Katalog

Pazar 9 Ekim 2016 Istanbul’un kültür18 EDİTÖR: EVRİM ALTUĞ TASARIM: ZARİFE SELÇUK kontu Gio da gitti kültür Beyoğlu Levanten kültürünün yaşayan simgesi, eleştirmen, tarihçi, ressam ve araştırmacı Giovanni (Gio) Scognamillo dün hayata veda etti Beyoğlu Levanten kültürünün yaşayan simgelerin rak çalıştı. 1974’te ilk kitabına başlayan ve 2000’de İKSV 19’ncu den, sinema eleştirme İstanbul Uluslararası ni, tarihçi ve ‘vampir uz Film Festivali’nde “Si manı’ yazar, araştırmacı Giovanni (Gio) Scognamillo, dün İstanbul’da hayata gözlerini yumdu. EAVLRTUİMĞ nema Onur Ödülü”nü alan yazar yabancı basında, İtalyan “Successo” dergisinde 1948’de Scognamillo yarın sa başlayan yazıları at 13.00’de İstanbul Feriköy Ka nı, Türk basınına taşıyarak gü tolik Kilisesi’nde yapılacak tö nümüze değin devam ettirdi. renle birlikte, aynı bölgede yer 1979’da Erler Film’de Dış İliş alan mezarlığa defnedilecek. kiler Müdürü olarak görev alan İtalyan Hükümeti’nin şahsına Scognamillo, Ulusal Video ku verdiği Şövalye unvanına da sa rulduğunda Program Müdürü hip olan 24 Nisan 1929 doğum olarak çalıştı. Buradan 1988’de lu aydın, hayatı boyu kültür emekli oldu. Bundan sonra sine sanatın içinde bir isim olarak, ma yazarlığını seçti. 60’a yakın kitaba imzasını attı. 1960’lardan sonra kimi film Kalabalık bir ailenin içinde, lerde küçük roller aldı. Çeşit Asmalımescit’teki eski bir bi li festivallerde onurlandırı nada yaşamış olan Scognamil lan Scognamillo, “Bir Levante lo, Rum bir anne ile İtalyan asıl nin Beyoğlu Anıları” ile, 1973 lı bir babanın tek çocuğu ola 82 arası 21 baskı yaparak 100 rak dünyaya geldi. Babası, es bin satışa ulaşan “Dünyamızın ki adıyla ElHamra sineması Gizli Sahipleri” ve aynı dönem müdürü iken, eniştesi de Kadı de 17 baskıya erişen “Uzaydan köy’deki Süreyya Sineması’nın Geldiler”in yanı sıra, “Fantas müdürüydü. Yazarın büyükba tik Türk Sineması” ile “Beyoğlu bası Napolili Gennaro, İtalyan Kâbusları”, “Bay Sinema Türker Elçiliği’nde aşçıbaşı, İnanoğlu” ve “Türk Si büyükannesi ise yine nemasında Şener Napoli’den önce İz Şen” ile “Türk Si mir, sonra İstanbul’a nema Tarihi” gibi göç etmiş bir ebe idi. ‘kült’ kitaplara im Dört yaş filmi zasını attı. Scognamillo ayrıca, takma İstanbul doğum isimle bir de astro lu Scognamillo, he loji kitabı yazmıştı. nüz dört yaşınday “Johan Marqus”un ken ilk sinema fil yazdığı kitap “Aşk mini, babasının si ve Evlilik Falı” idi. nemasında sey Aynı zamanda res redemeden, sani sam olan ve “Nostro yeler içinde kor mo” isimli bir bilim kup salonu terk et kurgu dergisi de çı ti. Herbert George Wells’in “Dr. karan Scognamillo, Moreau’nun Adası romanından “Vampirler” temalı son sergisini, uyarlanan filmde, yarı insan ya iki yıl önce açtı. Vampirleri “ki rı hayvan canavarların dokto şiliği olan canavarlar” olarak gö ru parçalama sahnesine verdi ren yazar, bir söyleşide “vampi ği tepki, duyduğu ilk ve son kor rizmin kurallara karşı gelen bir kuydu. Yazar öğrenimini İtalyan davranış olduğunu” açıklamış okullarında tamamladı ve İtal tı. “Türk Sinema Tarihi”, “Dra yan Lisesi edebiyat bölümünden cula mito perenne/ Dracula Son mezun oldu. İlk işi, kitabevi yö suz Mitos”, “Fantastik Türk Si neticiliğiydi. Ama bir süre ban neması”, “Beyoğlu Kâbusları ve kacılık da yaptı. Diğer Öyküler”, “Ziyaretçiler”, Babası İstanbul Beyoğlu El “Canavarlar Yaratıklar Manyak hamra Sineması müdürü olan, lar”, “Dehşet Öyküleri” ve “İs 13’ünde Edgar Allan Poe oku tanbul Gizemleri” ile “Türk Sine yan Scognamillo, 1960’lı yılla masında Şener Şen” gibi kitap rın ikinci yarısında Türkiye’de ların yazarı onuruna, Fantazya çekilen İtalyan, İspanyol ve ve Bilimkurgu Sanatları Derneği Fransız filmlerinin yapım görev de,“Gio” adlı bir ödül takdim et lisi ve yönetmen yardımcısı ola meye başlamıştı. 1946’da bir dostuyla Taksim’de Bir ‘tatlı su Frenki’ Yazar, Levantenliği de 21 yıl önceki bir röportajında şöyle özetlemişti: “Levanten Doğu’da kök salmış bir Batılı. Mutlaka Hıristiyan olması şart değil. Türkiye’de yaşayan azınlık gruplar ile Levantenler arasındaki fark şu ki, onlar genellikle Türk vatandaşı değiller... Levanten bir tatlı su frenkidir. Bir BatıDoğu karmaşası, yoksa bir fantezi.” Vedat ARIK Herkes için ‘rol modeli’ydi Scognamillo’nun 25 yıllık dostu ve asistanı Nalan Söylemez, yazarı şu sözlerle andı: “Bildiği herşeyi herkesle yürekten paylaşan, çok paylaşımcı biri oldu. Ve onu seven, çok sayıda genç yazarı ardında bıraktı. Çok kişi için “rol modeli” oluşturan biriydi.Beyoğlu’ndaki evini gelen herkes için açık üniversite gibi kulllandırırdı. Yaptığı işi kendi sevdiği kadar, başkalarına da sevdirmeyi başardı. Birçok insan tarafından da örnek alınacak bir kişilikti.”Aktör Şener Şen ise, “Türk Sineması’nda başvurulacak yetkin kaynaklardan biriydi. Ölümü hepimiz için kayıp. Sinemamızda araştırmacı kimliğiyle önemli bir yer edindi. Benle ilgili kitabı benimle yüz yüze görüş alışverişinde bulunarak hazırlamadı, kitap tamamen onun özgün çalışmasıydı. Güzel bir çalışmaydı” sözleriyle yazarı andı. Giovanni Scognamillo’nun Mayıs 1937 tarihli bu fotoğrafı, St.Antuan Kilisesi’ndeki ‘Kutsal Ekmek’ töreninden önce çekilmiş. Beyoğlu için kaygıları vardı Scognamillo, dört yıl önce WoMEN dergisine verdiği bir röportajda, doğup büyüdüğü Beyoğlu semtindeki dönüşüm için şunları dile getirmişti: “Hayatımın 83 yılını Beyoğlu’nda geçirdim. O Beyoğlu başkaydı tabii. Bütün kentler değişiyor. O bir kuraldır. İlerlemedir. Yeni yaratılan bir Beyoğlu’nun, bir İstiklâl Caddesi’nin amacı ne? Nasıl bir sonuç verecek ve neden böyle bir sonuca varılmak isteniyor? Bu soruları göz önünde tutmak gerekiyor. Tüm dünyada büyük ve eski şehirler oldukları gibi kalırlar. Özellikle bir büyük kentin merkezi neyse o olduğu gibidir. Roma’da Romalılardan kalma halen yollar var. Beyoğlu bir kültür mekânı. İstiklal Caddesi, ta kurulduğundan beri kültür merkezi oldu. Bugün Beyoğlu’nda çok kalabalık var. Sabahtan akşama kadar çok kişi geziniyor. Oturup yemek yiyor, içki içiyor, kız tavlıyor... Ama artık kültür denecek olay gitgide azalıyor. Beyoğlu sinemanın merkeziydi. Bugün İstiklal Caddesi’nde sinema salonu kalmadı. Kitabevlerinin sayısı da düştü. Tiyatro pek yok. Bugün İstiklâl Caddesi eğlenme yeri oldu sadece.” Dorsay: Rahmet okumak geliyor Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) Onursal Başkanı, eleştirmen Attilâ Dorsay, yazarın ardından şunları söyledi: “Giovanni ile birlikte, yalnız Türkiye’de sinema eleştirmenliğinin kurucularından biri değil, aynı zamanda tarihçilerinden ve ayrıca, kendi kültürünü kitaplarla, anılarla bizde de duyuran aydın Levantenlerinden birini de yitirdik. Onun gözüyle Yeşilçam tarihi Yeşilçam tarihi olduğu kadar, Beyoğlu semti de en canlı hali ile karşımızdadır. Ayrıca korku filmlerini, özellikle vampirliğe olan düşkünlüğü de çok keyifli anılara ve sohbetlere dönüşmüş, ayrıca da kitaplaşmıştır. O, eşi benzeri bir daha gelmeyecek, çok özel kişilerdendi. İçimden neredeyse, rahmet okumak geliyor.” C MY B