Katalog

DUNYA Merkel: Bedel ödedik Almanya’da Hıristiyan Birlik partileriyle (CDU/ CSU) Sosyal Demokratlar (SPD) arasında uzun pazarlıkların sonunda varılan “büyük koalisyon” tartışması hız kesmiyor. CDU’lu Başbakan Angela Merkel, maliye bakanlığının SPD’ye verilmesi ko nusunda CDU içinden yükselen eleştirileri kabul ettiğini ancak her şeye rağmen koalisyon protokolünün arkasında durduğunu belirtti. Bakanlık dağılımı nedeniyle “koalisyona hayır” demenin sorumsuzluk olacağı sonucuna vardıklarını söyleyen Merkel, “CDU olarak istikrarlı bir hükümet için kesinlikle bedel ödedik” ifadesini kullandı. Suriye’ye Çin adımıSalı13Şubat2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: EMİNE BİLGET 7 Farklı cephelerde, farklı aktörlerin doğrudan ya da “vekâlet savaşları” ile çatıştığı Suriye’ye ‘Ben de varım’ diyen Çin’in Suriye Büyükelçisi ‘Pekin’in yeniden yapılanma sürecinde Şam hükümetine destek taahhüdünü’ aktardı yönelik ABD ve Rusya’nın ardından Çin’den de dikkat çekici bir hamle geldi. Çin’in resmi ajansı Xinhua’nın ırak, 88 milyar haberine göre, Pekin’in Suriye Büyükelçisi Şi Şiancin Şam’daki El Mou dolar arıyor wasat Hastanesi’ni ziyaretinde, “Bence artık Suriye’de kalkınma ve yeniden yapılanma çalışmalarına odak IŞİD’e karşı geçen aralık ayında zafer ilan eden Bağdat yönetiminin ülkeyi yeniden inşa edebilmek için lanma zamanı. Çin’in bu süreçte Suriye halkına ve Suriye hükümetine daha fazla yardım sağlayarak daha büyük bir rol oynayacağını düşünüyorum” dedi. Şi, yapılan bağışla fon arayışları sürüyor. Kuveyt’te dün Irak’a yardım için düzenlenen donörler konferansında konuşan Irak Planlama Bakanı Salman el Cumali, yeniden imarın 88 milyar 200 milyon dolara mal olacağını tespit ettikleri rın hem Çin ve Suriye hükümetleri, hem de iki ülkenin halkları arasındaki derin dostluğun açık bir kanıtı olduğu görüşünü dile getirdi. ni, yardımın 22 milyar dolarlık kısmına acilen ihtiyaç duyduklarını, kalanının ise orta vadeye yayılabileceğini belirtti. Konferansa katılan sivil toplum örgütleri ise yeniden yapılanma Rusya’dan sürecinde 330 milyon dolarlık insani yardımda bulunulacağını taahhüt BRICS’e çağrı Pekin hükümetinin Suriye’de sağlık sektörünü desteklemek için pek çok bağış yaptığına işaret edilen haberde, bu çerçevede El Mouwasat Suriye’de insani yardımların ulaştırılmasının giderek zorlaştığına işaret eden BM, özellikle “çatışmasızlık bölgeleri”nden İdlib ve Doğu Guta’daki kötüleşen duruma dikkat çekiyor. çok büyük miktarda parayı bulma rın yaşandığını, yüzlerce sivilin öl etti. Irak’ta IŞİD’e karşı süren savaşta özellikle Musul’un büyük bir kısmı adeta enkaza dönüştü. Musul’un sadece tarihi kent bölümünde 11 bin 500 evin yıkıldığı, 35 bin evin ise kısmen hasar gördüğü belirtiliyor Hastanesi’nin acil servisinin yeniden yapılandırılmasına katkıda bulunduğu, geçen yılın ocak ayında ise Dün sının zor olacağının farkındayız. Bu nedenle Rusya öncelikle Suriye’nin dostlarına ülkenin yeniden canlandı düğünü, yaralandığını, evlerini kaybettiğini” belirterek taraflara BM’yi ve Suriye halkını dinleme çağrı Avrupa’nın Irak ilgisi... Irak’ta IŞİD’e karşı yaklaşık üç yıl süren savaşın son bulmasının ardından ya Sağlık Örgütü’ne Suriye’deki insani rılması için çabalara katılması çağrı sı yaptı. BM, Suriye’de insani yar Avrupa ülkeleri, IŞİD sonrası dönem projelerde kullanılmak üzere 1 milyon dolar bağışladığı kaydedildi. Pekin’in adımının Rusya’nın Şam Büyükelçisi Aleksandr Kinşak’ın Rus TASS ajansına verdiği söyle sı yapıyor” ifadelerini kullandı. BM, AB’den uyarı Öte yandan Suriye’deki çatışmaların ve insani durumun daha da dımların ulaştırılabilmesi için en az bir ay ateşkes yönünde acil çağrıda bulunmuş, özellikle “çatışmasızlık bölgeleri”nden İdlib ve Doğu Guta’daki kötüle de yeni işbirlikleri kurmak için harekete geçti. Almanya Savunma Bakanı Ursula von der Leyen’in haftasonu gerçekleştirdiği Irak çıkarmasının ardından dün de Fransa Dışişleri Ba kanı JeanYves Le Drian şinin, aralarında Çin’in de oldu kötüye gittiği açıklamasını yinele şen duruma dikkat Bağdat’a gitti. Le Drian’ın ğu BRICS ülkelerine (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika Cumhuriyeti) Suriye’ye yönelik ekonomik yardım, yatırım çağrısıyla aynı dönemde gelmesi ise dikkat çek yen Birleşmiş Milletler (BM), sivillere yardım ulaştırılabilmesi için bir kez daha ateşkes çağrısında bulundu. Birleşmiş Milletler Suriye Yerleşik ve İnsani Yardım Koordinatö çekilmişti. Avrupa Birliği’nden de Suriye’de savaşan taraflar ve müttefikleri Iraklı mevkidaşı İbrahim Caferi’yle görüşmesinde ana gündem maddesi, savaşın büyük zararlar verdiği Irak’ta yeniden yapılanma çalışmaları oldu. Le Dri ti. Şam hükümetinin tahminlere göre, reel sektörde kayıpların 7.5 milyar doları aştığını vurgulayan Kinşak, “Suriye hükümetinin krizden sonra toparlanmak için gerekli olan rü Ali El Zaatari, “BM’nin 6 Şubat’taki bir aylık ateşkes talebi açıklamasının ardından durumun daha da kötüleştiğini, Suriye’de savaşın başlamasından beri en şiddetli çatışmala nin, bölgede şiddetin an görüşme sonrasında daha fazla yayılmaması için itidal göstermeleri gerektiği yaptığı açıklamada, “Fran Irak’ın yeniden yapılanması çerçevesinde dün Kuveyt’te bağışçılar sa, Irak’taki altyapı ve yeniden imar çalışmalarında rol almakta olduk açıklaması geldi. toplantısı gerçekleşti. ça istekli” dedi. Bakandan ‘yalan söyledim’ itirafı Hollanda Dışişleri Bakanı Halbe Zijlstra, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna, Beyaz Rusya, Baltık Devletleri’ni kapsayan büyük Rusya’dan söz ettiğine bizzat şahit olduğu yönündeki sözlerinden dolayı zor durumda kaldı. Zijlstra, Mayıs 2016’da partisi VVD’nin (Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi) kongresinde, sözünü ettiği toplantıda Shell görevlisi olarak bulunduğunu ve Putin’in bu konuşmasını bizzat duyduğunu söylemişti. Hollandalı Bakan, geçen hafta ilgili toplantıda kendisinin bulunmadığını itiraf etmiş ve yalana, olaya tanık olan kişinin kimliğini gizleme çabasını neden olarak göstermişti. Muhalefet, Zijlstra’nın bu konuda yalan söylemesinin güvenilirliğini ciddi şekilde sarstığını belirterek meclisin olağanüstü toplanmasını istedi. Muhalefetteki sosyal demokrat İşçi Partisi (PvdA), sosyalist parti SP ve ırkçı Özgürlük Partisi (PVV), Zijlstra’nın inanırlığının tartışma konusu olduğuna işaret etti. ‘İsrail de barış istemiyor olabilir’ Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı nedeniyle Filistinİsrail arasındaki barış sürecine zarar vermekle eleştirilen ABD Başkanı Donald Trump, her iki tarafın da barış görüşmeleri konusunda isteksiz olduğunu savundu. İsrail’de muhafazakâr çizgide yayın yapan Yisrael Hayom gazetesine konuşan Trump, ABD’nin barış planını ne zaman sunacağı konusundaki soruya “Neler olacağını göreceğiz. Şu anda Filistinliler barış yapmaya niyetli değiller. İsrail’e gelince, İsrail’in de barış yapmakla ilgilendiği konusunda net değilim, dolayısıyla bekleyip neler olacağını görmemiz gerekiyor” yanıtını verdi. ‘Ülke başkentlerine Trump karar veremez’ ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması kararı yalnızca bir kez daha Filistinİsrail sorununu dünya gündeminde ön İnsan hakları örgütü Amos Trust, Balfour Deklarasyonu’nun 100. yılında Filistinlilerin durumuna dikkat çekmek için Londra’dan Kudüs’e bir yürüyüş düzenledi. sıralara taşımakla kalmadı, krizin çözümü için çabalara da büyük bir darbe vurdu. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, artık ABD’nin iki devletli çözüm planla rının bir parçası olamayacağı çıkışını ya parken Washington rüzgârını arkasına alan İsrail, işgal al tındaki Batı Şeria’da yerle şim inşasına hız verdi. Ama cı Filistinlilerin haklarına BETÜL BERİŞE dikkat çekmek olan, merkezi Londra’da bulunan yar dım kuruluşu Amos Trust dönemin Bri tanya Dışişleri Bakanı Arthur Balfour’un, Yahudi Toplumu lideri Lionel Walter Yürüyüşün duraklarından birisi de Türkiye’ydi. Rotschild’a gönderdiği ve İsrail devletinin kuruluşunun yolunu açan belge olarak görülen Balfour Deklarasyonu’nun 100. yılında, geçen haziran ayında Londra’dan başlayıp kasımda Kudüs’te sona eren bir yürüyüş gerçekleştirdi. Projenin organizatörlerinden yazar, yönetmen, prodüktör Justin Butcher ile bu yürüyüşü konuştuk. Yürüyüşe kaç kişi katıldı? Toplamda 100 kişi yürüyüşte yer aldı. Ama çekirdek grubumuz dokuz kişi. Diğerleri yürüyüşün bazı bölümlerine katıldı.10 Haziran’da Londra’dan ayrıldık. Rotamız Britanya’dan Fransa’ya, İsviçre’ye, İtalya, Arnavutluk, Makedonya, Yunanistan’dan Türkiye’ye ve Ürdün’e uzandı. ‘Misafirperverliğe hayran olduk’ Yerel halktan hiç tepki oldu mu ya da protesto edenler? Hiçbir protesto ile karşılaşmadık. İlk tepkileri gülmek olan, “Siz delisiniz” diyenler bunu neden yaptığımızı anlattığımızda çok etkilendi. Bütün yol boyunca insanların misafirperverliği ve coşkusu karşısında hayran kaldık. ‘Filistin’deki problem siyasi’ Amos Trust hakkında biraz bilgi verebilir misiniz? Amos Trust küçük çaplı bir insan hakları kuruluşu. Nikaragua, Güney Afrika, Tanzanya, Filistin ve Hindistan’da faaliyet gösteriyoruz. Amacımız unutulmuş toplumlara umut getirmek, sesi olmayanlara ses vermek. Filistin’deki problem sadece gelişim, altyapı, eğitimsizlik ile değil haklar ile ilgili, yani siyasi. Filistinliler haklarını istiyorlar acıma ya da hediye değil. ABD Başkanı Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak ilan etmesiyle ilgili düşünceleriniz neler? Kötü bir arkadaş olan ABD’nin İsrail’e koşulsuz desteğine devam ettiği sürece işlerin düzelmesi mümkün görünmüyor. Hangi ülkenin başkentinin neresi olduğuna karar vermek Trump’ın işi değil. Sadece Filistinliler ve İsrailliler gelecekleri hakkında karar verebilirler. Trump’ın Kudüs açıklaması ABD’nin İsrail’e istediğini sunmasının bir örneği. Bundan çıkan tek iyi sonuç neredeyse bütün dünya ülkelerinin Trump’ı kınamak için birleşmesi. Yürüyüş fikri nereden çıktı? Benim için bu yolculuk dört yıl önce Amos Trust ile Filistin’deyken başladı. Beytüllahim dışındaki bir köyü ziyaret ediyorduk. Evleri İsrail ordusu tarafından dördüncü kez yıkılan bir ailenin evine konuk olduk. El Halil’de üç yerleşimci gencin kaybolduğu, kötü bir dönemdi. Ziyarete gittiğimiz bir aile evlerinin yıkıntıları arasında bizi misafir etti. Onlara hikâyelerini anlatmak için sesimizi kullanmaya söz verdik. ‘Özür yerine eşit haklar ‘Başbakanınız neden gururlu?’ için mücadele’ Britanya Balfour Deklarasyonu için Butcher, Filistin’de sevgi gösterileri ile karşılandıklarını anlatırken Britanya Başbakanı Theresa May’in “İsrail devletinin kurulmasında sahip olduğumuz rolden dolayı gurur duyuyo ruz ve (Balfour) deklarasyonun 100. yılını gururla kutlayacağız” sözlerine atıfla “Neden Başbakanınız bu kadar gururlu? Neden bizim 100 yıldır acı çekmemizi kutluyor?” sorularının da muha tabı olduklarına dikkat çekti. Filistin Devlet Başkanı Abbas ile Justin Butcher Filistin 2 Kasım’da yani deklarasyonun ilan edildiği tarihte bir buluşma gerçekleştirdiklerini anlatan Butcher, Filistin liderinin kendilerine “Gelişiniz Filistin halkı için bir umut mesajı. İki devletli çözüme bağlıyız. Çünkü alternatifi Güney Afrika’dakine benzer lideri Ab bir apartheid rejimi. Barışçıl özgürlük mücadelemize desteği bas ile. nize güveniyoruz” ifadeleriyle seslendiğini aktardı. özür dilemeli mi? Mahmud Abbas Britanya hükümetinden özür talep etmişti. İlginç bir soru. Özürün anlamı nedir?.. Geçmişte olmuş, yapmadığınız bir şey için özür diliyorsunuz. Bu konuda ne yapacaksınız? Bence Britanya hükümeti kendinden 100 yıl öncekilerin yaptıklarını kabul etmeli ve eşit haklar için daha çok çalışılmalı. Siyasi gücümüzü ve etkimizi sürekli İsraili desteklemek yerine Filistinlilerin haklarının savunması için kullanmalıyız. TillersonŞükrü tura Kahire ile başladı Tillerson ‘şeffaf seçim’ vurgusu yaptı ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, Ortadoğu turu kapsamında dün Mısır’da temaslarda bulundu. Önceki gün Kahire’ye giden Tillerson, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi ve Dışişleri Bakanı Semih Şükrü ile bir araya geldi. Şükrü ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Tillerson, Mısır’ın IŞİD’le mücadelesine verdikleri desteği yineledi. Diğer yandan da gelecek ay Mısır’da yapılacak halihazırdaki Cumhurbaşkanı Sisi’nin bir dönem daha koltuk arayışındaki seçimlere işaretle özgür, şeffaf bir oylamaya yönelik beklentilerini vurguladı. Sadece Mısır’da değil tüm ülkelerde seçimlerin adil olması gerektiğine işaret etti. Türkiye öncesi temaslar İsrail ile Suriyeİran cephesi arasında tansiyonun yükseldiği dönemde Kahire’de temaslarda bulunan Tillerson, ABD yönetiminin tepki çeken Kudüs kararına karşın Ortadoğu’da barışın sağlanması hedefine bağlı olduklarını da savundu. Kahire ile terörle mücadelenin yanı sıra ekonomik konularda işbirliğinin süreceği mesajı verdi. Öte yandan Suriye krizinin çözümüne yönelik Şam ve muhalifler arasında BM liderliğinde yürütülen Cenevre görüşmelerinin önemine değindi, bu konuda Kahire’nin önemli katkıda bulunduğunu kaydetti. Mısır’dan sonra Kuveyt ve Ürdün’e geçmesi beklenen Tillerson’ın Suriye gündemiyle perşembe günü Ankara’da temaslarda bulunacağı basına yansımıştı. AB’den Türkiye’ye G. Kıbrıs çıkışı Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Doğu Akdeniz’de enerji havzalarına yönelik sondaj faaliyetleri, yüksek tansiyonun AtinaAnkara hattına yansıması üzerine Avrupa Birliği’nden (AB) Türkiye çıkışı geldi. Avrupa Birliği’nin icra organı olan Avrupa Komisyonu, Atina cephesi tarafından Kıbrıs açıklarında Kıbrıs Rum Yönetimi için doğalgaz araması yapan bir gemiyi engellemekle suçlanan Türkiye’ye “gerilimden kaçınma” çağrısı yaptı. Komisyon sözcüsü, “AB, üye devletlerin karasuları ve hava sahaları üzerindeki egemenliğine saygı gösterme gereğini vurguluyor” dedi. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi önceki gün Türk donanmasını, İtalyan şirketi Eni’nin bölgede sondaj yapan gemisini engellemekle suçlamıştı. Rum Yönetimi Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis, Türkiye’nin gemiyi engellemekle uluslararası yasaları ihlal ettiği iddiasında bulunmuştu. Türkiye Dışişleri’nden yapılan açıklamada ise adanın açıklarında KKTC’den bağımsız olarak tek taraflı doğalgaz aramaları yapılmasının kabul edilemez olduğu vurgulanmıştı. Dün de Yunanistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Türkiye’den daha fazla yasadışı faaliyette bulunmaktan geri durmasını ve uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerine uymasını talep ediyoruz” ifadeleri dikkat çekti. Anastasiadis, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ile Doğu Akdeniz’deki enerji kaynaklarının paylaşımı konusunda bir araya gelmişti. Madende ölümcül çatışma Venezüella’da yasadışı olduğu belirtilen bir altın madenine düzenlenen askeri operasyonda en az 18 kişinin öldüğü bildirildi. Bir ordu yetkilisi, ülkenin güneyindeki Cicapra kentindeki madene düzenledikleri operasyon sırasında güvenlik güçleri ve “madenin kontrolünü ele geçirmek isteyen silahlı çete” arasında çatışma çıktığını belirtti. Yetkili, operasyonda silah, mühimmat ve el bombalarının ele geçirildiğini söyledi. Venezüella’nın Bolivar eyaletinde 2016’da bir toplu mezarda 17 madencinin cesedi bulunmuştu. C MY B