Katalog

Perşembe 24 Eylül 2015 KULTUR yıl ve ondan önceki beş yıl kapsamında piyasanın yüzde yirmisine karşılık geldiğinden söz edilirken okurları elektronik ortama sevk etmeye kalkışan Netflix ve Pandora gibi kuruluşların kiminin, bunu beceremeyip kepenk indirdiği vurgulandı. bir yatırım yaptığı bilgisi verilirken, yine Indiana eyaletindeki deposunun büyüklüğünün 365 bin metrekareye çıktığına değinildi. Konuya ilişkin bir demeç veren PRH CEO’su Markus Dohle, “İnsanlar fiziksel kitapların ortadan kayboluşuna an meselesi gibi bakarken, şimdi görünen o ki, bundan 50, hatta 100 yıl sonra bile kitaplar, işimizin büyük bir parçası olacak,” şeklinde bir ifade kullandı ve şunu ekledi: “Aslında vaziyet çok basit: Yalnızca raflardaki kitaplar satılır.” Haberde ayrıca, 1970’te Teksas’ta kurulan ve yüzde 11’lik artış ile tarihinin en büyük kârını elde eden BookPeople kitabevinin ortağı Steve Bercu’nun da “Ekitap terörü bir nevî çöküşte.” şeklindeki görüşüne yer verildi. Haberde ayrıca, Forrester Araştırma şirketi verilerine göre, 2011’de 20 milyona yaklaşan ekitap okurunun, geçen ‘Mustang’ Fransa’nın Oscar adayı oldu Dünya prömiyerini geçen mayıs ayında Cannes Film Festivali’nde yapan, sonrasında katıldığı tüm festivallerden de ödüllerle dönen Deniz Gamze Ergüven’in yönettiği Mustang filmi Fransa’nın yabancı dilde Oscar adayı oldu. 23 Ekim’de Türkiye’de vizyona girecek. EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK : Okurun kalbi ‘şimdilik’ kütüphanede ABD’deki klasik kitap satışlarında, eyayıncılığa göre beklenmedik ve sevindirici bir artış gözleniyor. Uzmanlar iki alan arasındaki rekabetin sona ermediğini belirtirken 2011’de 20 milyona yaklaşan ekitap okurunun, geçen yıl 11 milyona gerilediği, 2012’nin ilk çeyreğinde yüzde 50 olan eokur sayısının ise, 2015’te yüzde 32’ye indiğinin altı çiziliyor. he New York Times gazetesi, önceki gün Alexandra Alter imzasıyla yayımlanan bir haberde, son beş yılda yükselişe geçtiği için kitabevlerini telaşlandıran elektronik kitap yayıncılığı sektörünün, aslen gerilemeye başladığını ve klasik manada kitapseverliğin daha uzun yıllar süreceğini yazdı. Aynı sektörde büyük iddia ile yayın hayatına başlayan ‘Oyster’ şirketi ve uygulamasının, kurumca ilan edilen ‘yolun sonuna geldik’ mesajının da sosyal medyaya yansıdığı ve Oyster çalışanlarının da Google’a transfer edildiği şu günlere rastlayan haberde, özellikle 2008 ve 2010 arası aşırı artış gösteren ekitapçılığın karşısında, baskıya dayalı klasik yayıncılık figürlerinin, yükselen dijital müzik patlaması karşısında duyulan endişeye benzer bir durumla karşı karşıya kaldığına, ancak en son, 2015 yılı bulgularına göre ise bu ‘kıyamet’in en azından henüz yaşanmayacak olduğuna dikkat çekildi. Haberde, Amerikan Yayıncılar Birliği’nin (AYB) yaklaşık 1200 üye kuruluş üzerinden yaptığı araştırma uyarınca, 2015 yılının ilk beş ayında yüzde 10 düşen ekitap satışlarının, geçen 17 T Yine ABD ölçeğine göre, beş yıl önce 1660 noktada 1410 adetten ibaret olan kitabevi sayısının, 2015’te 2227 adreste, 1712’ye çıktığının altı çizildi. AYB yetkilisi Oren Teicher, “ekitap yayıncılığındaki bu olumsuz durumun aslen kendi avantajlarına olduğunu “ kaydederken, “yine daha önce görülmedik bir sıhhat içinde bağımsız bir kitabevi piyasasının da oluştuğunu” vurguladı. Hachette kurumunun ABD’nin Indiana eyaletinde açtığı 218 bin metrekarelik depoya atıf yapılan yazıda, Simon & Schuster yayınevinin ise, New Jersey’de bulunan 200 bin metrekarelik mevcut kitap deposunu genişlettiği duyuruldu. Haberde ayrıca, Penguin Random House’ın (PRH) da bu alana 100 milyon dolarlık Kitabevleri kapanmıyor, açılıyor Ciltli kitap satışı yüksek yıl 11 milyona gerilediği vurgulanırken Nielsen’in anketine göre ise, 2012’nin ilk çeyreğinde yüzde 50 olan eokur sayısının, 2015’te yüzde 32’ye indiğinin altı çizildi. Yine aynı haberde öne çıkarılan bir diğer istatistiksel veri ise, AYB çıkışlı olarak, bu yılın ilk beş ayındaki yüzde 8.4’lük yükselişle, karton/ciltli (paperback) kitap satışları oldu. Ancak tüm bu verilere karşın, sektörün analiz uzmanları ve yayınevi idarecileri, dijital yayıncılığın ölüm fermanının henüz imzalanamayacağını vurguluyor. Buna gerekçe olarak ise, sayısı azımsanma yacak bir kitlenin halihazırda cep telefonlarında okudukları yayınlar gösteriliyor. Yine, ekitap cihazlarının giderek ucuzlayan fiyatları da, sektörü ilgi kaynağı haline getiriyor. Bu anlamda ekitabın yükselişinin kaynağı sayılan ve piyasanın yüzde 65’ine hâkim olan, Amazon.com çıkışlı Kindle ekitap okuyucu, 2011’de 400 dolara alıcı bulurken, aygıtın günümüzdeki versiyonu, 50 dolara edinilebiliyor. Amazon son olarak, eokurlar için, 10 dolar karşılığında, bir milyonun üzerinde kitaba denk düşen, aylık sınırsız okuma da vaat ediyor. l Kültür Servisi Yeşilçam’ın efsane set amiri Selahattin Geçgel ‘Godzilla’ yaşamını yitirdi Y eşilçam’ın efsane set amiri Godzilla lakaplı Selahattin Geçgel yaşamını yitirdi. Ömrünün 60 yılını Yeşilçam’da set işçisi olarak geçiren Geçgel için geçen yıl da “Bir Set Amiri’nin Gözünden Türk Sineması” başlıklı kapsamlı bir sergi açılmıştı. Sergide, Selahattin Geçgel’in kendi icadı olan sis makinesi, set arkası fotoğrafları, “Susuz Yaz” da kullanılan balta, Yılmaz Güney’in sette unuttuğu sigara ve Godzilla’ya bir Metin Erksan armağını olan Deniz Gezmiş’in avukatlarının hazırlamış olduğu “Görüşme Talebi Dilekçesi” gibi birçok önemli parça sergilenmişti. Selahattin Geçgel’e Godzilla lakabını ise Metin Erksan takmıştı. l Kültür Servisi Molivos’un undan 2500 yıl kadar önce, Lesboslu (Midillili) ozan Sappho, “Yalınayak dolaşma / kıyıdaki çakıllarda / o kadar nazlıysan” diye iğnelemiş sevdiğini. Şimdi Lesbos’un kıyı köylerinden birinde, Molivos’ta çakılların üstünde gezinirken, hocam Cevat Çapan’ın 1960’larda çevirdiği Sappho’nun bu dizelerini mırıldanıyorum. Uzak sulardan ağır ağır erişen dalgalar kıyıyı yalayıp çekilirken, her seferinde, çakıltaşlarının şıkırtısını bırakıyor ardında. Ege’nin dalgaları kimbilir kaç bin yıldır konuşturuyor, ağzından söz çalıyor bu çakılların... Kimbilir ne gizler gizli çakılların sözlerinde... Kimileyin sözcükleriyle, şimdilerde oralarda dolaşan sığınmacıları okşuyorlar belki. Belki, onları yurtlarından sürgün eden yoksulluk, yobazlık ve savaşa başkaldırıyorlar. çakıltaşları... B Belki, Ege’nin sularıyla boğuşurken canlarını yitirenlere ağıt yakıyorlar. Sappho’nun isyanı öncesiz bir zamandan dilimde geziniyor: “Şu kadarını biliyoruz. / Ölüm kötü bir şey; / bak, işte tanrılardan belli; / iyi bir şey olsaydı ölüm, / önce tanrılar ölmez miydi?” Molivos’un küçücük kitapçısı Bibliopoulio Estrabazario’da Lesboslu yazar Stratis Mirivilis’in romanları da var. Yunancalarını çıkaramasam da, bir vakitler Nevzat Hatko’nun Türkçesinden okuduğum “Mezarda Hayat” düşüyor aklıma. Andon Kostulas’ın cepheden sevgilisine yazdığı Dalgalar, Molivos’un çakıltaşlarını konuşturuyor. Şimdilerde oralarda dolaşan sığınmacıları yurtlarından sürgün eden yoksulluk, yobazlık ve savaşa başkaldırıyorlar belki. Belki, Ege’nin sularıyla boğuşurken canlarını yitirenlere ağıt yakıyorlar. KAMİL KÜLTÜR MASARACI l ÇİZİK İ Open Culture’dan ‘canlı sanat tarihi’ nternetin öncü kültür ve eğitim kaynaklarından Open Culture, Rus doğumlu Fransız aktör Sacha Guitry’nin 1915 tarihli filmlerinden tarihi kareleri yayımladı. Filmlerde, ‘canlı sanat tarihi’ gözler önüne serilirken, görüntülerde dünyaca ünlü sanatçılar, heykeltıraş Auguste Rodin ile ressamlar Claude Monet, Edgar Degas ve PierreAuguste Renoir seçilebiliyor. (http:// www.openculture.com/2015/09/ watch1915videoofmonetrenoirrodincreatingartandedgardegastakingastroll.html) l Kültür Servisi mektupları anımsarken, savaşların yol açtığı yılgı ve yıkımlar geçiyor gözümün önünden. Ölüm iyi bir şey olsaydı Molivos’un nar ağaçlarının önünden geçerken, anası babası Lesboslu Odisseus Elitis’in “Çılgın Nar Ağacı”nın dizelerini anımsamadan edemiyorum hocamın Türkçesiyle: “... söyleyin, / O çılgın nar ağacı mı dünyanın bulutlu gökleriyle savaşan?” Elitis, Lesbos’dan söz açtığında, “Güneş ile Ay, dünyanın hiçbir yerinde buradaki kadar uyum içinde saltanat sürmez, görkemlerini buradaki kadar hakça paylaşmaz...” demiş. Gerçekten de öyle... Ne ki, Molivos’tan adanın başkenti Mitilini’ye yürüyen yüzlerce sığınmacı, dünyanın görkeminin hiç de hakça paylaşılmadığını vuruyor yüzümüze... ‘Çılgın Nar Ağacı’ Hakça paylaşım! Ne gizler gizli Özdemir Asaf için özel bir sergi ‘Bir Usta Şair hazırlandı. “Bir Usta Bir Dünya: Asaf” başlıklı sergi 2 Ekim’de Bir Dünya: Özdemir Kadıköy Belediyesi ve Yapı Kredi’nin Caddebostan Kültür Merkezi’nde Özdemir katkılarıyla açılacak. “Tüm dünyayı kucaklamak istedim; kollarım yetişmedi” alt başlıklı sergi 23 Asaf’ Ekim’e kadar izlenebilecek. Kültür Servisi l C M Y B