Katalog

Çarşamba 5 Ağustos 2015 EDİTÖR: PINAR YILDIZ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Vergiler arttı yurttaş viskiye yöneldi 2014’te ketimi ü t Rakı üşüş gösterdi d 18 de z yü ekonomi 9 Yazarımız Erinç Yeldan tatil nedeniyle yazılarına ara vermiştir. Türkiye’de vergi artışları nedeniyle ithal içkiye talep artıyor. 2013’te 4 milyon 902 bin 898 litre olan viski tüketimi 2014’te 6 milyon 97 bin 96 litreye çıktı HP lideri Devlet Bahçeli’nin “Boğaz’da, yalılarda viskisini yudumlayıp oyunu HDP’ye veren şerefsizler” sözünden sonra gözler Türkiye’deki alkollü içki tüketimine çevrildi. Türkiye’de vergi artışları nedeniyle ithal içkiye talep artıyor. 2013’te 4 ŞEHRİBAN milyon 902 bin KIRAÇ 898 litre olan viski tüketimi 2014’te 6 milyon 97 bin 96 litreye çıktı. Milli içki diye nitelendirilen rakı tüketimi yılbaşında getirilen vergilerle düşüyor. 2013’te 42 milyon 337 bin litre civarında olan iç pazar tüketimi geçen yıl 40 milyon 267 bin litreye geriledi. Viskide litre saf alkol içeriği başına ÖTV 124.23 TL iken, rakıda ÖTV 107.72 TL. Ama rakının alkolü, üretim yöntemi nedeniyle 45 derece, viskinin ise genelde 37.5 derece. Bir şişe 70cl’lik viski için ÖTV 32.61 TL. Bir şişe 70 cl’lik rakı için ÖTV 33.93 TL. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) İşveren belirsizliklerden rahatsız. M verilerine göre 2014 tüketimi yerinde sayan kategori şarap oldu. 2013’te toplam tüketimi 62.2 milyon litre olarak gerçekleşen şarapta, 2014’te ise tüketim rakamı neredeyse hiç değişmedi ve 62.8 milyon litre oldu. Sadece yüzde 1’lik bir artış yaşandı. 2014’ün mutlak alkol rakamları tüketicinin hafif alkollülerden yeniden ağır alkollülere yöneldiğini ortaya koydu. Mutlak alkol tüketimi 2014’te önceki yıla göre yüzde 5’e yakın artarak 85.7 milyon litre oldu. Böylece 2013’te 2012’ye göre yüzde 7 azalarak 81.7 milyon litreye gerileyen mutlak alkol tüketimi yeniden yükselişe geçmiş oldu. Bir başka deyişle, 2013’te zamlarla fiyatı daha ulaşılabilir kategoride kalan biraya yönelen tüketiciler 2014’te yeniden viski, votka, rom gibi ağır alkollülere döndü. Türkiye’nin milli içkisi rakıdaki iç pazar tüketimi her yıl iki kere arttırılan vergiler nedeniyle ithal içkilerle ya TİSK: Ekonomide belirsizlikler artıyor ürkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), siyasi ve ekonomik belirsizliklerin makro dengeleri olumsuz etkilediği uyarısında bulundu. Konfederasyon tarafından yayımlanan Ekonomi Bülteni’nde ekonomi ile ilgili risklere yeniden seçim ihtimali ve terör olaylarının eklendiğine işaret edildi. Temmuz ayı bülteninde dünya ekonomisinin risklerle karşı karşıya olduğuna işaret edildi. İstikrarlı görünen ülkelerin dahi borçlanma ve cari açık sorununa aday olduğuna vurgu yapılan bültende “FED’ faiz oranlarını arttırmasıyla iç ve dış dengesi zayıf ekonomiler, istikrarı teminde güçlük çekecek. Bankacılık sektörü döviz riskini karşılamakta güçlük çekecek” denildi. Bu risklerin, ekonomide belirsizliği arttırdığına işaret edilen TİSK bülteninde şu ifadelere yer verildi: “Bu da doğal olarak para, döviz ve mal piyasalarında fiyatları pahalandırmakta, zaten zayıf seyreden yatırım eğilimini daha da aşağıya çekmektedir. Halen yüzde 3 civarında seyreden büyüme yetersizliğinin istihdam sorunlarını daha da arttırabileceği, kaygı yaratan bir diğer husustur. Mali istikrara rağmen siyasi ve ekonomik belirsizliklerin artması ekonomide güven ortamının geçen seneye göre zayıflamasına neden oldu. Enflasyon oranının istenilen düzeye çekilememesi, döviz kuru artışları, belirsizlikler ve kurumsal düzenlemelerin zayıflığına bağlıdır. Sanayi sektöründe KDV ve ÖTV oranlarının yüksekliği imalat sanayiinde fiyatların artmasına neden olmaktadır.” l Ekonomi Servisi T Şarapta yüzde 1 artış İstihdam kaygılandırıyor Rakı tüketimi düştü rışta geri kalıyor. 2014’te rakı tüketimi vergi artışları nedeniyle yüzde 5 civarında düştü. 2013’te 42 milyon 337 bin litre civarında iç pazar tüketimi olan rakı geçen yıl 40 milyon 267 bin litreye geriledi. Son dört yıldaki iç pazar tüketimi de yüzde 18 ci varında indi. Alkollü içkilerin vergilerine yapılan zamlar, bu kalemden elde edilen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) miktarını da zirveye taşıdı. Son 7 yılda alkollü içkilerden AKP’nin elde ettiği AKP kasayı doldurdu ÖTV geliri 26.5 milyar TL’yi aştı. 2008’de içkiden 1.9 milyar TL ÖTV elde edilirken, bu rakam 2009’da 2.1 milyar TL, 2013’te 5.2 milyar TL ve geçen yıl ise 5.9 milyar TL’ye çıktı. Son 5 yılda, içkiden elde edilen ÖTV geliri 2 katından fazla artış gösterdi. Kırmızı et fiyatları artıyor. Acemoğlu: Çözüm süreci biterse felaket olur D Et fiyatları gıdayı olumsuz etkiledi Merkez Bankası, kırmızı et fiyatlarında devam eden yükselişin, gıda fiyatlarını olumsuz etkilemeye devam ettiğine dikkat çekti. Merkez Bankası’nın, temmuz ayı tüketici fiyatları enflasyonuna ilişkin aylık fiyat gelişmeleri raporunda, taze meyve sebze fiyatlarındaki düzeltme eğiliminin sürdüğü belirtilerek, “Buna karşılık kırmızı et fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin sürmesi gıda ve yemek hizmetleri fiyatlarını olumsuz etkilemeye devam etti” denildi. Açıklamada, döviz kuru etkilerine bağlı olarak temel mal grubu enflasyonu sınırlı bir oranda yükselirken hizmet enflasyonunun gerilediği belirtildi. Daron Acemoğlu’na göre ekonominin tekrar ayağa kalkması için değişiklik kaçınılmaz. Türkiye kendisini yenilemeli. ünyanın en önemli ekonomistleri arasında yer alan, Profesör Daron Acemoğlu, çözüm sürecinin bitmesinin politik sistem ve ekonomi için felaket olacağını söyledi. Acemoğlu, “Çözüm sürecinin bitmesi politik sistem ve ekonomi için felaket olur. Öte yandan IŞİD, tabii ki tüm bölge ve artan bir şekilde Türkiye için çok büyük bir problem” dedi. “RePEc” (Research Papers in Economics) platformunun dünya çapındaki en önemli 2 bin 223 ekonomist içerisinde ilk sırada gösterdiği Massachusetts Teknoloji Enstitüsü Ekonomi Profesörü Daron Acemoğlu AA’nın sorularını yanıtladı. Borçtan kaçının üketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Finans Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Niyazi Berk, yıllık enflasyondaki düşüşün mevsimsel etkisinin göz ardı edilmemesi gerektiğini belirterek, “Siyasi belirsizliğin devam etmesi halinde enflasyon oranlarında sert yükselmeler görülebileceği öngörülmeli, tüketiciler zorunlu olmayan borçlanmalardan kaçınmalıdır” dedi. Faizlerin de yükseldiğine dikkati çeken Berk, “Döviz kurunun da sürekli artması, enflasyonun kontrolden çıkmasına yol açabilir. Yine piyasaya doğrudan giren ithal ürünlerle dış kaynaklı üretim girdilerindeki maliyet artışı, artan döviz kuruna bağlı olarak tüketiciye daha pahalıya mal olacaktır” değerlendirmesinde bulundu. Niyazi Berk, 7 Haziran seçimleri sonucunda ortaya çıkan meclis aritmetiği ve 4 siyasi partinin hükümet kurma noktasındaki tavırlarının gelecek süreçte piyasaları etkileyebileceğini vurgulayarak, “Kamuoyu nezdinde gerçekleştirilebilecek bir koalisyon ihtimali bulunması, ekonomide çalkantı yaşanmasının önüne geçmektedir. Ancak seçimlerin üzerinden geçen iki aya yakın süreye rağmen hükumetin kurulamaması ve olası bir erken seçimde yine aynı tablonun ortaya çıkması ihtimallerinin tüketicilere olumsuz yansıyacağı da bir gerçektir” diye konuştu. l Ekonomi Servisi T 2020’ye kadar eski teçhizat ve koruyucu malzemeler yenisiyle değiştirilecek. Otellerin maliyeti enflasyonu solladı Türkiye’yi ziyaret eden yabancı sayısı azalırken otellerin maliyetleri arttı. Otellerdeki maliyet artışı enflasyonun 4.7 puan üstünde. Türkiye İstatistik Kurumu’nun son açıkladığı Tüketici Fiyat Endeksi’ne göre 12 aylık enflasyon yüzde 8.07 oldu. Ancak otellerin maliyetleri enflasyon oranının çok üstünde arttı. Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği’nin yaptığı çalışmaya göre, konaklama tesislerindeki maliyet artışları temmuzda yüzde 12.68 oldu. Otellerin maliyet artışı enflasyonun 4.7 puan üzerinde gerçekleşti. Son bir yıl içinde maliyeti en fazla artan grup yiyecek oldu. Yüzde 14’lük fiyat artışıyla ilk sırayı alan yiyeceği yüzde 11 artışla içecek grubu takip etti. l Ekonomi Servisi Hükümet madenlerde sorumluluğu patrona attı Her türlü kararı alan “geçici hükümet”, iş madencilerin can güvenliğine gelince sorumluluğu patrona attı. Teçhizatı ve koruyucu sistemi eskiyen madenler sorumluluk patronda olmak şartıyla çalışacak. MUSTAFA ÇAKIR eni hükümet kurulamadığı için “geçici” olarak görevine devam eden AKP her alanda karar almaya devam ederken, patlama olasılığı bulunan madenlerde sorumluluğu “patrona” attı. Bu madenler sorumluluk patronda olmak kaydıyla eski koruyucu malzeme ve teçhizatla çalışmaya devam edecek. Hükümet grizu gazı, yanıcı gazlar veya tozlar nedeniyle olası patlayıcı ortama sahip kömür ocakları ile bu ocakların yerüstündeki tesislerinde kullanılan malzeme ve ko Y ruyucu sistemlerle ilgili yeni bir karar çıkardı. Karara göre patlama olasılığı yüksek ocaklardaki teçhizat ve koruyucu sistemler 31 Aralık 2019 tarihine kadar, “Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmeliğe” uygun hale getirilecek. 5 yıl süre 2020’ye kadar eski teçhizat ve koruyucu malzemeler yenisiyle değiştirilecek. Teçhizat ve koruyucu sistemler, temel güvenlik gereklerini karşılıyor ve işyerinde kullanılabilir durumda ise “Durum Tespit ve Değerlendirme Raporu” verilerek kullanılmaya devam edilecek. Sorumluluk ise işverende olacak. Ancak inceleme yapılmamış ve bu rapor da henüz hazırlanmamışsa durum daha da vahim. Böyle bir durumda maden yine çalışmaya devam edecek. Rapor hazırlanması için iki yıllık süre bulunduğu için bu sürenin sonuna kadar değişiklik yapılmadan faliyet sürecek. Başka bir ifade ile eski teçhizat ve koruyucu sistemle çalışmaya devam edilecek. Olası bir patlama halinde ise bütün sorumluluk patronda olacak. l ANKARA Acemoğlu, Türk ekonomisinin temellerinde güçlendirici değişikliklerin yapılması çağrısında bulunarak, “Ekonominin tekrar ayağa kalkması için değişiklik kaçınılmaz. Türkiye kendisini yenilemeli ve üretimi artırıcı yapısal reformlara hız vererek hukukun egemenliğini güçlendirmeli” dedi. Acemoğlu, “Hepimizin Merkez Bankası’nın bağımsızlığını desteklemesi gerekiyor” dedi. Merkez’in faiz politikasını da değerlendiren Acemoğlu, “Bence yabancı yatırımcıların aklında olacak şey faiz koridoru değil. Genel ekonomik ve politik belirsizlik ve bunların getirdiği dengesizlik yabancı yatırımcıların cesaretini kıran temel unsurlar arasında” dedi. Acemoğlu, Avrupa ekonomisinin olası bir iç patlamaya doğru ilerlediği uyarısında da buDaron lundu. Acemoğlu l Ekonomi Servisi Yenilenme şart TTK madencilerine yüzde 11 zam geldi ürkiye Taşkömürü Kurumu’nda (TTK) çalışan işçileri ilgilendiren ve 1 Ocak 2015 ile 31 Aralık 2016 tarihleri arasını kapsayan 26’ncı dönem Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde anlaşmaya varıldı. Maden işçisine birinci altı ayda yüzde 6, ikinci altı ayda yüzde 5, üç ve dördüncü altı aylarda yüzde 3’er zam yapıldı. Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Genel Başkanı Ahmet Demirci, geçen 31 Temmuz’da imzalanan toplu sözleşmesi hakkında bilgi vermek için Karadon Müessesesi Gelik İşletmesi Müdürlüğü’nde çalışan işçileri ziyaret etti. Toplu iş sözleşme görüşmelerinin kuruma bağlı 10 bin işçiyi kapsadığını belirten Demirci, “Yapılan bu zam ile 2 bin 150 liranın altında olan ücretler için ayda 100 lira, 2 bin 151 ile 2 bin 250 lira arası olan ücretler için 2 bin 250 lirayı geçmemek üzere ayda 75 lira, 2 bin 251 ile 2 bin 350 lira arası olan ücretler için 2 bin 350 lirayı geçmemek üzere ayda 50 lira iyileştirme yapıldı” dedi. l Ekonomi Servisi T C M Y B