Katalog

EKONOMİ DOLAR AVRO FAİZ BORSA 2.9750 0.4 kuruş 3.3240 0.3 kuruş 8.88 0.4 puan 77.670 1.65 puan Emekçiye darbe8 EDİTÖR:ŞEHRİBANKIRAÇ TASARIM:BAHADIRAKTAŞ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 844.86 66 kuruş 126.00 10 kuruş Salı 20 Eylül 2016 15 Temmuz darbe girişiminin de etkisiyle haziran döneminde işsizlik 0.6 puanlık artışla yüzde 10.2’ye çıktı. Arındırılmış işsizlik altı yılın en yükseğine ulaştı Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2016 yılı Haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 247 bin kişi artarak 3 milyon 127 bin kişi oldu. İşsizlik oranı mayıs, haziran ve temmuz aylarını kapsayan haziran döneminde 0.6 puanlık artışla yüzde 10.2 olurken, sanayi, inşaat ve tarım sektörlerinde istihdamın azalmasına paralel mevsimsellikten arındırılmış işsizlik yaklaşık altı yılın en yükseğinde. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) haziran dönemi işsizlik oranlarını açıkladı.Tarım dışı işsizlik oranı 0.5 puanlık artış ile yüzde 12.2 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (1524 yaş) işsizlik oranı 1.7 puanlık artış ile yüz de 19.4 olurken, 1564 yaş grubunda bu oran 0.7 puanlık artış ile yüzde 10.4 olarak gerçekleşti. 0.6 puan artış Haziran döneminde mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı önceki döneme göre 0.6 puanlık artış ile yüzde 10.9 olurken, işsiz sayısı bir önceki döneme göre 166 kişi artarak 3.32 milyon kişi olarak gerçekleşti. Mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 222 bin kişi azalarak 27.13 milyon kişi olarak gerçekleşirken, istihdam oranı 0.5 puan azalarak yüzde 46.2 oldu. İstihdam edilenlerin yüzde 20.2’si tarım, yüzde 19.3’ü sanayi, yüzde 7.5’i inşaat, yüzde 53.1’i ise hizmetler sektöründe yer aldı. Arındırılmamış tarım dı İş kuyruğu Kahramanmaraş’ta, Toplum Yararına Çalışma Programı (TYÇP) kapsamında 9 aylık süreyle işçi alınacağının duyurulmasının ardından İşkur önünde uzun kuyruklar oluştu. Zaman zaman kuyrukta bekleyenler arasında tartışma yaşandı. Kentte TYÇP kapsamında 579 kişinin, 9 aylık süreyle istihdam edileceği duyurusunun ardından vatandaşlar, Borsa Caddesi’nde bulunan Türkiye İş Kurumu (İşkur) önünde toplandı. Mersin’de de 343 bin 100 öğrencinin eğitim gördüğü 975 okulda TYP kapsamında çalışmak isteyenler, İŞKUR İl Müdürlüğü önünde uzun kuyruklar oluşturdu. TYP kapsamında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi okullarda çevre düzenlemesi, bakım onarım ve temizlik işlerinde çalışmak isteyenler sabah erken saatlerde İŞKUR’a geldi. İş bulmak umuduyla kucağında çocukları ile gelenlerin de bulunduğu kuyruk yaklaşık bir kilometreyi buldu. şı işsizlik oranı ise 0.5 puanlık artışla yüzde 12.2 olarak gerçekleşti. Temmuz etkisi Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Başkanı Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, TÜİK’in açıkladığı haziran verisinin, mayıshazirantemmuz ortalamasını yansıttığını, böylelikle Türkiye’de temmuzda yaşananların da rakamlara etki ettiğini belirtti. Odeabank Ekonomisti Şakir Turan, yurtiçi politik gündem, jeopolitik belirsizliklerin yüksek seyretmesi ve küresel talepteki zayıflıklar nedeniyle yıl ortalarında ekonomik aktivitede zayıflama beklediklerini, verinin de bu beklentiyi yansıttığını söyledi. 5 gençten biri işsiz CHP Ekonomi Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Selin Sayek Böke, işsizlik verilerine ilişkin yaptığı açıklamada, her 5 gençten birinin işsiz olduğunu belirterek, genç kadınların ise yarıya yakınının hem işsiz hem okulsuz olduğunu kaydetti. l Ekonomi Servisi İşsizlikte patlama yaşanıyor Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSKAR) TÜİK’in açıkladığı Haziran 2016 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarını değerlendirdi. DİSKAR’a göre işsiz sayısı 2014’ün haziran ayına göre ise 473 bin arttı. Haziran 2015’te 5 milyon 856 bin olan geniş tanımlı işsiz sayısı Haziran 2016’da 6 milyon 44 bine yükseldi. Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 18.5’e yükseldi. Kamu istihdam artışı 190 bin kişi olarak gerçekleşti. Kamunun istihdam artışında belirleyici rolü devam ediyor. Toplam istihdam içinde kamunun payı yüzde 13 iken, son bir yıllık istihdam artışında bu pay yüzde 48 oldu. Toplam işsiz sayısı 3 milyon 127 bin olurken, bu işsizlerin 1 milyon 218 bini kadınlardan oluştu. Son iki yılda toplam işsiz sayısı 473 bin artarken kadın işsiz sayısı 247 bin arttı. Genç işsiz sayısı ise 170 bin artarak 1 milyonu geçti. Cari denge kriz habercisi Karşılıksız çekte patlama Bu yılın ocakağustos döneminde bankalara ibraz edilen çeklerin parasal tutarı yüzde 8 artışla toplam 465 milyar liraya ulaştı. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi, ağustos ayı çek raporunu yayımladı. Rapora göre, ocakağustos dönemini kapsayan 8 aylık sürede, bankalara ibraz edilen çeklerin sayısı geçen yıla göre yüzde 4 azalarak 14 milyon adet oldu. Bu çeklerin parasal tutarı ise yüzde 8 artışla toplam 465 milyar liraya ulaştı. Aynı dönemde, parasal tutarı 18 milyar lirayı bulan 526 bin adet çek için karşılıksız işlemi yapıldı. Geçen yılın aynı dönemine göre karşılıksız çeklerin adedinde yüzde 7, tutarında ise yüzde 3 artış yaşandı. Öte yandan aynı dönemde karşılıksız işlemi yapılan 3 milyar lira tutarındaki 95 bin adet çek daha sonra ödendi. l Ekonomi Servisi HSBC Başekonomisti Henry, cari denge dengesizliklerinin yeni bir krizi tetikleyebileceğini söyledi. Almanya, Çin ve Japonya’da riskler artıyor Mehmet Müezzinoğlu Asgari ücrette kesinti Yılbaşından itibaren net 1.300 liraya yükselen asgari ücrette ‘vergi dilimi’ tartışmaları devam ediyor. Net bin 300 liralık asgari ücretin ekim ayından itibaren yüzde 15 yerine yüzde 20’lik vergi dilimine dahil edilmesi halinde milyonlarca çalışanın aylık ücretinin yaklaşık 70 lira azalması söz konusu olacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, “Eylülden itibaren asgari ücretlilerin vergi kesintileri dolayısıyla alacakları net ücretler 1.230 liraya kadar düşüyor, 70 liralık bir kayıp oluşuyor. Onu 1.300 liraya tamamlayacak bütün tedbirleri Maliye ile görüşerek son şeklini bu hafta veririz” dedi. HSBC Başekonomisti Janet Henry, 2008 krizinde patlayan balonun en önemli sebeplerinden birinin yeniden dirildiği uyarısında bulundu. 2008 küresel krizinin oluşmasının pek çok nedeni vardı. Düşük gelir grubuna yüksek faizle verilen mortgage kredilerinden finans sektöründeki gevşek düzenlemelere Büyük Buhran’dan bu yana görülen en büyük krizin ortaya çıkması sürecinde suçlanacak pek çok şey var. HSBC Başkekonomisti Janet Henry’e göre, bunlar arasında en önemlilerinden biri de tüm dünyada ülkelerin cari açıkları arasındaki dengesizliklerdi. Bazı ülkeler aşırı tasarruf yaparken bazıların özgürce harcama yapması yanlış yatırımlara ve buna bağlı olarak da balonlara neden oldu. Henry şimdi bu dengesizlik trendinin tekrar yükselişte olduğunu söyledi. Borç riski var “Yaklaşık 10 yıl önce küresel tasarruf bolluğunun kaynak ların yanlış dağılımından kay naklandığı; bunun da balonla ra, patlamalara ve sonuçta kü resel finansa krizine neden ol duğu düşünülüyordu” diyen Henry, küresel dengesizlik lerin 2015’te tekrar büyüme ye başladığını, dolar cinsinden farkların yıl sonunda rekor se viyelere yükselmesinin bek lendiğini ve bunuda hem borç alan hem de borç veren ülkeler için risk yarattığını vurguladı. Henry özellikle Çin, Japonya ve Almanya gibi ‘borç veren’ durumundaki ülkeler hakkın da endişeli. Henry, sürekli fazla veriyor olmaları bu ülkele rin yatırım yaptık larından daha çok parayı sakladıkları nı gösteridğine dik kat çekerek, “Bu ülkeler ihracat motorunun ya vaşlamasıyla düşük büyüme riskiyle karşı karşıya” dedi. l Ekonomi Servisi Janet Henry Erdoğan ABD’de olamayacakları öğrenecek.. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın BM’nin bizim için de çok önemli özel gündemi bağlantılı, dün ABD’ye uçarken yaptığı basın toplantısında, dünyanın Suriye gelişmeleri odaklı beklentilerini, önceliklerini özetlerken; Özal’ın kuşkusuz çok farklı gündemli, ancak Türkiye’ye özgü yine yaşamsal gündemli beklentilerinin söz konusu olduğu açıklamalarını, sonuçlarıyla birlikte çağrıştırdı.. Profesyonel bir gazeteci için şans sayılabilecek bir raslantı ile Özal’ın NewYork’a ayak bastığı, BM’de yapacağı konuşma ile birlikte ABD başta kritik ülke liderleriyle görüşmelerinin olduğu güne denk düşmüş, Türkiye ile ilişkilerin odağındaki Türkiye Masası’nın başındaki ABD’nin en yetkili resmi görevlisi ile özel randevumuz vardı. Sonrasında bunun rastlantı değil, Türk gazetecilere dönük kamuoyu oluşturması amaçlı olduğunu düşünmüştüm.. Bugüne yönelik söylemek istediklerime yer kalması için en özet haliyle paylaşmak istiyorum: “Kuşkusuz çok yararlı görüşmeler olacak. Türkiye, Özal, nelerin olabileceği, nelerin olamayacağı konularında, ayrıntılı bilgilenmelerle aydınlanmış, gelecek siyasetlerini buna göre belirleme şansını yakalamış olacaklar..” noktalamasını yapmıştı. 12 Eylül darbesine verilmiş sıkı siyasal destekler bir yana, Özal’ın ekonominin başında alkış tuttukları serbest piyasalara açılışının, önce işin doğası gereği parlak yıllarının ardından gelen tıkanmada, nefes alabileceği ABD tekstil kotalarının açılmasına kapıların kapanacağını ilan etmişti. Bize sunulan gerekçelendirmeler; insan hakları, demokrasi, sendikal haklar odaklıydı.. 1983’ün ay olarak bugünle yakın tarihler çakışmasında, 4 yıl tutuklu kalan DİSK yönetim kadrolarının çok yakın gelecekte serbest bırakılacakları ön bilgisine ulaşmış, dönüşte cezaevinde yatan yöneticilerine müjdeli haber bile ulaştırmıştım. Aynı yıl aralık ayında pat diye tahliye olmuşlar, idamları istenen terör örgütü davası da sonradan düşmüştü. 12 Eylül darbesi sonrası 3 yıl sessiz kalmış ABD, sendikal hareketi, bize açıklanan boyutu ile AB sendikal hareketinin duyarlılığı karşısında, onların daha fazla üzülmemesi için, Türkiye’deki sendikal haklar gasplarına karşı eyleme geçmişler, tekstil kotalarında korunmaya mazhar ülkeler listesine alınması kararına karşı ABD meclisindeki güçlerini kullanmışlardı.. HHH Suriye politikaları odaklı son yıl yoğunlaşmış, hele de son aylarda katlanmış ABDTürkiye siyasetleri odaklı gelişmelerin çelişkilerine, çatışmalarına bakıldığında, 1983 12 Eylül’ü Özalizm siyasetleri odaklı çelişkilerin ne kadar hafif, yaşamsal olmaktan uzakta kaldığı gerçeğine de bakılırsa.. Tek başına Cumhurbaşkanı, fiilen AKP İktidarları, Hükümet için başkanlık rejiminin geçerli olduğu koşullarda, Erdoğan’ın dünkü açıklamaları ile, seçim sürecinde siyasetin devre dışı kaldığı, ABD’nin derin devleti gücündeki odaklardan gelen resmi açıklamaların arasındaki çok derin çelişkiler değerlendirildiğinde, kamuoyuna dönük stratejik ortaklık çerçevesinde verilecek bilgilendirmeler ile gerçekler arasındaki derinleşen uçurumlar kaygılandırıyor.. FETÖ darbesi, FETÖ’nün Türkiye’ye iadesi konularında, ABD cephesinin ilan edilmiş gerekçeleri, alınmış gardların geri dönüşü, seçimi kazanacak siyasi erkin Türkiye, Erdoğan Liderliği ile uzlaşma eğilimi artsa da kolay iş değil.. İki tarafın da açık açık gündeme getirdiği üzere, ABD siyasetlerinin bütününde, İslam dünyasının yüzlerle ülkesinde geçerli olmak üzere, ABD sermayesi, resmi bütçelerinden çok ciddi kaynaklarla öncelik tanınmış sivil toplum örgütlenmeleri adına, banker Soros’un sermaye dünyasına dönük örgütlenmeleri, demokrasi grupları kadar paralel desteklenmiş ılımlı İslam projelerinde öncülük verilmiş Cemaat hareketi okullarının bir kalemde silinecek olmalarını bekleyebilir miyiz? Hele de BM gündeminin odağındaki Suriye, Ortadoğu odaklı gelişmelerde, ABDRusya değil sadece, SuriyeIrak’ın sallandıkları varsayılsa da çelişkiler yumağında dengeleri kullanmada hâlâ var yönetimleri, İranTürkiye.. dahası ÇinAB ülkeleri de içinde var olmakta iddialı tüm ülkelerin çelişkili, çelişkiler yumağı üretilmiş çıkar çelişkileri bir yana.. Yüz binlerle can kaybı, yıkım, terör örgütlerinin vahşetinden, yandaşım, kanlım terör örgütleri çatışmacılığından da beslenen kördüğümde, Erdoğan’ın, “çözüm reçetesini bize bırakın” çağrısına yanıt gelir mi? “Olamayacakları öğrenmek..” işe yarayacak mı? Domatesten 30 milyon TL gelir Isparta’nın Deregümü köyünde yılda ortalama 25 bin ton örtü altı domates üretimi yapılıyor. Kent ekonomisine yıllık 30 milyon TL girdi sağlayan Deregümü domatesi, Almanya, Bulgaristan ve Romanya’ya ihraç ediliyor. l Ekonomi Servisi C MY B