Katalog

DUNYA Cumartesi 14 MART 2015 EDİTÖR: CEYDA KARAN Şarkılı türkülü kampanya İsrail’de Başbakan Netanyahu’yu zorlayan 17 Mart seçimi öncesi sağcı Yahudi Evi partisinin 42 yaşındaki lideri Naftali Bennett yerleşimlerde yürüttüğü kampanyasında gitar çalıp şarkı söylüyor. TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Herkes Mısır’a yatırım yapıyor Mısır lideri Abdülfettah Sisi, turistik Şarm el Şeyh’teki ekonomi zirvesinde geniş destek buldu. ABD’li bakan John Kerry’nin de katıldığı zirvede Suud, Kuveyt ve BAE Mısır’a 4’erden toplam12 milyar dolar yatırım kararı açıkladı. 17 nilgun@cumhuriyet.com.tr w BrİtAnyA İsveç savcıları ayağına gidecek İran’la geri sayım İran ile nükleer anlaşma ufukta görünürken, BM Güvenlik Konseyi Tahran’a yaptırımları kaldıracak tasarı üzerinde çalışmaya başlıyor ran ile nükleer anlaşma isteyen ABD Başkanı Barack Obama ve Demokrat müttefikleri ile bunu önlemeye çalışan İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve Cumhuriyetçiler arasında ‘savaş’ çıkarken, BM’den Obama’nın elini güçlendirebilecek haber geldi. Reuters, Güvenlik Konseyi’nde İran ile anlaşma olursa BM yaptırımlarının kaldırılmasına dair görüşmelerin başladığını duyurdu. Bu Kongre’deki Cumhuriyetçilerin olası anlaşmayı geçersiz kılma çabalarına darbe indirecek. Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi artı Almanya (5+1) ile İran arasındaki müzakerelerin takvimi 31 Mart’ta siyasi çerçeve anlaşmasına, 30 Haziran’da nihai anlaşma öngörüyor. Bugüne dek Konsey’de İran’a uranyum zenginleştirme ve diğer hassas nükleer faaliyetleri ve balistik füze alımsatımını yasaklayan 8 karar çıktı, 4’ü yaptırım getirdi. Yanı sıra BM silah ambargosu konuldu. BM kararları ABD ve AB’nin yaptırımlarına temel teşkil ettiğinden, Washington ile Brüksel BM kararlarını deldiği gerekçesiyle İran’a ilave yaptırımlar uyguladığından, kalkmaları Tahran açısından olmazsa olmaz. WikiLeaks kurucusu Julian Assange’ın Ekvador’un Londra Büyükelçiliği’nde pazartesi 1000 günü bulacak sığınmacılığında dönüm noktasına gelindi. İsveç 2010’da 2 kadının tecavüz dahil cinsel saldırı ithamlarıyla tutuklama emri çıkardığı Assange’ı ayağına gidip sorgulamaya razı geldi. Gerekçe bazı ithamların ağustosta zaman aşımına uğrayacak olması. İsveç’ten gizli belgelerini yayımladığı ABD’ye verilip yargılanacağından korktuğundan 2012’den beri elçilikte yaşayan Assange “4 yıldır bunu bekliyorduk. Bu büyük bir zafer. Tam işbirliğine hazırız” dedi. AMErİKA İ Kadına Şiddete ‘Törkiş’ Çözüm kranda şeyhi susturan Lübnanlı kadın sunucunun videosunu gördünüz mü? “Youtube”da milyonların tıkladığı tartışmayı “cumhuriyet.com.tr”den bulabilirsiniz. Küresel TV’lerde de izlenen tartışmada Rima Karaki isimli bir Lübnanlı kadın gazeteci, karşısındaki şeyhe, “IŞİD’in Hıristiyanları nasıl saflarına kattığını” soruyor... Şeyh, lafı döndürüp dolandırıyor. Baader Meinhof’tan girip Kızıl Tugay’lardan çıkıyor. Rima “Toparlayın!” diyor. Sen misin kadın halinle müdahale etmek cüreti gösteren? Şeyh ortalıkta terör estiriyor. “Sözümü kesme! Benimle röportaj yapman beni aşağılayan bir şey. Sen kadınsın!” diye atarlanıyor ve cinsiyet ayrımcılığının doruğuna çıkarak kadına, “Ben inançlarım için buradayım. Çeneni kapat!” diye bağırıyor. Kadın meslektaş o kertede, “Ya saygı olur, ya sohbet sona erer!” diye röportajı kesiyor. Tartışmanın dünyada ilgi yaratmasının nedeni; “feodal kadın algısı” ile “gözünü budaktan esirgemeyen çağdaş kadını” karşı karşıya getirmesi. İnsanlar bu nedenle ibretle videoya bakıyor... Kamera önünde TV sunucusuna “Kapa çeneni. Sen kadınsın. Ben konuşacağım!” diyen karanlık bir yobazla, 21. yüzyılın kadını arasındaki derin “uçurumu” izliyor kamuoyu. İki buçuk dakikalık video “cinsiyetçi medeniyetler çatışmasının” kısa bir özeti. Cumhurbaşkanı’nın “kadına şiddete karşı seferberlik” kapsamında sarf ettiği talihsiz “Bu iş başka kültürdeki kadın algısı ile olmaz” sözleri, bana işte böyle bir “medeniyetler çatışması kutuplarını” hatırlattı. Önce Cumhurbaşkanı’nın ne dediğini hatırlayalım: “Kadına şiddet ve kadın hakları meselesi Cumhurbaşkanı olarak yakın takibimde olacaktır. Ancak tespitim çalışmaların etkili olabilmesi için, kendi tarihimize, inancımıza uygun bir yaklaşımla yürütülmesi gerektiğidir. Bir başka kültürdeki kadın algısını getirip bizim toplumumuza giydirmeye kalkarsanız oradan netice alamazsınız!” “Başka kültürdeki kadın algısıyla soruna çözüm bulamazssınız” diyor Cumhurbaşkanı. Hedefinde sadece “şiddetle mücadele” olması gereken bir kampanyada bile, Cumhurbaşkanı, “başka kültürlerin kadın algısı” ile “kendi inancımıza uygun kadın algısı” arasında ayrım yapıyor. “Şiddet” oysa ki “şiddet”tir. O kültürü, bu kültürü var mı? “Uygarlıklar ittifakı eşbaşkanlığı” ile övünen bir liderden bu ötekileştirici “başka kültürler” söylemini duymanın bunaltıcı kasvetinin ötesinde, “inancımıza uygun yaklaşım” nasıl tanımlanacak sorusu ortaya çıkıyor... E ‘Kadınsın sus!’ Ferguson’da insan avı başladı Oybirliğiyle kalkarsa... 47 Cumhuriyetçi senatör pazartesi yayımladıklarını İran’a açık mektupta, Obama Ocak 2017’de başkanlıktan gidince anlaşmanın çöpe atılabileceği ikazı yapmıştı. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, çarşamba günü Kongre’ye brifinginde anlaşmanın yasal açıdan bağlayıcı olmayacağını ‘itiraf etti’. Ama BM Güvenlik Konseyi’nin alacağı kararın yasal bağlayıcılığı olabilir, bu da Cumhuriyetçilerin çabalarına darbe indirebilir. ABD’li bir yetkili son gelişmeyi doğruladı. Tasarının ne zaman sunulacağı tartışılıyor. Yaptırımlar oybirliğiyle kalkarsa dünya İran ile diplomatik çözümden yana birlik sergilemiş olacak. Anlaşmanın ana hatları AMAç: İran’ın en az 10 yıl en hassas nükleer faaliyetlerini durdurması ve bunun denetimle teyidi. Karşılığında tüm yaptırımların aşamalı kalkması. urANYuM zENgİNlEŞtİrME: İran’ın uranyum zenginleştirmek için 10 bin 200’ü faal 19 bin santrifüjü var. ABD 65007000’e inmesini istiyor. İran yüzde 20 zenginleştirmeyi durdurup uranyum stokunu yüzde 5’e indirdi. İran’ın uranyumu Rusya’ya yollayıp yakıt çubuğu olarak alması masada. NüKlEEr tESİSlEr: İnşa halindeki Arak reaktöründe silah düzeyinde plütonyum üretilmesi ve yeraltındaki Fordo’da zenginleştirmeye karşı çıkılıyor. Sadece Natanz’da uranyum zenginleştirmeye izin çıkacak gibi. DENEtİM: BM’ye bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu sıkı denetim rejimi kuracak. Tesisler ve uranyum çıkarmaişleme yerleri de denetlenecek. BOMBA tEHDİDİ: İran için bomba üretimi için 1 yıl süre biçiliyor. İran anlaşmaya uymazsa dünya 12 ayda saldırı dahil önlemler alabilecek. Anlaşmayı ABD ve İran dışişleri bakanları Kerry ve zarif müzakere ediyor. ‘Başka kültürün kadın algısı’ Silahsız siyah genç Michael Brown’ın öldürülmesiyle sembolleşen Missouri eyaletinin Ferguson kasabasında nihayet polis şefi istifa etti. Ama kutlamalarda 2 polis vurularak ağır yaralanınca polis insan avı başlattı. Evlere baskınlar yapıldı, 3 kişi gözaltına alındı, çok sayıda kişi sorgulandı. ABD Başkanı Barack Obama ise Ferguson’da protesto gerektiren olaylar yaşandığını ama hiçbir suçun haklı gösterilemeyeceğini belirtip polislerin vurulmasını kınadı. IŞİD Batı Afrika cephesini açtı nİjEryA Nijerya’da terör estiren Boko Haram’ın IŞİD’e biat etmesine olumlu yanıt geldi. IŞİD sözcüsü Muhammed Adnani “Hilafetin Batı Afrika’ya uzandığı müjdesini veriyoruz. Çünkü halife, Sünni kardeşlerimizin ittifak ve cihat talebini kabul etti” dedi. Adnani “IrakSuriye’de IŞİD’e katılamamış Müslümanların İslam diyarına gelip savaşması için yeni bir kapı açılmış oldu” sözleriyle Boko Haram saldırılarına yabancı savaşçıların katılmasına davetiye çıkardı. BrEZİLyA Komünist yazar tutuklanıp bırakıldı Hıristiyan kaplanları Irak’ın Kürdistan bölgesinde IŞİD’e karşı savaşanlara, özel birlik oluşturan Hıristiyanlar eklendi. 600 kişilik “Kaplan Muhafızlar” isimli gönüllü birlik IŞİD’le mücadelede peşmerge güçlerine destek verecek. Askeri eğitim biter bitmez birlik Türkiye sınırı yakınındaki Fişhabur’da Kürt ve Süryani yetkililer önünde askeri geçit töreni düzenledi. Gönüllüler Ninova eyaletinde IŞİD’in katliamlarına uğrayan ve kaçmak zorunda kalan Hıristiyan azınlığın mensupları. Endonezyalı cihatçılara gözaltı Brezilya, İtalya’daki Komünizm için Silahlı Proleterler hareketinin eski üyesi, yazar Cesare Battisti’yi tutukladı. Bir Brezilyalı yargıcın İtalya’ya iadesine hükmetmesi üzerine tutuklanan Battisti, avukatının başvurusu üzerine 7 saat sonra bırakıldı. İadesi de askıya alındı. 197879’da İtalya’da 4 cinayetten sorumlu tutulmuş, 1981’de hapisten kaçmış, 1990’da gıyabında mahkum edilmiş Battisti, 2004’te Brezilya’ya kaçmadan Fransa ve Meksika’daki sürgün hayatında başarılı bir polisiye yazarı olarak tanınmıştı. Kimseyi öldürmediğini savunuyor. Endonezya, IŞİD’e katılacağı şüphesiyle 32 vatandaşından 16’sının bu hafta Türkiye’de gözaltına alındığını, diğerlerinin kayıp olduğunu duyurdu. Suriye’ye geçmek isterken Gaziantep’te yakalanan 11’i çocuk, 4’ü kadın, biri erkek 16 Endonezyalı geri gönderme merkezine sevk edildi. Endonezya Güvenlik Bakanı Tedjo Edhy Purdijatno, çoğu çocuk 16 vatandaşı için “Açık ki, şeriat çerçevesinde daha iyi bir yaşama sahip olmak düşüncasiyle IŞİD’e katılmayı istemişler” dedi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Cakarta ile bilgi paylaştıklarını belirtti. Bir tur şirketiyle Türkiye’ye gelen vatandaşları için Endonezya araştırma ekibi gönderecek. Kayıpların Suriye’ye geçtiğinden şüpheleniliyor. En kalabalık Müslüman ülke Endonezya’dan 200300 kişinin IŞİD’e katıldığı sanılıyor. Ülkenin turistik adası Bali, 2002’de İslamcı militanların bombalı saldırısına uğramış, 202 kişi hayatını yitirmişti. İzlanda AB’yi kenara attı tı. O dönemde AB ve Avro bölgesine İzlanda’da 2013’te iktidara gelen Avüye olmak cazip gelmişti. Ancak ekorupa kuşkucusu merkez sağcı İlerlenomisinin önemli parçası olan balıkmeci Parti hükümeti AB’ye üyelikten çılıkla ilgili kotavazgeçti. İzlanlar işi bozdu. Geda Dışişleri’nin çen yıl hükümet sitesinde “AB AB üyeliğini bir dışında kalınakenara atacağını rak İzlanda’nın ilk duyurduğunçıkarlarına dada binlerce inha fazla hizsan referandum met edilecektalebiyle gösteri tir” notu düşüyapmıştı. Ancak lürken bakan son anketler AB Gunnar Braüyeliğini istemegi Sviensson yenlerin oranınAB’yi bilgilenreykjavik’te gösteriler düzenlenmişti. da artışa işaret edidirdi. AB sözcüsü yor. Muhalefetteki Sosyal DemokratMaja Kocijancic karara tümüyle saygı lar ise hükümetin kararı parlamentoya duyduklarını belirtip, “İzlanda önemli dayanmadan almasını eleştiriyor. İzortak kalacak” dedi. landa bir Kuzey Atlantik ulusu olarak Ülke birliğe başvurusunu solcu hüküSchengen bölgesi ve Avrupa Ekonomet döneminde ekonomik krizle sarmik Bölgesi’nin üyesi. sılmasının ardından 2009’da yapmış Şiddetle mücadelede “inancımıza uygun” kriteri getirildiğinde, karşımıza işte böyle “Sen kadınsın! Sus, kapa çeneni!” diyen şeyhe dek her örnek geliyor. Hadi Arap şeyhini bırakın kendi içimizde dahi başını örtmeyen küçük kızlara “Özgecan gibi olacaksınız! Size tecavüz de mubah. Kötülük de mubah!” demek cüretini gösterenler bulunmuyor mu? Tokat’ta bir ortaöğretim okulunda velileri çıldırtan bir din öğretmeninin “inancına uygun kadın kıstası” bu! “Şiddetle mücadelede” bu durumda “inanca uygun kadın profili” mi yapılacak? “Başörtülü bacılara” kol kanat gerilip “başka kültür algısı”yla yetişen “feministler” sahipsiz mi bırakılacak? Şiddetle mücadele timleri yoksa... ahlak polisleri gibi kadınları “inanca uygun”luğa mı davet edecek? Nihat Doğan’ın “Siz de mini eteği giyip soyunup laik sistemin ahlaksızlaştırdığı sapıklar tarafından tacize uğrayınca bağırmayacaksınız!” yaklaşımından ne farkı var bunun? Sürecek... ‘İnanca uygunluk’ kıstası Maduro meydan okudu ABD Başkanı Barack Obama’nın “ulusal güvelik tehdidi” ilan ettiği Venezüella Devlet Başkanı Nicolas Maduro meydan okudu. Kararın geri alınmasını isteyen Maduro, Washington’da etkinlik düzenleyip Obama yönetimine yanlış yaptığını anlatacağını söyledi. C M Y B