Katalog

EKONOMİ DOLAR AVRO 2.9450 0.4 kuruş 3.3210 0.2 kuruş FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 9.00 0.1 puan 76,789 673 puan 838.23 4.3 lira 125.30 55 kuruş Büyüme düşecek8 EDİTÖR:PELİNÜNKER TASARIM:BAHADIRAKTAŞ emekçiyi vuracak Deloitte Türkiye’nin raporuna göre yüzde 30 civarında düşen turizm gelirleri cari açığı artıracak. Büyüme yavaşlama sinyalleri verirken bu da işsizliği yükseltecek Uluslararası danışmanlık şirketi Deloitte, ‘Ekonomik Görünüm Soru ve Cevaplarla Dünya ve Türkiye Ekonomisi Raporu’nda büyümeden işsizliğe, enflasyondan bütçeye Türkiye ekonomisindeki risklere işaret etti. Deloitte Türkiye Ekonomi Danışmanı Dr. Murat Üçer tarafından hazırlanan raporda, büyümedeki yavaşlamanın işsizlik oranlarını yükselteceğine dikkat çekilirken, bütçe tarafında da ileriye yönelik riskler olduğunun altı çizildi. Raporda öne çıkanlar şöyle: n Büyüme yavaşlama sinyalleri veriyor. Dış talep yeterince güçlü seyretmezken tüketici güveninin zayıf seyri gelecek aylarda iç tüketim açısından risk teşkil ediyor. Yatırım göstergeleri de çok güçlü seyretmiyor. Darbe girişimi sonrası siyasi riskler henüz beklentilere yansıtılmadı. Bütçede hedef zor n Enflasyon üzerinde başta TL’deki değer kaybı olmak üzere yukarı yönlü riskler mevcut. Bu dönemsel etkenler bir yana çekirdek, hizmet grubu enflasyonu ve enflasyon beklentilerinde belirgin bir gevşeme olmadığı sürece enflasyonda kalıcı bir düşüş olması zor. n Bütçede gelirler tarafında bir defaya mahsus olan özelleştirme gelirlerinin öne çıkma sı riskli. Faiz dışı harcamalarda yılsonu hedefinin tutturulması için yılın ilk yarısındaki yüzde 20 artışın ikinci yarıda yüzde 8’e gerilemesi gerekiyor ki, büyümeyi desteklemeye dönük politikalar ve yaşanan siyasi gelişmeler düşünüldüğünde bu yavaşlama pek olası görünmüyor. n Turizmde ise son yaşanan gelişmeler Rusya ile normalleşmenin yarattığı olumlu havayı dağıttı. Yılın ilk yarısında net turizm gelirleri geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 30’a yakın azaldı. Yıl sonunda turizm gelirlerinde en az 89 milyar dolarlık düşüş öngörüyoruz. Not kararı ekimde n Cari açığın turizmdeki olumsuz gidişatın etkisiyle yılı 3435 milyar dolar civarında (GSYH’ye oranla yüzde 5’e yakın) kapatmasını bekliyoruz. n Ödemeler dengesindeki kaynağı belli olmayan para akımları ilk beş ayda 2.6 milyar dolarlık bir girişe işaret etti. Bu etkiyle Merkez Bankası rezervleri sene başından bu yana 4.8 milyar dolar arttı. Raporda kredi derecelendirme kuruluşlarının kararlarına da değinildi. Moody’s’in negatif izleme süresinin ekimde dolacağı, not indirimi olursa sermaye girişlerinin etkilenmesinin kaçınılmaz olacağı vurgulandı. l Ekonomi Servisi Mehmet Şimşek: RİSKLER ARTTI nnleiemhhasiçekdşlniçğeysdenöseüiakeseeiınıeıyefnndkyyçoökbBMtylod3rmüaeldee,nmyeaeöeŞes.nmikTekfol5şrüldnkieyaiiuhmmmoüdbrmce,liyoldmtü.4rineayoaeteşütknOiiaoki.ydcürieeraylinz.uleyiateimrazerstkidTatenradydnağkh,leoŞadies’ıseşıvelTienYlneikenısViam4asüneidayr5oiniğodt.arbdlitre5şsoenenkıddtelsbuayeö’df’iuitkedeıdayilğulakmyluiebulg.rveaelebi,lğidntçnüyMeiic’mTüytPld’euıaieyiinrılkıüeyelieğnknükaeniaydlrnühseeğşmuımfknküdŞmiarnei’zieidiema,reka İflas primi yükseldi Raporda Türkiye’nin 5 yıllık kredi iflas priminin (CDS) darbe öncesi bir aylık ortalamasına oranla 25 baz puanlık hatırı sayılır bir artış kaydettiği ifade edilerek “Yaşanan kayıpların nispeten sınırlı kaldığını hatta sonrasında bir miktar geri alındığını gördük. Bunda yabancı yatırımcılar ile ilk günlerde iletişimin iyi sağlanması, yerleşiklerin döviz mevduatlarını bozdurması ve ABD’de faiz artışının aralık ayına ertelenmesi gibi faktörler etkili olmuşa benziyor” denildi. Türk hisse senedi piyasalarının darbe teşebbüsünün ardından yüzde 25 daha iskontolu hale geldiğine dikkat çekilen raporda, dolar/TL’nin de aynı dönemde yüzde 44.5 düşüşle 2.9 civarından 3.1’e kadar çıktığı belirtildi. Ekonomiye güven üç sektörde eridi Güven endeksi, hizmet sektöründe yüzde 9.7, perakendede yüzde 2.3, inşaatta 4.2 azaldı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı ağustos ayına ait Sektörel Güven Endeksi sonuçlarına göre, mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi temmuzda 100.86 iken, ağustosta yüzde 9.7 azalarak 91.06 değerine düştü. Endeksin 100’ün altına inmesi sektörde beklentilerin ‘kötümser’ olduğuna işaret ediyor. Hizmet sektörü güven endeksindeki azalış, son üç ayda iş durumunun iyileştiğini, hizmetlere olan talebin arttığını değerlendiren ve gelecek üç ayda hizmetlere olan talebin artacağını bekleyen giri şim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. İnşaat da geriledi Aynı dönemde perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 2.3 azaldı ve 103.5’ten 101.2 değerine düştü. Ekonominin lokomotifi inşaat sektörü için de durum değişmedi. Sektörün güveni yüzde 4.2 azalarak yüzde 79.4 değerine geriledi. Temmuzda inşaat sektörünün güven endeksi yüzde 82.9 seviyesindeydi. Reel kesim güven endeksi de ağustosta 108 seviyesinden yüzde 103.6’ya geriledi. l Ekonomi Servisi Kilosu 3.9 dolara Brangus geldi Besilik hayvan talebini karşılamak için Et ve Süt Kurumu’nun imzaladığı protokol kapsamında Brezilya’dan yüklenen Brangus cinsi 17 bin besilik sığır, İzmir Limanı’na getirildi. Üreticilere hayvan dağıtımını organize eden Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, İzmir Limanı’na gelen sığırların kilogramının 3.9 dolardan alındığını, geçmişteki ithalatların ise 5 dolardan yapıldığını ifade etti. Tunç, hayvan başına ortalama bin ila 1200 lira daha düşük fiyatla girdi sağladıklarına dikkati çekti. Tunç, “Bugün 17 bin hay van geldi. 72 bin tane daha geliyor. Et ve Süt Kurumu, üreticinin talepleri doğrultusunda yıl sonuna kadar 200250 bin besilik hayvan getirecek. 20 günlük aralıklarla bu gemi gelmeye devam edecek. Besici, bu sayede yüzde 2025 daha düşük maliyetle hayvan almış oluyor” dedi. Yüzde 25 zam olmaz Tunç, “Kurbanlık fiyatları enflasyonun etkisiyle geçen senenin yüzde 810 üzerinde olabilir ama yüzde 2025 zam varsa bu kesinlikle spekülatiftir” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Açılışa Sagun Grup Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Tuncay Sagun, BioMar CEO’su BioMarSagun’danCarlos Diaz, Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan ve TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi katıldı. 20 milyon yatırım Söke’de kurulan BioMarSagun Yem Fabrikası ile Ortadoğu ve böl ge ülkelerine üç yılda 25 milyon Avro ihracat hedefleniyor. Su ürünleri ihracatçısı Sagun Grup ve Danimar şınacak. Tesisimiz, çiftliklerde balık büyüme hızı ve balık tedarik edecek. BioMarSagun ürün yelpazesinde bulunan uz kalı balık yemi üreticisi Bi sağlığındaki iyileşmelerle far manlık gerektiren kuluçkaha oMar, 20 milyon Avro yatı kını ortaya koyacak” dedi. ne ve yavru yemleri gibi ürün rımla Aydın’ın Söke ilçesin Söke Organize Sanayi leri BioMar’ın dünyanın birçok de balık yemi fabrikası kur Bölgesi’nde üretime başlayan yerinde bulunan diğer fabrika du. Türkiye’nin yüksek per ve yıllık 50 bin ton üretim ka larından temin edecek. Tesis formanslı balık yemi üreten pasitesine sahip olan tesis, ala tam kapasite ile çalıştığında 70 ilk tesisi olan BioMarSagun balık, çipura ve levrek için ye milyon Avro ciro hedefleniyor. Yem Fabrikası, tam kapasite rel üretim büyütme yemleri l Ekonomi Servisi üretime geçtiğinde 150 kişiye istihdam sağlayacak. Tesisle Ortadoğu, Türki Cumhuriyetler ve komşu ülkelere üç yıl içinde 25 milyon Avro ihracat hedefleniyor. Kapasite 50 bin ton Sagun Grup Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Oğulcan Sagun, “Birçok hammadde, teknoloji ve üretim metodu, Danimarkalı ortağımızın bilgi ve birikimiyle Türkiye’ye ta Türkiye Avrupa’da ikinci Türk akuakültür sektörünün Norveç’in ardından Avrupa’nın ikinci büyük sektörü olduğunun altını çizen Oğulcan Sagun, yıllık 40 bin ton yerli hammadde kullanımı planladıklarını söyledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi 20032015 arasında sektör üre tim hacminin üç katına, ihracatının da dört katına çıktığını söyledi. Üç ayrı kıtada dokuz farklı ülkede 12 balık yemi fabrikası olan BioMar Grubu Üst Yöneticisi (CEO) Carlos Diaz ise Türkiye su ürünleri sektörünün büyüme potansiyelinin yüksek olduğunu vurguladı. Cuma 26 Ağustos 2016 OHAL değil ‘Savaş Hali...’ 15 Temmuz darbe kalkışmasının hemen akabinde ortak tek bir ses vardı: “Ülke olarak uçurumun kenarından döndük.” Döndük mü gerçekten? Yoksa oyun tüm hızıyla devam mı ediyor? Bugün içinde bulunduğumuz durumun adı OHAL değil ‘Savaş Hali’. Adı tam olarak konulmasa veya telaffuz edilmese de savaş halindeyiz. Hem içte hem dışta. 4 taraftan çevrilmiş halde: FETÖ, IŞİD, PKK... Yurtdışında PYD. Peki, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun konvoyuna yönelik saldırı girişimi neyin habercisi? Devamı gelecek mi? Türkiye’de güvenlik ve yönetim zafiyetinin dibe vurduğu bir dönemde yaşanıyor tüm bunlar. Darbenin ne zaman, nereden geleceğini bilmeden bekliyor; yaşar gibi yapıyoruz. Tek bildiğimiz, acı bir haberin gelmeden tek bir günün geçmediği... Peki nereye kadar? Ortadoğu cehennemi Türkiye’yi de kapsama alanına aldı, doludizgin gidiyoruz. Ortadoğu coğrafyası üzerinde oynanan büyük oyunun dışında kalabilir miydi Türkiye? En azından kendini daha fazla koruyabilirdi. Ancak büyük hırslarının üzerine bir de beceriksizliği ve yanlış politikaları ekleyince kendimizi tam cehennemin ortasında bulduk. Öyle ki başka konuları gündeme getirip tartışamıyoruz bile. Oysa bu ülkenin ciddi bir eğitim, ciddi bir ekonomi sorunu var. Sanayi, tarım, turizm, inşaat, yabancı yatırım, yerli yatırım hepsi alarm zilleri çalıyor. Ve ne yazık ki turizm ve inşaatı bir kenara ayırırsak diğerlerinde sorunun ana nedeni konjonktürel değil yapısal. Yani 14 yıllık AKP iktidarının yanlış politikalarının payı büyük. Neredeyse 14 yıldır bu politikalar kamuoyunda tartışılmıyor bile. Televizyonların tartışma programları sadece iç ve dış siyaset ve en gündemde olan üzerine kurgulu. Tarımın ölüm fermanı Eski CHP milletvekili, eski TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın Türkiye’de tarımın son 3035 yıllık krizinin dibine vurduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Tarım desteklenmedi, tersine vergilendirildi, çiftçi iflas noktasına getirildi. Hayvancılık çökertildi. Çökertilen üretim kapasitesi ithalat faturalarına yansıyor”. Geçen gün yasalaşan torba yasanın içinde tarım sektörüne öldürücü son darbeyi indirecek özelleştirmeler de vardı. Son anda listeden çıkartıldı. Zaten kırpıla kırpıla bir avuç kalan Atatürk Orman Çiftliği’nin yanı sıra Çaykur, Et ve Süt Kurumu, TŞFAŞ ve Şeker Kurumu, TİGEM, TMO, DSİ, GAP ve sulama birlikleri... Hepsi de Türkiye’de tarımın yeniden düzenlenmesi için yaşamsal kurumlar birer birer tasfiye edilmek istendi. Günaydın, “sadece süreci ertelediler” diyerek konunun önemine dikkat çekiyor: Sadece ÇAYKUR’un yok edilmesi bile yerli çayın ölüm fermanı olur. Uzak Asya’da geniş plantasyonlarda ve çok düşük maliyetlerde üretilen çay ile rekabet mümkün değil. Ancak tehlikenin bir boyutu daha var. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin büyük gururla müjde gibi verdiği “2017 yılında tarımın da Gümrük Birliği’ne dahil edileceği” haberi. Gökhan Günaydın “Üstelik işin en vahimi; Bakanı ilahiyatçı, Bakan Yardımcısı Hukukçu, Müsteşarı İşKur’cu olan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın bu konuda bilgiye dayalı yorum yapabilecek ne kapasitesi ne de heyecanı var” diyor. Türkiye, tarihinin en zor dönemlerinden birini yaşıyor. Her bir acı peşi sıra yeni ve daha kötü bir acıyı sürüklüyor. Kuşatılmış Türkiye en azından kendi insanını doyurmaya yetecek tarımsal güce sahip olmayı başarabilse... İmalatta kapasite kullanımı geriledi Ağustos ayında imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı, bir önceki aya göre 0.5 puan azalarak yüzde 75.2 seviyesinde gerçekleşti. Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamaya göre, imalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arınadırılmış kapasite kullanım oranı ise temmuza göre 0.3 puan azaralak yüzde 74.5 indi. Kapasite kullanım oranı aylık bazda dayanıklı tüketim malları için yüzde 73.6’dan yüzde 73.1’e, dayanıksız tüketim malları için yüzde 71.1’den yüzde 70.4’e, tüketim malları için yüzde 71.6’dan yüzde 70.9’a, gıda ve içecek sektörü için yüzde 68.0’den yüzde 67.4’e, yatırım malları için yüzde 77.7’den yüzde 76.4’e gelirken, ara malları için yüzde 76.1 olarak kaldı. l Ekonomi Servisi C MY B