Katalog

Salı 5 Nisan 2016 14 TÜRKİYE 50 milyon Türk’ün kimlik bilgileri sızdırıldı Associated Press (AP), hacker’ların Türk devlet kurumlarına yönelik düzenledikleri siber saldırılardan elde ettikleri 50 milyon kişinin kimlik bilgilerini internet ortamında paylaştığını açıkladı. Şu ana kadar herhangi bir hacker grubu eylemi üstlenmezken olayı gerçekleştiren hackerlar Türkiye’ye yönelik mesajlar da paylaştı. Grup, ‘Gerici ideolojiler, adam kayırma ve dinde aşırıya kaçmanın Türkiye’yi savunmasız ve acı çekecek hale getireceğini kim tahmin edebilirdi’ ifadesini kullandı. Mesajda, ‘Tam sayıyla 49.611.709 vatandaşın kimlik ve adres bilgileri şu anda torrent ortamında yayılmaya başladı’ denildi. AVRUPA BİRLİĞİ Vize serbestisi için hazırlıklar mayısta tamam Avrupa Birliği (AB) Bakanı Volkan Bozkır, bir televizyon programında vize serbestisine ilişkin açıklamalar yaptı. AB ile sığınmacı akınının yavaşlatılması karşılığında vize muafiyeti sürecinin hızlandırılmasında uzlaşan Türkiye’nin vizesiz seyahat için toplam 72 kriterden 50 tanesini karşıladıklarını ve hedefin haziran ayı sonunda vizelerin kalkması olduğunu belirtti. Bozkır, “Vizenin haziran sonunda kalkması için üç karar gerek; konsey vize kalkabilir raporu verecek, konsey kararı çıkacak, Avrupa Parlamentosu onaylayacak. Biz çalışmamızı 4 Mayıs’tan önceye göre ayarladık, 41’i tamamen karşılanmış durumda” dedi. SURİYE İran asker gönderdi İran, bölgedeki cihatçı gruplarla savaşa devam eden Suriye ordusuna “danışman” sıfatıyla yeniden asker sevk etti. İran’ın Tasnim haber ajansı, Kara Kuvvetleri İrtibat Başkan Yardımcısı General Ali Arasteh’in “65 numaralı tugayımız ve diğer birimlerimizde görevli komandolarımızı Suriye’ye danışman olarak gönderiyoruz” dediğini duyurdu. BELÇİKA IŞİD hücresinin mensupları teşhis edildi Avrupa başkentlerini birer birer kana bulayan IŞİD’in, Brüksel ve Paris saldırılarını planlayan terör hücresine ilişkin yeni detaylar ortaya çıktı. ABD’de yayımlanan Wall Street Journal gazetesi gizli mahkeme kayıtlarına dayanarak Brüksel ve Paris saldırılarının ardındaki terör ağına mensup 22 cihatçının Avrupa çapında arandığını yazdı. Habere göre çoğu Brüksel’in Molenbeek semtinde gittikleri camilerde radikal İslam fikrinden etkilenen bu militanlar yıllar boyu IŞİD saflarında savaştı. Cihatçıların isim isim bütün bilgilerine ulaşan ve örgüt şemasını çizen yetkililer, yeni saldırılar meydana gelmeden bu terör hücrelerini çökertme peşinde. SURİYE ‘Nusra sözcüsü öldürüldü’ Suriye’nin İdlib vilayetinde düzenlenen bir hava saldırısında Kaide bağlantılı Nusra Cephesi’nin sözcüsü Ebu Firas el Suri’nin de aralarında bulunduğu 22 kişinin öldürüldüğü iddia edildi. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Firas’ın öldürüldüğünü doğruladı. Ebu Firas, Nusra’nın idari ve dini konularla ilgili açıklamalarını yapıyordu. dış haberler TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ dishab@cumhuriyet.com.tr Zenginlere tarihi darbe Panama merkezli bir şirketin 40 yıllık kayıtları basına sızdı. 11.5 milyon belge sayesinde en az 12 devlet lideri ve 143 siyasetçinin servetlerini offshore hesaplarda gizlediği ortaya çıktı Vergi cenneti Panama merkezli küresel hukuk firması Mossack Fonseca’nın 40 yılı aşkın süredir tuttuğu kayıtlar ve belgeler basına sızdı. Alman Süddeutsche Zeitung (SZ) gazetesi, eline geçen 11.5 milyon gizli dosyayı Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) üzerinden 100’ü aşkın medya kuruluşuyla paylaştı. Bir yıl boyunca belgeleri inceleyen gazeteciler, pazar gecesi düğmeye bastı. ICIJ’nin “vergi cennetlerine indirilmiş en büyük darbe” dediği ifşaat, bir yıl kadar önce anonim kaynağın SZ ile iletişime geçmesiyle başladı. Kaynak, gazeteye toplamda 2.6 terabayt hacminde, yani Wikileaks ifşaatlarının 100 katı büyüklüğünde belge yolladı. Aralarında şirketin veri tabanından mali kayıtlar, epostalar ve pasaport bilgileri vardı. 1970’lerden günümüze uzanan belgelerde 300 bin şirketin ismi yer alıyordu. ICIJ ile iletişime geçen Alman gazeteciler, 80’i aşkın ülkedeki yüzden fazla medya kuruluşundan yaklaşık 400 gazeteci ile işbirliği yaptı. Offshore Leaks, Lux Leaks, Swiss Leaks gibi daha önceki sızıntılarda da yer alan ICIJ, belgelerin incelenmesinde aktif rol oynadı. ICIJ’ın partnerleri Guardian, BBC, Le Monde, La Nacion gibi dünyanın lider basın yayın kuruluşları ana yayımcı olarak haberi gündemlerine taşıdı. Mayısa kadar devam Panama Belgeleri ünlü siyasetçiler, oyuncular, sporcular ve milyarderlerin gizli kapaklı işlerini açığa çıkarttı. Zira sızan belgeler, Mossack Fonseca’nın müşterilerine kara para aklama, yaptırımların arkasından dolaşma, mal var lıklarını saklama ve vergi kaçırma gibi yasadışı faaliyetlerde hizmet verdiğini gözler önüne seriyor. Belgelerde eski ya da halen görev yapmakta olan 12 devlet li deri ve 143 siyasetçi var. Adı ge çen 140 şirketin ise bir siyasetçi ya da kamu görevlisiyle doğrudan ya da dolaylı bağlantısı var. Panama Belgeleri’nin yayınlanması mayısa dek sürecek. John Doe hepsini karşılıksız verdi SZ’un açıklamasına göre, anonim bir kaynak bir sene önce gazeteyle iletişime geçti. Birkaç güvenlik önlemi dışında hiçbir maddi ve manevi talepte bulunmayan kaynak, belgelerin hangilerinin kullanılacağını da gazeteye bıraktı. İşte SZ tarafından açıklanan o ilk konuşma: > John Doe*: Ben John Doe. Verilerle ilgilenir misiniz? > SZ: Oldukça ilgileniyoruz. > John Doe: Birkaç şartım var. Hayatım tehlikede. Sadece şifrelenmiş dosyalar üzerinden sohbet edebiliriz. Asla bir görüşme olmayacak. Hikayelerin hangilerini kullanacağınız size kalmış. > SZ: Bunu neden yapıyorsunuz? > John Doe: Bu suçların açığa çıkmasını istiyorum. > SZ: Ne kadar bir veriden bahsediyorz? > John Doe: Daha önce hiç görmediğiniz kadar. * John Doe, gerçek kimliği belirlenemeyen ya da yasal gerekçelerle gizli tutulan kişiler için kullanılan bir takma isim. Türkiye’den 101 şirket ve 10 müşteri var Zenginlerin favori şirketi Mossack Fonseca, Jürgen Mossack rıs ve Virgin Adaları gibi ülkelerde faaliyet gösteri ve Ramon Fonseca Mo yor. Mossack Fonseca, off ra tarafından 1977 yı shore şirketlere hukuki lında kurulan Panama danışmanlık hizmeti su merkezli bir hukuk fir nan en büyük dördüncü ması. Şirketin verdiği şirket. Temsil edilen şir hizmetler arasında off Fonseca ketlerin yarısından fazla shore şirketlere hukuki sı vergi cenneti ülkelerde danışmanlık vermek bulunuyor. bulunan şirketler. Mosscak Fonseca, offshore şirketlere verdiği hizmeti yıllık ola ‘Gizlilik ihlali’ rak faturalandırıyor. Ramon Fonseca Mo Şirket aynı zamanda varlık ra, sızıntıyla ilgili yönetimi de yapıyor. İnternet olarak belgelerin ya sitesine göre 42 ülkede faali sal olmayan yollardan yet gösteren şirketin 600 çalışa elde edildiğini ve bunun nı bulunuyor. Şirket vergi cen bir suç olduğunu söyle neti olarak bilinen İsviçre, Kıb di. Fonseca, firmasnın müşteriler için açılan offshore şirketleri üzerinden yapılan yasa dışı eylemlerden sorumlu olmadığını vurguladı. Panama Devlet Başkanı Juan Carlos Varela’nın eski danışmanı olan Fonseca, kendisine telefonla ulaşan Reuters’e, “kişisel gizliliğe karşı uluslararası bir kampanyanın” kurbanı oldukla rını söyledi. Mossack Fonseca, Guardian gazetesine gönderdiği açıklamada gazeteyi “yetkisiz eriştiği mülkiyet belgeleri ve bilgileri bağlam dışında sunmak ve yorumlamakla” suçladı. Panama belgelerindeki Türk müşteri ve şirketlerinin ismi henüz açıklanmadı. Ancak geçmişte yayımlanan benzer belgelerde tanıdık isimler vardı Panama Belgeleri’nde Türkiye’den 101 şirket ve 10 müşterinin ismi bulunuyor. Panamaleaks için Türkiye isimleri henüz açıklanmadı. Ancak offshore bankacılıkla ilgili ifşaatlarda Türkiye’den kişi ve kurumların isimlerinin geçmesi ilk değil. 2013’te yayınlanan “offshore leaks” belgelerinde Türkiye’den Alican Ulusoy, Bülent Erdoğan, Çalış Köroğlu, Cumhur Güzelçiftçi, Emine Neslihan Örnekal, Feray Alpay, Hakan Gönüllü, Hilmi Adalier, İsmail Enes Algan, Kares Karadeniz Enerji Servisleri ve Mak. Tic. AŞ, Zeynep Gül Lokumcu gibi isimler yer alıyordu. Virgin Adaları tanıdık Türkiye’den bir şirketin adı ise yakın zamanda Çalık Holding ve Virgin Adaları bağlantısı ile dikkat çekmişti. Virgin Adaları merkezli Grand Fortunes Venture ve Lucky Venture adlı şirketler, 2011’de İstanbul’da Powertrans adlı bir şirket kurdu. Kuzey Irak petrollerini taşıma imtiyazını alan şirketin genel müdürü, eski AKP milletvekili ve Çalık Holding’in eski yöneticilerinden Ahmet Şadi Güngör oldu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak da Çalık Holding’in eski yöneticisi. Tolga Tanış’ın “Potus ve Beyefendi” kitabında ayrıntılandırdığı bu ilişkileri Cumhuriyet manşetine taşımıştı. Offshore NEDİR? “Offshore banking” yani kıyı bankacılığı sektörle ilgili her türlü yasa ve yönetmeliğin dışında kalan serbest bankacılık olarak tanımlanıyor. Özellikle 1960’lardan sonra gelişen kıyı bankacılığı merkezlerinin başlıcaları HongKong, Singapur, Bahreyn, Cayman Adaları ve Bahamalar... Bunlar “vergi cennetleri” olarak da biliniyor. Offshore sistemini kullananların avantajları şöyle: Daha yüksek faiz • Mevduatları karşılığında, merkez bankasına sıfır faizle karşılık yatırmaktan kurtulur. • Tasarruf mevduat sigorta fonuna prim ödemezler. • Daha yüksek faiz elde ederler. • Hesaplar yurtdışında gösterildiğinden denetimden kaçar. • Yükümlülükleri az olduğu için de bilanço kârlarını artırırlar. Vergi kaybı artıyor Buna karşılık devletler vergi kaybı ile karşılaşır. Merkez bankası kanuni karşılık toplayamaz, tasarruf mevduatı sigorta fonuna prim alamaz, bunun sonucunda da para politikası araçları etkisizleşir. Merkez bankası otoritesini, denetim organları bu imkânlarını, hazine de rekabeti sağlayamadığı için etkinliğini ve denetim yollarını kaybeder. l Ekonomi Servisi İLK SORUŞTURMALAR BAŞLADI İfşaatların ardından tüm dünyada soruşturmalar başladı. Panama Belgeleri’nin yayına başlamasıyla birlikte, dünyanın dört bir yanındaki vergi memurları, mali polis ve savcılar mesaiye başladı. Mossack Fonseca’nın ticaret sicilinin bulunduğu Panama’da savcılık soruşturma başlattı. Şirketin iki ortağından birinin uzun süre yardımcılığını yaptığı Panama Devlet Başkanı Juan Carlos Varela ise ülkesinin soruşturmayla işbirliği yapacağını duyurdu. Avustralya vergi kurumu, Panama şirketinin müşterisi oldukları tespit edilen 800 Avustralyalı hakkında vergi kaçırmış olabilecekleri şüphesiyle inceleme başlattığını açıkladı. Yeni Zelanda’daki muadilinden de benzeri açıklama geldi. Mossack Fonseca’nın beş yıllık ofisini geçen ay kapattığı Hollanda’da Maliye Bakanlığı, vergi kaçakçılığı ihtimallerini soruşturacağını bildirdi. Avusturya finans piyasalarını düzenle yen FMA da belgelerde adı geçen iki banka hakkında kara para aklama soruşturması başlattı. Londra vergi peşinde Britanya’da ise hükümet olası vergi kayıplarını tespit etmek için ICIJ’den sızdırılan verilerin kopyasını istedi. Britanyalı yetkililer, “verileri inceleyip hızla harekete geçmek istediklerini” vurguladı. Fransa Maliye Bakanlığı da belgelere ulaşmak istediğini duyurdu. Hindistan Maliye Bakanı Arun Jaitley, geçen yıl hükümetin vatandaşlarına yurtdışındaki yasadışı malvarlıklarını beyan hakkı verdiğini, bu haktan faydalanmayanların “şimdi maceracılıklarının bedelini ödeyeceğini” söyledi. Panama Belgeleri’nde Bollywood yıldızı Aishwarya Rai Bachchan’ın da aralarında bulunduğu 500’ü aşkın Hintlinin offshore şirketlerle bağlantılı olduğu görülüyor. François Hollande Hollande çok memnun TEPKİ YAĞIYOR ‘Finans sistemi ile oyun’ Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, belgeler hakkında yorum yapan ilk dünya lideri oldu. Fransa lideri belgeleri sızdıranlara teşekkür etti. Hollande, “Bu bilgiler ortaya çıktıkça soruşturma ve davaların açılacağı konusunda sizi temin ede rim. Bu ifşaatlar iyi haber çünkü vergi gelirlerini artıracak” dedi. Britanya Dışişleri Bakanı Philip Hammond, mayıs ayında Britanya’da düzenlenecek olan yolsuzlukla mücadele zirvesinde Panama Belgeleri’nin gündemi oluşturacağını söyledi. Uluslararası Şeffaflık Derneği Britanya temsilciliğinden yapılan açıklamada, Panama belgelerinin “yozlaşmış” elitlerin kara paralarını aklamak için finans sistemiyle oynadıklarını gösterdiği vurgulandı. Yolsuzluğu durdurmanın tek yolunun hükümetlerin ve iş dünyasının bir araya gelerek “kirli parayı” reddetmesi olduğu belirtildi. Yardım örgütü Actionaid’in açıklamasında ise IMF rakamlarına göre gelişmekte olan ülkelerin vergi kaçakçılığı nedeniyle yılda 200 milyar dolar yardımdan mahrum kaldığı ifade edildi. C MY B