Katalog

Suudi Sarayı’nda silah sesi iddiası Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da Kraliyet Sarayı etrafında silah sesleri duyulduğu öne sürüldü. Sputnik’in Jerusalem Post’tan aktardığına göre ba DUNYA zı Arap kaynaklar, ağır silahlı unsurların saraya girdiğini, bunların asker olup olmadığının bilinmediğini ancak saray etrafında askeri hareketlilik olduğu nu bildirdi. Aynı kaynaklar Suudi Kralı Selman bin Abdülaziz’in askeri bir hava üssündeki sığınağa götürüldüğünü ileri sürerken, olayın ‘askeri darbe’ girişiminin bir parçası olduğu iddia edildi. DHA, Amerikan medyasında yer alan haberlerde, Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Alukas Nepils’in başını çektiği bir grubun darbe girişiminde bulunduğunu öne sürdü. Nükleerden masayaPazar22Nisan2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 7 Bu yılın başında ABD başta olmak üzere uluslararası toplumla savaş söylemine varan gerilimin odağındaki Kuzey Kore, son dönemdeki diyaloğa açık siyaset hamlelerine bir yenisini ekledi. Pyongyang yönetimi önceki gün, Kore Yarımadası’ndaki barış girişimlerinin ilerleme kaydetmesiyle artık nükleer füze denemesi yapmalarına gerek olmadığı açıklaması yaptı. Bölgede diplomasi girişimlerinin hızlandığı sırada, Güney Kore ve ardından ABD liderleriyle peşi sıra planlanan görüşmeler öncesinde gelen bu kararla, Kuzey Kore ekonomik büyüme ve barış çabalarına odaklanma hedefi mesajı verdi. Kuzey Kore resmi ajansı KCNA’nın haberine göre, iktidardaki İşçi Partisi’nin merkez komite toplantısında ülke lideri Kim Jongun, nükleer denemeleri durdurma kararını duyurdu. Nükleer silah testlerine artık gerek olmadığı görüşünü dile getirdi. Ekonomi vurgusu Kim’in ülkenin nükleer güç inşası hedefinin başarıya ulaştığı, şimdi ekonomik gelişmeye odaklanılacağını söylediği aktarıldı. Kim, bu çerçevede “Bağımsız ve modern sosyalist bir ekonomi kurulacağını” belirtti. Kim cephesi, Punggyeri nükleer test sahasının da kapatılacağını belirtti. Açıklamada, ekonomi vurgusu yapılırken komşu ülkeler ve uluslararası toplumla yakın ve aktif diyalog ortamının yaratılacağı savunuldu. Haftaya Seul’le zirve var Kim’in uluslararası siyaset arenasında büyük yankı uyandıran bu adımı, son dönemde K? ore Yarımadası’ndaki özellikle Seul liderliğindeki barış girişimleri, Güney Kore’de gerçekleşen olimpiyatlarda Koreler arası ilişkilerin ilerletilmesi sonrasında geldi. Gözler ise gelecek cuma günü Kuzey ve Güney Kore liderlerinin Kore Yarımadası’nın nükleerden arındırılmasını görüşmek üzere sınırda yapacakla Güney Kore ve ABD liderleriyle yüz yüze görüşmeye hazırlanan Kuzey Kore lideri Kim, ‘Nükleer denemeleri durdurduk’ dedi Kuzey Kore lideri Kim’in açıklaması büyük yankı uyandırırken Güney Kore’nin başkenti Seul’de barış yanlıları meydanlardaydı. Eylemciler, Kore’ler arası liderler zirvesinden uzlaşı çıkması çağrısı yaptı. Temkinli iyimserlik Kuzey Kore’nin kararı ABD cephesinde memnunlukla karşılandı. ABD Başkanı Donald Trump, Twitter’dan “Bu Kuzey Kore ve dünya için çok güzel bir haber büyük ilerleme! Zirvemizi dört gözle bekliyoruz” dedi. Güney Kore’den de bunun Kore Yarımadası’nın silahsızlandırılması, barış çabalarında anlamlı bir ilerleme olduğu vurgulandı. AB’den de “olumlu bir adım” tepkisi geldi. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Mass ise bunun doğru yönde atılmış bir adım olduğunu belirtmekle birlikte bundan sonra Kuzey Kore’nin nükleerden arındırılmasına yönelik ciddi bir siyasi sürece girilmesi ge rektiğini vurguladı. Pyongyang’ın nükleer ve füze programına yönelik bilgilendirme yapması gerektiğine işaret etti. Rusya’dan da kararı memnuniyetle karşılıyoruz açıklaması gelirken diğer yandan da ABD ve G. Kore’ye de askeri eylemlerini azaltmaları çağrısında bulunuldu. Tokyo: Baskı sürmeli Çin, gelişmenin bölgedeki gerilimi azaltmaya yardımcı olacağı görüşünü dile getirdi. Pyongyang’ın açıklamasına en açık muhalefet ise Japonya’dan geldi. Savunma Bakanı Itsunori Onodera, Kuzey Kore’ye baskıyı azaltmama çağrısı yaptı. rı görüşmede. Yaklaşık 10 yıl sonra tarafların en üst düzey buluşması olacak bu tarihi zirvenin ardından ise bir zamanlar birbirlerine hakarete varan ağır ifadelerle yüklenen, ardından ise sürpriz bir şekilde karşılıklı ılımlı söylemlerle gündeme oturan ABD Başkanı Donald Trump ve Kim’in büyük olasılıkla mayıs ya da haziran başında bir araya gelmesi planlanıyor. ‘Nükleerden vazgeçmedi’ Öte yandan, kimi yorumda bu adımın Kuzey Kore’nin nükleer silahtan vazgeçtiği anlamına gelmediği, kendisine yönelik bir tehdit hissetmesi halinde yeniden testleri başlatabileceği belirtiliyor. Dedesi zamanında başlatılan nükleer programa ilişkin önceki gün itibarıyla nükleer testleri ve kıtalararası füze denemelerini durdurma kararını duyuran Kim, bu yıl başında Pyongyang’ın nükleer güç olduğu iddiasında bulunmuştu. Kuzey Kore tartışmalı nükleer faaliyetleri nedeniyle de uluslararası yaptırımların hedefinde. Savaş gemisi kiraladı Çipras Yunanistan’ın, Duma’da kimyasal saldırı iddialarının ardından geçen hafta Suriye’de hükümet hedeflerine yönelik ABD öncülüğündeki harekâtta yer alan Fransız donanmasına ait iki savaş gemisini silahlarıyla birlikte kiraladığı savunuldu. Kathimerini gazetesinin haberine göre, anlaşma Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron arasındaki telefon görüşmesiyle nihayete erdi. Buna göre Fransa, FREMM tipi iki fırkateyni silahlarıyla birlikte beş yıllığına Yunanistan’a kiralayacak. Bu fırkateynlerin Suriye’ye yönelik geçen cumartesi düzenlenen üçlü askeri operasyonda görev alan Fransız donanmasındaki “Languedoc” ve “Aquitanie” adlı gemileri olabileceği belirtilirken Türkiye ile ilişkilerinde gerilimli bir dönem yaşayan Yunanistan’ın askeri kapasitesini artırma çalışmalarına dikkat çekildi. Malezya’da Mossad iddiası Enerji konularında araştırmalar yaptığı belirtilen Filistinli Prof. Fadi el Batsh’ın (35) dün Malezya’da uğradığı suikast sonucu öldüğü bildirildi. Hamas üyesi Batsh’ın Kuala Lumpur’da camiye giderken motosikletli iki saldırgan tarafından gerçekleşen silahlı saldırının hedefi olduğu savunuldu. Gazze’de yaşayan ailesi, cinayetin arkasında İsrail gizli servisi Mossad’ın olduğu suçlamasında bulundu. Açık hava diplomasisi Suriye krizine ilişkin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), bu kez New York’taki mer BMGK toplantısına ev sahipliği yapan İsveç’teki çiftlik, 1961’de Afrika’da bir uçak kazasında yaşamını yitiren eski BM Genel Sekreteri Dag Hammarskjold’un yazlık evi. Binanın batı kanadının da Nobel kez yerine İsveç’te bir çiftlik evin Barış Ödülü veren İsveç Akademisi’nce yazları kullanıldığı belirtiliyor. de çözüme kapı aralama umuduy la buluştu. BM Genel Sekreteri An tonio Guterres’in davetiyle gerçek leşen toplantı, Konsey’in daimi üye si olmayan İsveç’in Backakra bölge sinde önceki gün başlarken bugün kü görüşmelere örgütün Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’nın da katılması bekleniyor. Gayri resmi toplantı çerçevesin de Konsey’in aralarında ABD ve Rusya’nın elçileri de olmak üzere 15 ülkenin temsilcisi doğayla iç içe çift likte dün basına açıklamalarda bulun du. Guterres, “Suriye konusunda hâlâ ciddi görüş farklılıklarıyla karşı karşıyayız” dedi. ABD elçisi Nikki Haley ise Suriye konusunda çözüme yönelik ilerleme olmadığına işaret etti. Diğer yandan da bazen New York’tan uzaklaşıp, adeta inzivaya çekilerek bu tür zorlu konuları ele almanın, çözüm bulma yönünde önemli olduğunu söyledi. Britanya temsilcisi Karen Pierce de “İşleyecek bir çözüm bulma konusunda kararlıyız, bu çerçevede Rus meslektaşlarımızla teması sürdüreceğiz” dedi. İsveç hükümetinden ise BM’nin barış misyonunun daha fazla etkin hale getirilmesi için çalışıldığına işaret edildi. KSYÖ Duma’ya girdi Öte yandan, Suriye yönetiminin 7 Nisan’da kimyasal saldırıda bulun lamaya başladığı belirtildi. Duma’da desteklenen ABD, Britanya, Fransa’nın ki saldırı iddialarının ardından ge Suriye’ye yönelik füze saldırısına tep çen hafta ABD, Fransa ve Britanya, ki gösterdi. “Bu uluslararası hukukun Suriye’ye yönelik bombardıman ger ihlâli” denilerek kimyasal saldırı iddi çekleştirmişti. Şam ve Moskova cep alarına misilleme olduğu gerekçesinin hesi, Suriye yönetiminin kimyasal de ikna edici bulunmadığı vurgulandı. saldırı yaptığı iddialarını reddediyor. DW’nin aktardığına göre, Sol Parti’nin Şam’a bu hafta başında KSYÖ ekibi talebi üzerine rapor hazırlayan uzman gitmiş ancak güvenlik gerekçeleriyle lar, “Bir devleti uluslararası bir sözleş Duma’ya giriş yapamamıştı. meyi çiğnediği gerekçesiyle cezalan Berlin’den tepki dırmak için askeri güç kullanmak, şiddeti yasaklayan uluslararası yasaların Bu arada Almanya’da meclisin hu ihlalidir’’ dedi. kuk uzmanları, hükümet tarafından sözlü ‘BATI CENEVRE’Yİ BOMBALADI’ Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un önceki günkü konuğu, BM Suriye temsilcisi Mistura’ydı. Lavrov, görüşme sonrasında “Moskova ve BM, Suriye krizinin duğu iddia edilen Duma’ya dün niha üstesinden nasıl gelineceğini biliyor” dedi. Batı ülkeleri yet araştırma yapmak üzere Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (KSYÖ) heyetinin giriş yaptığı duyuruldu. Heyetin numune top nin Suriye ile ilgili yaptıklarının BM’nin çalışmalarını karmaşık hale getirdiğini savunan Lavrov, “Batı sadece Suriye’de hayali kimyasal tesisleri değil, aynı zamanda Cenevre müzakerelerini de bombaladı” ifadesini kullandı. Mistura, siyasi çözüm sürecine dönmenin önemine işaret etti. CUMHRUİURRHABANANŞİ:KANI Bırakın insanlar hayatlarını yaşasın İran’da son dönemde başörtüsünü çıkarma eylemleri basına yansıyor. İran’da parkta oturan bir kadının yanına gelen kadın “ahlak polisinin” başörtüsü kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle kadını dövdüğünü gösterdiği iddia edilen görüntüler ortalığı karıştırdı. Ülkenin “ılımlı” kanattan Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, görüntüler ile ilgili “Bazıları ahlak bozulmasını engellemenin yolunun sokağa çıkıp insanları boğazından yakalamak olduğunu düşü nüyor. Erdemi teşvik şiddet yoluyla olmaz” ifadesini kullandı. Ruhani ayrıca, “Bazı insanların sosyal medyayı ya da cep telefonlarını neden sevmediğini anlamıyorum. İnsanların bilgi sahibi olmasını istemiyorlar, eğer insanlar cahil kalırsa geceleri daha iyi uyuyabileceklerini düşünüyorlar. Bilgi edinmek, eleştiri insanların hakkı, bırakın insanlar hayatını yaşasın” dedi. Ülkede ge çen yıl ekonomik kriz gerekçesiyle başlayıp yayılan protestoların ardından sosyal medyaya kısıtlama getirilmiş, Instagram, Telegram engellenmişti. Öte yandan yine ılımlı kanattan bir milletvekili, Devrim Muhafızları’nı geçen şubatta gözaltına alınan 13 çevreci aktivistin aile ve avukatları ile iletişimlerine izin vermediği gerekçesiyle eleştirdi. Erivan’da önceki günkü gösterilerde yaklaşık 200 kişi gözaltına alındı. Muhalifler kapıyı kapadı Ermenistan’da parlamentonun eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın başbakanlığının onaylamasına tepki gösteren on binlerce muhalifin protestoları sürüyor. Sarkisyan’ın iki dönem devlet başkanlığı görevini tamamlaması ardından başbakanlık görevinin parlamentoda onaylanmasına tepki gösteren muhalif liderlerden Nikol Paşinyan’ın çağrısıyla eylemciler dün de sokaklardaydı. Önceki günkü gösterilerde “Direniş göster, Serj’e hayır de” sloganları atan eylemcilere müdahale eden polisin 200 kişiyi gözaltına aldığı belirtildi. Başbakan Sarkisyan dün yaptığı açıklamada ülkedeki siyasi gelişmelerden kaygılı olduğunu dile getirirken Paşinyan’a geri dönülemez kayıpları önlemek için hemen diyalog başlatma çağrısında bulundu. Paşinyan’dan ise hükümetle görüşmek için çok geç” yanıtı geldi. Bu arada Sarkisyan karşıtı protestolarla sarsılan Ermenistan’da, ulusal güvenlik servisi, ülke çapında planlanan bir dizi terör saldırısını engellediğini öne sürdü. ABD’den ağır rapor... ABD Dışişleri Bakanlığı, tüm dünyada insan hakları koşullarının tablosunu ortaya koyan yıllık raporunu yayımladı. Raporu kamuoyuna ABD Dışişleri Bakanlığı görevine vekâlet eden John Sullivan tanıttı. Dışişleri Bakanlığı’nda düzenlenen basın toplantısında konuşan Sullivan, Suriye, Myanmar, Türkiye ve Venezüella’yı insan hakları sicili kötü olan ülkeler arasında sayarken Çin, Rusya, İran ve Kuzey Kore’nin “sınırları içinde bulunanların insan haklarını her gün ihlal ettiğini ve bunun sonucunda da (bu ülkelerin) bir istikrarsızlık gücü hâline geldiklerini” belirtti. Suriye’deki insan hakları ihlallerini “korkunç” olarak tanımlayan raporda; varil bombalarının kullanımı ve hastanelere saldırıların yanı sıra Suriye hükümet personeli tarafından gerçekleştirildiği iddia edilen tecavüz ve istismarlara değinildi. Myanmar’da etnik temizlik Raporda Rusya’da hükümetin muhalifleri ve sivil toplumu bastırdığı kaydedildi. Çin’in ise aktivistlere, sivil topluma yönelik kısıtlamalar, ifade özgürlüğü ve keyfi gözetleme gibi “otoriter sisteminin en kötü özelliklerini sergilemeye devam ettiği” belirtildi. Yargının bağımsız olmadığı ve enformasyon denetiminin daha da sıkı hale geldiği ifade edildi. Müslüman Arakanlılara yönelik Myanmar’daki “etnik temizliği” kınadıklarını ifade eden Sullivan, “son aylarda 670 bin Rohingyalı’nın Bangladeş’e kaçtığını” söyledi. Seçim yasasına karşı eylem Madagaskar’da yeni seçim yasalarını protesto etmek için sokaklara çıkan eylemcilere polis müdahale etti, en az bir kişi hayatını kaybetti, 16 kişi yaralandı. Yeni seçim yasaları hükümetin muhalefeti sustarma çabası olarak görülürken bu ayın başında kabul edilen iktidar yanlısı üç yasanın muhalif adayların gelecek yıl düzenlenecek olan cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmasını engelleme amacı taşıdığı savunuluyor. Muhalefet cephesinden yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı Hery Rajaonarimampianina’ya atıfla “Ülke dışındaki Cumhurbaşkanı’na mesajımız nerede isen orada kalman iyi olur” denildi. Nikaragua’da yüksek tansiyon Nikaragua’da Devlet Başkanı Daniel Ortega’nın sosyal güvenlik reformlarını protesto eden göstericilerin üç gündür süren eylemlerinde 10 kişi yaşamını yitirdi. Başkent Managua’daki eylemler sırasında kamu binalarının ateşe verildiği ve gösterilere destek veren Politeknik Üniversitesi öğrencilerinin kampusta barikat kurarak polisle çatışmalara girdiği duyuruldu. Göstericiler, güvenlik güçlerinin sert müdahalede bulunarak şiddeti körüklediğini söyledi. Hükümetin yeni sosyal güvenlik düzenlemeleri çerçevesinde emeklilik primlerinin arttırılmasına rağmen ödeneklerinde yüzde 5’lik bir kesinti yapılması öngörülüyor. C MY B