güvenlik konularını ele aldıkları kaydedildi. Rus Tass ajansı da toplantıda Suriyeli mültecilerin eve dönüş konusunun masaya yatırıldığını duyurdu. Gündem maddeleri arasında Suriye’deki insani kriz ve iki ülke savunma bakanlıkları arasındaki işbirliğinin de olduğu ifade edildi. Ziyarette İdlib konusunun da ele alındığı sanılıyor. Suriye ordusu ülkenin güneyinde kontrolü yeniden ele almasının ardından hedefe Nusra bağlantılı Hayat Tahrir el Şam’ın yanı sıra Türkiye’nin de desteklediği belirtilen silahlı muhaliflerin etkinliğindeki İdlib’i yerleştirmiş durumda. RusyaTürkiyeİran inisiyatifiy le gerçekleşen Astana süreci ve çatışmasızlık bölgeleri uzlaşısı kapsamında TSK’nin İdlib’de 12 gözlem noktası var. Rusya destekli Suriye ordusunun İdlib’e yönelik nihai operasyon için geri sayımda olduğu haberleri dikkat çekerken AnkaraMoskova hattında muhaliflere yönelik görüş farklılıkları dikkat çekiyor. Geçen salı günü Ankara’da temaslarda bulunan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İdlib’e yönelik “Orada binlerce militan var” ifadelerini kullanmıştı. BM, bölgede ateş arasında kalacak sivillerin durumuna dikkat Akar, Rusya Savunma Bakanı Şoygu tarafından resmi törenle karşılandı. çekerken İdlib’e yönelik operasyonun yüz binlerce kişinin Türkiye’ye doğru yoğun göçe neden olacağı uyarıları yapıyor. Bu risklerin ortadan kaldırılması için Ankara, İdlib’e yapılacak operasyonların kendilerinin de kabul ettiği çerçevede gerçekleştirilmesini istiyor. Astana hazırlığı Akar’ın ziyaretinin, Moskova’nın önceki gün duyurduğu Astana süreci çerçevesinde Türkiye, Rusya ve İran’ın liderler düzeyinde gelecek ay başı gerçekleştirmesi planlanan Tahran zirvesi öncesinde gelmesi de dikkat çekti. Suriye’de süren savaş on binlerce kişiyi evlerinden etti. Gerek ülke içinde, gerekse dışında oluşturulan kamplarda Suriyeli siviller yaşam mücadelesi veriyor. Riyad’dan Suriye’ye 100 milyar dolar ABD’nin İran’a yönelik baskı politikalarını artırdığı dönemde Riyad’dan Suriye hamlesi geldi. İran’ın bölgesel etkinliğini kırma yönünde ABD ve İsrail’le aynı cephede buluşan Suudi Arabistan, ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı uluslararası koalisyonun, başta Rakka olmak üzere ülkenin kuzey ve kuzeydoğusundaki bölgelerdeki “istikrar projelerine” 100 milyon dolarlık katkıda bulunduğunu duyurdu. Suudi Arabistan’ın ABD elçiliği tarafından yapılan açıklamada, “Bu katkı, uluslararası koalisyonun ülkeyi yeniden canlandırmak için çabalarında hayati bir rol oynayacak” denildi. Suudi Arabistan’ın, 12 Temmuz’da Brüksel’de düzenlenen bir toplantıda açıkladığı 100 milyon dolarlık yardım, uluslararası koalisyonun Suriye projelerine şimdiye dek yaptığı en büyük maddi katkı olma özelliği taşıyor. IŞİD karşıtı koalisyon üyesi ülkelerden Suudi Arabistan’ın yardımının bü yük bir bölümü, Ankara’nın terör örgütü gördüğü YPG öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) kontrolündeki Rakka’nın yeniden inşası için kullanılacak. Suudi Arabistan’ın, Trump yönetimindeki ABD’nin Suriye’nin kuzeyinde, Deyr ez Zor bölgesinde oluşturmayı planladığı, YPG öncülüğündeki Sınır Muhafızları Gücü’nü finanse edeceği iddiaları da geçen aylarda gündeme düşmüştü. ABD fonu durdurdu Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanlığı, Suriye’de IŞİD karşıtı uluslararası koalisyonun desteğiyle, SDG tarafından ele geçirilen bölgelerin yeniden inşası için planlanan 230 milyon dolarlık fonun askıya alındığını duyurdu. Açıklamada, “BM tarafından yürütülen siyasi süreç güvenilir ve geri dönülemez şekilde sonuca ulaşmadan Suriye’nin yeniden inşası için herhangi bir küresel fon planı olmayacak” denildi. Siviller hep hedefte... Birleşmiş Milletler (BM), geçen yıl savaş ve çatışmalarda patlayıcı silahlar nedeniyle yaşamını yitiren her 4 kişiden 3’ünün sivil olduğunu duyurdu. BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi’nden (OCHA), her yıl çatışmalar, savaşlar ve doğal afetlerden etkilenen milyonlarca sivilin ve yaşamını yitiren insani yardım çalışanlarının anıldığı “19 Ağustos Dünya İnsani Yardım Günü” öncesi yapılan açıklamada, sivillere yönelik saldırıların arttığı vurgulandı. Açıklamaya göre, patlayıcı silahlar nedeniyle yaklaşık 43 bin kişinin öldüğü 2017 yılında kurbanların 31 bin 904’ü siviller oldu. Geçen yıl insani yardım çalışanlarına yönelik saldırılarda ise 139 kişi yaşamını yitirdi, 102 kişi yaralandı ve 72 insani yardım çalışanı ise kaçırıldı. kDaümnypaanliydaerçlearğirnıesı Diğer yandan, Dünya İnsani Yardım Günü öncesinde BM ve sivil toplum örgütleri, dünya liderlerini sivillerin ve insani yardım çalışanlarının korunması konusunda harekete geçirmek için “selfie’’ kampanyası başlattı. İmza kampanyasına çektikleri fotoğrafları da yükleyerek destek verenlerin yüzleri özel bir sistemle üç boyutlu ‘’dayanışma portresine’’ dönüştürülerek her yıl çok sayıda devlet ve hükümet başkanının katıldığı BM Genel Kurulu’nda sergilenecek ve bu şekilde dünya liderlerine çatışma bölgelerindeki sivilleri koruma sorumlulukları hatırlatılacak. Boston Globe’a saldırı tehdidi ABD Başkanı Donald Trump’ın ana akım medyayı sistematik olarak “yalan haber” yapmakla suçlaması nedeniyle 350 basın kuruluşunun başlattığı “Kimseye Düşman Değiliz” kampanyasına öncülük eden Boston Globe gazetesinin bombalı saldırı tehdidi aldığı bildirildi. Trump’ın önceki gün Twitter’dan kampanyaya ilişkin paylaşımında hedef aldığı gazetenin, açıklamanın hemen sonrasında tehdit telefonu aldığı kaydedildi. Gazete yönetimi, merkez binadaki güvenlik önlemlerinin artırıldığını duyurdu. Yerel makamlarsa tehdidin ciddi olduğunu düşünmediklerini ama her ihtimale karşı FBI’ın olayla ilgili bir soruşturma başlattığını açıkladı. Trump, önceki gün Twitter’dan yaptığı açıklamada, Boston Globe’un haberciliğinden memnun olmadığı nı söylerken “? Basın istediği her şeyi yazmak ve söylemekte özgür ama insanları incitmek ve siyası gündemi belirlemek amacıyla yalan haber yapıyorlar” ifadelerini kullanmıştı. Başkanlık görevini devraldığı geçen yıldan bu yana kendisine muhalif olan basın organlarınının yalan haber yaptığını savunan Trump, geçen haftalarda da söz konusu kuruluşları “halka düşman” olmakla itham ederek tartışmaya yeni bir boyut kazandırmıştı. Boston Globe öncülüğündeki kampanyada, “Gazeteciler Düşman Değildir”, “Özgür Basın” sloganları dikkat çekiyor. Acının KKTRAÖATRLIELDNDAEI yıldönümünde buluştular İspanya’nın Katalonya özerk bölgesinin başkenti Barselona’da dün, geçen yıl IŞİD’in çifte saldırısında yaşamını yitirenler için anma töreni düzenlendi. Saldırının birinci yıldönümünde Katalonya Meydanı’nda düzenlenen törende yakınları, yaşamını yitirenler için alana çiçekler bıraktı. Törene İspanya Kral Felipe, Kraliçe Letizia ve Başbakan Pedro Sanchez de katıldı. Katalonya’nın geçen yıl ekim ayında tek taraflı bağımsızlık ilan etmesinin ardından yerel yönetimle Madrid arasındaki gerilim nedeniyle bazı binalara Kral Felipe karşıtı pankartlar asılması dikkat çekti. Diğer yandan, törene katılan kurban yakınları da gerilimin sonlandırılması çağrısında bulunarak birlik mesajları verdi. Geçen yıl yaşanan olayda bir sürücü, aracını kentin en işlek caddelerinden La Rambla’nın trafiğe kapalı alanında yayaların üzerine sürmüş, 15 kişiyi katletmişti. Saldırgan, kaçmaya çalışırken bir kişiyi de bıçaklayarak öldürmüştü. Saldırıyı IŞİD üstlenmişti. BM’denYemen’de barış çağrısı Riyad liderliğindeki Körfez’in Sün ni cephesiyle, Şii İran arasında “vekalet savaşı” alanına dönen Yemen için Birleşmiş Milletler (BM) müzakere kapısı açma çabasında. Ülkedeki Riyad destekli Hadi yönetimi ile İran destekli Husiler arasındaki savaşı durdurma hedefiyle BM, her iki tarafı gelecek ay Cenevre’de toplantıya çağırdı. 6 Eylül’de yapılması planlanan toplantıya ilişkin BM davetinin, Husi ve Hadi cephesine ulaştırıldığı duyuruldu. Taraflar arasında müzakereler yaklaşık iki yıl önce çökmüştü. Yemen’e yönelik Riyad liderliğindeki uluslararası koalisyon operasyonlarını sürdürürken bombardımanda çok sayıda sivil yaşamını yitirdi. Ağır insani kriz tablosunun her geçen gün ağırlaştığı ülkede, son üç yılda çatışma, yokluk, açlık, kolera salgını nedeniyle yaklaşık 10 bin kişinin yaşamını yitirdiği belirtiliyor. MUSON DEHŞETİ Hindistan’ın Kerala eyaletinde yaklaşık 10 gündür devam eden şiddetli muson yağışlarının yol açtığı sel ve heyelanlarda bilanço ağırlaşıyor. Eyalet hükümeti başkanı Pinarayi Vijayan, Twitter’dan yaptığı açıklamada, “100 yılın en kötü sel baskını” olarak nitelendirdiği felaket nedeniyle 324 kişininin yaşamını yitirdiğini duyurdu. Halen kurtulmayı bekleyen binlerce kişi içinse çalışmaların sürdüğü bildirildi. Felakette onlarca köy ve binlerce ev sular altında kalırken evi kullanılamaz hale gelen 222 bin kişinin geçici kamplara yerleştirildiği kaydedildi. Demir ve havayolları ulaşımı da askıya alındı. Bomba ihbarı zorunlu iniş yaptırdı Şili, Arjantin ve Peru hava sahaların da uçan 9 uçak, bomba tehdidi nedeniyle acil inişe zorlandı. Şili Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada toplam 11 bomba ihbarının yapıldığı, bunlardan ikisinin hayali uçuşlar üzerine olduğu, diğer 9’unun gerçek uçuşlarla bağlantılı olduğu kaydedildi. İhbar üzerine acil iniş yapan 9 uçağın hiçbirinde patlayıcı madde bulunmadı. Şili polisi, asılsız ihbarların kim ya da kimler tarafından yapıldığını bulmak üzere soruşturma başlattı. Han, başbakan koltuğuna oturdu Pakistan’da geçen ay yapılan seçimler den birinci çıkan Adalet Hareketi’nin (PTI) lideri, es ki kriket oyuncusu İmran Han, ülkenin 22’nci başba kanı oldu. Han, 324 sandalyeli mecliste yapılan baş İmran Han bakanlık seçiminde 176 oy alırken, muha lefet blokunun adayı Pakistan Müslüman LigiNavaz’ın (PMLN) lideri Şahbaz Şerif ise 96 oyda kaldı. Şerif’in yolsuzluk suçla masıyla cezaevinde bulunan kardeşi, eski Başbakan Navaz Şerif, suçlamaların ardın dan görevinden alınmıştı. C MY B