Katalog

EKONOMİ DOLAR AVRO 2.9730 0.2 kuruş 3.3210 0.3 kuruş FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 8.98 0.1 puan 77.313 357 puan 844.20 66 kuruş 125.90 10 kuruş 8 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Ev ekonomisiKotmaicsşakurıdelaatrla durgunluğa girdi Bir milyon kişiye istihdam sağlayan ZÜCDER’in başkanı Erdoğan, ülkedeki terör eylemlerinden dolayı zücaciyede yapılan ticaretin dibe vurma noktasında olduğunu söyledi GAMZE BAL Cam, porselen, ahşap, plastik ev ve mutfak ürünleri, hediyelik eşya ve tencere, tava gibi madeni eşyaları içerisine alan zücaciye sektörünün yurtiçi piyasasındaki ortalama hacmi 10 milyar dolara tekabül ediyor. Bünyesinde Arzum, Hisar, Porland Porselen, Karaca ve Özdilek gibi firmaları bulunduran ZÜCDER (Züccaciyeciler Derneği) Başkanı Ömer Ertuğrul Erdoğan, sektördeki yurtiçi üretim hacminin 6.7 milyar dolar olduğunu söyleyerek sektörün bir milyon kişiye istihdam sağladığını anlattı. Üretim arttı Zücaciye ihracatının 2016’nın ilk 6 ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4 artarak 2 milyar 30 milyon dolar olduğunu söyleyen Erdoğan, sektör ithalatının ise yüzde 24 azalarak 704 milyon dolara düştüğünü dile getirdi. “En büyük hedefimiz, 5 sene içerisinde ihracatta önümüzdeki iki ülkenin, yani Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri’nin önüne geçmek” diye konuşan Erdoğan, “Bu hedefe ulaşmak için elimizden gelen tüm çabayı göstereceğiz” diye konuştu. İthalatın düşmesindeki önemli faktörlerden birinin sektör içinde düzenledikleri çalıştaylar olduğuna değinen Erdoğan, bu toplantılarla sektör temsilcilerini bir araya getirdiklerini belirtti 23 yıl önce iyiydi Sektörde en çok ihracatın İngiltere’ye yapıldığını aktaran Erdoğan, sektör için en iyi pazarın komşu ülkeler olduğuna dikkat çekerek; “Esasen Rusya, Uk rayna ve İran bizim için iyi pazar. Bütün gelişmiş ülkelere bakın, yapmış oldukları dış ticaretin çok büyük kısmını komşularıyla ya parlar. Ama biz neredeyse komşu larımızla hiçbir şey yapamaz du rumdayız” diye konuştu. “Komşularla ilişkilerimiz iyi ol sa, 100 ülkede yaptığımız 100 bi rimlik ihracatın daha fazlasını komşularla ihracattan sağlayaca ğız” diyen Erdoğan, 23 sene ön cesini hatırlatarak, o dönemdeki ticaretin bugün yakalanamadığı nı belirtti. Erdoğan, “Mesela Ku zey Irak, neredeyse birinci sıra ya geçecekti. Diğer komşu ülkele rimizden İran da böyle, Suriye de böyle. Hele Suriye ile aynı halk gi biydik. Yani orada anormal bir ti caret hacmi vardı. Fakat şu an ne yazık ki beklemede” dedi. En büyük hedeflerinin 5 yılda Birleşmiş Devletler ve Meksika’yı geçmek olduğunu söyleyen Zarar çok Erdoğan; “Kuzey Irak ve Suriye’deki sorunlar biterse, bu hedefe 3 yılda bile ulaşırız” dedi. Karışıklıklardan Türkiye’deki tüm sektörlerin etkilendiğini dile getiren Erdoğan, zücaciye sektörü ERDOĞAN: KDV’ler düşsün nün de bu gerilemeden nasibini al dığını ifade ederek, “Terörün bize de çok büyük zararı oldu. Komşu ülkelerimizle legal ihracatın yanı sıra bir de sınır ticaretimiz oluyordu. Bu bazen sınırları aşıp bizi rahatsız edecek boyutlara gelse bile sınırdaki ekonomi canlılık kazanıyordu. Dolayısıyla oradaki insanlar da ekonomik olarak fayda sağlıyordu. Ama şu “Zücaciye sektörünün en büyük sıkıntılarından biri KDV’nin yüzde 18 olması” diyen Erdoğan, 67 senedir bu konuyu gündeme getirdiklerini belirterek, “2008 krizi zamanlarında farklı sektörlerdeki KDV, yüzde 18’den 8’e düşürülmüştü. Bu durum iç pazarda satış artışı yaşanmasını sağlayarak, haksız rekabetin parasıyla 4 bardak alabiliyorsunuz. Çayın KDV’si yüzde 1, çay bardağı ise yüzde 18 KDV ile satılıyor” dedi. KDV’nin 2008’de düşürülmüş olması gerektiğini kaydeden Erdoğan, bu konuda sektör mensuplarının da talep ve baskıları olduğunu söyledi. ‘Pırlanta da bile yok’ ürünü olduğuna değinen Erdoğan, zücaciye sektöründe düşürülecek olan KDV ya da ÖTV’lerin, halka indirim olarak algılanmasını belirterek “Suyu ateşte ısıtırsanız o suyun vergisi yok gibi düşünün. Ama aynı suyu su ısıtıcısına koyarsanız 6.5 lira vergi ödüyorsunuz. Bugün elektrikli ev aletleri bir ihtiyaçsa, ütü ih an o da durmuş durumda. Kuzey Irak ile Suriye’de yaşananlar biterse tamamen toparlanırız” dedi. unsurlarından olan kayıt dışında da azalmalar yaşanmasına katkı sağlamıştı. Fakat biz hâlâ 30 kuruşa çay bardağı üretip satan bir sektörüz. İçtiğiniz bir çay Ömer Ertuğrul Erdoğan Ürünlerin KDV’lerin yanı sıra bir de Özel Tüketim Vergisine (ÖTV) takıldığını dile getiren Erdoğan, bu sorunların sektörün önünü tıkadığını ifade etti. Günlük yaşantıda kullanılan hemen her ürünün zücaciye tiyaçsa Özel Tüketim Vergisi nedir? Pırlanta da bile yok ÖTV. Ama ev aletlerinde var. Hangisi özel tüketim? Bunların bir anda önce kaldırılması lazım. Pırlanta alan mı ÖTV ödemeli, yoksa su ısıtıcısı alan bir gariban mı?” dedi. Yükselişi önlenemiyor 15 ülkeden 100 işadamı katıldı İslami ticaretin yolları arandı Toplamda 16.5 trilyon dolara ulaşan İslam ülkelerinin ticaret ve sanayi kesiminin temsilcileri, işbirliği ve ticareti artırmak amacıyla Konya’da bir araya geldi. 15 ülkeden 100’e yakın yabancı işadamının da katıldığı toplantıda konuşan Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, İslam ülkelerindeki yoksulluğun ve azgelişmişliğin ortadan kalkması için karşılıklı ticaretin önemli araç olduğunu belirterek ticareti artırma çağrısında bulundu. Eticaretin üzerinde de duran Tüfenkci, İslam ülkelerinin ticaretteki bu yeni trende önem vermeleri gerektiğini söyledi. Ticaret yok “İslam ülkeleri olarak aramızdaki ticareti artıracak adımları acilen atmak zorundayız” diye konuşan TOBB Başkanı ve İslam Ticaret, Sanayi ve Tarım Odası Başkan Yardımcısı Rifat Hisarcıklıoğlu, ticaretlerinin yüzde 19.9’unu İslam ülkeleri olarak birbirleriyle yaptıklarını anlattı. İslam ülkelerinin büyük sermayeye sahip olduğunu dile getiren Hisarcıklıoğlu, bu imkânlara rağmen dünya zenginliğinden aldıkları payın sadece yüzde 12 olduğundan yakındı. l Ekonomi Servisi Özel sektörün uzun vadeli borcu son 7 ay içerisinde 11.2 milyar dolar artışla 206.6 milyar dolara yükseldi. Bankaların borcu 1.3 milyar dolar arttı 192 milyar lira gıda harcaması yapıldı. Tüm harcamanın dörtte biri gıdaya Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’nin ocakhaziran döneminde ulaştığı cari fiyatlarla 1 trilyon 23 milyar 776 milyon 477 bin liralık Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) yüzde 72.3’ünü kapsayan 739 milyar 901 milyon 561 bin liralık kısmı yurtiçi tüketimden kaynaklandı. Ocakhaziran döneminde yerleşik hane halklarının yurtiçi tüketimi 710.4 milyar lira, yurtdışı tüketimi ise 6.8 milyar lira oldu. Yabancıların Türkiye’deki tüketimi de 29.5 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Buna göre, Türkiye’de yılın 6 aylık döneminde gün de 4 milyar liralık tüketim harcaması yapıldı. Payı yüzde 25’i aştı Bu yılın söz konusu döneminde iç tüketim harcamalarının dağılımına bakıldığında, ilk sırayı geçen yıla göre yüzde 5.4’lük artışla 190 milyar 841 milyon 369 bin liraya ulaşan gıda, içki ve tütün harcamaları aldı. Yeme içme amacıyla yapılan harcamaların yurtiçi tüketimdeki payı yüzde 25.8 oldu. Gıdayı 153.1 milyar lirayla ulaştırma ve haberleşme, 140 milyar lirayla konut su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar için yapılan harcamalar izledi. l Ekonomi Servisi Temmuz sonu itibarıyla, özel sektörün yurtdışından sağladığı kredi borcu gelişmeleri incelendiğinde, 2015 yıl sonuna göre uzun vadeli kredi borcu 11.2 milyar dolar artarak 206.6 milyar dolar, kısa vadeli kredi borç (ticari krediler hariç) ise 1.9 milyar dolar azalarak 18.6 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamaya göre, borçluya göre dağılıma bakıldığında, uzun vadeli kredi borcuna ilişkin olarak, bir önceki yıl sonuna göre bankaların kredi biçimindeki borçlanmalarının 1.3 milyar dolar arttığı, tahvil stokunun ise 1.1 milyar dolar artışla 23.5 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği görülüyor. Aynı dönemde, bankacılık dışı finansal kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları 741 milyon dolar azalırken, tahvil stoku ise 774 milyon dolar artışla 4.2 milyar dolar oldu. Söz konusu dönemde, finansal olmayan kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmalarının 8.3 milyar dolar arttığı, tahvil stokunun ise 18 milyon dolar azalışla 5.7 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği gözlendi. Kısa vadeli kredi borcuna ilişkin olarak ise, 2015 yıl sonuna göre bankaların kredi biçimindeki borçlanmaları 2.3 milyar dolar azalışla 12.5 milyar dolar finansal olmayan kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları ise 729 milyon dolar artışla 2.7 milyar dolar düzeyinde oldu. l Ekonomi Servisi Çarşamba 21 Eylül 2016 Gözaltı harcaması sekiz kat arttı İşkence insanlık suçudur. İlk OHAL KHK’sinin 30 güne uzattığı gözaltı süresi, 12 Eylül dönemini aratmayacak işkence iddialarıyla geldi. On yıllardır yargı makamlarında hâkim olan kolluk kuvvetlerinin suç işlemeyeceği anlayışıyla yerleşen “cezasızlık” kültürünün bedeli, adaletsizlikle ödenirken uzun gözaltı sürelerinin bu “kültür”ü tahkim etmesinden ne kadar kaygılansak yeridir. Polis merkezlerinde, özellikle kadınlara tecavüz tehdidinden, çıplak aramaya dek bir dizi işkence ve kötü muamele iddiaları, ülkenin farklı kentlerinde avukatlarca dile getirilirken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “en az” bir kez uzatılacağı sinyalini verdiği OHAL rejiminde işkence iddialarının çoğalması, daha yüksek perdeden bir itirazı gerekli kılıyor. HHH OHAL rejiminin insan hakları siciline dair bazı işaretleri, bütçede de görüp izlemek olası. Gözaltına alınan kişilere, gözaltı süresince verilen gıda ve içecekler için devlet bir ödenek ayırıyor. Ağustos ayı bütçe rakamları açıklandı. Sekiz aylık gelişmeler içinde bütçedeki harcama kalemlerinden biri olan “Güvenlik Kuvvetleri Nezaretinde Bulundurma Giderleri”nin seyri, bu gider ile gözaltı uygulamalarının süresi ve yaygınlığı arasındaki ilişki hakkında fikir veriyor. Söz konusu kalem, başta polis merkezleri, yani karakol ve nezarethaneler olmak üzere, çeşitli nedenlerle yurtiçi ve yurtdışındaki güvenlik kuvvetleri gözetiminde tutulan kişiler ile mültecilerin “yiyecek, barındırma” giderlerini kapsıyor. (Yanı sıra, terk edilmiş olarak bulunmuş çocukların ilgili kurumlara teslimine kadar geçecek sürede güvenlik güçlerinin yaptığı harcamalar da, bu fasıla dahil.) Bu kalemden ağustosta 980 bin TL harcanmış. Söz konusu rakamın, bir önceki ay harcamasının sekiz katı olduğunu söylersek, durum herhalde daha berraklaşır. (Temmuz ayında 122 bin TL.) Diğer yandan güvenlik makamlarının ağustos ayı boyunca nezarette tuttukları kişiler için bütçeden aktarılarak harcanan 980 bin TL, ocaktemmuz dönemini kapsayan 956 bin TL’nin üzerinde. Güvenlik nezaretinde bulundurma için yapılan sekiz aylık toplam harcama 2 milyon 101 bin TL. Bu yüksek artışı 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında gerçekleşen yoğun gözaltı dalgaları kadar, temmuz sonunda gözaltı süresinin 30 güne uzatılmasıyla ilişkilendirmenin çok yanlış olmayacağını düşünüyorum. Yazıyı bir başka veriyle tamamlayalım. Bütçe rakamlarına bakarken bundan üç yıl önce kurulan ve başta işkence olmak üzere, ülke genelindeki hak ihlallerini izleyip raporlaştırmak üzere kurulan Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun sekiz aylık ödeneğini de merak ettim: O da 1 milyon 370 bin TL. Kurum, bilinirliğini artırmak için seçtiği logoyu internet sitesinde tanıtıyor. Logonun ana formu olan kalp, “hayatın, sevginin, şefkatin simgesi olan kalp, aynı zamanda doğru olmayı ve doğru davranmayı da ifade etmektedir” diye anlatılmış. Avupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin askıda olduğu bir dönemde Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’ndan doğru bir davranış ve şefkat hisseden var mı acaba? KISA... KISA... l Hamdi Ulukaya Obama’yla buluşacak ABD merkezli yoğurt devi Chobani’nin sahibi Hamdi Ulukaya, Amerikan Başkanı Barack Obama’nın ev sahipliği yapacağı Küresel Mülteci Krizi hakkındaki Liderler Zirvesi öncesinde düzenlenecek yuvarlak masa toplantısında Barack Obama ile bir araya gelecek. Ulukaya, New York’ta yapılan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 71. dönem görüşmeleri kapsamında Mülteci ve Göçmenler Zirvesi’nde bir konuşma yaparak, evlerinden uzaklaşmak zorunda kalan insan sayısının 65 milyona ulaştığını hatırlattı. l 32 milyar dolarlık satış Marmaris’te yapıldı Japonya merkezli Softbank, İngiltere’nin önemli teknoloji şirketlerinden olan ARM’yi 32 milyar dolara satın aldı. İHA’nın haberine göre bu tarihi satışın imzalandığı törene, Marmaris ev sahipliği yaptı. l Vakıfbank’a ödül Vakıfbank’ın nisanda yapılan Türkiye’nin Avro cinsi ilk covered bond ihracı “Yılın En İyi İlk İşlemi” kategorisinde birincilik ödülü aldı. ECBC (European Covered Bond Council) ile The Euromoney tarafından bu yıl 14’üncüsü düzenlenen “Covered Bond 2016 Konferansı” sonrası düzenlenen ödül töreninde ilk kez bir Türk bankası ödül almaya hak kazandı. VakıfBank’ın nisan ayında gerçekleştirdiği Türkiye’nin Avro cinsi ilk covered bond ihracına “Yılın En İyi İlk İşlemi” kategorisinde birincilik ödülü verildi. C MY B