Katalog

İthal gözlükte rekor Türkiye’nin güneş gözlüğü ithalatı 5 yılda toplam 628 milyon 748 bin 962 dola EKONOMİ rıbuldu. 12 DOLAR 4.5880 9.7 kuruş AVRO 5.3990 11.7 kuruş FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 16.88 SABİT 102.257 153 puan 1274.48 27.44 lira 190.10 4.16 lira EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Salı 22 Mayıs 2018 Rekorların sessizliği23:01 00:01 01:01 02:01 03:01 04:01 05:01 06:01 07:01 08:01 09:01 10:01 11:01 12:01 13:01 14:01 15:01 16:01 17:01 Dolar kuru dün de 4.5995 ile rekor kırdı. TL gün geçtikçe ‘değersizleşirken’ gözler ‘gerekli adımlar atılacak’ deyip sessizliğini koruyan TCMB’ye çevrildi Yurtiçi ve yurtdışında artan riskler piyasalarda etkili olmayı dün de sürdürdü. Dolar ku kelere dair risk iştahını artırdı. Gelişen piyasalara yönelik satış baskısı yanında, Türkiye piyasaları, içeride değersiz seviyeler görüldüğünü belirterek “İçeride TL’nin güçlenmesini sağlayacak adımlar atılmadan, ru 4.5995’e çıkarak ye erken seçim nedeniyle artan siyasi ABD tahvil piyasasındaki satışla ni zirvesini gördü. Av riskler, yükselen cari açık ve Merkez rın devamı da kura yükseliş olarak ro/TL 5.4058, sterlin ise 6.1312 TL’ye çıktı. Do larda küresel güçlenme eğilimi sürerken, Türk PELİN ÜNKER Lirası, diğer gelişen ülke para birimleri ara sında dolar karşısında en fazla değer yitiren para birimi ol Bankası’nın (TCMB) kur ve enflasyondaki yükse Rekorun nedenleri yansıyacaktır. TCMB’den bir adım gelmezse TL’de değer lişe tepki vermemesi nedeniyle artan risk iştahından en fazla etkilenen piyasa oldu. Yeni korku 4.60 1. Genişleyen cari açık 2. Siyasi riskler 3. Merkez Bankası’nın tavrı 4. ABD’de yükselen faizler 5. Artan risk iştahı kaybı sürebilir, 4.60 üzerine yerleşecek bir kur hareketi görmemiz olası” dedi. Londra’dan BlueBay stratejisti Timothy Ash dşbyDgıüüiuisrAğnk.ıienmBTsirdeLçDllagei’innerşMhiidllnieaeeişrsfrediyekfynoüadedlzüaşzoüdrallşkaaedüerık2ş.kpa’vyaareişrraıaşktaı.ybıMHGEienR.nTdkAuüisssffritrkakRiakanuzLaPbilRraRelaueaszpTsnıoisiL%dsi%ıu%d2%0%.0ü2.0.50ş0.61t.1+ü+ ABD faizlerinin yüzde 3 üzerinde seyret mesi ve Türkiye’de seçim öncesi harcamaların bütçeyi baskılayacağı endişesiyle piyasa faizleri de yükseldi. 10 yıllık ise Merkez Bankası’nın 7 Haziran’da gerçekleştireceği Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına işaret ederek “Merkez Bankası’nın 7 Haziran’dan önce bir toplantı yapmayacağı anlaşılıyor. Yabancı yatırımcı için asıl endişe Türkiye eko Bankası’nın bu yıl iki kez tahvilde bileşik faiz yüzde nomisinin fazla ısınıp ısınmadığı ya daha faiz artırımına gidebile 15’in üzerine çıktı. Bankacılar, da para politikasının uygun olup ol ceği beklentisi dolarda güçlü bir de ekonomi yönetiminin ve Merkez’in madığı” yorumunu yaptı. ğerlenme eğilimi yaratırken, dolar endeksi 93.86’a ulaşarak beş ayın güven tesisi için somut adımlar atması gerektiğine dikkat çekti. Kalıcı iyimserlik yok yeni zirvesini gördü. Diğer yandan GCM Menkul Kıymetler Araştır Piyasalarda devam eden endişe ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşı ma Uzmanı Enver Erkan, Merkez ler ardından döviz likiditesine yöne molası ve İtalya’da koalisyon kurma Bankası’nın hiçbir aksiyon içerisin lik bir dizi adım atan TCMB geçen çalışmalarının sürmesi de gelişen ül de görünmemesiyle lirada art arda hafta da “gerekli adımlar atılacak” ALTIN DA UÇTU Doların yükselişiyle desteklenen altının gram fiyatı 189.38 lirayla tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Cuma günü 24 Ayar gram altın 185 liradan kapanmıştı. Kapalıçarşı’da çeyrek altın 314 liradan satılırken Cumhuriyet altını da 1274 liradan alıcı buldu. açıklaması yapmıştı. Ancak piyasalarda TCMB’nin rahatsızlığını göstermesi açısından “sözlü müdahale” olarak algılanan açıklama TL’ye kalıcı bir iyimserlik getirmedi. TL’deki değer kaybına, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın seçimlerin ardından başkan olarak para politikalarında daha etkin rol oynayacağına yönelik açıklamaları da hız kattı. Öte yandan 24 Haziran’da yapılacak milletvekili aday listeleri de piyasalar tarafından takip edildi. İşçi patronun insafına kaldı Hükümetin yaptığı yeni düzenlemeye göre iş güvenliğine patron denetiminde kapsam daha da genişledi. 50 işçisi olan patron artık kendi denetimini kendisi yapacak Soma’da iki maden sahası özelleştirilecek. Özelleştirme süreleri uzatıldı Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu’na (TKİ) ait maden sahalarının özelleştirilmesinde dün yeni bir gelişme oldu. TKİ’ye ait Soma’daki iki maden sahasının ruhsatın devri yoluyla işletme hakkının verilmesi için nisan ayında ilan yayımlanmıştı. İki sahadan birinin ihalesi 29 Mayıs’ta, diğerinin ihalesi ise 5 Haziran’da yapılacaktı. İhalelere sayılı günler kala ilanlarda “düzeltme” yapıldı. Sahaları alacak olan şirketlerin kullanım süreleri bir sahada 31 Temmuz 2041’den 31 Temmuz 2050’ye, diğerinde de 31 Temmuz 2036’dan 31 Temmuz 2040’a çıkarıldı. l ANKARA MUSTAFA ÇAKIR Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, “İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelik’te” değişiklik yaptı. Buna göre işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği denetimini patronlara bırakan düzenlemenin kapsamı genişletildi. Eski yönetmelikte 10’dan az çalışanı bulunan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekili tarafından yürütülebilmesine olanak sağlanıyordu. Bundan böyle 10 yerine 50 çalışanı olan işverenler de işyerlerinde kendi adlarına iş sağlığı ve güvenliği denetimi yapabilecek. Yani işveren veya vekili iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimine verilen görevleri yürütebilecek. Bunun için işverenler veya vekilleri sınava girecek. Sınavdan 50 puan almaları yeterli olacak. Acıya süre koydular Çalışma Bakanlığı, kömür ve linyit madenlerinde meydana gelen kazalarda yaşamını yitirenlerin yakınlarının kamuda sürekli işçi kadro larına atanmalarında aranacak şartları da belirledi. Buna göre, 10 Haziran 2003 ile 13 Mayıs 2014 tarihleri arasında madenlerde yaşamını yitirenlerin yakınları kamuya alınacak. 13 Mayıs 2014’te 301 işçinin yaşamını yitirdiği Soma felaketinin ardından facialarda yaşamını yitirenlerin yakınları kamuda istihdam ediliyordu. Sendikalar başlangıç için süre sınırlaması olmamasını istemişti. Ancak hükümet tarafından kabul edilmedi. Bu nedenle de bu haktan 10 Haziran 2003 öncesindeki maden kazalarında yaşamını yitirenlerin yakınları yararlanamayacak. Oysa 1983’te Zonguldak’taki grizu faciasında 103 işçi, 1992 yılında Kozlu’daki grizu faciasında ise 263 madenci yaşamını yitirmişti. 1990’da Amasya’da 68, 1995 yılında Yozgat’ta 38 işçi can vermişti. Düzenlemeye göre, bu işçilerin yakınla rı haktan yararlanamayacak. Düzenleme nedeniyle yaklaşık 800 ailenin mağdur olacağına dikkat çekiliyor. Ayrıca yakınların başvurularında da bazı şartlar aranacak. Buna göre, çocuğun başvurusunda hak sahibi eş ve varsa diğer çocuklardan istihdam hakkından feragat ettiklerine dair beyan alınacak. Kardeşlerden birisi haktan yararlanacaksa da diğer kardeşler bu haktan vazgeçecek. Bir başkasının bakımına muhtaç olacak derecede engelli olanlar, sözleşmeli, memur ya da işçi olarak çalışanlar, emekli aylığı alanlar, başvuru tarihi itibarıyla 45 yaşını doldurmuş olanlar bu haktan yararlanamayacak. Haktan yararlanacak 45 yaşından küçük herhangi bir kişinin bulunmaması halinde 45 yaşından büyük hak sahipleri istihdam hakkından yararlanabilecek. l ANKARA MASAK’tan döviz soruşturması Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki kumarhanaler üzerinden düzenli aralıklarla yüklü miktarda dövizin yurtdışına çıkarıldığını belirledi. BusinessHT’nin haberine göre Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, MASAK raporu doğrultusunda başlattığı soruşturma kapsamında, söz konusu banka hesaplarında bulunan 100 milyon dolara mahkeme kararıyla tedbir konuldu. KKTC’de faaliyette bulunan 13 casino ve bu casinolara ait 20 alt şirket ile 7 casino yöneticisi adına, arasında Bank Asya’nın da bulunduğu Türkiye merkezli 7 bankada açılan çok sayıda hesapta belgelendirilemeyen 5 milyon doların üzerinde para trafiği tespit edildi. l Ekonomi Servisi ‘Hava’da koşullar zorlaştı İrlandalı havayolu şirketi Ryanair’in Üst Yöneticisi (CET) Michael O’Leary, petrol fiyatının 80 dolar/varil seviyesinde seyretmeye devam etmesi halinde, Avrupa’da bazı havayolu şirketlerinin 2019 kışını çıkaramayabileceklerini söyledi. Yüksek petrol fiyatlarının getirdiği yakıt maliyetlerine işaret eden O’Leary, “80 dolar/varil petrol fiyatı bu kış Avrupa’da zaiyatlar getirir. Petrol fiyatlarının Avrupa’da reka bet ortamını değiştireceğini düşünüyorum. Geçen yıl petrol fiyatı 40 dolar/ varilken para kazanamayan bazı havayolları, petrol fiyatları bu kadar yüksek seyretmeye devam ederse bu kış ayakta kalamazlar” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Zam, sanayicinin keyfini kaçırdı Organize Sanayi Bölgeleri’nde bir gecede yapılan elektrik zammında ilk fatura geldi. Mayısta gelen ilk fatura ile asıl şoku yaşadıklarını ifade eden Taşıt Araçları Tedarikçileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Alper Kanca, “Sonuç felâket, 80 fabrikalı TOSB’de zam oranı yüzde 28’e yaklaşıyor. Bu, ana üreticiye yüzde 3’e varan zam olarak yansıyacak” dedi. Dünya gazetesinin haberine göre bu maliyet artışını ana üreticiye yansıtmak zorunda olduklarını kaydeden Kanca, “Bu durum, sektörde hem yurtiçi hem de yurtdışında çok ciddi belirsizliklere neden olacak” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Denklem yine değişecek O HAL rejimi altında alınan dayatma erken seçime dönük hazırlıkları, çok sıkışık bir takvim altında sürüyor. 34 gün kala listeler açıklandı. Bunun en önemli yararı, listeler ve etrafında yükselen tartışmalar sayesinde, 24 Haziran’da yalnızca Cumhurbaşkanı değil, parlamento seçimlerinin de yapılacağının altı çizilmiş oldu. CHP’nin milletvekili aday listeleri büyük tartışma doğurdu. Geceden bu yana anamuhalefet partisi aday listelerinin yol açtığı hayal kırıklığı konuşuluyor. Bu tartışmada, yani hayal kırıklığı denildiğinde gelen tepkilerden biri de “Ne yani milletvekilliği ömür boyu sürecek meslek mi? Biraz da başkaları yapmasın mı” oluyor. Şüphesiz öyle. Milletvekilliği bir meslek değil, başı sonu belli, süreli bir temsil görevi. Fakat milletvekilliğini hayat boyu sürdürülecek konforlu bir pozisyon olarak görenlerin ve tüm yaşam enerjilerini, varoluşlarını buna adayan kişilerin sayısı hiç az değil. HHH CHP aday listelerinin başlattığı tartışma, yaşadığımız baskı dönemi dolayısıyla, tek tek bireysel hayal kırıklıklarının ötesine geçen bir toplumsal kırılmaya karşılık gelecek gibi görünüyor. Yargıdan eğitime, ekonomiden halk sağlığına, çevreden kamu bürokrasisine toplumsal yaşamın her alanında sistem bozulmuş, nepotizm (akraba, eş dost kayırmacılığı) doğallaşmış, bunca sorun ve yıkım üretirken, ana muhalefet partisinin 600 milletvekili için belirlediği aday listeleri, heyecan ve umut vermediği gibi, haksızlık duygusunu yeniden üretiyor. Özellikle baskının, adaletsizliğin, sömürünün daha görünür olduğu alanlarda; adliyelerde, hastanelerde, madenlerde, aktif bir tutum sergileyen, bir anlamda sokağın sesi olan milletvekillerinin liste dışı kalması, işte bu genel fotoğraf nedeniyle sorunlu. (Gündelik hayatının neredeyse tamamını, adeta zorunlu bir mesai gibi adliyelerde gazetecilerin davalarını izleyerek ve seslerini duyurarak geçiren Barış Yarkadaş’ın liste dışı kalması, bizler açısından gür bir sesin azalması anlamına geliyor.) Kadın adayların, gençlerin sayıca azlığı, seçilme şansı yüksek yerlere konulmamaları ise kadınlara ve gençlere değer söyleminin lafta kaldığını kanıtlıyor. HHH CHP’nin bu listeler ile iktidara güçlü bir alternatif olduğu mesajını vermiyor. Yılgınlığı umuda dönüştürecek güçlü bir çıkış yerine, birinci öncelik buymuş gibi kadro dengesinin gözetildiği bir tercih kullandığı görülüyor. CHP’nin İYİ Parti’ye hayat öpücüğü sayılabilecek 15 milletvekili desteği sadece olumlu karşılanmaka kalmayıp, siyasal ve toplumsal gelecek açısından kritik bir hamleydi. Ne var ki ana muhalefet partisi, demokratik kültürün bütünü için yaydığı bu umudu, kendi seçmen tabanı açısından verememiş görünüyor. Bu tercihin toplumsal beklentilerin gerçekten uzağına düşüp düşmediğini, nasıl bir cevapla karşılanacağını görmek için fazla bir zaman kalmadı. Görünen, neredeyse her hafta farklı bir dinamikle değişen siyasi denklemin, daha çok gelişmelere açık olduğudur. KISA... KISA... l Doğrudan yatırımlar geriledi: Döviz kurlarındaki ve piyasa değerindeki değişimlerin etkisiyle, doğrudan yatırımlar, yılın ilk çeyreğinde yüzde 9.4 azalışla 164.5 milyar dolara geriledi. l Odalarda kadın başkan yok: Yurt genelindeki 94 ticaret ve sanayi odasında yapılan seçimlerin ardından 63 başkan yerini korurken, 31’i başkanlık koltuğunu devretti. Türkiye’nin tüm illerinde nisan ayında gerçekleştirilen ticaret ve sanayi odası seçimlerinde sandıktan kadın başkan çıkmadı. l 3 bin 250 kişilik işe, 9 bin 700 başvuru: Kilis’teki resmi kurumlarda 6 ay süreyle çalıştırılacak 3 bin 250 kontenjanlık geçici iş için Türkiye İş Kurumu’na (İŞKUR) 9 bin 700 kişi başvurdu. l 440 bin canlı hayvan ithalatı: Türkiye’ye 2017’de 440 bin canlı hayvan girişi oldu. İthal edilen hayvanların 47 bin adedi Bandırma Limanı’na indi. İzmir ve Mersin limanlarından 10 kat daha fazla canlı hayvan nakli yapıldı. C MY B