Katalog

Cumartesi 16 Temmuz 2016 insanlığa karşı savaş 10 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ kamyonLA katliam CMUİNMEHEUSREİNYENTICMEU’THEANBBİRİLİDİRİYOR Nice’liler şokta, sessiz Fransa bir kez daha terör dehşeti ile sarsıldı... Bu kez Cote d’Azur’un in cisi Nice’ten geldi katliam haberi. Oy sa yaz aylarıyla birlikte sokaklar, sahil ler dolmaya başlamış, insanlar güvenlik tehditlerinin yarattığı kay gıları üzerlerinden atma ya başlamıştı. Güney sahi lindeki tarihi Menton ken ti de Bastille Günü kutla malarına hazırdı. Akşam MİNE ESEN yemeği henüz bitmiş, ellerinde dondurmalar ve şe kerlemelerle genç yaşlı herkes kent merkezine yürüyor, etraftan müzik sesleri yükseliyordu. Kalabalığa girmeyelim diye birbirimize akıl verdi ğimiz halde aralarındaydık. Otele dönüp de katliam haberini alınca kahrolduk. Gece ilerledikçe tablo ağırlaştı, Nice’e 30 kilometre mesafedeki Menton’da siren ler sabaha kadar susmadı. Artık neresi güvenli Sabahın ilk saatlerinde acının merkezi Nice’e geliyoruz. Otobandan Nice’ten tersi istikamette yoğunluk dikkatimizi çekiyor. Kent merkezi ise sakin, şaşkın dolanan turistler dışında pek kimse yok. Kanlı saldırının yaşandığı sahile çıkan ara sokaklarda polis barikatları kurulu. Sahile çıkışa, alanda fotoğrafa izin yok. Kırmızı şeritlerle çekili alanın önünde polisler nazikçe ilerlemek isteyenleri engelliyor. TV’ler canlı yayında. Nice’liler ise şaşkın, şokta, sessiz... Genç bir çift dehşete tanıklıklarını anlatıyor. Kamyonu gördüklerini, çaresizce kaçmaya çalıştıklarını, acı haykırışların kulaklarından gitmediğini... Kız arkadaşının memleketleri Nice’ten ayrılsak mı diye sorduğunu söylüyor genç adam. “İyi de artık dünyada neresi güvenli ki” diye ekliyor. Sahile bakan sokakta gecenin dehşet izlerine bakan bir aile... İsveç’ten yaz tatiline gelmişler. Şoktayız diyorlar... Cihatçı tehdidin her yerde olduğunu, Suriye, Irak’taki savaşın durumu alevlendirdiğini, kendi ülkelerinde bunu kullanan sağcıların nefret söylemlerinin daha da zor günlerin habercisi olduğunu anlatıyorlar... Diğer yandan da Avrupa’yı yumuşak göçmen politikası yürüttüğü için eleştiriyorlar. ‘Korku filmi gibi’ Merkezdeki kilise kurbanlar için anmalara, toplu ayinlere hazırlanıyor. Kilise merdivenlerinde sessizce oturan bir Fransızla konuşuyoruz... “Sanki bir korku filminin içindeyiz, üzüntümüz tarif edilmez. Hollande, IŞİD’e daha fazla bomba yağdıracağız dedi. Ama bunun çözüm olmadığı ortada...” Yandaki bir genç adam sohbete katılıyor: “Eskiden biz bunları TV’den Ortadoğu ülkeleri için izlerdik... Şimdi biz kâbusu yaşıyoruz.” ‘Lüks tatil cenneti’, ‘jet sosyetenin gözdesi’ gibi tanımlamalarla anılagelen Nice uzun süredir saldırı tehditlerinin merkezinde. Suriye’ye giden çok sayıda cihatçının kentten gittiği biliniyor. Ülkenin çoğu yerinde olduğu gibi Nice gettolarında da sosyoekonomik açıdan yanlış politikalar, ayrımcılıkla güçlenen radikal hareketlerin serbest alanına dönüştüğü, Ortadoğu ve Afrika kökenli gençlerin bu yapılanmaların tuzağına düştüğü hep söyleniyordu. Saldırgan olarak işaret edilen Tunuslunun cihatçı yapılanmayla işaretle “birkaç öfkeli gençten” olup olmadığı dün öğle saatleri itibarıyla henüz bilinmiyordu. Hayat devam ediyor Gerek Nice, gerekse Menton sokakları ikindi saatleriyle birlikte hareketlenmeye başlıyor. Teröre alışmayacağız dense de kafeler, restoranlar hafiften doluyor... Kimi uzaklardan tatile geldiği Fransa’nın bu inci bölgesindeki sahillere gitmek üzere çoluk çocuk yollarda. Yaşam acıya rağmen bir şekilde akıyor... İçimizden Türkiye’de her saldırıdan sonra olduğu gibi dünya bir es versin, acının derinliğini hissetmek lazım diye geçirsek de, alışmadık, alışmayacağız desek de nafile sesleniş mi sorularımızın gölgesinde, ellerinde çiçeklerle kurbanları anmaya giden kalabalığın arasına karışıyoruz. Fransız Devrimi’nin kutlandığı Bastille Günü kana bulandı. Nice’te havai fişekleri izleyen kalabalığın arasına kamyonla dalıp ateş açan saldırgan en az 84 can aldı Çocukları ezdiPolis,kamyonlusaldırganı2kilometreboyuncadurduramadı. Fransa Başsavcılığı’na göre saldırıda 10’u çocuk en az 84 kişi öldü, 52’si kritik durumda olan ve yine içlerinde çocuklar bulunan 202 kişi yaralandı. Ailelerin, turistlerin bebek arabalarına koyarak, omuzlarına alarak, ellerinden tutarak havai fişek izlemeye götürdüğü çocuklar, kamyon katli amı için kolay hedef oldu. Ülkenin en büyük çocuk acil servisine sahip Lenval Vakfı Hastanesi, saldırıda yaralanan 54 çocuk ve ergeni tedaviye aldığını, bunlardan ikisinin ameliyattan sağ çıkamadığını duyurdu. Çocuk ve gençlerde kırıklar ve kafa yaralanmaları olduğunu, bazılarının ölüm kalım mücadelesi verdiğini belirten hastane iletişim direktörü Stephanie Simpson, tıbbi ekibin yaralı çocukları şahsen tanıdığını ve duygularına hâkim olmakta zorlandığını aktardı. Daha önce hastaneye kaldırılmış çocuklar ise saldırı kurbanlarına yer açmak için taburcu ediliyor. Saldırgan Tunus asıllı Fransız Paris savcısı François Molins, saldırganın Mohamed Lahouaiej Bouhlel (31) olduğunu doğruladı. Molins, Tunus kökenli saldırganın bir trafik kazası sonucu karıştığı kavga yüzünden martta 6 ay tecilli hapis cezasına çarptırıldığını bildirdi. Bouhlel’in 2010 ve 2016’da şiddet, hırsızlık ve tehditten sabıkası olduğunu kaydeden savcı, zanlının terör şüphelisi listesinde bulunmadığını vurguladı. Savcı kamyondaki silahların sadece birinin gerçek olduğunu, bir sahte silah, iki sahte saldırı tüfeği ve kullanılmış bir el bombası bulunduğunu ifade etti. Gençlik yıllarında Fransa’ya gelen saldırganın karısını dövdüğü için poliste dosyası bulunduğu kaydedildi. Üç çocuk babası olduğu ve nakliye şöförü olarak çalıştığı belirtilen saldırganın Nice’teki evinin polis tarafından arandığı, baskında eski karısının gözaltına alındığı belirtildi. Saldırganın Tu nus’taki babası yorum yapmayı reddederek gazetecileri kesici aletlerle tehdit etti. Bouhlel’in erkek kardeşi ailesinin haberlere inanmadığını belirterek kardeşinin dini kurallara göre bir hayat sürmediğini, saldırıyı dini gerekçelerle gerçekleştirmiş olamayacağını söyledi. Bouhlel’i yakından tanıyan arkadaşları ise “Bir gün insanların benden bahsettiğini duyacaksınız” dediğini aktardı. Bouhlel’in ayrıldığı eşi Hajer Khalfallah’ın kuzeni “Dindar değildi. Camiye gitmez, namaz kılmaz, oruç tutmazdı. İçki içer, domuz yer, uyuşturucu alırdı. Bunların hepsi haram. O Müslüman değil, pisliğin tekiydi. Karısını döverdi.” şu ifadelerini kullandı. Memleketi de hedefti Tunus güvenlik güçleri saldırganın Tunus’un sahil şehri Susa’nın Msaken ilçesinden olduğunu ve en son 4 yıl önce Tunus’u ziyaret ettiğini açıkladı. Geçen haziranda Susa’da bir plajda bir IŞİDmilitanı sahile turist kılığında girerek dehşet saçmış, 29 kişiyi öldürmüştü. Nice’teki saldırıyı henüz bir örgüt üstlenmezken yetkililer suç ortağı olabileceği ihtimalini araştırıyor. Zira Fransız televizyon kanalı iTele’nin iddiasına göre yetkililer kamyonda ikinci bir kimlik buldu. Fransız medyası, saldırıda kullanılan kamyonun saldırıdan bir gün önce kiralandığını yazdı. Öte yandan saldırganın evinin 100 m yakınında içinde bomba bulunan bir kamyonun etkisiz hale getirildiği öne sürdü. Fransa’nın güneydoğu kıyısında uzanan ve “Fransız Rivierası” diye bilinen turistik bölgenin en büyük kenti Nice, inanılmaz bir acımasızlıkla işlenen ‘kamyon katliamına’ sahne oldu. Ülkenin en önemli ulusal bayramı 14 Temmuz Bastille Günü’nde gece havai fişek gösterisini izlemek üzere Promenade des Anglais yolunda toplanan binlerce kişinin üzerine son sürat kamyon sürerek çoluk çocuk yüzlerce kişiyi ezen saldırgan bu sırada silahıyla insanları da taradı. Palmiyelerle çevrili ünlü sahil yolunu ölüler kapladı. Ülke kasımdan beri zaten OHAL ile yönetiliyordu, güvenlik tedbirleri en üst düzeydeydi. Euro 2016’nın terör saldırısına uğramadan atlatılmasının ardından rahat nefes alan Fransızlar, en önemli addettikleri değerleri laik cumhuriyet ve “Liberte, Egalite, Fraternite” (Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik) ilkelerini kutluyorlardı. Yerel saatle 22.00’de başlayan yarım saatlik havaifişek gösterisi biterken, 15 metre uzunluğunda 19 tonluk beyaz bir kamyon kordona girdi. Polisin arkadan kovaladığı kamyondaki saldırgan, 10 kilometrelik yolun 2 kilometrelik bölümünde saatte 90 km hızla kaldırıma çıkıp zikzak yaparak insanları ezdi, bu sırada camdan da ateş açtı. Yoldakilerin bazısı denize atlayarak canını kurtardı. Bazısı da önüne atlayarak kamyonu durdurmaya çalıştı. Balkondan saldırıyı videoya çeken Alman gazeteci Richard Gutjahr “Bir motosiklet sürücüsü kamyonu takip etti, sürücü bölmesine girmeye çalıştı. Ama düştü ve tekerler altında kaldı. İki polis ateş açınca kamyon hızlandı. Sonra pek çok silahtan sesler duyuldu. Kim kimi vuruyordu, bilmiyorum” diye konuştu. Ölüler sabaha dek bekledi Palais de la Mediterranee Oteli’nin önünde durdurulunca çatışmaya giren saldırganı polis öldürürken, kamyonun öncamı kurşunlardan delik deşikti. Binlerce kişi panik içinde koşarak kaçtı, evleri uzakta olanlar kafe ve otellere sığındı. Yaralılar acilen hastanelere kaldırıldı. Ama yanlarına oyuncak bebekleri düşmüş çocukların da olduğu ölüler bir süre yerde kaldı. Kimi gün ışıdığında dahi oradaydı. Plajdakiler hem yaralılara ilk yardımı yaptı hem de ölülerin üstünü örttü. Denize atlayan yüzlerce kişi bir saat sonra güvenlik güçlerince çıkarıldı. Nice sakinleri gece kalacak yeri olmayan insanlara kapılarını açtı. Taksiciler tüm gece eve bedava taşıdı. Halka psikolojik destek verildi. Gece ilkin başka saldırgan(lar) olabileceği, evlerden çıkılmaması uyarısı yapılan Nice’te terör alarmı en üst düzeye yükseltildi. İç istihbarat servisi DGSI “radikal İslamcı örgütler bomba yüklü araçlarla saldırı planlıyor olabilir” uyarısı yapmıştı. Aylar öncesinde IŞİD’in sözcüsü Ebu Muhammed Adnani’den Avrupa’daki taraftarlarına kamyonlu saldırganın yaptığının tam da aynısını yapmaları çağrısı gelmişti. Bu arada Müslüman nüfusun yoğun olduğu kentte kurbanların çoğu Müslüman, deniyor. Charlie Hebdo, Paris, Nice... Başkent Paris’te güvenlik artırıldı. Fransa, başkenti Paris’te 7 Ocak 2015’te düzenlenen Charlie Hebdo katliamı ve 13 Kasım 2015’te eşzamanlı saldırılarla işlenen katliamın ardından bu kez sahil kenti Nice’te vuruldu. İlkini Yemen Kaidesi, ikincisini IŞİD üstlenmişti. 13 Kasım saldırısıyla bağlantılı bir hücre 22 Mart’ta Brüksel saldırılarını düzenledi. 14 Temmuz Bastille Günü katliamı IŞİD’le bağlantılı sosyal medya hesaplarında övüldü, ama örgütün radyosu El Bayan’ın dünkü haber bülteninde saldırıdan söz edilmedi. Soruşturmayı “terörle mücadele” birimleri üstlendi. Nice saldırısı tüm Avrupa’yı bir kez daha alarma geçirirken Fransız Rivierası’nın coğrafi olarak uzandığı Fransa son 18 ay içindeki 3. büyük saldırıyla şokta. Komşu İtalya, Fransa ve Britanya güvenlik tedbirlerini artırdı. İtalya, en sıkı önlemleri aldı. İtalya İçişleri Bakanlığı, Fransa ile kara sınırında bulunan 3 geçitte kontrollerin artırıldığını açıkladı. Ventimiglia sınırındaki demiryolu hattında da güvenlik tedbirleri üst düzeye çıkarıldı. İtalyan basınına göre, Fransız polisi, Nice saldırısına karıştığı tahmin edilen bir ya da birden fazla kişinin İtalyan sınırına doğru kaçtığından şüpheleniyor. Diğer komşu Al manya da sınır kontrollerini sıkılaştırdı. Sınır geçiş noktaları, otobanlar ve diğer yollar, havalimanları ve trenlerde güvenlik önlemleri sertleştirildi. Manş ötesindeki Britanya’da ise gelecek hafta boyunca düzenlenecek kamusal etkinlikler için alınan güvenlik önlemleri gözden geçiriliyor. Fransa, saldırının şoku ve yasına rağmen ulusal gururu olan Fransa Bisiklet Turu’nun aynen devam etmesine karar verdi. Ünlü şarkıcı Rihanna’nın dünkü konseri ile bugün başlayıp çarşamba gününe kadar sürmesi planlanan Uluslararası Caz Festivali ertelendi. Nice, Euro 2016’da Türkiyeİspanya dahil birçok maça ev sahipliği yapmıştı. C MY B