Katalog

Pazartesi 3 Temmuz 2017 14 haber/yorum EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ 246 gündür özgürlüğünden yoksun... Ekonomik ve sosyal adalet mi? CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun öncülüğünde başarı ile sürdürülmekte olan Adalet Yürüyüşü karşısında saldırgan tutumu bir kez daha kanıtladı ki, adındaki adalet kavramına artık tamamıyla yabancılaşmış bir iktidardır AKP! Geçen haftaki yazıda belirtildiği gibi AKP düzeni adaletten çok uzaktır. Böyle bir hukuk düzeninde, hiç kuşkusuz, ekonomik haklardan söz edilemez, sosyal adalet beklenemez. ‘Hak getire!’ Hak sözünü ağızlarından düşürmemelerine kanmayın, AKP’nin ekonomik ve sosyal adalete bakışı, aslında, hak kavramına dayanmaz. AKP, ülke insanının çalışma hakkı, sendika hakkı, toplu iş sözleşmesi hakkı, eşit işe eşit ücret hakkı, dinlenme hakkı, barınma hakkı, eğitim hakkı, sağlık hakkı ve sağlıklı bir çevre hakkını tanımaz. Bu haklar, ülkeyi yönetenin anlayışına bırakılır. İnsan hakkından çok kul hakkından söz eden ve şehit olmayı överek yaşam hakkını ikincil tutan bir görüşten, ekonomik ve sosyal hak çıkmaz. Yine de temel göstergelere bakalım. Ekonomideki adaletsizliğin en önemli göstergelerinden biri işsizliktir. Demokrasilerde devletin en önde gelen görevi can ve mal güvenliğini sağlamak ve iş isteyen her yurttaşına iş bulmaktır. Oysa, devletin kendi istatistikleriyle işsiz sayısı son bir yılda, Mart 2016’ya göre Mart 2017’de, 619 bin kişi artmış ve 3 milyon 642 bine çıkmıştır. Gerekli yerlere başvurarak piyasada geçerli ücret karşılığında çalışmak isteyen her 100 kişiden 11.7’si işsizdir. Yaşları 1524 arasında olan gençlerin işsizliği son bir yılda korkutucu bir biçimde artmış, yüzde 17.0’den yüzde 21.4’e çıkmıştır. İlgili bakan, bir milyon 100 bin gencimiz işsiz diyor. Ekonomiyi uçurduğunu öne süren AKP iktidarı, iş arayan her beş gençten en az birini işsiz bırakmaktadır (Türkiye İstatistik KurumuTÜİK, Haber Bülteni,15 Haziran 2017). İş bulabilenlerin durumu da tam anlamıyla adaletsizlik göstergesidir. Yalnızca 2016 yılında 1970 işçi çalışma koşulları nedeniyle yani, iş cinayeti sonucu yaşamını yitirmiştir (Cumhuriyet, 22 Haziran). Bunun anlamı çok açıktır, AKP iktidarı tarafından işçi sağlığı ve işyeri güvenliğiyle ilgili yeterli önlemler alınmadığı; denetimler yapılmadığı ve işveren yanlısı davranıldığı için ülkemizde, her gün ortalama 5.4 kişi iş kazalarında yaşamını yitirmektedir. Ekonomik adaletsizlik bunlarla kalmıyor. Yine TÜİK verilerine göre, çalışanların yüzde 33.1’i, yani her üç çalışandan biri, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışmakta ya da çalıştırılmaktadır. Siyasal iktisadın en tartışmalı konularından biri vergi adaleti, yani vergiyi kimlerin ödediği ve toplanan vergilerin nasıl kullanıldığıdır. Demokrasisi azgelişmiş olduğundan ülkemizde bu konu, önemi ölçüsünde tartışılmaz. Böyle olunca da, vergilerin zenginyoksul ayırımı yapmayan bu nedenle de en adaletsiz türü, yani KDV ve ÖTEV gibi dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı ortalama yüzde 70 dolayındadır. Oysa demokratik ülkelerde doğrudandolaylı vergi payları yaklaşık yarı yarıyadır. Vergi adaletsizliğinde Türkiye OECD ülkeleri arasında rekor kırıyor. Çok önemli bir nokta daha var; AKP dışarıdan getirecekleri döviz ile satın almaları koşuluyla, yabancılara konut satışından yüzde 18 olan KDV’yi almıyor. Geçtik sıradan yurttaşı, AKP, değişik sermaye kesimlerine bile adaletli davranmıyor; kamu ihalelerinin tamamına yakınını yandaşlarına dağıtıyor; devletin mal ve hizmet alımlarını, istediği girişimcilerden yapıyor. Sonuçta ne kıyı kalıyor, ne orman! Kışlada yüzlerce asker zehirleniyor. Böyle bir ortamda adalet istemekten daha kutsal ne olabilir? 3 Temmuz 2017 SAYI: 33507 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına Orhan Erİnç İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay Genel Yayın Yönetmeni MURAT SABUNCU Yazıişleri Müdürü Yazıişleri Müdürü (Sorumlu) Haber Koordinatörü Bülent Özdoğan Faruk Eren Aykut Küçükkaya Yayın Danışmanı Kadri Gürsel Reklam ve Pazarlama Danışmanı Ayşe Cemal Reklam Grup Koordinatörü Deniz Tufan Rezervasyon ve Planlama Koordinatörü Bülent Gürel l Görsel Yönetmen: Hakan Akarsu l Ekonomi: Olcay Büyüktaş l Dış Haberler: Mine Esen l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Yurt Haberler: Selin Görgüner l Fotoğraf: Uğur Demir l Düzeltme: Mustafa Çolak Web Koordinatörü: Oğuz Güven [email protected] Ankara Temsilcisi: Erdem Gül Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 İzmir Reklam Tel: (0232) 441 12 20 0530 430 74 17 Okur Temsilcisi: Güray Öz [email protected] Yayın Kurulu: Orhan Erinç (Başkan), Güray Öz (Bşk. Yrd.), Ali Sirmen, Hikmet Çetinkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Hakan Kara. l Muhasebe Müdürü: Günseli Özaltay l Satış Dağıtım: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: Doğan Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri AŞ Esenyurt/İstanbul Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 03.30 03.22 03.55 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı 05.30 13.15 17.13 20.48 22.38 05.18 13.00 16.55 20.29 22.15 05.45 13.23 17.15 20.47 22.28 ODTÜ, geleneği bozmadı ODTÜ ’de Devrim Stadyumu’nda düzenlenen mezuniyet törenine, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından birinci seçilmemesine karşın atanan rektör Mustafa Verşan Kök’ü protesto damga vurdu. Kök, mezunlara seslendiği sırada öğrenciler arkalarını dönerek “Ne sermayenin, ne rektörün, ODTÜ Bizimdir” pankartı açtı. Yeni mezunların protestolarına velilerin bir kısmı sırtlarını dönerek, bir kısmı da ıslıklar ve alkışlarla destek verdi. Öğrencilerin protestolarını bir süre sonlandırmalarını bekleyen rektör Kök’ün “Bu sizin demokra tik hakkınız” demesi dikkat çekti. Öğrencilerin mezuniyet alanına geliş lerinde taşıdıkları pankartlarda da “Adalet Yürüyüşü” teması vardı. Öğrencilerin, 18. günü tamamlanan yürüyüşe destek vererek yazdıkları “Herkese selam, ‘Adalet’e hasret” ve “Adalet kullanım kotanız dolmuştur” pankartları dikkat çekti. ODTÜ mezunları Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’yı da unutmadı. Öğrenciler, “Ses olan, ışık olan, korku luk olan, isyan eden yok mu? Nuriye ve Semih 116. gün, Esra Özakça 41. gün, İsmail Erdoğan 39. gün” pankartı ile tutuklu eğitimcilere destek verdi. Öğrencilerin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yönelik eleştirilerinin yer aldığı pankartlarda, “Ben bu okula Cumhuriyet varken girdim”, “Mühürsüz diplomalar da sayılıyor mu hocam”, “Damat olmaya puanımız yetmedi, mühendis olduk” ifadeleri yer aldı. l ANKARA/Cumhuriyet Türkiye’deki kadın düşmanlığı feminist radyo programı doğurdu İBB’nin kıyağı ‘Her yerdeyiz!’ mahkemeden döndü ZEHRA ÖZDİLEK “Çalıkuşu’nun Z Raporu (ÇZR)” isimli radyo programı birkaç kadının internet üzerinden yayın yapan Nor Radyo’ya giderek program yapma isteğinde bulunmasıyla başladı. Programda “Feministler olarak her yerdeyiz!” sloganıyla feminist kültür, sanat, tarih, gündem ve politika ele alınıyor. 2015’te yayın hayatına başlayan Çalıkuşu’nun Z Raporu bazı dönemler ara verse de şu an devam ediyor. Programın kurucularından Eda Aslı Şeran ve Nor Radyo Yayın Kurulu üyesi Diren Cevahir Şen ile konuştuk. n Kendinizi tanıtır mısınız? E. Şeran: Ankara Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gördüm. Halen Galatasaray Üniversitesi’nde kamu hukuku alanında doktora yapıyorum ve aynı zamanda aynı üniversitede araştırma görevlisiyim. Feminist aktivistim. Gezi Direnişi’nden bu yana Yoğurtçu Kadın Forumu’nun bir parçasıyım. Uzun yıllar amatör tiyatro ile uğraştım. Şimdilerde radyoculuk yaşamımın bir parçası oldu. D. Şen: İki yıldır radyonun yayın kurulu üyesiyim ama kurulduğundan beri Nor Radyo’nun gönüllüsüyüm. 56 yıldır program yapıyorum. Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunuyum. Diren Cevahir Şen Eda Aslı Şeran n Çalıkuşu’nun Z Raporu programını hangi tarihten beri yapıyorsunuz? E. Şeran: Şu an bir kolektif olan ancak ilk başladığında Elif Benan Tüfekçi ve benim hazırlayıp sunduğumuz ÇZR’nin ilk programı 3 Kasım 2015’te yayınlandı. Yayın hayatına başladığında her hafta salı günleri Nor Radyo’da feminist kültür, sanat, tarih, gündem ve politikanın ele alınacağı bir program olarak düşünülmüştü ancak programa kimi zaman ara vermek zorunda kaldık. Çeşitli aralıklarla 40’ı aşkın program yaptık. n Bu programı yapmayı düşünürken neyi amaçladınız? E. Şeran: Amacımız feminist bir yöntemle ve feminizmi gündemine alan bir program yapmaktı. Feminizmlerin sesini çoğaltmak, geriye bir arşiv bırakmak ve elbette ki kendimizi iyi hissetmek... Feminist bir program yapmayı tetikleyen şey elbette ki Türkiye’deki antifeminist söylem KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK ve kadın düşmanlığı. Her gün kadın olarak tehdit altında hissettiğimiz bu ülkede bizim de söyleyecek sözümüz, kadınlar olarak hep birlikte örgütlü bir gücümüz var demenin bir biçimi. ‘Birlikte güçleneceğiz’ n Nasıl tepkiler aldınız? E. Şeran: Olumlu eleştirilerin artıyor olmasından mutluluk duyuyorum. Kadınlar katkı sunmak isterlerse bize yazmaktan çekinmesinler. Birlikte güçleneceğiz. Kadınlar vardır, biz varız. D. Şen: Kadınların sorunlarını konuşan bir radyo programı. Böyle bir alana her zaman ihtiyaç duyuyor kadın hareketi, feministler. Biz gönüllüler topluluğuyuz, belki onlarda bizimle olmak isterler. Bizi dinlemelerini öneriyorum. n Başka projeleriniz var mı? E. Şeran: Yalnızca İstanbul’dan değil farklı illerden yayınlar yapmak, çeşitli illerdeki kadın dayanışma ağlarıyla bir araya gelmek ve onların konuk olduğu ya da hazırladığı programlarda buluşmak istiyoruz. Programımızı salı akşamları saat 20.00’de takip etmenizi tavsiye ediyorum. D. Şen: Hayaller gerçek olur belki FM bandına geçeriz bilemiyorum. Aslında istediğimiz şey radyoyu profesyonel bir alana taşıyıp halkların, kimliklerin insanların sesi yapmak. l İSTANBUL [email protected] HAZAL OCAK Eski Kamu Bankaları Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Zeki Sayın’ın yönetimindeki İstanbul Huzur Hastanesi ve Dinlenme Evleri Vakfı’na ait Kartal’daki dini tesis alanı İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından “Özel Sosyal ve Kültürel Tesis Alanı”na çevrilmesini yargı telafisi güç sonuçlar doğurabileceği gerekçesiyle durdurdu. İBB 2 yıl önce Sayın’ın yönetim kurulu başkanı olduğu vakfa ait arazinin dini tesis alanından çıkarılmasına izin verdi. Kurum görüşlerine yer verilen kararda Ulaşım Planma Müdürlüğü “trafik yükünü olumsuz etkileyeceği gerekçesiyle” olumsuz görüşü yer aldı. İl Müftülüğü de “alanın dini tesis alanı olarak kullanılmasına ihtiyaç olduğunu” belirterek rapora olumsuz görüş notu düştü. Arazinin “dini tesis alanı”ndan “özel sosyal ve kültürel tesis alanı”na çevrilmesinin ardından araziye özel yaşlı ve engelli bakımevi, rehabilitasyon merkezi, öğrenci yurdu, kreş ve kurs yapılabileceği belirtildi. Karara CHP’li Meclis üyesi İsa Öztürk İstanbul 6. İdare Mahkemesi’ne başvurarak dava açtı. Mahkeme İBB’nin kararını planlama tekniklerine, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına aykı buldu. Mahkeme kararının son bölümünde “hukuka aykırılığı açık olan ve uygulanmasına devam edilmesi halinde telafisi güç ve imkânsız zararlar doğurabilecek nitelikte bulunan plan değişikliğinin dava sonuna kadar yürütülmesinin durdurulmasına oy birliğiyle karar verildi” ifadeleri yer aldı. l İSTANBUL Karikatür sanatçısı Heper’i kaybettik ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected] Gazetemizin eski karikatüristlerinden Beytullah Heper (90), ya şamını yitirdi. Heper için dün Eskişehir’de Alaattin Camii’nde ikindide cena ze töreni düzenlendi. He per, Asri Mezarlık’ta top rağa verildi. Heper’in oğlu Eskişehir Sanayi Oda Beytullah Heper sı Genel Sekreteri Yunus Emre Heper, “Daima tebessüm etmeyi severdi. Kızdı ğını hiç görmedik. Eskişehir ve karikatür onun tutkusuydu” dedi. Eskişehir’de doğan Heper, öğreni mini Eskişehir’de tamamladı. 1947’de Eskişehir’in yerel gazetelerinde karikatür çizmeye başlayan Heper, resimli hikâyeler çizdi. 19601965 yılları arasında Heper’in çizdikleri hayat, Dolmuş, Tef, 20. Asır, Yelpaze, Doğan Kardeş, Kırkbirbuçuk gi bi dergilerde yayımlandı. Cumhuriyet ve Yeni İstanbul gazetesinde de karikatür leri yayımlanan Heper’in Hürriyet gaze tesinin “Bombon” ekinde de karikatürle ri yayımlandı. İlk kişisel sergisini 1961’de Eskişehir’de açan Heper, çok sayıda kar ma sergiye katılırken, “Keşke” ve “Merha ba İnsan” isimli karikatür kitaplarının da sahibi. Heper’in 1975 Europe Kouse Müze si ödülü, 1984 Milliyet Sanat Dergisi Abdi İpekçi Yarışması Jüri Özel Ödülü bulunu yor. l CAN HACIOĞLU/ESKİŞEHİR C MY B